2. Мәдениет ұғымы және оның мәні
жүктеу/скачать 2,11 Mb. Pdf көрінісі
|
sihymbaev madeniettanu
|
Постмодернизм. Постмодернизм ағылшын тілінен шыққан атау, мағнасы модернен кейінгі, яғни осы заманнан кейінгі. Дәл қәзіргі мағнасында модернен кейінгі, қәзіргі заман деген ұғымды білдіреді, бірақ ешқандай жалпы ортақ қабылданған анықтамасы жоқ. Американдык жазушы Г.Стайн - «ХХ ғасырда барлык нәрсе бір-біріне қарсы» деген екен. Бул пікірмен келіспеуге болмайды. Шынындада қәзіргі адам өзінеде, басқа адамғада, табиғатқада, қөғамғада араздығы, алаауздығы бар; мемлекетпен мемлекет жауласып жатыр, идеологиямен идеология, бір мәдени теориясы – басқамен. ХХ ғасырдын мәдени ерекшілігін жаңа дәурдін уактысындағы иерархиялык кундылыктармен қөштасу: модерн орынын постмодерімге беру; жаңа философиялык және жаңа қөркемдік өнердін формалы, жаңа тілдін пайда болуы, шындыққа жаңаша келу. Барлык мәдени саласынын жаңалығын куыу. Басында айттық, модерн деген жаңа деген мағна ескіріп, откен заман уактысы болып қалдыда онын орнына жаңа кезеннін қөркемін дамуынына жолберіп постмодернизм дамыды. 181 Постмодернизм модернен кейінгі жана деген мағнаны білдіреді дедік. Бул жаңа мәдени ағым алдымен дамыған батыс елдерінде, содан кейін басқа елдергеде тарады. Постмодернизм табан астынан пайда болған жок. 1960- 1970 жылдар батыс европалык елдерінін мәдениетінде жаңа бурылыс болды, онын нәтежесінде жаңа бағыт – постмодернизм қалыптасты. «Постмодерн» терминін бірінші немістін ақыны және философы Р.Панн-виц пайдаланды, осымен Европанын мәдениетін ХХ ғ. кризиске ұшрағанын білдірді. 1940 жылдардын аяғында ағылшынын мәдениеттанушы әрі тарихшы А.Тойинби европалык мәдениетінде жаңа уақыттан кеінгі жаңа қезеңі басталғанын білдірді. Жаңа мағнасын 1971 ж. Американдык ізденуші Ихаб Хасан (Хассан) берді. Бул термин 1979 жылы француз философынын Ж.Ф.Лиотаронын «Постмодерническое состояние» деген қітабі жарыққа шыкканан кейін қеңінен тарады. Постмодернизімнін бірінші белгілері италияндык архитекторысында 1950ж. аяғында пайда болды. Содан кейін АҚШта, басқа европалык елдерде және жапонияда. 60 жылдын аяғында олар басқа мәдени аяймактарғада тарап турактанып келді. Постмодернизм ерекше өзін анык 70 жылдар өзін көрсетті. Нақты осы уақытқадеур онын пайда болған уактысы жок. Қөбісі 1972 жылды атайды. Бреулер «Пределы роста» деген «Рим клубынын» шығарған қітапбымен байланыстрады, бул кітапта мнандай қөртынға келеді, егер адамзат қәзіргі экономикалық типтен, ғылыми тениканын дамуынан бастарпаса жақын арада экологиялык катастрофаға ұшрайды. Өнерде пайдалуына байланысты ағылшынын архитекторы Ч.Дженкс 1972 жылғы 15 маусымды атайды. Бүл күні американын Сент-Луисе каласында авангардык 182 стильмен салынған каланын бір кварталын жарып жібереді. 80 жылдар постмодернизм барлык әлемге тарайды. Бұқаралык қомуникация қүралдарға байланысты ол модаға айналады. Сонымен қатар постмодернизм халыкаралык қубылысқа айналсада ол Батыс Европаға тийымды болды, ұйткені осы жерде откен ұш дәур болды: Антикалық, Ортағасыр және Қәзіргі. Басқа континенте булар сықылды анык шеқара жоқ, мысалы Америкада Античность және Орта ғасыр жоқ. Тақырып 17. жүктеу/скачать 2,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|