А = ∆U. Егер жылу беру тоқтаса, дененің балқуы
да тоқтар еді. Сондықтан кристалдық тор әбден бұзылып болғанша оған
Qжылу мөлшері беріле береді де, ішкі энергияның Q = ∆U өсімшесі
дененің температурасын көтеруге емес, кристалдық торды бұзу жұмысына
шығындалады.
8. Кристалл дененің
m массасы үлкен болған сайын оны балқытуға
шығындалған
Qжылудың мөлшері де осы массаға пропорционал өседі:
Q = λm, мұндағы λ пропорционалдық коэффициенті
меншікті балқу жылуы деп
аталады.
Меншікті балқу жылуы деп кристалл заттың бір өлшем масса- сын балқу температурасында балқытуға жұмсалатын жылудың мөлшерін айтады: λ = Q m . Халықаралық бірліктер жүйесінде меншікті балқу жылуы Дж/кг бірлігімен өлшенеді.
1. 7-сынып физикасында заттың агрегаттық күйлерінің өзгеруін қалай
түсіндіріп еді?
2. Балқу деп қандай процесті айтады? Молекулалық-кинетикалық теория
тұрғысынан заттың балқуын қалай түсіндіруге болады?
3. Кристалл және аморф денелер деп қандай денелерді айтады? Мұздың
басқа кристалл денелерге қарағанда қандай ерекшелігі бар және пайда-
сы қандай?
4. Балқу температурасы деген ұғым нені білдіреді? Аморф денелер қалай
балқиды?
5. Қатаю (кристалдану) деп қандай процесті айтады? Қатаю (кристалдану)
деген ұғым нені білдіреді?
6. Эксперименттік зерттеулерге сүйеніп, салынған кристалл дененің
балқу және қатаю графигінің көрінісі қандай кесінді сызықтармен
бейнеленеді? Графиктегі әр кесінді нені білдіреді?
7. Аморф дененің балқу графигін қандай сызықпен бейнелеп көрсетуге
болады? Неге?
8. Балқу жылуы қандай формуламен анықталады? Қандай жылуды
денелердің меншікті балқу жылуы деп атайды? Немен өлшенеді?