52
1. Мұхит суында жүзіп жүрген мұзтауының қандай бөлігі судың бетін-
де, қандай бөлігі судың ішінде болады? Мұзтауының тығыздығын
920 кг/м
3
, судың температурасын 0
о
С деп алыңдар.
2. Температурасы балқу нүктесіне жеткен 100 кг темірді балқытуға қанша
энергия жұмсалады?
3.
Температурасы балқу нүктесіне жеткен 12,5 т мұзды еріту үшін қанша
жылу мөлшері жұмсалады?
4. Температурасы 20
о
С, массасы 10 кг суға тамшылата отырып, 5 кг
балқыған қорғасынды құйса, судың температурасы қанша градусқа
көтеріледі? Ортамен жылу алмасу ескерілмейді. Анықтамалық әде-
биеттер мен кестелердегі физикалық шамалардың мәндерін пайдала-
ныңдар.
5. Балқыту пешіне температурасы 20
о
С, массасы 2000 кг шойынды тиеп
салады. Оны балқыту үшін қанша жылу мөлшері жұмсалады? Осы
жылудың мөлшерімен 0
о
С-де тұрған мұздың қанша массасын ерітуге
болады?
6. Массасы 0,5 т мұзды еріту үшін қанша керосин жағу керек? Мұздың
бастапқы температурасы –10
о
С, қондырғының ПӘК-і 60%. Мұздың
тығыздығы 920 кг/м
3
.
1. Тостағанға су құйып, мұз кесегін салыңдар (мұз кесегін мұздатқыштан
алуға болады). Мұздың суға бататынына, не батпайтынына көңіл
аударыңдар.
2. Мектептің шеберханасында не болмаса физика зертханасында үлкен-
дердің көмегімен қалайы немесе қорғасынды балқытып алыңдар да,
оған кішігірім металл кесегін салыңдар. Әр металл өз балқымасына
бата ма, батпай ма? Көңіл аударыңдар.
№2 зертханалық жұмыс
Мұздың меншікті балқу жылуын анықтау
Жұмыстың мақсаты: жылу балансы теңдеуін практикада қолдану дағ-
дысын игерту.
Жабдықтар: таразы, термометр, калориметр, мұз кесегі, сүзгі қағаз, шәйнек
(бүкіл сынып үшін).
Жұмыс барысы. 1. Таразыда калориметрдің ішкі ыдысының
m
к
массасын
өлшеңдер.
2. Калориметрге су құйыңдар да, суы бар ыдысты таразыға тартып
m
масса-
сын
анықтаңдар; судың массасын табыңдар:
m
су
= m – m
к .
Эксперименттік зерттеу
Жаттығу 2.1
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217