Ибраимова Жібек Тұңғышбайқызы

 

15 

 

 

1.  Қандай,  неткен  есімдіктері 

сұрау  мəнің  білдірмей,  таңдану, 

қуаныш  мағынасын  білдіріп  тұрса, 

сөйлемнің  соңынан  леп  белгісі 

қойылады. 

 

Əрі  ақылды,  əрі  сұлу  болып,  құс 

падишасы  атанудың  өзі  қандай!            

Неткен  сұлу,  сүйкімді  құстар  еді! 

(Ы.Кененбаев) 

 

2.    Ғажап,  тамаша,  керемет 

сияқты  сөздерге  де  ерекше  таңдану 

мағынасын сыйғызып айтқанда дауыс 

көтеріңкі  шығады.  Мұндай  жағдайда 

да леп белгісі қойылады.  

 

Қарап  отырсаң,  құмырсқалар 

тіршілігінің өзі – адам ақылына сый-

майтындай  ғажап  бір  керемет 

нəрсе! (Ы. Кененбаев). 

 

3.  Одағай  сөздерден  кейін  жəне 

құрамында 

одағай 

сөздері 

бар 

сөйлемдердің  соңына  да  леп  белгісі 

қойылады. 

 

Қазақстан! 

Пай,пай, пай! 

Ардағым-ай! 

Сен  менің  Шолпанымсың  жанған 

ұдай, 

Өзіңде өмір сүрген қандай бақыт, 

Өлмейтін махаббатым, арманым-ай! 

                                                       

(М.Мақатаев.) 

 

4. Қаратпа сөзден жəне көтеріңкі 

дауыспен  айтылған  қаратпа  сөзді 

сөйлемдерден  кейін  де  леп  белгісі 

қойылады. 

 

Апырмай, 

Туған жер-ай! 

Теңдесер кім, 

Бұл жерге сен болмасаң келмес едім. 

(М.Мақатаев). 

 

5.  Тілек,  өтініш  сарынындағы 

бұйрықты  сөйлемдерден  соң  да  леп 

белгісі қойылады. 

 

-  Айғанша  апа,  пана  бола 

көріңіз!  (Ғ.Мүсірепов) 

 

6. 

Зілді, 

қатаң 

бұйрық 

мағынасындағы  сөйлемдерден  кейін 

леп белгісі қойылады. 

 

Сол  арада  Ербол,  Абылғазы, 

Дəркембайдың  үндері  саналы  ызамен 

екіленіп, бірлесе шықты: 

-  Құлат  мына  үйлерді!  Жық! 

Домалат! 

Ал 

жұлып 

баспанасын! 

 

- 

десті. 

(М.Əуезов). 

 

7.  Алғыс,  рақмет,  бата,  тілекті 

сөйлемдерден  соң  леп  белгісін  қою 

қажет. 

 

Есік  жақтағы  Иіс  кемпірден 

бастап барлық қартаң əйелдер: 

-  Айналайын,келінжан,  өркенің 

өссін! 

 

16 

 

-  Осы  əніңмен,  осы  сəніңмен  өт 

жалғаннан! –десті(М.Əуезов.) 

 

8.  Сəлемдескенде  айтылатын, 

ішінде  сұраулық  шылауы  бар  тіркес-

терден кейін леп белгісі қойылады. 

 

Армысыз, 

ардақты 

ата! 

(Ғ.Мүсірепов). 

 

 

жүктеу/скачать 0,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: