на қарай өзгеріп отырады. Жануарлар неғұрлым майда келсе,
қуыс ағза. Ол белгілі мөлшерде ғана ауа сыйғыза алады. Мысалы,
дем шығарады. Ал жылқыда бұл көрсеткіш 5-6 л жетеді. Бұл
ал жылқы -10-12 л ауа жұта алады. Ауаның бұл мөлшерін
қосымша ауа деп атайды. Адам қалыпты дем шығарған соң тағы
134
да 1,5 л шамасында ауа бөле алады (жылқы 10-12 л). Бұл - қордағы
ауа.
Аталған тыныстық, қосымша жəне қордағы ауалардың
қосындысын өкпенің тіршіліктік сыйымдылығы (ӨТС) деп атай-
ды. Адамда ол 3,5-4 л, ал жылқыда 26-30 л шамасында. Терең
дем шығарғандағы ауаның мөлшері шамамен өкпенің тіршіліктік
сыйымдылығын көрсетеді.
Өкпенің тіршіліктік сыйымдылығы малдың жасына, өнім-
ділігіне, тұқым ерекшеліктеріне жəне басқа факторларға бай-
ланысты өзгереді. Ол арнаулы құрал - спирометр көмегімен
анықталады.
Ең терең дем шығарған соң да өкпеде шамамен 1 л (жылқыда
10 л) ауа қалады. Ауаның бұл бөлімін қалдық ауа деп атайды.
Қордағы жəне қалдық ауа қосындысы альвеолалық ауа тү зеді.
Өкпенің тіршіліктік сыйымдылығы мен қалдық ауаның қо сын-
дысын өкпенің жалпы сыйымдылығы (ӨЖС) деп атайды.
Достарыңызбен бөлісу: