1 Тенишев Э.Р. Тюркское языкознание в СССР за шестьдесят лет // Избранные труды. Книга третья. – Уфа ИИЯЛ УНЦ
2 Гаджиева Н.З. Тюркские языки // Языки мира: Тюркские языки. М., 1996. – 543 с.
3 Тенишев Э.Р. Тюрксие языки // Избранные труды. Книга третья. – Уфа ИИЯЛ УНЦ РАН, 2011. – 256 с.
4 Садирова К.Қ. Түркі тілдері синтаксисінің зерттелуі. Алматы: «Үш қиян баспасы», –2013 ж. 101б.
77
Қосымша әдебиеттер
5 Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі: Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. – Алматы: «Санат», 1997. – 240
б.
6 Әмір Р., Әмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. – Алматы: «Санат», 1998. – 192 б.
№ 6 практикалық сабақ тақырыбы.
Сабақ жоспары:
1.
Бұйрықты сөйлем
2.
Бұйрықты сөйлемнің түркі тіл білімінде зерттелуі
Сабақ мақсаты: бұйрықты сөйлем туралы ғалымдардың анықтамаларымен танысу, талдау, жаттығу жұмыстарымен
пысықтау
Бақылау сұрақтары:
1. Түркі тілдерінде бұйрықты сөйлемге берілген анықтамалар
2. Түркі тілдерінде бұйрықты сөйлемнің зерттелуі
Глоссарий.
Сөйлемдегі сөздердің қалыпты орнын ауыстырып айтуды инверсия дейміз.
Жаттығулар
Бұйрықты сөйлемдерге мысал келтіріңіз. Бұйрықты сөйлемдердің жасалуына тоқталыңыз.
Башқұрт тілінде
Татар тілінде
Өзбек тілінде
Қазақ тілінде
Сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңыз.
Көгерсін қалқам, көсегең! Айтпа, айтпа деймін анаған! Айтушы болма анаған (М.Ә.). Айтқаныма көнсеңші!
Блиц тест
1. Бұйрықты сөйлем татар тілінде қалай аталады?
а) боерык жөмлә ә) бойұрық жөмле б) бұйырұқ сөйлемше
2. Бұйрықты сөйлем башқұрт тілінде қалай аталады?
а) бойорок hөйләм ә) бойорок жөмлә б) бұйырұқ сөйлемше
3. Қазақ тілінде бұйрықты сөйлем баяндауышының жасалу жолының 12 түрін атап көрсеткен ғалым
а) Р.Әмір ә) М.Балақаев б) Т.Сайрамбаев
Әдебиеттер:
Достарыңызбен бөлісу: