172
кішкентай балалар назарының бір бағытта шоғырлануының жеткіліксіздігінен
алдын ала бақылауға қажетті ұстамдылықтың жоқтығынан, балалардың
ӛздерінің кӛз алдарында ӛтіп жатқан нақты қимыл-қозғалысқа еліктеу
процесінің ӛзін ғана қанағат тұтуынан анықталады. Кӛрсетілген қимыл-
қозғалыстарды орындау, тәрбиешінің мадақтауы балаларда дұрыс қимыл-
қозғалыс дағдыларын қалыптастырудың бастапқы кезеңінің табысты болуын
айқындайтын эмоциялық жағымды жағдай туғызады.
Қимыл-қозғалыстарды тереңдете үйретудің екінші кезеңіндегі міндеттер
үйреніп жатқан әрекет техникасы детальдарын орындау дұрыстығын
анықтаудан, бар кемшіліктерді бірте-бірте түзетуден және қимыл қозғалыс
әрекетінің тұтасынан алғанда дұрыс орындалуына қол жеткізуден тұрады.
Шартты рефлекстердің пайда болу мехнизмін ескере отырып, педагог санада
және бұлшық еттік түйсікте осы әрекет элементтерінің бір ізділігін,
түйсіктердің нақтылығын қайта қалыпқа келтіруі тиіс. Қимыл-қозғалысты
саналы қайталау процесінде дифференциалды тежеліс бірте-бірте дамиды,
екінші сигналдық системаның рӛлі артады. Ми қыртысында қозудың
иррадиациялануы бірте-бірте олардың барған сайын шоғырлануымен
алмасады. Қозу тәрбиеші нығайта түскен қоздырғыш сипатына сәйкес
болатын жүйке клеткаларына қарай ұмтылады. Сонымен бірге тәрбиешінің
тежеу қоздырғышы сипаты бар нұсқаулары арқасында балаға кедергі болатын
қимыл-қозғалыстардың бәрі бірте-бірте тежеледі, саптан шығып қалады.
Нақты кӛрсетуге сай келетін немесе тәрбиеші сӛзімен бекемдене түсетін
қимыл-қозғалыстар
ғана
орнығып
қалады.
Қимыл-қозғалыстар
дифференциялы тежелістің барған сайын дамуы күшімен бірте-бірте реттеліп,
нақтыланады. «Бұдан кейінгі дифференциалану кезінде рефлекстің
мамандандырылуы басталады. Дифференциалану етек алған сайын ішкі
тежеліс бекемденетін байланыстардың бәрін
тежей отырып, ми
қыртысындағы ошақтарды неғұрлым шектей түседі».
Достарыңызбен бөлісу: