Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев



Pdf көрінісі
бет81/224
Дата31.12.2021
өлшемі1,75 Mb.
#21294
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   224
Байланысты:
биохимия

116
жанасу күшін
 сипаттайды. Əдеттегі қосарланған байланыс жағ-
дайында π-электрондардың байланыс күшін, яғни байланыс 
тəртібі бірге тең деп алады. Қосарланған байланысы бар моле-
кулада, мысалы, қарастырылып отырған пиримидин молекула-
сында π -электрондардың орын ауыстыруының нəтижесінде бай-
ланыс тəртібінің мəні бөлшек болады. Байланыс тəртібінің мəні 
неғұрлым көп болған сайын оның қосылу реакцияларына деген 
қабілеті де күштірек сипатталады.
Нуклеин қышқылдарының құрамынан мынадай пиримидин 
туындылары табылды: цитозин, тимин, урацил, 5-метилцитозин 
жəне 5-оксиметилциотозин:
Пиримидиннің құрылымдық формуласы
Цитозин, урацил жəне тимин мөлшері нуклеин қышқылда-
рында біршама болса, ал 5-метилцитозин жəне 5-оксиметил-


117
цитозин өте аз мөлшерде жəне оның өзінде де кейде кездеседі. 
Сондықтан да олар минорлық (экзотикалық) негіздер деп атала-
ды. Белок тар құрамындағы сирек кездесетін амин қышқылдары 
сияқты оларды да нуклеин қышқылдары құрамында кейде кез-
десетін негіздер деп атауға болар еді. Соңғы жылдары пирими-
дин қа 
тарының нуклеин қышқылдарынан табылған минорлық 
негіз дерінің тізімі толықты. Нуклеин қышқылдарының пурин не-
гіздері гетероциклдік-пуриннің туындысы болып табылады.
Пиримидин циклі сияқты бұл жерде де формулаға жай жəне 
қосарланған байланыстар шартты түрде қойылады. Пурин мо-
лекуласындағы атом аралық қашықтықтар да жəне жоғарыда 
келтірілген байланыстар тəртібі де пурин сақинасын құрайтын 
С жəне N атомдарының 
π-электрондарының жанасу дəрежесінің 
жоғары екендігін көрсетеді.
 
 
     Пиримидиндік    Имидазолдық
 
 
     сақина                  сақина
Нуклеин қышқылдарының гидролизаттарында пуриннің екі 
туындысы - аденин мен гуанин əрқашанда кездеседі;


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   224




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет