Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»


  Астық массасының жылу физикалық



Pdf көрінісі
бет163/269
Дата24.02.2022
өлшемі9,2 Mb.
#26346
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   269
Байланысты:
Iztaev astyk keptiru

14.6.  Астық массасының жылу физикалық  

жəне масса алмастыру қасиеттері 

 

Бұл  астық  массасының  қасиеттерін  зерттеген  кезде  оны 

өңдеуде  жəне  сақтауда:  жылу  сыйымдылығы,  жылу  өткізгіштігі 

жəне жылу-ылғал өткізгіштігі көп қолданылады. 



Астықтың жылу сыйымдылығы құрғақ зат пен судың жылу 

сыйымдылығы  қосындысының  орташа  тартылған  шамасымен 

анықталады. Яғни, мына формуламен есептелінеді: 



.

100


100

.

.



w

C

w

С

C

ыл

к

м

a



 



 

Судың  жылу  сыйымдылығын  бірге  тең  деп  қабылдап, 

өрнектеуден кейін мынаны шығарамыз: 

.

100



1

.

.



w

C

C

C

к

к

м

a



 

Жылу  сыйымдылығы  астықты  қыздыру  үшін  қанша 



мөлшердегі 

жылудың 


шығындалуын 

көрсетеді. 

Оның 

ылғалдылығының  өсуіне  байланысты  жылу  сыйымдылығы 



көбейеді,  оның  бұлай  болуы  дəндердің  құрғақ  бөлігінің  жылу 

сыйымдылығы 1550Дж/(кг·К)  болса,  ал  суының  жылу 

сыйымдылығы 4190 Дж/(кг·К) тең. 

Жылу  өткізгіштік  коэффициенті – Фурье  теңдеуінің 

пропорционалдық  коэффициенті. 

Q

  жылу  шамасын  мына 



формуламен есептейді: 











F



Q

болмаса q = -λ·

,

Q

 



мұнда: 

 – жылу  өткізгіштік  коэффициенті; 







– 

температура 

градиенті, 

град/м 


(температура, 

Кельвин 


градусымен); 

F – жылу  жүретін  канал  кесіндісінің  алаңы,  м



2

 ; 


 – ауыстыру  уақыты,  сағ; q – жылу  ағынының  тығыздығы, 



Дж/(м

2

·сағ). 



Астық  дəндердің  жылу  өткізгіштігі  оның  жылу  өткізгіштік 

қабілетін 

сипаттайды. 

Дəндердің 

жылу 

өткізгіштік 



коэффициентінің  шамасы  0

,

2...0,13  Вт/(м·К)  аралығында 



ауытқиды,  ал  мысты  алсақ, 300...390, болаттікі 44-68 Вт/(м·К) 


 

345


 

шамада  өзгереді.  Астықтың  ылғалдылығы  өскен  кезде  оның 

жылу өткізгіштігі жоғарылайды. 

Температура  өткізгіштік  коэффициенті 



2



/с) - астық 

дəндердің  жылу  инерциялық  қасиетін  бейнелейді,  былайша 

айтқанда, оның қызу немесе салқындау жылдамдығы. 

Ол  жылу  өткізгіштік  коэффициенті 

,  меншікті  жылу 



сыйымдылық С жəне дəндердің тығыздығы р байланысты. 



С

/



 

Бұдан  шығатын  қорытынды,  неғұрлым  дəндердің  меншікті 



жылу сыйымдылығы мен тығыздығының көбейтіндісінің шамасы 

көп  болған  сайын  астық  массасы  соғұрлым  жай  салқындап 

немесе жай қызады. 

Астық  массасының  температура  өткізгіштік  коэффициенті 

(1,7...1,9)-10 

-7 


м

2

/с  шамасында  болады,  ол  судың  температура 



өткізгіштігінен (1,4-10 

-7

м



2

/с)  жоғарырақ,  ауаның 20°С 

температураға сəйкес кезінде. 

Осыған  байланысты  астық  массасының  ішкі  қабаттарының 

температурасы аз өзгереді, ол бір жыл бойы бірдеңгейде тұрады. 

Астық массасының жылу жəне температура өткізгіштігінің төмен 

шамасы  астықты  сақтауға  қолайлы  болады,  осыған  байланысты 

жылы  уақыт  жылдарында  оның  ішінде  төменгі  температураны 

ұстап  тұруға  болады,  ол  физиологиялық  үдерістердің  жүруін 

тежеп, ұзақ уақытқа дейін созады. 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   159   160   161   162   163   164   165   166   ...   269




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет