Ені, мм
Ұзын-
дығы,
мм
Жылдам-
дық,
м/сек
1000
дəндер-
дің
салмағы,
г
Сыртқы
бетінің
жағдайы
мен қалыпы
1 2 3
4
5 6
7
Дəндерді жəне бұршақ дақылдары
Бидай
1,6-3,8
1,8-4,0
4,8-8,6
6,5-11,5
20-42
Сопақша
көлбеу терең
сайшығы
бар, тегіс
Қара
бидай
1,0-3,4 1,4-3,4
5,0-9,8
6,0-9,9
13-32
Сондай
Арпа
1,2-4,5
2,0-2,5
7,0-14,6
7,0-9,8
31-51
Сопақша,
шеткі
жақтары
қысыңқы,
терең
сайшығы
бар, тегіс
Сұлы
1,0-4,0
1,4-4,0
8,0-18,6
6,1-9,1
20-42
Ұршық тəрізді,
тығыздалып
жабысып
тұратын
гүл
қабыршақ-
тары бар, тегіс
Тары
1,5-1,7
1,5-2,0
1,8-3,2
2,5-9,5
6,0-6,5
Домалақ не-
месе эллипті,
тегіс,
жыл-
тыр
Қарақұм-
ық
2,4-3,4 2,8-3,7
4,2-6,2
2,5-9,5
21-23
Үшжақты
Бұршақ
3,0-9,0
4,0-90
4,0-9,5
9,0-12,0
135-155
Домалақ,
тегіс
Соя
4,0-7,0
4,5-8,0
6,0-8,0
9,0-15,5
186
Домалақ,
тегіс
Майлы дақылдар
Майлы
зығыр
0,5-1,5 1,7-3,2
3,2-6,0
-
4,0-8,0
Тегіс,
жылтыр
Күнба-
ғыс
1,7-6,0 3,5-8,6
7,5-15,0
4,0-14,0
53-69
Клин тəрізді,
тегіс
Майкене 4,6-8,4 6,5-11,5
10,0-
16,5
6,0-18,5
200-500
Домалақ,
жұмыртқа
тəрізді, тегіс
Рыжик
0,6-1,3
0,8-1,5
1,5-2,5
4,5-8,5
0,9-1,4
Жұмыртқа
тəрізді
483
Жалғасы
Рапс
1,8-2,5
1,8-2,5
-
-
2,2-8,0
Домалақ
Лас қоспалар
Көк
гүлкекіре
0,8-1,2 1,2-1,7
2,3-3,0
4,2-6,5
4,0-5,8
Жұмыртқа
тəрізді, тегіс
Дала
шырма-
уығы
1,3-3,0 1,6-3,5
2,9-4,5
4,6-8,0
10,5
Жұмыртқа
тəрізді,
əжімді
Қастау-
ыш
- -
-
3,0-8,0
-
-
Қаракүйе 1,2-2,0
1,4-2,4
6,0-8,4
4,5-8,5
5,0-11,0
Цилиндрлі
қысқа-ості
Татар
қарақұ-
мығы
2,2-3,6 2,2-3,6
4,0-5,6
3,5-9,6
15,0-20,0
Үшжақты,
дөңесті
Дала
қаулені
0,4-0,9 0,8-1,5
2,5-3,5
-
0,37
-
Қара-
сұлы
1,2-3,0 1,4-3,2
15,0-
25,0
5,5-8,3
17,0-22,0
Ұршық
тəрізді, ості
Тырмыс-
қақ шөбі
0,6-1,2 0,6-1,8
1,3-2,3
2,5-6,5
2,2-3,5
Шар тəрізді,
торлы
Үйбидай-
ық
0,7-2,0 1,4-2,7
3,7-8,1
4,5-9,5
6,0-20,0
Сопақша
Ащы
жусан,
диаметрі
2,5-
3,5 мм
0,4-0,5 0,4-0,5
0,8-1,0
-
0,1-0,2
Жылтырла-
ғыш-сопақша
Тауық
тарысы
0,7-1,7 1,0-2,5
1,9-3,5
2,5-6,5
0,8-1,5
Жұмыртқа
тəрізді
эллипті,
тегіс, ості
Күрішті
тары
1,25-2,0
2,0-2,5
3,0-4,0
-
4,0-6,0
Жұмыртқа
тəрізді
сопақша,
тегіс, ості
Іріжеміс-
ті тары
1,7-2,1 2,0-2,5
4,0-5,6
-
6,0-7,0
Жұмыртқа
тəрізді, ості
Жабайы
редька
3,1-4,2 3,0-5,9
4,7-6,5
2,8-10,0
15,0-20,0
Цилиндрлі-
бөшке
тəрізді, ұзын
қабырғалы
Қышабас 0,3-0,8
0,7-1,0
0,8-1,2
2,0-5,5
0,4
-
Сарбас
0,7-1,5
0,6-1,1
1,1-2,0
4,5-8,0
1,6
-
Жасыл
итқонақ
0,6-1,3 0,9-1,7
1,2-2,5
2,0-6,5
0,9-1,1
-
Көкшіл
сұр
итқоғағы
1,0-2,0 1,2-2,7 2,1-3,5 2,0-7,0 1,9-2,7 Жұмыртқа
тəрізді
сопақша
484
Соңы
Қылқан-
ды
щирица
0,4-0,8 0,8-1,4 0,5-1,8 2,0-6,5 -
-
Дала
яруткасы
0,6-1,2 0,7-2,0 1,0-2,1 2,5-6,0 1,4-1,6 -
Астықты кептіру үшін қажетті ылғалдылықтың шегі %
Дəндерді дақыл
Өңдеуге
Сақтауға
Ұзақ уақыт
сақтауға
(1 ж. артық)
артық
емес
кем
емес
артық
емес
кем
емес
артық
емес
кем
емес
Бидай:
ұн жəне құрамажем
өндірістері үшін
жарма өндірісі үшін
сақтауға
15,5*
14,5
-
14,5
13,5
-
-
-
15,0
-
-
14,0
-
-
14,0
-
-
13,0
Қара бидай
15,5
14,5
15,0
14,0
14,0
13,0
Арпа:
І класс сыра қайнату
ІІ класс сыра қайнату
жарма өндірісі үшін
уытты өңдеу үшін
спирт өндірісіне
сақтауға
15,0
15,5
14,5
15,5
-
14,0
14,5
13,5
14,5
-
-
-
-
-
15,0
-
-
-
-
14,0
-
-
-
-
14,0
-
-
-
-
13,0
Сұлы:
жарма, құрамажем
өндірістері жəне уытты
өңдеу үшін спирт
өндірісіне
сақтауға
15,5*
16,0
-
14,5
15,0
-
-
-
14,0
-
-
13,0
-
-
14,0
-
-
13,0
Тары:
уытты өңдеу үшін
спирт өндірісіне
сақтауға
15,0*
-
14,0
-
-
14,0
-
-
13,0
-
-
14,0
-
-
13,0
Жүгері:
жарпа өндірісі үшін,
крахмал-сірне жəне
тағам концентраттар
өндірісіне
құрамажем өндірісіне
сақтауға
15,0
16,0
-
14,0
15,0
-
-
-
14,0
-
-
13,0
-
-
13,0
-
-
12,0
Күнбағыс: 9,0
8,0
7,0
6,0
-
-
Бұршақ:
жарма өндірісі үшін
консерв өндірістеріне
жəне сауда желілеріне
15,0
14,0
-
14,0
13,0
-
-
-
16,0
-
-
15,0
-
-
15,0
-
-
14,0
Соя
14,0
13,0
-
-
-
-
485
Астық температурасын бақылау мерзімі
Бидай, арпа, сұлы, қарақұмық, бұршақ дақылдары
Ылғалдылық
бойынша
дəндердің
жағдайы
Жаңа жиналған
астық
(қабылдау
уақытынан үш
ай аралығында)
Басқа дəндер температурасы
10 °С
жоғары
10°С-тан
0°Сқа дейін
0 °С жəне
төмен
құрғақ жəне
орташа құрғақ
5 күнде 1 рет
15 күнде
1 рет
15 күнде
1 рет
15 күнде
1 рет
дымқыл
күнде
2 күнде
1 рет
5 күнде
1 рет
15 күнде
1 рет
шикі
күнде
-
-
-
Жүгері, тары, күріш
Ылғалдылық
бойынша
дəндердің
жағдайы
Жаңа жиналған
астық (қабылдау
уақытынан үш ай
аралығында)
Басқа дəндер температурасы
10 °С жоғары
10 °С жəне
төмен
құрғақ 3
күнде 1 рет
10 күнде 1 рет
15 күнде 1 рет
орташа құрғақ 2
күнде 1 рет
5 күнде 1 рет
15 күнде 1 рет
дымқыл
күнде
-
-
шикі
күнде
-
-
Күнбағыс, рапс жəне басқа да ұсақ тұқымды майлы дақылдардың дəндері
Ылғалдылық
бойынша
дəндердің
жағдайы
Жаңа жиналған
астық (қабылдау
уақытынан үш
ай аралығында)
Басқа дəндер температурасы
25 °С-тан
20°С-қа
дейін
20°С-тан
10°Сқа дейін
10 °С жəне
төмен
құрғақ жəне
орташа құрғақ
5 күнде 1 рет
15 күнде
1 рет
15 күнде
1 рет
15 күнде
1 рет
дымқыл
күнде
2 күнде
1 рет
5 күнде 1 рет
15 күнде
1 рет
шикі
күнде
-
-
-
Бидай, арпа, сұлы, қарақұмық, бұршақ дақылдары
Ылғалдылық
бойынша
дəндердің
жағдайы
Жаңа
жиналған ас-
тық (қабыл-
дау уақы-
тынан үш ай
аралығында)
Басқа дəндер температурасы
20 °С
жоғары
10°С-тан
20°Сқа
дейін
0 °С-тан
10 °С-қа
дейін
0 °С
жəне
төмен
құрғақ 5
күнде 1 рет
5 күнде
1 рет
10 күнде
1 рет
15 күнде 1 рет
орташа құрғақ 3
күнде 1 рет
3 күнде
1 рет
5 күнде
1 рет
15 күнде 1 рет
дымқыл
күнде
күнде
күнде
15 күнде
1 рет
10 күн-
де 1 рет
шикі
күнде -
күнде
күнде
10 күн-
де 1 рет
486
Металл астық сақтау қоймаларында астықты сақтаудың
шекті мерзімі
Дақыл
Ылғалдылығы, %
13-ке дейін
13-тен жоғары 14-ке дейін
Оңтүстік
аудандар
Өндірістер мен
астықты
дайындаудың
басқа аудандары
Оңтүстік
аудандар
Өндірістер мен
астықты
дайындаудың
басқа аудандары
Бидай 12
24
6
12
Арпа 6
12
3
9
Жүгері 8
9
3
6
Күріш-
дəндер
- - 5**
7**
Ескерту: * - Оңтүстік зона – Қазақстан Республикасының
оңтүстігі
** -металл астық сақтау қоймаларындағы күріш-дəндерін
сақтаудың шекті мерзімі, оңтүстік зонада – сəур айынан кеш
емес, басқа аудандарда – мамыр айынан кеш емес.
Ылғалдылық деңгейі жəне сақтау кезіндегі шекті мерзімі
№
Дақылдың атауы
Ылғалдылық, %, артық
емес
Сақтаудың
шекті мерзімі,
артық емес,
жыл
1 жылға
дейін сақтау
Ұзақ уақыт
сақтау
1
Бидай
14,5
13
4
2
Қара бидай 14,5
13
4
3
Арпа 14,5
13
3
4
Күріш-дəндер 14,5
13
2
5
Қарақұмық 14,5
13
3
6
Жүгері
13,5
12
2
7
Тары 13,5
12
2
8
Сорго 13,5
-
1
9
Сұлы 13,5
13,0
3
10
Кұнбағыс
7
-
1
11
Рапс
7
-
1
12
Бұршақ 16
15
2
13
Үрме бұршақ 16
15
2
14
Жасымық 16
-
1
15
Жарма бұршақ 16
-
1
16
Люпин 16
-
1
17
Соя
12
-
1
491
Астық зиянкестерінің төменгі жəне жоғары температураға
тұрақтылығы
Зиянкестер
Температура бойынша өмір сүру
ұзақтылығы (тəулікте)
Температура бойынша
өмір сүру ұзақтылығы
(минутта)
0° -5° -10°
-15°
50°
55°
60°
Қойма бізтұмсығы 67
26
14
19
сағат
55 10 -
Күріш бізтұмсығы 17
12
4
7,5
сағат
60 20 -
Ұн қоңызы 12 5 5
5
сағат 10
-
-
Қара қоңыз 19 5* 2
4**
сағат
- - -
Ұнжегіш 112
32 20 1
190
25
10
Суринам қоңызы 22 13
3
1 40 10 7
Астық точильщигі 17
10
1 7
сағат -
- -
Притворяшка-вор 219 164
36
17
-
-
-
Бұршақ дəндері
404-
тен
астам
260-қа
жуық
130-ға
жуық
6 - - -
Астық молі 25 9 2
2
сағат -
- -
Диірмен көбелегі 116 24
11
2
-
-
-
Ұн кенесі:
Қоректенетін
кезеңі
жұмыртқа
486
368
18
168
7
57
1
1
-
20
-
10
-
5
-
Ұзыншақ кене 85 24 21 1 - - -
Жүнді кене:
Қоректенетін
кезеңі
гипопус
50
500-
тен
астам
18
500-ден
астам
8
330
3
124
-
-
-
-
-
-
Астық кептіргіштің жұмыс орындау есебі
Кептірілген астық массасын жоспарлы тоннамен есептейді.
Бір жоспарлы тонна астықты кептіру кезіндегі ылғалдылық 20%-
дан 14%-ға төмендеген жағдайдағы бір физикалық тоннаға тең.
Кептірілген астық салмағын келесі формуламен
М
пл
=М
ф
*К
ф
*К
к
есептеледі.
мұндағы: М
ф
– ылғал астықтың салмағы, т;
К
ф
– қайта есеп коэффициенті, астықтың ылғалдылығына
байланысты;
492
К
к –
қайта есеп коэффициенті, дақыл түрі мен астықты
белгілеуге байланысты.
Егер шикі астықтың салмағы анықталмаса, онда құрғақ
астықтың салмағын анықтауға болады, жоспарлы өнімділігін
келесі формула арқылы анықтаймыз.
М
пл
М
с
100
100
К
в
К
к
мұндағы: Мс – құрғақ астық салмағы, т;
W
1
– ылғал астықтың салмағы, %;
W
2
– құрғақ астықтың салмағы, %.
Астық кептіргіштің жұмысын есепке алғандағы
қайта есептеу мағынасы К
в
(астықтың ылғалдылығына
байланысты)
Астықты
кептіруге дейінгі
ылғалдылығы, %
Астықты кептіргеннен кейінгі ылғалдылығы, %
14,0 14,5 15,0 15,5 16,0 16,5
17,0
17,0
0,67 0,57 0,49 0,38
17,5
0,73 0,64 0,55 0,47
18,0
0,80 0,70 0,62 0,53 0,46 0,35
18,5
0,86 0,78 0,68 0,59 0,50 0,44
19,0
0,92 0,84 0,74 0,66 0,57 0,49
0,42
19,5
0,97 0,89 0,80 0,73 0,64 0,56
0,46
20,0
1,00 0,93 0,87 0,79 0,72 0,62
0,54
20,5
1,03 0,99 0,93 0,86 0,78 0,70
0,61
21,0
1,10 1,03 0,97 0,92 0,85 0,77
0,69
21,5
1,15 1,08 1,01 0,96 0,91 0,84
0,76
22,0
1,20 1,13 1,08 1,01 0,96 0,89
0,82
22,5
1,27 1,17 1,12 1,07 1,00 0,95
0,88
23,0
1,31 1,24 1,17 1,12 1,05 0,99
0,93
23,5
1,39 1,29 1,22 1,15 1,10 1,03
0,97
24,0
1,46 1,37 1,29 1,22 1,15 1,08
1,01
24,5
1,50 1,43 1,37 1,27 1,22 1,13
1,08
25,0
1,54 '1,47 1,43 1,34 1,28 1,20
1,13
493
Табиғи отынның шығымын есептегіш жабдық арқылы өлшеу
сызғышымен анықтайды. Отынның шығымы мен жоспарлы
тоннадағы кептірілген астықтың салмағы біле отырып, отынның
меншікті шығынын есептейміз:
В
м
К
т
В
т
М
пл
,
мұндағы: В
т
– табиғи отын шығыны, кг;
В
м
– жоспарлы тоннадағы шартты отынның меншікті
шығыны, кг. шарт.отын;
К
т
– табиғи отынның қайта есептеу коэффициенті;
(дизтопливо, трактор керосині К
н
=1,45)
Астық кептіргіштің жұмысын есепке алғандағы
қайта есептеу мағынасы К
к
(дақылдың түріне байланысты)
Дəндерді дақыл
Коффициент К
к
Бидай, арпа, сұлы 1,00
Қатты бидай 1,25
Сыра қайнату арпасы 1,66
Қара бидай 0,91
Тары
1,25
Бұршақ
2,00
Қарақұмық
0,80
Күріш
2,50
Жүгері
1,54
Егер сұйық отын литрмен есептелсе, онда отынның меншікті
шығыны келесі формуламен есептеледі:
В
К
н
В
н
М
пл
мұндағы: В
н1
– табиғи отынның шығыны, литр;
pt – сұйық отынның тығыздығы, г/см3 белгілі температурада:
pt = p
20
+α*(t–20),
мұндағы: a=0,00076 көлем коэффициенті
p
20
– отынның тығыздығы, 20ºС (р
20
= 0.82…0.83г/см
3
трактор
керосині үшін; р
20
=0,83…0,86г/см
3
дизтопливо үшін)
494
Электрэнергия
шығыны
есептеуіш
жабдық
арқылы
анықталады. Электрэнергияның меншікті шығыны келесі
формуламен анықталады:
Э
у
Э
М
пл
мұндағы: Э
у
– электрэнергияның меншікті шығыны, кВт;
Э – электрқуаттың жалпы шығыны; кВт*с.
Астық кептіргіштің есебі арнайы журналда жазылады, ол
астық кептірушіде болады, сонымен қатар есептер өндірістік-
техникалық зертхананың меңгерушісінің журналында да
жазылады.
495
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТТЕР
1. Жидко В.И., Резчиков В.А., Уколов В.С. Зерносушение и
зерносушилки. М.: «Колос», 1982-239 с.
2. Ізтаев Ə.І., Отыншиев Б.Б. Астықты диханшылық
негізінде тану, «Қайнар» баспасы, Алматы, 1994 ж.-224 б.
3. Резчиков В.А., Налеев О.Н., Савченко С.В. Технология
зерносушения. Алматы: Изд.АТУ, 2000-384 с.
4. Малин Н.И. Энергосберегающая сушка зерна., М.:
«Колос», 2004-240 с.
5. Малин Н.И. Справочник по сушке зерна. М.:
Агропромиздант 1986-159 с.
6. Пунков С.П., Стародубцева А.И. Хранение зерна,
элеваторноскладное хозяйство, зерносушение. М.: Агропро-
миздант, 1990-367 с.
7. Ізтаев Ə.І., Налеев О.Н., Кизатова М.Ж., Жиенбаева С.Т.
Рустемова А.Ж., Ізтаев Б.А. Өсімдік шаруашылығының өнімдерін
өңдеу жəне сақтау. Алматы: ЖШС РПБК «Дəуір», 2011-416 б.
8. Налеев О.Н. Астықты сақтау технологиясы. Алматы:
РИК 1993-212 б.
9. Трисвятский А.А. Хранение зерна. М.: Агропромиздант
1985-351с.
10. Малин Н.И. Технология хранения зерна. М.: «Колос»,
2005-280 с.
11. Вобликов Е.М. и др. «Технология хранения зерна»,
СПб.:Издательство «Лань» 2003-448 с.
496
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ............................................................................................ 3
1-бөлім. Астықты кептіру технологиясы
I тарау. Астық кептірудің маңыздылығы ............................... 6
1.1. Астықты кептіру технологиясының
дамуындағы негізгі мақсаттар ............................................................ –
1.2. Астық кептіруде ылғал сіңіргіштік қасиетінің орны .......... 9
1.3. Дəнді дақылдарды кептіретін техника ................................. 10
1.4. Қазақстанда астықты кептірудің технологиясын
дамыту .................................................................................... 13
II тарау. Астықты кептіру үдерісiнiң негiздері ....................... 20
2.1. Астықты кептіру .................................................................... –
2.2. Астықтың ылғалдылығы жəне ылғал сақтауы .................... 21
2.3. Кептіру агенті жəне жылу тасығыш ..................................... 23
2.4. Ылғал ауаның физикалық қасиеттерi ................................... 24
2.5. Ауаны ылғалдаудың сипаты ................................................. 29
2.6. Ылғал ауа энтальпиясы .......................................................... 33
2.7. Ылғал ауаның J – d диаграммасы ......................................... 35
2.8. Ауа ылғалдылығы қанығуының J-d
диаграммасындағы параметрлері мен сипаттамасын анықтау ........ 39
2.9. Дəндерді кептірудегі ауаның рециркуляциясы
жəне ауа ағымдарының араласуы үдерісінің J–d
диаграммасында кескінделуі ............................................................... 41
III тарау. Отынның жанған өнімімен ауаның араласуы ...... 43
3.1. Ауаны қыздыру əдістері ........................................................ –
3.2. Жылытқыш пештің жылулық балансының теңдеуі ............ –
3.3. Сұйық отынды жағу кезіндегі кептіргіш
агентінің ылғал мөлшерін анықтау .................................................... 45
3.4. Газ тəрізді отынды жаққан кездегі кептіргіш
агенттің ылғал мөлшерін анықтау ...................................................... 46
3.5. Кептіргіш агенттегі ауа коэффицентінің көбеюі ................. 47
3.6. J-d диаграммадағы ауаның газды отынмен араласу
үдерісінің көрінісі ................................................................................ 48
3.7. Газдық отынның атмосфералық ауамен үйлесуі ................. 49
497
3.8. Астықты кептірудің параметрлері ........................................ 51
3.9. Кептіру үдерісінде жылу мен ылғалдың тасымалдануы .... 51
3.10. Астықты кептірудегі негізгі есептеулер ............................ 56
IV тарау. Гидростатика негіздері .............................................. 68
4.1. Дəндердегі ылғал .................................................................... –
4.2. Дəндердің гигроскопиялық құрамы ..................................... 68
4.3. Астық ылғалдылығының жіктелуі ........................................ 71
4.4. Ылғалдың дəндермен байланысу энергиясы ....................... 75
V тарау. Астықты кептіру үдерісіндегі
жылу-ылғал алмасу ........................................................................... 77
5.1. Кептіру үдерісінің сипаты .................................................... –
5.2. Қоршаған ортамен жылу-ылғал алмасу ............................... 83
5.3. Астық ішіндегі жылу мен ылғалдың тасымалы .................. 86
VI тарау. Астықты кептірудің технологиялық негіздері ..... 92
6.1. Жекеленген астықтарға сипаттама ....................................... –
6.2. Астық массасының сипаттамасы .......................................... 98
VII тарау. Астықты кептіру үдерісінің заңдылықтары ........ 108
7.1. Қарапайым қабаттағы кептіру ............................................... –
7.2. Тығыз қозғалыссыз қабатта кептіру ..................................... 110
7.3. Астық қабатының гравитациялық қозғалыс кезінде
кептірілуі ............................................................................................... 114
7.4. Жалған сұйытылған қалқыма жағдайдағы астық
қабаттарын кептіру ............................................................................. 117
7.5. Құлау қабатының кептірілуі .................................................. 118
7.6. Қалқыған қабатта кептіру ...................................................... 119
7.7. Астықты рециркуляциялық кептіру ..................................... 121
7.8. Астықаралық жанаспалы ылғал алмасу ............................... 126
VIIІ тарау. Астықты кептіру əдістері мен тəртіптері ............ 129
8.1. Астықты кептіру əдістерінің жіктелуі .................................. –
8.2. Дəндерді қабат күйінің сипаттамасы ................................... 134
8.3. Астықты кептірудің тəртіптері ............................................. 139
498
ІX тарау. Астықты кептіру техникасы ................................... 145
9.1. Кептіргіштердің жіктелуі ...................................................... –
9.2. Шахталы үлкен кептіргіштер ................................................ –
9.3. Рециркуляциялы астық кептіргіштер ................................... 171
9.4. Камералы кептіргіштер .......................................................... 199
9.5. Астық кептіру жоспары жəне кептіргіштердің
тиімділігі ............................................................................................... 202
9.6. Кептіргіш жұмыстарының техника-экономикалық
көрсеткіштері ........................................................................................ 206
X тарау. Шағын шаруашылықтардағы астық
партияларын кептіру ........................................................................ 208
10.1. Шахталы шағын астық кептіргіштері ................................. –
10.2. Барабанды кептіргіштер ...................................................... 211
10.3. Қорапты кептіргіштері ........................................................ 214
10.4. Колонкалы астық кептіргіштер ........................................... 222
10.5. Конвейерлі астық кептіргіштер ......................................... 226
XI тарау. Астық кептіруде төменгі энергия
шығындары жұмсалатын астық кептіргіштерді
жобалау жəне есептеудің əдістемелік негіздері ............................. 228
11.1. Астық кептіргіштерге қойылатын талаптарды
дайындау жəне жинақтау .................................................................... –
11.2. Жұмыс істеп тұрған астық кептіргіштерді
жобалауда жаңа жəне қайта құрудың негізгі бағыттары .................. 234
11.3. Астық кептіргіштердің əртүрлі түйіндеріндегі
ылғал бөлу қатынысын таңдаудағы ұсыныстар ................................ 241
11.4. Айналу коэффициентін есептеудегі ұсыныстар ................ 244
11.5. Аймақтар бойынша пайдаланылған ауа жəне кептіру
агентімен астық температурасын есептеудегі ұсыныстар ............... 247
11.6. Шахталы тікағысты астық кептіргіштерден
біртіндеп өткізу арқылы астықты кептіру кезіндегі оның
ылғалдылығының аралық мəндерін есептеу əдістері ...................... 249
11.7. Рециркуляцияланатын астық қоспасы
компоненттерінің ылғалдылығын есептеу ....................................... 256
11.8. Кептіру үдерісін автоматтандырудың əмбебап
сұлбасы ................................................................................................. 262
499
XII тарау. Астықты белсенді желдету
мен кептірудің мəні ............................................................................ 276
12.1. Астықты белсенді желдету .................................................. –
12.2. Астықты желдетудің мүмкіншілігі мен ауаның
жағдайы ................................................................................................. 277
12.3. Астықты жылдам желдетуге қажетті ауа мөлшері ........... 278
12.4. Астықты салқындату ұзақтығы ........................................... 281
12.5. Астықты жылдам желдетуге арналған қондырғылар ....... 282
12.6. Желдетілетін қамбалар ........................................................ 288
12.7. Элеватор силосындағы стационарлы тұрақты
құрылғылар ........................................................................................... 290
2-бөлім. Астықты сақтау технологиясы
XIII тарау. Сақтауға түсетін астықтың
жағдайы мен жалпы сипаттамасы ................................................. 293
13.1. Астықты сақтаудың мəселелері .......................................... –
13.2. Астық массасының қасиетінің жалпы сипаттамасы ......... 296
13.3. Астық массасының құрамына жəне қасиетіне əсер
беретін факторлар ................................................................................ 304
13.4. Астықты ору жағдайы жəне сақтауға
тасымалдау жүйесі ............................................................................... 305
13.5. Астықты қабылдау, орналастыру жəне сақтаудың
технологиялық негіздері ...................................................................... 306
13.6. Астықты қабылдау кəсіпорындарында сақтауға
дайындаудың технологиялық үдерістері ........................................... 315
XIV тарау. Астық жəне оның өнімдерінің
физикалық қасиеттері ....................................................................... 319
14.1. Астық массасының физикалық қасиеттерінің жалпы
сипаттамасы .......................................................................................... –
14.2. Астық массасының сусымалылығы жəне өздігінен
сұрыпталуы ........................................................................................... –
14.3. Астық массасының қуыстылығы ........................................ 326
14.4. Астық массасының сусымалы материал ретінде
механикалық қасиеттері ...................................................................... 328
14.5. Астық массасының ылғал сіңіргіштік (сорбциялық)
қасиеті.................................................................................................... 335
500
14.6. Астық массасының жылу физикалық жəне масса
алмастыру қасиеттері ........................................................................... 344
14.7. Ұн, жарма жəне құрама жемнің физикалық қасиеттері .... 346
XV тарау. Астық сақтауда өтетін
физиологиялық үдерістер ................................................................. 355
15.1. Астықты сақтаудың ұзақтылығы туралы түсініктеме ...... –
15.2. Астықтың тыныс алуы жəне тыныс алу түрлері ............... 358
15.3. Астықтың орудан кейінгі пісіп жетілуі .............................. 368
15.4. Астықты сақтау кезінде өніп өсу ........................................ 369
XVI тарау. Астық микроорганизмдері ..................................... 372
16.1. Астық массасының микрофлораларының
шығу типтері ......................................................................................... –
16.2. Астық массасының микрофлораларының
сипаттамасы жəне жіктелуі ................................................................. 373
16.3. Астық массасының микроорганизмдерінің
тіршілігіне əсер ететін жағдайлар....................................................... 379
16.4. Дəндердерге микроорганизмдердің əсер етуі
жəне астық сапасының төмендеуі ...................................................... 385
XVII тарау. Астық массасын сақтауда өздігінен қызуы ..... 391
17.1. Өздігінен қызудың шығу көздері жəне түрлері ................. –
17.2. Өздігінен қызуда астық массасының кемуі,
сапасының төмендеуі жəне үдерістің ұлғайып дамуы ..................... 396
17.3. Жаңа орылған астықтың өздігінен қызуы .......................... 399
17.4. Ұзақ сақтауға ылғалдылығы төмен астықтың
өздігінен қызуы .................................................................................... 400
17.5. Қозғалмайтын зонаның құрылымының қалыптасуы
жəне əртүрлі типтегі қоймаларда астықтың өздігінен қызуы .......... 400
XVIII тарау. Астық өнімдерін сақтауда өтетін үдерістер ..... 405
18.1. Ұнда өтетін үдерістердің жалпы сипаттамасы .................. –
18.2. Ұнды сақтау кезінде ұнның тыныс алуы, пісуі
жəне қышқылдануы ............................................................................. –
18.3. Ұнды сақтау кезінде болатын микробиологиялық
үдерістер ................................................................................................ 408
18.4. Ұнның басылып нығыздалуы мен жабысуы ..................... 409
18.5. Басқа дақылдардан алынған ұнда жүретін үдерістер ....... 410
501
18.6. Жармаларды сақтауда болатын үдерістер ......................... 410
18.7. Құрама жемді сақтауда жүретін үдерістер ........................ 411
XIXтарау. Астықты сақтаудың əдістері мен тəртіптері ....... 415
19.1. Сақтау тəртібінің жалпы сипаттамасы .............................. 415
19.2. Астықты құрғақ жағдайда сақтау ....................................... 416
19.3. Астықты салқындатылған күйде сақтау............................. 417
19.4. Астықты ауасыз сақтау ........................................................ 419
19.5. Астықты сақтаудың тəртібін орнату үшін
қолданылатын технологиялық əдістер мен шаралар ........................ 420
19.6. Тұқымға арналған астықты сақтау тəртіптері .................. 423
19.7. Астықты кіші шаруашылықтарда полиэтиленді
қоймаларда сақтау ................................................................................ 426
19.8. Ұн жəне жарманы сақтау .................................................... 431
19.9. Құрама жемді сақтау əдістері .............................................. 435
XX тарау. Астық қорының зиянкестері
жəне олармен күресу жолдары ........................................................ 439
20.1. Зиянкестердің жалпы сипаттамасы .................................... –
20.2. Қоршаған ортаның жағдайы зиянкестердің өмір
тіршілігіне əсер беруі ........................................................................... 464
20.3. Астық қорларын зиянкестерден қорғау шаралары ........... 470
20.4. Астық зиянкестерін жоюда озонды
жəне ионоозонды технологияны қолдану .......................................... 478
Қосымша ақпараттық материалдар ....................................... 482
Пайдаланылған əдебиеттер ....................................................... 495
502
Ə.І. Ізтаев, М.Ж. Кизатова, Т.А. Байбатыров,
Д.Ш. Баймұратов, Б.Ə. Ізтаев
АСТЫҚ КЕПТІРУ ЖƏНЕ САҚТАУ
ТЕХНОЛОГИЯСЫ
ОҚУЛЫҚ
Компьютерде беттеген
Ақылова А.Т.
Басуға 06.12.2012 ж. қол қойылды. Пішіні 60×90
1
/
16
.
Баспа табағы 31,3. Шартты баспа табағы 23,8.
Есептік баспа табағы 29,1. Офсеттік басылым.
Таралымы 850 дана. Тапсырыс №3/126-12.
«Экономика» баспасы» ЖШС
050063, Алматы қаласы, Сайын көшесі, 81-үй
Достарыңызбен бөлісу: |