Оқулық «Федералдық білім беруді дамыту институты»
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
қазақша кітап
| 46
тіркеме бұтақтың төменгі деңгейінде орналасқан файлдардың атауларының ұзақтығымен анықталады. Файлдың толық атауы—мәтіндік жолақ, арнайы таңба-бөлгіштер арқылы барлық каталогтар атауы көрсетілген, тамырлық каталогтан файлға дейінгі жолды көрсетеді. UNIX-жүйелерінде бөлгіш ретінде қиғаш сызық таңбасы қолданылады «/». Мысалы, file6 файлының толық атауы /dir1/dir3/dir5/file6 болады. Бірінші қиғаш түбірлік каталогты білдіреді, яғни түбірлік каталогта file1 орналасқан файлдың толық атауы /file1 болады. Толық атаумен берілетін жол файлдың немесе каталогтың абсолюттік атауы деп аталады. Мұндай атау жолы қатыстық абсолюттік санау нүктесінен басталады—түбірлік каталогқа байланысты. Қатыстық жол түсінігін анықтау үшін ағымдағы каталог түсінігін енгізу керек. Пайдаланушының жұмыс сеансының ақпараттық ортасына пайдаланушы қазір жұмыс жасап отырған каталог туралы ақпарат кіреді. Ағымдағы каталогта орналасқан файлдар мен каталогтардың атаулары толық атауды бермей ақ, тікелей көрсетіле алады. Мысалы, егер ағымдағы каталог dir4 болса, онда file4 және file5 файлдарына атауларын толық көрсетпей-ақ, олардың тек өздерінің атауларын (file4 және file5) қолданып қана жүгінуге болады. Қатыстық жол ағымдағы каталогқа қатысты анықталады, бірақ каталогтың өзінің атауы көрсетілмейді. Дегенмен де UNIX- жүйелерінде жолдың ағымдағы каталогтан екенін көрсету үшін мнемоникалық белгілеулер «.» жиі қолданылады. Егер ағымдағы каталог dir3 болса, онда оған қатысты file6 файлға апаратын қатыстық жол то ./dir5/file6 атаумен сұралады. Аталық каталог жолын беру үшін «..» мнемоника қолданылады. Мысалы, егер ағымдағы каталог dir7, қатысты файл атауы file1 болса, жолы ../../file1 болады. алғашқы екі нүкте каталогты көрсетеді, dir7 үшін аталық, —dir4 каталогы, екінші екі нүкте — каталогқа, dir4 үшін аталық, —dir1 каталогы. UNIX-ұқсас операциялық жүйелердегі жүйелік файлдар бөлек каталогтарда орналастырылған. Бұл әр түрлі файлдарды оларды пайдалануына қарай жіктеуге мүмкіндік береді. Көптеген UNIX- жүйелерінде жүйелік каталогтардың стандартты құрылымы бар (сурет- 2.7). UNIX-жүйелерінде ядроны (/boot), жүйелік кітапхана (/lib), жүйелік утилита кітапханасы (/bin), күйге келтіру утилитасы (/etc), пайдаланушылық бағдарламалар (/usr), пайдаланушылар деректерін (/home) сақтауға арналған бөлек каталогтар әдетте осылай |