Нақты сандар облысында нольдің мынадай қасиеті бар екенін білеміз, ноль мен кез
ӘОЖ -349 КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕРДІ МАТЕМАТИКА САБАҚТАРЫНДА
жүктеу/скачать 1,67 Mb. Pdf көрінісі
|
1-том, 113-240
| ӘОЖ -349
КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕРДІ МАТЕМАТИКА САБАҚТАРЫНДА ПАЙДАЛАНУ МҮМКІНДІКТЕРІ Куванова Маржан Бакбердиевна., Шымкент университеті, 2 курс магистранты Қазіргі сәтте инженерлік есептеулер үшін көптеген математикалық пакеттер бар: MathCAD, MATLAB, VisSim, Mathematika және т.б. Алдымызға қойылған есептерді барынша түсінікті әрі жоғары деңгейде шешу үшін MatLAB және MathCAD пакетінің барлық мүмкіндіктерін оқып-үйрену үшін осы MatLAB және MathCAD пакеттері таңдалды. Алайда, нақты жүйелерді үлгілеу кезінде таза аналитикалық әдістерді пайдалану айтарлықтай қиындықтарға кездеседі: аналитикалық шешімдерге рұқсат ететін классикалық математикалық үлгілер көптеген жағдайларда нақты есептерге қолданылмайды. Мысалы, мұнай құю порты үлгісінде жабдықты пайдалану коэффициентін бағалау үшін аналитикалық формула құру мүмкін емес, өйткені жүйеде стохастикалық процестер болады, өңделетін ішкі жүйелердегі ішкі параллелизм, ресурстарды пайдалануға байланысты сұраныстарды өңдеу приоритеттері және т.б. бар. Тіпті нақты жүйелер үшін аналитикалық үлгіні тұрғызған күнде, олар көбіне сызықтық емес болып табылады және олардағы таза математикалық қатынастар әдетте логика- семантикалық операциялармен толықтырылады, ал олар үшін аналитикалық шешім болмайды. Сондықтан, жүйелерді талдау барысында аналитикалық түрде шешілмейтін нақты ситуация аналогы болып табылатын үлгі мен математикалық анализ мүмкін емес адекватты емес қарапайым үлгі арасында таңдау жасау керек болады. Имитациялық үлгілеу барысында үлгіленетін жүйе құрылымы-оның ішкі жүйелері мен байланыстары-үлгі құрылымымен тікелей берілген, ал ережелер мен теңдеулер түрінде өрнектелген, айнымалыларды байланыстыратын ішкіжүйелердің функциялау процесі компьютерде имитацияланады [1]. AnyLogic бұл-имитациялық үлгі ортасы болып табылады. AnyLogic ортасында нәтижелерді талдау және спецификациялаудың түрлі құралдары адекваттықтың кез келген қажетті дәрежелі модельденетін жүйе жұмысын имитациялайтын үлгілер тұрғызуға және аналитикалық түрлендірулер жүргізбей-ақ компьютерде үлгі анализін орындауға мүмкіндік береді. Имитациялық үлгі өзара әрекеттесетін элементтердің күрделі жүйесінің тәртібін көрсетеді. Имитациялық үлгіге келесі жағдайлардың болуы тән (бірмезгілде барлығы немесе олардың кейбіреуі): үлгілеу объектісі - күрделі біртекті емес жүйе; үлгіленетін жүйе құрамында кездейсоқтық тәртіп факторы болады; уақыт бойынша дамитын процесс сипаттамасын алу талап етіледі; компьютерді пайдаланбай модельдеу нәтижелерін алу принципиальді түрде мүмкін емес. Үлгіленетін жүйенің әрбір элементінің жағдайы компьютер жадында кесте түрінде сақталатын параметрлер жинағымен сипатталады. Жүйе элементтерінің өзара әрекеттері алгоритмдік түрде сипатталады. Үлгілеу қадамдық режим бойынша іске асырылады. Үлгілеудің әрбір қадамында жүйе параметрлерінің мәні өзгеріп отырады. Имитациялық үлгіні іске асыратын бағдарлама оның ізделінді параметрлерінің мәндерін уақыт қадамы бойынша кесте түрінде немесе жүйеде болатын оқиғалар тізбегі түрінде бере отырып жүйе күйінің ~ 155 ~ өзгерісін бейнелейді. Үлгілеу нәтижелерін визуализациялау үшін көбіне графикалық түрде беру, соның ішінде анимациялау пайдаланылады. Имитациялық үлгі нақты процеске (имитацияға) ұқсауға (еліктеуге) негізделген. Мысалы, колониядағы микроағзалар санының өзгерісін (динамикасын) үлгілей отырып, көптеген жеке объекттерді қарастыруға және олардың тіршілік ету, көбеюі үшін белгілі-бір шарттар қоя отырып олардың әрқайсысының тағдырын бақылауға болады. Бұл шарттар әдетте вербальді формада беріледі. Мысалы: қандай да бір уақыт аралығы өткенде микроағза екі бөлікке бөлінеді, және тағы біршама уақыттан кейін-өледі. Сипатталған шарттардың орындалуы модельде алгоритмдік түрде іске асырылады [1,2]. Есептеу жүйелерінің өнімділігі мен сенімділігі функционирлеудің уақыттық аспектілерімен байланысты. Өнімділікті бағалағанда ең бірінші деңгейлі мәнге есептеу процестерінің ұзақтығы ие болады. ал сенімділікті бағалағанда құрал-жабдықтардың бұрыс жұмыс істеуі мен жұмыс істеу қабілетін әрі қарай қалпына келтіру есебінен өзгеріп тұратын әртүрлі жағдайларда жүйенің болу ұзақтығы зерттеледі. Жүйелік деңгейде қарастырылатын есептеу жүйелері үшін процестің жүру сипатына ықпал ететін кездейсоқ факторлардың болуы керек. Есептеу жүйелерінде болып жатқан процестер үлгілерде үздіксіз немесе дискретті кездейсоқ процестер ретінде беріледі. Есептеу жүйелерін зерттегенде жағдайлардың соңғы жиынында анықталған дискретті кездейсоқ процестермен жұмыс істеуге тура келеді, сонымен бірге, процесстер үздіксіз немесе дискретті уақытта қарастырылады [3]. Есептеу жүйелерін функционирлеуді сипаттауға ықтимал жүгіну зерттеу әдістерінің математикалық базасы ретінде математикалық статистика мен ықтималдықтар теориясының аппараттарын пайдалануға алып келеді. Үлгінің сипаттамаларына, параметрлеріне және басқа да элементтеріне сәйкес келетін кездейсоқ шамалар әртүрлі деңгейлерде берілуі мүмкін, олардың ішінде ең көп қолданыс тапқандыры келесілер: 1) кездейсоқ процестің қандай да бір іске асырылуында орын алған мәнер жиынынын кездейсоқ шамасын анықтайтын жүктеу/скачать 1,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|