Формаға орналастырылған әр компонент ӛз параметрлерiнен басқа оның сезiнетiн оқиғалар
компонентiн орналастырайық. Бұл компоненттiң аты Button, ал оны формаға орналастырғанда
Жұмыс iстеп тұрған программада Button1-дi тышқанның сол батырмасын сырт еткiзгенде
тышқанның сол батырмасымен сырт еткiзiңiз. Delphi ӛз бетімен программаның интерфейстік бӛлігіне
procedure Button1Click(Sender: TObject); деп қосып, программаның орындалатын бӛлігінде
10
9 - сурет. Button1Click процедурасының қабықшасы
Терезедегi procedure TForm1.Button1Click (Sender: TObject) -процедураның тақырыбы. Бұл
тақырып procedure арнайы сӛзiмен басталады, сонан кейiн тұрған құрамды атаудағы TForm1- кластың
аты, Button1Click - процедураның аты. Кластың және процедураның атулары нүктемен (― . ―)
ажыратылады.
Класс деп Delphi ортасындағы үлгi ретiнде қолдануға болатын функционалды толық
программаның үзiндiсiн атайды. Алдын-ала класты құрып алып, сол кластың кӛшiрмелерiн әртүрлi
программаларға немесе бiр программаның әртүрлi үзiндiлерiне орналастыруға болады.
Delphi құрамына Inprise корпорациясының жүздеген стандартты кластары кiредi. Delphi
ортасындағы барлық компоненттер белгiлi бiр кластың құрамына жатады. Ал формаға
орналастырылған нақты бiр компоненттiң аты алғы буынның аты және сандық индекстен тұрады.
Delphi ортасындағы барлық кластардың аты Т әрпiнен басталады, мысалы TForm кластың
туындыларының атаулары TForm1, TForm2 және т.с.с. болып келедi. Егер код терезесiндегi мәтiндi
басынын қарап шықсақ, онда келесi қатарларды кӛруге болады:
unit Unit1;
interface
uses
Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls,
Forms, Dialogs;
type
TForm1 = class(TForm)
Label1: TLabel;
Button1: TButton;
procedure Button1Click(Sender: TObject);
private
{ Private declarations }
public
{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
TForm1 = class(TForm) қатары TForm1 деген жаңа класты TForm -ның туындысы ретiнде анықтайды.
Стандартты TForm - Windows -тiң бос терезесiн анықтайды, ал TForm1 - формаға орналастырылған екi
компоненттi сипаттайды, олар:
Label1: TLabel; - белгi компонентi;
Button1: TButton; - батырма компонентi;
Бұл анықтамалар Label1 - TLabel, ал Button1 - TButton кластарының туындылары екенiн
кӛрсетедi.
TForm1.Button1Click процедураның атынан кейiн жақшада нақты параметрi ретiнде (Sender:
TObject); тұрады. Мұнда Sender - процедураны шақыру параметрi TObject деген класқа жатады деп
анықталған. Процедурадағы кӛрсетiлген шақыру параметрi алгоритмдi процедурадағы анықталған
нақты жұмысты орындауға икемдейдi. Осы параметр арқылы Button1Click процедурасы OnClick
11
оқиғасын қай компонент қҰрғанын анықтай алады. Процедураның тақырыбы ―; ― таңбасымен
аяқталады.
Процедура тақырыбынан кейiн тұрған Begin …end; қатарлары процедураның денесi деп
аталады. Ендi Begin мен end аралығында Button1 батырмасын басқандағы орындалатын
операторлардың жиынтын жазуға болады. Операторлар бiр бiрiнен ―; ― таңбасымен ажыратылады.
Достарыңызбен бөлісу: