TIMSS
PIRLS
International Study Center
31
Словения
53
Дерекнама : Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
Негізгі мектеп оқушылары орта деңгейдегі тест тапсырмаларын орындау кезінде кестеден,
графиктерден, диаграммалардан ақпаратты талдай білуі және қорытынды жасай алулары қажет.
2-
үлгі.
Графикті талдауға, өз шешімін баяндауға және түсіндіруге бағытталған тапсырма.
Дұрыс жауаптардың орта пайызы – 57%. Жапондық, кореялық және финляндиялық сегізінші
сынып оқушылары диаграммалармен және графиктермен жоғары деңгейде жұмыс істейтіні
байқалды. Қазақстанда осы форматтағы тапсырмалармен қазақстандық сегізінші сынып
оқушыларының тек 44% дұрыс орындады (2.1.19 кесте).
2.1.19 кесте Тапсырма үлгісі/ орта деңгей/8-сынып
оры
н
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайыздық
көрсеткіші
Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері
деңгейіне арналған тапсырмалар
1
Жапония
82
Жаттығу алдында Женя өзінің пульс соғысын
есептейді. Соғу жиілігі минутына 70 соғыс. Женя бір
минут жаттығады да, қайтадан пульсін есептейді.
Содан соң ол бірнеше минут бойы тексереді. Ол өз
нәтижесін график түрінде ұсынды.
Оның нәтижелері бойынша қорытындыны қалай
шығаруға болады?
А) Оның пульс соғысының жиілігі 50 соғысқа дейін
артады.
B) Пульс соғысы жиілігін төмендетуге, оны арттыруға
қарағанда аз уақыт кетеді.
C
) Төрт минуттан кейін оның пульсі минутына 80 рет
соқты.
D
) Оның пульсі 6 минуттан кем уақытта қалпына
2
Корея
Республикасы
80
3
Финландия
80
4
Италия
79
5
Ресей Федерациясы
75
6
Сингапур
75
8
Израиль
74
9
Литва
74
10
Норвегия
73
11
АҚШ
73
13
Ұлыбритания
69
15
Қытай Тайбэ
64
17
Чили
62
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
46
19
Гонконг
60
келеді.
21
Түркия
60
Орта халықаралық
көрсеткіш
57
27
Венгрия
48
34
Қазақстан
44
37
Армения
42
Дерекнама : Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
3-
үлгі.
География саласында тапсырмалар жауап беру кезіндегі оқушылардың логикасын
бағалауды қарастырады. Фин оқушылары мазмұнында шынайы табиғат құбылыстарынан үлгісі
көрсетілген тапсырмаларды орындауда максималды жоғары көрсеткіш көрсетті. Қазақстандық
оқушылардың жауабы халықаралық орта мәннен 8%-ға төмен (2.1.20-кесте).
2.1.20 кесте. Тапсырма үлгісі/ орта деңгей/ 8 сынып
оры
н
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайыздық
көрсеткіші
Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері
деңгейіне арналған тапсырмалар
1
Финляндия
92
Келесі бес тұжырым су айналымы кезінде болатын
үдерістерді сипаттайды.Теңіз беткейінен судың
булануы су айналымының бірінші саны ретінде
анықталған.
Су айналымында бірінен соң бірі келетін тәртіпте басқа
тұжырымдарды 2-ден 5-ке дейін нөмірлеңіз.
_2_
Су буы жылы ауаға көтеріледі.
_5_ Су өзеннен теңізге ағады
_1_
Су теңіз бетінен буланады.
_3_
Су буы салқындап, бұлттарға айналады.
_4_бұлттар жылжиды, су жаңбыр түрінде жерге түседі.
2
Гонконг
85
3
Сингапур
83
4
Қытай Тайбэ
82
5
Корея
Республикасы
81
6
Ресей Федерациясы
79
7
Ұлыбритания
79
8
Израиль
79
9
Швеция
78
12
Венгрия
74
14
Австралия
71
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
47
TIMSS
PIRLS
International Study Center
15
Италия
71
16
АҚШ
71
17
Жапония
71
20
Чили
66
Орта халықаралық
көрсеткіш
63
29 СаудАрабиясы
56
30 Қазақстан
55
32 Түркия
54
Дерекнама : Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
Тестілеуге қатысушы – 4-сынып оқушыларына дайындалған күрделілік деңгейі төмен
халықаралық тест тапсырмаларын орындау қарапайым суреттер мен диаграммаларды талдау
қабілетін, кестелерді толтыруды және қысқа түрдегі жазбаша жауаптарды ұсынуды талап етеді.
1-
үлгі.
Физика ғылымдары саласынан Пайдалану сияқты Оқу-танымдық іс-әрекет түріне
бағытталған төменгі деңгей тапсырмаларын орындау кезінде төртінші сынып оқушылары
қарапайым суретті «оқып», дұрыс жауапты анықтауы қажет.
TIMSS-
2011 үш көшбасшы қатысушы елі осы үлгіні орындау нәтижесінің ең жоғарғы
көрсеткішке ие болды. Қазақстандық төртінші сынып оқушыларының нәтижелері халықаралық
орта көрсеткіштен 9% төмен ( 2.1.21 кесте).
2.1.21 кесте. Тапсырма үлгісі / төмен деңгей / 4-сынып
О
ры
н
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайыздық
көрсеткіші
Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері
деңгейіне арналған тапсырмалар
1
Жапония
94
Суретте батареямен байланысқан электр шамы
бейнеленген.
2
Қытай Тайбейі
94
3
Сингапур
94
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
48
4
Австрия
89
Шам жануы үшін келесі қандай заттарды 1-нші және
2-
нші нүктеге қосу керек.
A)
Темір шеге
B)
Пластмассадан жасалған қасық
C)
Резина жолағы
D)
Ағаш таяқ
5
Германия
88
6
Финландия
86
8
АҚШ
84
9
Гонконг
84
10
Ұлыбритания
84
11
Корея Республикасы
83
27
Австралия
74
30
Ресей Федерациясы
72
Орта халықаралық
көрсеткіш
71
31 Испания
71
34 Норвегия
67
35 Түркия
63
36 Қазақстан
62
37 Италия
62
38 Нидерланд
62
Дерекнама : Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
Күрделігі төмен деңгей тапсырмаларын орындау кезінде 8-сынып оқушылары тәжірибелік
жағдайларда өздерінің негізгі білімдерін қолдана отырып, қарапайым диаграммалар мен
суреттерді талдайды, аса қиын емес кестелерді толтырады.
1-
үлгі.
Генетика саласындағы тапсырманың дұрыс жауабын анықтауды жапон оқушылары
сәтті орындады, ал қазақстандық сегізінші сынып оқушыларының нәтиже көрсеткіші 79%
құрады. Елдер бойынша орта алғанда осы тапсырманы оқушылардың 83%
орындады(2.1.22 кесте).
1 нүкте
2 нүкте
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
49
TIMSS
PIRLS
International Study Center
1.1.22
кесте. Тапсырма үлгісі/ төмен деңгей/ 8 сынып
О
ры
н
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайыздық
көрсеткіші
Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері
деңгейіне арналған тапсырмалар
1
Жапония
95
Қыз бен ұл – егіздер туылды.
Келесі тұжырымдардың қайсысы олардың
генетикалық материалы туралы дұрыс берілген?
A)
Қыз бен ұл тек әкесінің генетикалық
матеиалын алған.
B)
Қыз бен ұл тек шешесінің генетикалық
материалын алған.
C)
Қыз бен ұл тек ата-анасының генетикалық
материалын алған.
D)
Ұлтекәкесініңгенетикалықматериалын,
қызшешесініңгенетикалықматериалыналған.
2
Финландия
94
3
Корея Республикасы
93
4
Сингапур
92
7
АҚШ
90
9
Қытай Тайбейі
89
10
Ұлыбритания
88
11
Гонконг
88
12
Ресей Федерациясы
88
13
Италия
88
14
Венгрия
87
21
Сауд Арабиясы
85
24
Түркия
84
Орта
халықаралықкөрсеткіш
83
26 Швеция
83
27 Румыния
83
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
50
28 Норвегия
82
33 Чили
80
34 Қазақстан
79
Дерекнама : Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
2-
үлгі. Күрделігі төмен деңгейлі тапсырма, саласы – Химия, химиялық формулар бойынша
негізгі білімнің болуына бағытталған. Тапсырманы зерттеуге қатысушы елдер оқушыларының
85% орындап шықты. Қазақстан оқушылары орта халықаралық көрсеткіштен жоғары нәтижелер
көрсетті ( 2.1.23 кесте).
2.1.23 кесте. Тапсырма үлгісі / төмен деңгей / 8 сынып
О
ры
н
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайыздық
көрсеткіші
Ғылыми жаратылыстану дайындығының ілгері
деңгейіне арналған тапсырмалар
1
Жапония
99
Көмірқышқыл газының химиялық формуласы
қандай?
A.
CO
B.
со
2
C.
C
D.
О
2
2
Қытай Тайбэ
98
6
Венгрия
93
7
Ұлыбритания
92
8
Ресей Федерациясы
92
10
Сингапур
91
11
Корея Республикасы
90
12
Италия
90
13
Гонконг
89
14
Индонезия
89
16 Қазақстан
88
22 АҚШ
86
Орта халықаралықкөрсеткіш
85
25 Австралия
84
26 Норвегия
84
27 Жаңа Зеландия
84
28 Түркия
83
32 Финляндия
81
33 Чили
80
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
51
TIMSS
PIRLS
International Study Center
Мектептегі білім беру сапасын халықаралық зерттеудегі елдің позициясы тестілеуге
қатысушылардың Оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлері бойынша ең төменгі және ең жоғары
баллдар көрсеткіштерінің мәнмәтінінде TIMSS-2011 тест тапсырмаларының жалпы сынағын
елдің орындауына жүргізілген талдауларын салыстыру нәтижесінде анықталады.
Үлгі, Оқу-танымдық іс-әрекет түрі Білу бойынша тест тапсырмалары бастауыш сынып
оқушылары жануарлар әлемінің сан түрлілігін және жыртқыш жануарлардың негізгі белгілерін
білуді болжайды. Аталған сұрақ бойынша қазақстандық оқушылар орындаудың ең жоғарғы
көрсеткішке(96,4%) ие болды (2.1.5 сурет).
2.1.5 сурет. Тапсырма үлгісі/ «Білу» саласы/4 сынып
Тапсырма
Басқа жануарлар түрімен қоректенетін жыртқыш жануар. Көрсетілген
жануарлардың қайсысы жыртқыш болып табылады?
A.
бұғы
B.
қасқыр
C.
сиыр
D.
ешкі
Дұрыс жауап
В
Күрделігі төмен деңгейлі тапсырманы сәтті орындау себебі берілген тапсырма қазақстандық
оқу бағдарламасына сәйкес келеді және бастауыш мектеп курсы бойы өзекті болып келеді (
«Дүниетану» оқулығы, 2 және 3 сыныптар, авторлары К.А. Аймағамбетова, Т.С. Еділова,
«Алматыкітап» баспасы, 2011 жыл). «Дүниетану» курсында «Жануарлар әлемінің әр түрлігі»
тақырыбын оқу кезінде «Жыртқыштар» терминіне нақты анықтама беріледі, жыртқыштардың
жануарлардың осы тобына жатқызылуын растайтын Үлгілер келтіріледі.
Сонымен бірге, қазақстандық мектеп оқушылары осы оқу-танымдық түрінің
тапсырмаларын орындауының төмен пайызын көрсетті (23%) (2.1.6 сурет).
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
52
2.1.6. Тапсырма үлгісі/ «Білу» саласы/ 4 сынып
Тапсыр
ма
Тау жынысында өте ертеде өскен өсімдік жапырағының таңбасы табылды.
Бұл өсімдік шамамен қанша жыл бұрын өсті?
A)
Бір жыл
B)
Жүз жыл
C)
Бір мың жыл
D)
Бір миллион жыл
Дұрыс жауап
D
Бастауыш сыныптың жаратылыстану курсында оқушылар тек Жердегі өсімдіктер әлемінің
пайда болу тарихы туралы бастапқы түсініктерімен танысады. Осы тақырыпты өту кезінде тау
жыныстарының түрлеріне, «тау жынысы», «кен орны» түсініктеріне басты назар аударылады да,
олардың қалыптасу уақыты мен кезеңдері қарастырылмайды («Дүниетану» оқулығы, 2 және 3, 4-
сыныптар, авторлары К.А. Аймағамбетова, Т.С. Еділова, Б.Л. Хаджиева «Алматыкітап» баспасы,
2011 жыл).
Қазақстандық оқушылардың Пайдалануға бағытталған иллюстрацияланған тапсырманы
орындау пайызы 90 % ( 2.1.7 сурет) құрады.
Жапырақ ізі
Тау жынысы
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
53
TIMSS
PIRLS
International Study Center
2.1.7-
сурет. Тапсырма үлгісі / «Пайдалану» саласы/ 4-сынып
Тапсырма
Төменде суреті берілген жануарлардың қайсысында омыртқа бар?
Әр жануардың турасындағы бір дөңгелекті белгілеңіз. Бірінші жануар үшін бір
дөңгелек бейнеленген.
Аң
-
құсОмыртқасы бар
Дұрыс
жауап
Өрмекші - B
Шаян - B
Балық - A
Арыстан - A
Четвероклассники продемонстрировали достаточно высокий результат возможно в
связи с освещением содержания данного вопроса при изучении тем «Скелет – опора
тела», «Разнообразие мира животных» (Учебник «Познание мира» 3 класс, авторы
ИяЖоқ
Көкқұтан
Өрмекші
Шаян
Балық
Арыстан
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
54
К.А. Аймагамбетова, Т.С. Идилова, Б.Л. Хаджиева, издательство «Алматыкiтап», 2010
год).
Төртінші сынып оқушылары жоғары нәтиже көрсетті, ол «Қаңқа- дене тірегі» сұрақтары
өтілен тақырыптарды «Жануарлар әлемінің сан түрлігі» оқумен байланысты тақырыптарын оқу
кезінде қарастырылуына байланысты болуы мүмкін («Дүниетану» оқулығы, 3-сынып, авторлары
К.А. Аймағамбетова, Т.С. Еділова, Б.Л. Хаджиева «Алматыкітап» баспасы, 2010 жыл). Аталған
тапсырманы орындаудың орта халықаралық пайызы 90,9% құрады.
Тестілеуге қатысушы қазақстандық 4-нші сынып оқушылары Пайдалануға арналған қарапайым
тапсырманы орындауда төмен пайыз көрсетті - 11% ( 2.1.8 сурет).
2.1.8 сурет. Тапсырма үлгісі/ «Пайдалану» саласы/ 4 сынып
Тапсы
рма
Ағаш және арыстан бір-біріне мүлде ұқсамайды. Бірақ олар тірі табиғатқа жатады
және ортақ ерекшеліктері бар. Үлгі оларға өмір сүру үшін су керек.
Ағашқа да, арыстанға да тән өзге екі өзгешеліктерді жазыңыз.
1.
2.
Дұрысжауап
Жауапта жоғарыда көрсетілгеннен екі ерекшелік ұсынылды.
Үлгілер:
Оларға энергия қажет. Оларға оттегі қажет.
Олар қажетсіз заттарды шығарады. Оларға күннің көзі керек.
Олар өседі, дамиды және өледі.
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
55
TIMSS
PIRLS
International Study Center
Аталған тақырып бастауыш сыныптың «Дүниетану» курсында қарастырылады («Дүниетану»
оқулығы, 2-сынып, авторлары К.А. Аймағамбетова, Т.С. Еділова «Алматыкітап» баспасы, 2011
жыл). Оқу бағдарламасында аталған тақырыпты қарастыруға жеткілікті уақыт беріледі –
«
Өсімдік» бөлімінде 3 сағат және «Жануарлар» бөлімінде 2 сағат, қазақстандық оқушылар
жануарлар мен өсімдік әлемінің табиғат құбылыстарына салыстыру жүргізе алмады. Осы
тапсырманы орындаудың халықаралық орта көрсеткіші 19,8% құрады. Ең жақсы нәтижелерді
Сингапур оқушылары көрсетті (73,2%).
Оқу-танымдық іс-әрекеттің Ойлау түріне арналған тапсырмаларды қазақстандық оқушылардың
61,6% сәтті орындады ( 2.1.9 сурет).
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
56
2.1.9 сурет. Тапсырма үлгісі/ «Ойлау» саласы/ 4 сынып
Тапсырма
Тимур Бауыржанға ағаш қорап берді. Қораптан суретте көрсетілгендей екі сым
шығып тұр
Тимур Бауыржаннан қорапты ашпай оның ішінде не бар екенін анықтауды сұрады.
Бауыржан суретте көрсетілгендей бұл екі сымды шаммен және батареямен қосты,
содан соң шам жанды.
Берілгендерден қораптың ішінде не болуы мүмкін?
A)
Резеңке бау
B)
Ағаш қарындаш
C)
Металдан жасалған кілт
D)
Шыны стакан
Дұрысжауап C
Осы сұрақ қазақстандық мектептің оқу бағдарламасына сәйкес келеді – «Темір және
алюминий рудалары» тақырыбы(«Дүниетану» оқулығы, 3-сынып, авторлары К.А. Аймағамбетова,
Т.С. Еділова, Б.Л. Хаджиева «Алматыкітап» баспасы, 2010 жыл). «Электр тогі», «Электр тізбегі»
тақырыптарын меңгеруге оқу уақытының 4 сағаты беріледі. Аталған тақырыпты оқуда бастауыш
мектепте оқушылар электр сымының тәжірибеде Пайдаланумен танысады. Суретте бейнеленген
заттардан оқушылар электр тогін өткізу қасиетіне ие затты таңдай алады.
Дұрыс жауаптардың ең жоғарғы көрсеткіші байқалған ел – Жапония (97,5%), осы
тапсырманы орындаудың орта халықаралық көрсеткіші 64,2% құрады.
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
57
TIMSS
PIRLS
International Study Center
Ойлауға арналған сұрақтың дәстүрлі емес түрде қойылуы және бірнеше жауаптардың
ұсынылуы қазақстандық төртінші сынып оқушыларының төмен нәтиже көрсетуінің себебі болуы
мүмкін. Сұрақ 3-сынып оқу бағдарламасына сәйкес келеді («Дүниетану» оқулығы, 3-сынып,
авторлары К.А. Аймағамбетова, Т.С. Еділова, Б.Л. Хаджиева «Алматыкітап» баспасы, 2010 жыл).
Тақырыпты меңгеруге 1 оқу сағаты беріледі. Дұрыс жауаптардың орта халықаралық пайызы 31%.
Ең жақсы нәтижелерді Жапония оқушылары (51,6%) көрсетті( 2.1.10 сурет).
2.1.10 суретТапсырма үлгісі/ «Ойлау» саласы/ 4 сынып
Тапсырма Табиғатта жыртқыш деп басқа жануарлармен қоректенетін жануарларды атайды.
Қорек болатын жануарларды олжа деп атайды.
Жыртқыштар немесе олжа туралы тұжырымдардың қайсысы дұрыс немесе бұрыс
болып табылады?
Әр тұжырымның қарсысына бір дөңгелекпен белгілеңіз.
Дұрыс / Бұрыс
Тістері өткір жыртқыш жануарлар …….....…………….........……….……. .А…….… В
Жыртқыштар өз олжаларынан ірі болып келеді ………………………...….А…….....В
Ірі жануар олжа бола алмайды ………………………………………...……..А……......В
Кейбір жануралар жыртқыш та және олжа да бола алады …………..……..А……......В
Дұрыс
жауап
Дөңгелектер ретімен келесідей белгіленген A, B, B, A
Негізгі мектептің тестілеу қатысушыларына арналған Оқу-танымдық іс-әрекеттің Білу түріне
арналған тапсырмалар Химияның мазмұнды бөлімі көмірқышқыл газы формуласын қаншалықты
білетіндерін тексеруге бағытталған. Қазақстандық оқушылар орындаудың жоғары көрсеткішін
байқатты - 88,2% (2.1.11 сурет).
Достарыңызбен бөлісу: |