Н. К. Кибатаева педагогика ғылымының

 
91 
     
 
Кезінде  ауылымыздың  азаматтары  Балғазин 
Олжабай,  Отаров  Тельман,  Жолдасым 
Қайыржан,  Ыбырашев  Ақдәулет  болып, 
республика 
көлемінде 
өз 
өнерлерін 
көрсеткен.  Қазірде  ауылымызда  өнерлі 
жастар  көп.``Ел  іші-алтын  бесік,``-демекші 
ендігі жерде осы клубта жастардың кештері, 
кездесулер, өнерпаз өнерлі көп бола берсе. 
Гүлзира: 
1994-1999 
жылдары 
Ыбырашев  Рахат  мектепті  басқарды.  Сол 
кездері 1994-1995 оқу жылының сәуір айын-
да  мектепке  Кеңес  Одағының  Батыры 
Қожабай Жазықов атағы берілді. Ұстаз рухы 
мәнгі  өлмейді.  Кезінде  ұстаздың  еңбектері-
нің  арқасында  ``ССР  халық  ағарту  ісінің 
үздігі  ``  атағына  Бекбоуов  Упу,  Төлешов 
Сәли  ``Қазақ  ССР-нің  халық  ағарту  ісінің 
үздігі`` 
аттағына 
Жауллин 
Жүзбай, 
Өтепбергенов  Өмірзақ,  Шаріпов  Құлман 
ағайлар ие болған. 
Мұғалім:  2010  жылдың  1  қазан 
айында,  ел  ағаларының  көмегімен  бүгінгі 
жас  ұрпақтың  білімін  шыңдау  бағытында 
және  жаңа  технологиялық  әдіс-тәсілдерін 
менгерту  мақсатында  ғимаратқа  ие  болдық. 
Бұл  ғимарат  Қ.Жазықов  атаның  даңқын 
асқақтата 
түседі.Соның 
бір 
куәгері 
былтырғы оқу жылының түлегі Әділханқызы 
Тоғжан  мектебімізді  алтын  медальмен  біті-
ріп, мәртебесін жаңа биікке көтерілді.Әлі де 
осындай  шәкірттердің  көп  болатынына 
сенімдімін. 
ІҮ-бөлім:``Ауылымның 
келешегі 
Менің болашағым!``ой қозғау. 
II-жүргізуші:  Туған  ел!  Бұл  кішкентай 
үйіңнің  табалдырығынан  басталады.  Содан 
шексіз  шексіз  қиялға  өрлеп  кете  барады. 
Оның  жұпар  атқан  жусаны,оның  кеудеңе 
келген  мөлдір  ауасы,  жалғыз  аяқ  жолдары-
осының  бәрі-бәрі  сенің  туған  ауылынды 
құрайды. 
I-жүргізуші: Туған жерсіз адамның күні 
жоқ.Алыс  кетсең  өз  үйіңнің  мұражасына 
дейін 
сағынасын.Туған 
жерің 
түсіңе 
енеді.Алыстан сені қол бұлғап шақырады. 
Ақжол  болашақта  бай  болсаң,ауылың 
үшін не істер едің? 
Менің  әкем  Ұлықбек  мұнай  саласында 
жұмыс  істейді.  Осындай  жері  бай,  мұнайлы 
өлкеде  өсіп  келе  жатқаныма  қуанамын. 
Мұнай  халық  байлығы.  Егер  мен  бай 
болсам,алдымен  ауылды  көгәлдір  отпен 
қамтамасыз етер едім. 
Әсем  егер  сен  дәрігер  болсаң  не  істер 
едің? 
Егер мен дәрігер болсам, ауырған адам-
дарды емдеймін. Адмадардың денсаулығына 
немқұрайлы  қарауға  болмайды.  Дәрігердің 
қолында  адам  өмірі  тұр.  Өйткені  оқу 
бітірерде ант береді. Сондықтан антыма адал 
боламын. 
Дильназ  егер  сен  мектеп  директоры 
болсаң не істер едің? 
Адамдарға 
көмектесіп, 
мектептен 
жұмыс беріп,қол қайырымымды тигізер едім. 
Қ.Жазықов  атындағы  мектеп  директоры 
Әзиева  Әлиса  апайға  және  «Балдәурен»  ба-
лалар бақшасының меңгерушісі Тоқсанбаева 
Райхан апайларға ұқсап,директорлық міндет-
терді  атқарғым  келеді.  Директордың  атқара-
тын  шаруасы  оңай  жұмыс  емес.  Балалаарға 
сапалы  білім,саналы  тәрбие  беруге  тырысар 
едім. Соған жағдай жасаймын. Ол үшін жан-
жақты,  білімді,  іскер,  табанды,  инабатты 
маман болу керек. 
Бағдат  сен  кәсіпкер  болсаң  не  істер 
едің? 
Егер  мен  кәсіпкер  болсам,балаларға 
спорт  кешенін  салып  берер  едім.Балалар 
бокс және еркін күреспен айналысар еді. 
Хор:Туған жер 
ҮІ. Қ о р ы т ы н д ы л а у 
Мұғалім:  Құрметті  қонақтар,ұстаздар 
және оқушылар! Бүгінгі сыныбымызда өткен 
ашық  тәрбие  сағаты  өз  мәресіне  жетті.  Бұл 
сынып  сағатынан  біз  өзіміздің  рухани  адам-
гершілік  жан  дүниемізді  өзекті  өмірімізге 
сабақ  болатын  көптеген  асыл  дүниелерімен 
толықтырдық  деп  нық  сеніммен  айта 
аламын.  Өзіміз  жан  дүниеміз  бай  болу  үшін 
бір  ғана  осы  сынып  сағаты  жеткіліксіз, 
әрине. Жан-жақты білімді, мәдениетті, туған 
елі мен жерінің тағдырына бей-жай қарамай-
тын,  белсенді,  көкірегі  ояу,  адамгершілік 
асыл  қасиеттерді  өн  бойымызға  жинаған, 
ерлер  рухына,  ел  тарихы  мен  тәуелсіздігіне 
тағызым  ететін,  тарихтан  тағылым,  ұлылық-
тан  алатын  ұрпақ  болайық.  Мен  сөзімді 
жерлес ақынымыз Сағи Жиенбаевтың «Жем 
бойында  өтті  менің  жас  күнім»  деген 
өлеңімен қортындылаймын. 
 

 
     
 
92 
БЕРДІБЕК СОҚПАҚБАЕВ «МЕНІҢ АТЫМ-ҚОЖА» ПОВЕСТІНДЕГІ 
ҚОЖАНЫҢ БЕЙНЕСІ 
 
Абдуллина А.Н., 
Байғанин ауданы Кемерши ауылы Қ.Жазықов атындағы орта мектебінің қазақ тілі мен 
әдебиет пәні мұғалімі  
 
Сабақтың мақсаты: 
А) білімділік: -повесь бойынша оқушы-
лардың білімін тиянақтау 
-мәнерлеп оқу дағдыларын, қызығушы-
лығын арттыру 
-ойларын,  пікірлерін  еркін  айтуға,  өз 
көзқарастарын дәлелдей білуге үйрету 
Ә) дамытушылық: 
-жазушы  шығармалары  арқылы  әр 
оқушыны өзіндік ой-қиялына ерік бере 
отырып, өзінше ой түйуге үйрету 
-мәтінмен  жұмыс  істеу,  көркем  шығар-
маға әдеби талдау дағдыларын дамыту 
-Ғылыми  жұмысқа  бейімдеу,  ізденуге 
талпындыру,  шығармашылық  қабілеттерін 
дамыту 
Б) тәрбиелік: 
-Қожа  бейнесі  арқылы,  оқушыларды 
адамгершілікке, мәдениеттілікке, 
әдебиетті  сүюге,  үлгі-өнеге  алуға 
шақыру 
-жағымсыз  қасиеттерден  аулақ  болуға 
тәрбиелеу 
Сабқтың түрі: шығармашылық сабақ 
Сабақтың 
типі: 
жинақтау, 
қорытындылау 
Сабақтың  әдіс-тәсілі:  сұрақ-жауап, 
жүйелеу, талдау, қайталау 
Сабақтың  көрнекілігі:  интерактивтік 
тақта,  Б.Соқпақбаевтың  Қожа  повесі  үзінді, 
слайд  арқылы  кесте,  тірек  сызба,  суреттер, 
вен диаграммасы 
Сабақтың өтілу жоспары: 
1.
 
«Бәйге» ойыны 
2.
 
Мынау кім? 
3.
 
Оқиғалар тізбегі 
4.
 
Фильмнен үзінді. 
5.
 
Пікірталас 
6.
 
«Теріп  алу»  стратегиясы  (дәптермен 
жұмыс) 
7.
 
Шындықты тану кестесі 
8.
 
Сабақты бекіту. Шағын тест 
Сабақтың барысы. 
І. Ұйымдастыру кезеңі. 
Оқушылармен 
амандасу. 
Оқушылардың назарын сабаққа аудару. 
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 
1.
 
Жақсы  мен  жаман  тақырыбына 
мақал-мәтел жазу. 
ІІІ. Бәйге ойыны 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
70 
80 
90 
Сол жақтағы  «10» Сәйбек қарт Қожаға 
әкесі туралы не айтты? 
Ортадағы  «20»  Қай  уақыттан  кейін 
Майқанова сабаққа келмей қалды? 
Оң жақтағы «30» Қожа өз әкесіне деген 
сағынышын білдереді? 
Сол  жақтағы  «40»  Майқанова  мен 
Қожаның 
арасындағы 
кикілжің 
неден 
басталды? 
Ортадағы  «50»  Орыс 
тілі мұғалімі кім? 
Оң жақтағы «60» Повесь 
қалай басталады? 
Сол 
жақтағы 
«70» 
Мектеп 
жанында 
Жантас 
Қожаға не деп айтты? 
Ортадағы 
«80» 
Майқанованың 
сөмкесіне не салды? Себебін айт. 
Оң жақтағы «90» Балабекова деген кім? 
ІҮ. Мынау кім? 
-Қожа - Нұрлан Сегізбаев 
-Сұлтан - М.Көкенов 
 -Жанар - Гүлнұр Құрабаева 

 
93 
     
 
 -Жантас - Е.Құрмалиев 
 -Миллат - Бекен Римова 
-С.Майқанова 
- 
Раиса 
Мұхамедиярова 
Қожаның 
әжесі 
- 
Зағи 
Нұрманбаева 
- Сейбек қарт- Байболда Қомтаев 
Ү. Оқиғалар тізбегі 
1.  Оған  байқатпай,  жерден  жұдырықтай  тас 
жіберіп қалмақшымын 
2. Бақаның әлегі 
3.Педсовет 
4. Жолдама алған ЖАнтас 
5. Оқулық емес , қант аламын 
ҮІ. Пікірталас (фильмнен үзінді) 
«Менің  атым-Қожа  »  фильмінен  үзінді 
көрсетілді 
Жақтаушы  топ  «  Қожаның  іс-әрекеті 
дұрыс » деп өз ойларын дәлелдейді 
Даттаушы  топ  «  Қожаның  іс-әрекеті 
дұрыс емес » деп өз ойларын дәлелдейді 
ҮІІ. 
«Теріп 
алу» 
стратегиясы 
(дәптермен жұмыс) 
Алғыр,  пысық,  өтірікші,  ақылды, 
сотқар,  тентек,  мейірімді,  қу,  зымиян, 
шыдамсыз,  тиянақсыз,  әділетті,  әзілқой, 
арамза,  тапқыр,  қателіктерін  түсіне  біледі, 
жағымсыз 
Қожа-  Алғыр,  пысық,  ақылды,  сотқар, 
тентек,  мейірімді,  әділетті,  әзілқой,  тапқыр, 
қателіктерін түсіне біледі 
Жантас- 
өтірікші, 
қу, 
зымиян, 
шыдамсыз, тиянақсыз, арамза, жағымсыз 
ҮІІІ. Шындықты тану кестесі 
№ 
Кейіпкерлер 
Өмірге қызығушылығы 
Кейіпкерге баға 
1 
2 
3 
4 
Қожа 
Жантас 
Жанар 
Майқанова 
Жақсы. Өте белсенді, Оптимист 
Нашар. Қызғаншақ. Көре алмайды. Қожаның жауабы. 
Жақсы. Қожаның сыныптасы, жақтаушысы 
Жақсы жаңадан келген ұстаз. Қожаға үлкен үміт 
артады. Түбі адам болатын бала... 
5 
3 
5 
5 
 
ІХ. Сабақты бекіту. Шағын тест. 
1. «Атымды айта бастасам тілім таңдайыма 
жабысып қалатындай» деген жолдар кімнің 
сөзі? 
А) Жантастың ә) Сұлтанның б ) Қожаның 
2. Қай елдің ат қоюы қызық болады екен деп 
Қожа таңданады 
А) Қытай ә) америка Б) Жапония 
3. Бір сыныпта неше Қожа  
А) 2 ә)4 б)3 
4. Сыныпта Қожабергенді кім деп атайды? 
А) Қожа ә) Қара Қожа Б) Сары Қожа 
5. Жантас Қожаны келемеждеп кім деп 
атайды? 
А) Қадыров ә) Қара Көже б) Қожа 
6. Қожаның тегі кім? 
А) Балабекова ә) Майқанов б) Қадыров  
7. «Жолдама беріп жатыр» дегенде Қожа 
кімге келеді? 
А) Ахметовке ә) Оспановқа б) Майқановаға 
8. Мектептен шыққан Қожа сарт еткізіп кімді 
ұрды? 
А) Жанарды ә) Жантасты б) Сары Қожаны 
 9. Ең алғаш Майқанова мен Қожаның 
кездесуі қай жерде болды.  

 
     
 
94 
А) дүкенде ә) мектепте Б) сыртта 
10. «Оқулығы сай бала –көңілі жай бала » 
Кімнің сөзі? 
А) Балабекова ә) Майқанова б) Қадыров 
Х. Үйге тапсырма. «Менің қиялымдағы 
Қожа...» эссе жазып келу 
ХІ. Бағалау 
 
 
«МИЛЛИОНДЫ КІМ АЛАДЫ?» ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ ОЙЫНЫ 
 
Айтжанова Л.Ж., 
Ақтөбе облыстық арнайы (түзетім) есту қабілеті бұзылған балалар мектеп-интернат-
колледжінің орыс кластарындағы қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі 
 
Ойынның мақсаты: Бұл ойын оқушы-
ларға бағдарламада берілген тақырыптар мен 
тілдік материалдарды қайталау, қазақ тілінде 
өз  ойларын  жеткезе  білу,  сөздік  қорын  мо-
лайту, ойлау, тыңдау, қабылдау қабілеттерін 
дамыту,  қазақ  тілі  пәніне  деген  қызығушы-
лығын  арттырып,  оларды  ұқыптылыққа,  жа-
уапкершілікке тәрбиелеу мақсатын көздейді. 
Ойынның  шарты мынадай: Ойын 12 
қадамнан  тұрады.  Әрбір  қадам  сайын 
ойыншыға төрт түрлі жауабы бар бір сұрақ-
тан  қойылыды.  Сол  берілген  жауаптардың 
ішінен ойыншы дұрысын таңдап айту керек. 
Сұрақтар жеңілден күрделіге қарай беріледі. 
Әр  дұрыс  жауапқа  ол  таблода  көрсетілген 
ұпай сандары мен сыйлықтарын алып отыра-
ды.  Егерде  ойыншы  қызылмен  белгіленген 
жерге  дейін  сұрақтарға  дұрыс  жауап  беріп 
отырса  ұтқан  сыйлықтары  өзінде қалады,  ал 
қате  жауап  берсе  сыйлықтары  ойын  басшы-
сына  кері  қайтарылады.  Ойынның  тағы  бір 
шарты  ойыншы  кез  келген  уақытта  өз  қала-
уынша ойыннан шығып кете алады, ол кезде 
ұтқан  сыйлықтары  ойын  шарты  бойынша 
беріледі.  Сонымен  қатар  үш  көмек  беріледі. 
Бұл  көмектерді  ойыншылар  кез  келген 
уақытта пайдалана алады. 
1.
 
Көрермендер көмегі. 
Залда  отырған  көрермендерге  жасыл, 
қызыл, көк, сары түсті қима қағаздар тараты-
лады.  Әр  көрермен  берілген  сұрақтағы  жа-
уаптардың қай түспен жазылғаны дұрыс бол-
са, сол түсті қима қағазды көтереді. Ойыншы 
соған байланысты өз жауабын айтады. 
2.
 
50/50. 
Дұрыс  емес  екі  жауап  алынып  таста-
лады. 
3.
 
Телефон шалу. Бұл жерде ойыншы-
мыз телефонды пайдалана алмағандықтан, өз 
қалауынша залда отырған көрерменнің біре-
уінен көмек сұрай алады. 
Ойында қолданылған көрнекіліктер: 
 
Табло 
  
 
 
800 000 
 
Қалың дәптер. 
400 000 
 
Күнделік.  
200 000 
 
Түрлі түсті бояу.  
 
 
 
40 000  
Дәптер қаптағыш. 
20 000  
Маркер. 
15 000  
Қалам 
  
 
2500   
Қарындаш. 
500 
 
 
Өшіргіш.  
250 
 
 
Дәптер  
Үш көмек 
  
 
 
 
Ойынға  бір  ойыншыны  таңдап  алу  үшін 
оқушылырға  төрт  түрлі  қима  қағаздары 
беріледі. Бірілген тапсырмадағы жауаптарды 
түсімен 
реттеп 
қойып 
шығу 
керек. 
Тапсырманы  бірінші  орындаған  адам  ортаға 
шақырылып ойынды бастайды. 
Мереке  күндерін  жыл  басынан  бастап 
орналастыр. 
а) 2    
 
 б)  
 
ә)  
 
 
 в)  
 
 
Дұрыс жауап. 
 
1000000 
80000 
Фото альбом 
Сурет салатын альбом 
5000 
Сызғыш 
Көрермендер 
көмегі 
50/50 
Телефон 
шалу 
22-Наурыз 
25- Қазан 
9- Мамыр 
8-Наурыз 
 
көк 
қызыл 
сары 

 
95 
     
 
I-бөлім. Ойыншыға берілген тапсырмалар 
1. Абай Құнанбаев кім?  
 а) әнші 
 
 
б) биші 
 ә) 
 
 
 
в) суретші  
  
2. 
Қазақстан 
Республикасының 
елтаңбасында не бейнеленген? 
а)  
 
 
 
б) жолбарыс 
 
ә) үй    
 
 
в) күн  
 
3.  Немере  зат  есім  сөз  қандай  сұраққа 
жауап береді? 
а) не?   
 
 
б)  
 
ә) кімге?  
 
 
в) нешеу? 
 
4. Берілген сұраулы сөйлемді дұрыс аяқтау 
үшін  қандай  сұраулық  шылау  жазылуға 
тиіс?  
Сен өз ана тіліңде сөйлей аласың ... ? 
 а)  
 
 
 
б) бе?  
 
 
 ә) ме?  
 
 
в) ма?  
 
6. Дұрыс жалғауды жалға. 
Дәптер парта... жатыр. 
а) –ның  
 
 
б) -де 
ә)  
 
 
 
в) -мен  
 
7. Парта қайда тұр? 
а) терезеде    
 
б) теректе 
ә)  
 
 
 
в) сызғышта  
 
  
8. Тұйық етістікті тап. 
а)  
 
 
 
б) ойлайды 
 
ә) тараймын    
 
в) тұрды  
 
9. Қандай сөз атау септікте тұр? 
а) суретпен    
 
б) Ленаны 
 
 
ә)  
 
 
 
в) менде  
 
10.  Қандай  сөз  аптаның  үшінші  күнін 
білдіріп тұр? 
а) Дүйсенбі    
 
б) Жұма 
 
ә) Сенбі  
 
 
в)  
 
11. Халық ауыз әдебиетіне не жатады? 
а) әңгіме  
 
 
б) повесть 
 
 
ә)  
 
 
 
в) роман 
 
12. «Мен қазақпын!» өлеңінің авторы кім? 
а) Тұманбай Молдағалиев  
б) Ермек Өтетілеуұлы 
ә) Оразақын Ақап  
 
в)  
 
13.  Қазақстан  Республикасы  тәуелсіздікті 
қай жылы алды? 
а)  
 
 
 
б) 92 
 
ә) 90    
 
 
в) 93  
 
2-ші ойыншыны таңдап алу үшін берілген 
тапсырма 
Бірілген  әріптерді  алфавит  ретімен 
орналастырыңдар. 
а)  
 
 
 
б) 
  
ә)  
 
 
 
в) 
  
Дұрыс жауап:  
 
II-бөлім. Ойыншыға берілген тапсырмалар 
 
1. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев кім?  
а) әкім  
 
 
б) мұғалім 
ә)  
 
 
 
в) дәрігер 
 
2. 
Қазақстан 
Республикасының 
елтаңбасының пішіні қандай? 
а)
 
 
б) үшбұрышты 
 
ә) төртбұрышты  
 
в) сегізбұрышты  
 
3.Терезе сөзі қандай сұраққа жауап береді? 
а) кім?  
 
б) неше? 
 
ә)  
 
 
в) қанша?  
4.  Берілген  сұраулы  сөйлемді  аяқтау  үшін 
қандай шылауды таңдайсың? 
 Сен кітапханаға кешікпей келесің ...  
а) ме?   
 
б)  
 
ә) пе?   
 
в) ше? 
 
5.  Көп  нүктенің  орнына  қандай  жіктеу 
есімдігі болу керек? 
 . . . жазамын.  
а) Біз    
 
б) 
 
ә) Сіз   
 
в) Сен  
 
6. Бөлменің ішінде нелер бар? 
а) ормандар    
б) бұлттар 
 
ә) мұхит  
 
в) 
 
7. Дара осы шақтағы етістікті тап. 
а) барады  
 
б) көреді 
 
ә)  
 
 
в) сұрады 
 
ақын 
шаңырақ 
Кім? 
ба? 
еденде 
отыру 
Қажымұқан 
Сәрсенбі 
жұмбақ 
Қадір Мырзалиев 
91 
В 
Ш 
З 
жасыл  қызыл 
Көк 
сары 
президент 
дөңгелек 
бе? 
Мен 
орындықтар 
отырмын 
Не? 
-да 
К 

 
     
 
96 
8. Қандай сөз ілік септікте тұр? 
а)  
 
 
б) кітапқа  
 
ә) Әлия  
 
в) көйлекте 
 
9.  Қандай  сөз  аптаның  жетінші  күнін 
білдіріп тұр? 
а) Дүйсенбі    
б)  
 
ә) Сәрсенбі    
в) Бейсенбі 
 
10. Халық ауыз әдебиетіне не жатпайды? 
а) жұмбақ  
 
б) ертегі 
 
ә)  
 
 
в) мақал-мәтел 
 
11. « Адам болам десеңіз» өлеңінің авторы 
кім? 
а)  
 
 
 б) Шоқан Уәлиханов  
 
ә) Мұхтар Әуезов    в) Ыбырай Алтынсарин 
 
12.  Қазақстан  Республикасының  тәуелсіз-
дік алғанына биыл неше жыл болды? 
а) 10    
 
б) 25 
 
ә) 30    
 
в)  
 
 
3-ойыншыны таңдап алу үшін берілген 
тыпсырма 
Септіктерді басынан бастап орналастыр. 
а)  
 
 
б)  
 
ә)  
 
 
в) 
 
Дұрыс жауабы:  
 
 
 
III-бөлім. Ойыншығы берілген тапсырмалар 
1. Қазақстан Республикасының президенті 
кім? 
а) Медведьев  
б)  
 
б) Каримов    
в) Бердімуханбетов 
2.  Қазақстан  Республикасының  туында 
қыран қанатты не бейнеленген? 
а)  
 
 
б) көгершін 
 
ә) арыстан    
в) ит  
3.  Адамның  зат  есім  сөзге  қандай  сұрақ 
қойылады? 
а) не?   
 
б) кім? 
 
ә)  
 
 
в) ненің? 
 
4.  Берілген  сұраулы  сөйлемді  аяқтау  үшін 
қандай сұраулық шылауды таңдайсың? 
Мынау сенің салған суретің ... . 
а) ма?   
 
б) ба? 
ә) ме?   
 
в)  
 
5.  Берілген  сөзге  тиісті  көптік  жалғауды 
жалға. 
Қағаз...  
а) -дар  
 
б) –дер 
ә) -лер  
 
в)  
 
6. Сұраулы сөйлемге жауап бер. 
 Үстелдің жанында не тұр? 
а)  
 
 
б) кітап 
 
ә) сызғыш    
в) қалам 
7.  Күрделі  осы  шақта  тұрған  етістікті 
ата. 
а) келді  
 
б ) қараған  
ә)  
 
 
в) келіп отыр 
8. Қандай сөз көмектес септікте тұр. 
а)  
 
 
 
б) кітапта 
 
ә) автобустан  
 
в) менде 
9. Лиро-эпостық жырды ата. 
а) Алпамыс батыр.  
 
б) 
 
ә) Ертарғын  
в) Қабанбай батыр 
 
10. «Абай жолы» романын жазған кім? 
а) Абай Құнанбаев  
б) Шоқан Уәлиханов  
 
ә)  
 
в) Ыбырай Алтынсарин 
 
11.  Қазақстан  Республикасының  туын 
тұңғыш ғарышқа шығарған ұшқыш кім? 
а) Тоқтар Әубәкіров  
 
б) 
 
ә) Юрий Гагарин  
в) Валентина Терешкова  
 
12. Жаңа әнұран қай жылы қабылданды? 
а) 2006 жылы 12- желтоқсан  
б) 2009 жылы 16 желтоқсан 
ә) 1996 жылы 12- қазан  
 
в)  
 
Ойын 
соңында 
жеңімпаздар 
мақтау 
қағаздарымен марапатталды. 
 
 
 
Серіктің 
Жексенбі 
роман 
Абай Құнанбаев 
18 
атау 
табыс 
ілік 
барыс 
Назарбаев 
құс 
Кімнің? 
бе? 
-дар 
орындық 
Жазып отыр 
машинамен 
Қозы көрпеш-Баян сұлу 
Мұхтар Әуезов 
Талғат Мусабаев 
2006 жылы 11-қаңтар 
Қызыл  Сары 
Жасыл  Көк 

 
97 
     
 
БІЗДІҢ КОЛЫМЫЗДЫҢ ТАҢБАЛАРЫ 
 
Аманғожина Х.Ә., 
Шалқар ауданы №12 балабақша тәрбиешісі 
 
Мақсаты: балалардың ылғал кұмның пішін-
ді сақтау қасиеті туралы біліктерін бекіту. 
Міндеті: Балаларды алақанның, жүдырығың, 
алакан  кырының  таңбасын  қалдыра  алуға 
үйрету. 
Шығармашылық 
кабілеті 
мен 
киялын  жетілдіру.  Өз  жүмысына  және 
жолдастарынын  жүмысына  жанашырлыкпен 
карауға тәрбиелеу. 
Қажет  құрал-жабдықтар:  Құм,  Түрлі-түсті 
үсак тастар. 
Ойын барысы: 
Тәрбиеші балаларга көңіл аударып: 
-
 
Бүгін  біз  сіздермен  бірге  құммен 
ойнаймыз,  ал  кұммен  қалай  ойнаймыз  деп 
ойлайсындар?  (шелекке  саламыз,  електен 
өткіземіз бауырсақ жасаймыз). 
-
 
Бауырсақты  кандай  кұмнан  жасауға 
болады,  кұрғақ  па  не  ылғал  ма?  (ылғал 
құмнан) 
-
 
Дұрыс  ылғал  құмнан,  енді  сіздер  мына 
құмдақтағы  күмға  қолдарынды  тигізіп 
көріңдер  де,  маған  құмның  кандай  екенін 
айта койыңдар (ылғал құм) 
-
 
Ылғал 
құмда 
кез-келген 
нәрсенін 
таңбасын  қалдыруға  болады,  кішкентай 
тастарды  алындар  да  құмға  із  калдырып 
көріндер.  Балалар  тапсырманы  орындайды. 
Жасаған 
жұмыстарының 
нәтижесін 
тәрбиешіге және жолдастарына көрсетеді. 
-
 
Құмға  тағы  қолдарымыздын  таңбасын 
және түрлі іздер қалдыруға болады. 
-
 
Тәрбиеші  алаканын  құмға  батырып 
таңбасын  қалдырады,  үлкен  саусакка  айдар 
мен  тұмсык  ал  төменгі  жағына  аяқ  салып 
толыктырады. 
-
 
Қараңдаршы,қандай әдемі этеш жасадык ! 
-
 
Балалар-  қуанып,  ездері  де  тезірек 
қолдарының  таңбасын  түсіріп  әтеш  жасауға 
кірісіп 
кетті. 
Тәрбиеші 
жиектерін 
толықтыруға көмектесті. 
-
 
Міне, қаншама көп әтештер пайда болды ! 
-
 
Менің  әтешім  үлкен,  ал  сендердікі 
кандай? (кішкентай) 
-
 
Тәрбиеші 
балалардан 
күмға 
жұдырыктарының 
таңбасын 
калдыруды 
сүрайды. 
-
 
Неге  үқсайды?  Ал  егер  кұйрығын  салсақ 
ше? (балық) 
-
 
Енді  балықтың  шетгерін  түрлі-түсті 
тастармен  көмкеріп  шығайык.  Балалар 
балыкты өзбетгерінше жасайды да, шетгерін 
тастармен жиектеп шығады. 
Жұмбақтың шешуін тап. 
Мақсаты: 
Ойлауды  дамыту,  саусак  моторикасын 
жетілдіру. 
ЬІнталандырушы 
нәрселер: 
Құмдак, кішкентай кескіндемелер. 
Барысы: 
Құммен 
алдын 
ала 
жүмыс-«Сезімтап 
алақандар»,  яғни  кеністікті  бағдарлай  білу 
үйлесімділігі. 
Тәрбиеші  жүмбак  жасырады,  бала  оны 
шешеді,ал  құмдақка  жүмбактардын  шешуі 
болатын 
нәрселер 
көміліп 
тасталған. 
Жасырылған  заттарды  тауып  алып  бала 
өзінің жауабын тексереді. 
Жүмбақтар: 
Сырттай үксас балтаға, 
Қаламның бұл ғажабы 
Жылтыр кара тактаға 
Аппақ сүтпен жазады. 
(Бор) 
Қант емес — 
Қатты Мүз емес - Тэтті. 
(Кәмпит) 
Алуан түрлі із салғанның өзі еді, 
Өзінен де пайдалысы өзегі. 
(Қарындаш) 
Бір үйде бар мың қакпа, 
Бар есігі күн жакта. 
(Күнбағыс) 
Қорытындылау. 
 
 
 
 
 
 

 
     
 
98 
НЕ? ҚАЙДА? ҚАШАН? 
 
Аманьязова М.И., 
Ақтөбе қаласы №51 гимназия  
 
Сабақтың мақсаты: 
Білімділік:  Оқушылардың  пәндер  бойынша 
білімдерін кеңейту, білім деңгейін, шығарма-
шылық  ізденісін  байқау.  Оқушылардың 
арнайы  пәндерден  алған  білімдерін  өмірде 
пайдалануға үйрету. 
Дамытушылық:  Сұрақтарға  толық  әрі 
сауатты жауап беру дағдысын қалыптастыру. 
Сөйлеу  шеберлігін  жетілдіру,  белсенділігін 
арттыру. 
Тәрбиелілік:  Оқушыларды  ұйымшылдық-
пен жұмыс жасауға, сұрақтарға толық жауап 
беруге тәрбиелеу. 
Көрнекілігі:  ойын  үстелі,  сұрақтар,  қара 
жәшік, барабан 
Әдіс-тәсілдері:  сұрақ-жауап,  көрнекілік, 
түсіндіру 
Сабақтың барысы 
І. Ұйымдастыру кезеңі 
Қош  келдіңіздер  құрметті  қонақтар,  оқушы-
лар  Не?  Қайда?  Қашан?  атты  танымдық 
ойынға келіп отырсыздар. 
Қатысушылар өз топтарының топ басшысын 
сайлайды. 
Ойын  ережесімен  таныстыру.  Айналмалы 
рулетканың  астында  әр  турдың  тапсырмала-
ры  жасырылған  конверттер  орналастырыл-
ған.  Сілтеме  қай  конвертке  тоқтайды,  сол 
конвертте  жасырылған  турдың  тапсырмасы-
нан ойын басталады. 
Әр тапсырманы ойлануға 1минут уақыт бері-
леді.  Егер  тапсырманың  жауабы  толық  бол-
маса есепке алынбайды. 
Әділқазылармен таныстыру. 
ІІ. Негізгі бөлім 
І - раунд 1-команда 
1-сұрақ. 
Құмырсқаларды 
бақыласа 
мынандай 
көріністі байқауға болады. 
Бірінші  құмырсқа  жай  жүріп  келеді,  ал 
екіншісі бір отырып, бір жүріп келеді. Сұрақ 
неге екінші құмырсқа олай жүреді? 
Ол  алысқа  ұзап  кеткен  құмырсқа  адасып 
кетпеу  үшін  жүрген  жолына  білгі  салып 
келеді 
 
 
2-команда. 
1-сұрақ 
Қанаттың үйінде папасы, мамасы және ағасы 
бар.  Олардың  үйінде  тағы  бір  иті,  екі 
мысығы,  екі  тотықұсы  және  төрт  алтын 
балығы  бар.  Осы  үйдегі  тұрғындардың 
аяғының саны қанша? 24 
ІІ -раунд 
1-команда. Блиц -турнир 
1. 
Қандай 
жәндік 
тамағының 
дәмін 
аяқтарымен сезеді? Ара 
2. Қандай қар тез ериді? Лас 
3.  Қай  құстың  балалары  анасын  білмейді? 
көкек 
4.  Жерде  неше  мұхит  бар?4  Тұнық,  Атлант, 
Үнді, Солтүстік мұзды 
5.  Қазақстан  дүние  жүзінде  жер  көлемі 
бойынша нешінші орында? 9 
6.  Сағат  сайын  соғылады,  тек  мектептен 
табылады? қоңырау 
2-команда. Блиц-турнир 
1. 9 мамыр қандай күн? Ұлы Жеңіс күні 
2. 4В класында неше оқушы? 28 
3.  Қоңыздың  үш  жұп  аяғы  бар,  барлығы 
неше аяқ? 6 
4.  1  сағат  10  минут  неше  минутқа  тең?  70 
сағат 
5. Кітап ненің бұлағы? Білімнің 
6.  Бие  сүтінен  жасалатын  емдік  сусын? 
қымыз 
ІІІ - раунд. 1-команда 
Блиц -турнир 
Дәудің киген күртесінің 233 қалтасы бар. Әр 
қалтада  үш  тышқан  тұрады,  ал  әр 
тышқанның бес-бестен бала тышқаны бар, ол 
бала тышқандардың үш-үштен достары бар. 
Сұрақ дәудің неше қалтасы бар? 
Дәудің 233 қалтасы бар 
2-команда 
Блиц-турнир 
4-сыныптың  оқушылары  мұражайға  барды. 
Мұғалім  оларға  үш-үштен  сапқа  тұруларын 
өтінді.  Дәурен,  Қанат,  және  Талғат  үшеуі 
өздері ең соңынан тұрып алдынан санағанда 
бесінші  екенін  байқады.  Мұражайға  неше 
оқушы барды? 
Мұражайға 15 оқушы барды. 

 
99 
     
 
ІҮ- раунд. Қара жәшік (музыка) 
1-команда 
Бұл  кішкентай  зат  ұзындығы  8см,  ені  5  см, 
қалыңдығы  0,76мм.  Бүгінгі  күні  200-ден 
астам  ел  бұл  затты  пайдаланады.  Бұл  зат 
барлық  жұмыс  жасайтын  және  зейнетақы 
алатын  адамда  бар.  Бұл  не?  пластикалық 
карточка 
2- команда 
Бұл  заттан  торғайлар  қорқады.  Бұл  затты 
мейрімсіз  балалардың  қолынан  көруге 
болады.  Болмайды,  обал  болады  дегенді 
түсінбейтін  балалардың  ойыншығы.  Бұл 
қандай ойыншық? Рогатка 
Музыкальная пауза (музыка) 
ҮІ-раунд. 
1-команда. Супер блиц. 
1.Үйретуші бірінші рет ысқырғанда маймыл-
дар  6  қатарға  сап  түзеп  орналасқан.  Әр 
қатарда  4  маймыл  бар.  Екінші  ысқырықтан 
кейін  маймылдар  8  қатарға  орналасқан. 
Сонда  әр  қатарда  неше  маймылдан  болады? 
Әр қатарда 3 маймылдан болады. 
2.Мен  бірде  сабақтан  келе  жатсам  көрші 
атайдың жапырақты көміп жатқанын көрдім. 
Қалай  ойлайсыңдар  оның  қандай  пайдасы 
бар? Шіріндісі көп топырақ құнарлы болады. 
2-команда 
1.Баспалдақ 
15 
басқыштан 
тұрады. 
Баспалдақтың ортасында тұру үшін нешінші 
басқышты басу керек? 8 
2.  Шешесі  балаларына  он  шоколадты  бөліп 
береді. Қыздарына үш - үштен, ұлдарына екі 
-  екіден  бөліп  береді.  Қыздар  нешеу?  Ұлдар 
нешеу? 2қыз,2ұл 
ІІІ. Қорытынды бөлім 
Жанкүйерлермен ойын 
1.Жеті  жұрттың  тілін  біл...  (жеті  түрлі  білім 
ал) 
2.  Білекті  1  жығады...  (білімді  мыңды 
жығады) 
3.  Екі  жақсы  қас  болмас  ...  (екі  жаман  дос 
болмас) 
4.  Жүз  теңген  болғанша...  (жүз  досын 
болсын) 
5. Ер бір рет өледі... (қорқақ мың рет өледі) 
6.  Қандай  өсімдіктің  тұқымы  парашютке 
ұқсайды? бақбақ 
7. Қазақ тілінде неше септік бар? 7 
8.  Сом  балығы  қандай  жануарға  ұқсайды? 
мысық 
9. Ең терең көл? 
10. 1000 саны шығу үшін 555 -ке қандай сан 
қосу керек? 545 
11. Қандай жәндік ит - пен балықтан тұрады? 
Итбалық 
12.  Адам  баласы  алғаш  рет  отты  қандай 
нәрседен жақты? шақпақ таспен 
13.  Ұлы  Отан  соғысының  жеңісіне  неше 
жыл? 70 
ІҮ. Марапаттау 
 
 
БІЗДІҢ ОТАНЫМЫЗ - ҚАЗАҚСТАН 
 
Байбулова А.А., 
Құмсай орта мектебі 
 
Мақсаттары:  Оқушыларды  мәнерлеп  оқы-
ту,  сахналық  көрініс  көрсету,  тарихи  елеулі 
оқиғалармен  таныстыру  арқылы  білімдерін 
молайту.  ҚР-ның  тәуелсіздік  алғалы  бері 
жеткен жетістіктеріне, рәміздеріне шолу жа-
саумен бірге,  ел байлығы, пайдалы қазбалар 
мен  кен  орындарына  тоқталу  арқылы 
оқушылардың  ой  өрісін,  қызығушылығын, 
талғамдарын  және  Отанға  деген  патриоттық 
сезімдерін дамыту. 
Көрнекілігі:  Суреттер,  карта,  кітаптар, 
шарлар, т.б. 
Пәнаралық  байланыс:  Дүниетану,  әдебиет, 
қазақ тілі. 
САБАҚ БАРЫСЫ 
Мұғалім:  Қазақстан  –  біздің  сүйікті 
атамекеніміз.  Тәуелсіздік  –  біздің  ең  басты 
бақытымыз.  1991  ж.  16  желтоқсан  ұлы  күн. 
Қазақ  халқы  ғасырлар  бойы  аңсаган 
арманына  жетті.  Еліміз  егемен  мемлекет 
болды. Мереке құтты болсын! 
Әнұран 
Қайырлы  күн  құрметті  қонақтар!  Аяулы  да 
ардақты ұстаздар, ата-аналар! Білімді ұрпақ! 
Бүгінгі  сіздің  назарларыңызға  «Менің 
Отаным 
– 
Қазақстан» 
атты 
тәрбие 
сағатымызды бастаймыз! 

 
     
 
100 
Отан деген не? Отан дегеніміз адамның туып 
– 
өскен 
жері, 
туысқандары 
мен 
жақындарымен  бірге  тұратын  ата  мекені. 
Қазақ  елінде  тұратын  адамдардың  Отаны 
Қазақстан Республикасы. 
Қазақстан  солтүстігінде  Ресеймен,  оңтүстік 
шығыста 
Қытаймен, 
оңтүстігінде 
Қырғызстан, 
Өзбекстан, 
Түркменстан, 
Батыста  Каспий  арқылы  Әзірбайжанмен 
шектеседі.  Біздің  еліміз  табиғаты  таң  қалар-
лықтай бай өлке. Мұнда орман аюынан бас-
тап  ал  қызыл  қоқиқаз,  алтын  қанатты  қыр-
ғауыл тау жыртқыш барыс, қыр далада жел-
дей  өскен  ақ  бөкен  мен  Каспий  ит  балығы 
ұшырасады.  Оның  жерінде  сарқылмас  қоры 
бар  түсті  металдар,  темір,  көмір,  мұнай,  газ, 
фосфарит,  марганец,  хромит,  алтын,  тұз,  т.б 
да байлықтары да бар. 
1992  ж.  4  маусымда  мемлекеттік  рәміздер 
Елтаңба, Ту, Әнұран бекітілді. 
-
 
Батырлыққа уызынан жарыған, 
Ел төркіні байрағынан таныған. 
Өзі ақын, өзі әнші халықта 
Жасы тұрмақ шығады екен қарты аңғы. 
Қалай оның елтаңбасы болмайды. 
Қазақстан 
Республикасының 
Әнұраны 
бірлікке, ынтымаққа, достыққа қызмет етеді. 
Жастарды  ерлікке,  қайсарлыққа,  төзімдікке 
еліміздің тәуелсіздігін қорғауға шақырады. 
Қазақстан Республикасының 
Туы көк жүзінде әлемге нұрын шашқан. 
Күн  сәулесі  астында  қияға  қанат  қаққан 
қыран. 
Қыран  тыныштықтың,  берекелі  өмірдің 
белгісі, 
Ою өрнек тудың қай елдікі екенін білдіреді. 
(Шәкен Ниязбеков) 
Қазақстан  Республикасының  Елтаңбасында 
көгілдір  түс  аясында  шаңырақ  бейнеленген. 
Шаңырақты  айнала  күн  сәулесіндей  тарап 
уақ  шаншыған  оны  аңыз  әңгімелердей 
қанатты  пырақтар  көмкеріп  тұр.  Жоғарыда 
дәл ортада бесбұрышты жұлдыз. 
-
 
Балалар,  қарап  отырсақ  әрбір  өркениетті 
мемлекеттің  өзінің  әсем  де  астанасы  бар 
екен. Олай болса, еліміздің бас қаласы ол ... 
(АСТАНА) ХОРМЕН 
1997 ж. 10 желтоқсан жаңа Астананың туған 
күні  болып  тарихымызға  алтын  әріппен 
жазылды.  Дүние  жүзі  картасында  жаңа 
Астана қаласы пайда болды. 
-
 
Беу, Астана, ардақты ақ қаласы, 
Жасап жатыр туған ел салт жорасын, 
Туған күнің Астана құтты болсын, 
Бақыт пен ортаймастан бақ орнасын. 
-
 
Әлдеқалай түспейді адасып нұр, 
Астанаға сұлу тәж жарасып тұр. 
Көшелермен бой түзеп таласып тұр. 
-
 
Жаңа жырға бөлеймін Астананы, 
Маған шипа ақпанда ақ бораны, 
Маңдайына береке бақ қондырған, 
Жаңа заман ол жаңа Астанасы. 
-
 
Қазақстан Республикасында 14 облыс бар, 
90- ға жуық қала, 150 – ден астам аудан бар. 
Қазақстан  жері  ұлан  байтақ  Батыстан 
шығысқа  3000  км,  Солтүстіктен  Оңтүстікке 
1600  км  созылып  жатыр.  Жер  көлемі 
бойынша  9  орында.  Құстың  480  түрі, 
балықтың  150  түрі  кездеседі.  Пайдалы 
қазбаларға өте бай. Дәрілік өсімдіктердің 250 
түрі кездеседі. 
-
 
Қазақстан  унитарлы  мемлекет  болып 
саналады.  Елімізде  ірі  де,  әсем  де  пайдалы 
қазбаларға өте бай қалалар көп. 
-
 
Алматы – бұл жері жайсаң облыс. 
-
 
Ақтөбе – Ақ тарысы, мол ырысы. 
-
 
Атырау – мол қазақстан мұнайы. 
-
 
Жамбыл – жайлау шырайлы қазыналы. 
-
 
Жезқазған – кен бұзылмаған аймағы. 
-
 
Көкшетау – көп көгілдір аймағы. 
-
 
Қарағанды –қара алтынның қоймасы. 
-
 
Қостанай – құт қызыл бидай қоймасы. 
-2- 
-
 
Қызылорда – күрішті Сыр ағасы 
-
 
Орал – көне Ақжайықтың жағасы. 
-
 
Өскемен – өр шығыста Алтай аясы. 
-
 
Павлодар – қара Ертістің саясы. 
-
 
Қызылжар – солтүстігім орманды. 
-
 
Семей – аңыз Шыңғыстаудай қорғанды. 
-
 
Талдықорған – жер жанаты көп бағы. 
-
 
Астана – Арқада ыстық алқабы. 
-
 
Шымкент – ыстық оңтүстігім мақталы. 
Туған жерді сую парыз, 
Сүю үшін білу парыз. 
Күзетіңде тұру парыз. 
Қасиетті ұғу парыз. 
Отаны, кең далам орманды, 
Болаттан соғылған қорғанды. 
Бақыттың, шаттықтың мекені. 
Қолдаймыз, қорғаймыз Отанды. 
-
 
Отан!Отан! 
Сен болмасаң не етер едім, 
Өмірден бұл өкінумен өтер едім. 
Құс ұясыз, 

 
101 
     
 
Жыртыш інсіз болмайды, 
Өзін – өзі қорлайды да сорлайды, 
Тірі адамға сол қайғы, 
Күн көреді әкесіз де анасыз, 
Өмір сүрер, 
Әйелсізде баласыз 
Ал, Отансыз нағыз сорлы панасыз. 
-
 
1991  ж,  бері  Қазақстанның  жеткен 
жетістіктері:  1991  ж,  16  желтоқсанда 
Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялады. 
-
 
1991  ж,  2  қазанда  қазақ  ғарышкері 
Т.Әубәкіров ғарышқа ұшты. 
-
 
1992 ж, маусым айында Жоғарғы Кеңестің 
сессиясы  Республиканың  Мемлекеттік  Туы 
мен Елтаңбасын бекітті. 
Қазақ  өз  ойындағы  90  ауыз  сөзді  тобықтай 
түйіндеп,  мақал  –  мәтел  арқылы  жеткізе 
білген халық. (Отан, туған жер туралы мақал 
– мәтелдер.) 
-
 
Елдің  болашағы  мен, жас  ұрпақ  сіздердің 
қолдарыңызда.  Ел  үмітін  ер  ақтар,  ер  үмітін 
ел сақтар демекші, ел үмітін ақтау біздермен 
өлшенбек. 
 
 
«АҚСАҚ КИІК» С.СЕЙФУЛЛИН 
 
Балмагамбетова Б.А., 
Темір ауданы Шұбарқұдық №2 қазақ-орыс орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі 
 
Білімділігі: Қазақтың аса көрнекті ақы-
ны,  жазушысы  С.Сейфуллиннің  өмірі  мен 
шығармалары  туралы  түсінік  беру.  Өлеңнің 
тақырыбын 
ашу, 
талдау 
жұмыстарын 
жүргізу, мазмұнын меңгерту; 
Дамытушылығы:  Оқушыларға  көркем 
сөздердің  мағынасын  меңгерте  отырып,  тіл-
дік қорларына қолдана алу, әдеби тілмен жү-
йелі жинақтап сөйлеу дағдыларын жетілдіру; 
Тәрбиелілігі:  Оқушылардың  эстетика-
лық  талғамын  арттыру.  Отанын,  елін,  жерін 
сүюге, табиғатты қорғауға тәрбиелеу. 
Сабақтың  көрнекілігі:  С.Сейфуллин-
нің  портреті,  Қазақстан  жерінің  әдемі  көрі-
ністері, мәтін мазмұнына сай дала жануарла-
рының кейбір түрлері түсірілген бейнетаспа. 
Техникалық  құрал:  «Ақсақ  киік»  әні 
жазылған 
үнтаспасы  бар 
магнитофон, 
кодоскоп.. 
Сабақтың 
әдісі: 
Сұрақ-жауап, 
әңгімелеу, топтастыру. 
Пән  аралық  байланыс.  Этнопедаго-
гика, дүниетану 
Сабақтың барысы. 
І.Ұйымдастыру кезеңі. 
ІІ.Үй 
тапсырмасын 
тексеру. 
С.Мұқанов «Көкшенің көрінісі» 
Мәтін  мазмұны  бойынша  сұрақтарға 
жауап алу. 
-Жазушы 
Көкшенің  көркін  қалай 
суреттеген?Көкшені  неге  теңейді?Көкшенің 
көркін  өте  әдемі  етіп  көрсетіп  тұрған 
не?Мәтіннен  жазушының  Көкшеге  деген 
сүйіспеншілігін тауып оқы. 
Жаңа материалды түсіндіру. 
Кіріспе  әңгіме.  Автордың  қысқаша 
өмірбаянын, өлеңін еске түсіру. 
1.Бүгінгі  сабақта  Сәкен  Сейфуллиннің 
«Ақсақ киік» өлеңімен танысамыз. Алдымен 
киіктің  суретін  көрсетіп,  барлық  дене 
мүшесін 
суреттеп 
шығу. 
Киік-дала 
жануарының  ішіндегі  ең  жүйрігі,  мейілінше 
сұлу, киелі, кеуделі, аяқтары сидаң, жіңішке, 
мықты,  тұмсығы  дөңестеу,  танау  тесіктері 
кең, семіргенде май жауырынына жиналады, 
еті  дәмді,жейтін  қорегі  тек  шөп,  таза  су 
ішеді.  Киіктің  жаңа  туған  лағын  «құралай» 
деп  атайды.  Оның  көзі  мөлдіреп  тұрады. 
Сондықтан  оны  сахараның  «ботакөзі»  деп 
атайды.  Оның  тыныс  тіршілігі  туралы 
халықтық  ұғымдар  көп.  Соның  бірі 
«құралайдың  салқыны»  деп  аталады.  Бұл 
киіктердің көктемгі жаппай лақтау мерзіміне 
дәл  келеді.  Бұл  кезде  ауа  райы  салқындап, 
ызғырық  жел  тұрады,  жаңбыр  жауып, 
артынша  күн  суытады,  табиғат  жаңа  келген 
құралайларды 
салқын 
ауа 
райымен 
ширатып,қатал  табиғат  жағдайына  төзімді 
етіп  өсіреді.Қараша  айында  жауатын  ақ 
нөсер  жауынды  халық  «киіктің  майын 
жуары» деп атайды.Оның да өзіне тән сыры 
бар. 
Өлеңді мәнерлеп оқып шығу. 
Өлеңнің  әр  шумағын  оқи  отырып, 
талдау жұмыстарын жүргізу. 

 
     
 
102 
Сөздік жұмысын жүргізу. 
Арқа-кең жазық дала. 
Бетпақдала-жері құрғақ,шөбі сирек шөл 
дала. 
Мерген-мылтық  және  садақтың  оғын 
көздеп, нысанаға дәл тигізетін адам. 
Оқушыларға тізбектей оқыту. 
Үн  таспадан  «Ақсақ  киік»  өлеңін 
тыңдату. 
Шығармашылық жұмыс. 
-Оқ 
тиіп,жараланған  киіктің  халі 
қандай  деп  ойлайсыңдар?Сиреген  дала 
жануарларын  сақтау  үшін  үкіметіміз  қандай 
талап  қойып  отыр?Қандай  мемлекеттік 
қорықтарды білесіңдер? 
Сирек  кездесетін  аңдар  мен  жануарлар 
«Табиғатты 
қорғау» 
қызыл 
кітабына 
жазылған.Сондықтан  сирек  кездесетін  дала 
жануарларын  сақтау  үшін  және  олардың 
санын  молайту  үшін  мемлекеттік  қорықтар 
құрылған. Табиғат байлығын аялап  қорғауға 
еліміздің  әрбір  азаматы  өз  үлесін  қосуы 
керек. 
Мәтін бойынша жоспар құрылады. 
І.Бетпақдала. 
ІІ.Мергендер 
ІІІ.Кербез киік 
ІV.Ақсақ киік 
Сабақты қортындылау. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Мынадай сұрақтарға жауап алынады: 
1.  Бетпақдаланы  неге  шөл  дала  деп 
атайды? 
2. Киік қандай жерлерді мекендейді? 
3. Киікті тағы қалай деп атайды? 
4.  Өлең  неліктен  «Ақсақ  киік»  деп 
аталған? 
Үйге тапсырма беру. 
А)Өлеңді мәнерлеп оқу,әңгімелеу. 
Ә)  Киікті  атқан  адамға  деген  өз 
көзқарасыңды білдір. 
Б) Киіктің суретін салып келу. 
Бағалау. 
 
 
THIS IS MY FRIEND 
 
Балсанова Н.Ж., 
Мұғалжар ауданы Еңбек негізгі мектебінің ағылшын пәні мұғалімі 
 
Grade: 5 
The  aims  of  the  lesson: 
Student  will  be  able  to 
correctly 
pronounce. 
To 
acquaint  children  with  new 
words.  to  develop  pupils 
speaking 
habits 
and 
self 
working  skills,  to  encourage 
students  dialogue  and  to 
express their opinions 
Inter-subject  connection:  Kazakh,  Russian, 
history, mathematics, art. 
Methods 
of 
teaching: 
explanation, 
demonstration, presentation 
The  equipment  of  the  lesson:  Visual  aids: 
pictures, posters, numbers. 
Epigraph:  “Have  no  hundred  rubles,  and  have 
hundred friends” 
Proverb 
The plan of the lesson: 
I.
 
Organization  moment  a)  Introduction  b) 
greeting c) checking up h/t 
The golden rules: 
-
 
Be active быть активными белсенді болу 
-
 
Be  attentive  быть  внимательными  мұқият 
болу 
-
 
Don’t  interrupt  each  other  не  перебивать 
друг – друга бір – бірінің сөздерін 
тыңдау 
-
 
Don’t  say  “I  don’t”  не  говорить  я  не  знаю 
білмеймін деп айтпау 
II.
 
Warm – up 
Play. I’m going to Alaska, in my bag I pack… 
(The  purpose  of  game  to  name  it  is  maximal 
words under the alphabet) 
III.
 
Checking the home task 
Киік 
киелі 
мықты  жүйрік 
аяқтары сидаң 
кеуделі 
ау тесіктері  
кең 
тұмсығы 
дөңестеу 
сұлу 

 
103 
     
 
ІҮ.  Numbers:  Twenty,  twenty-  one,  thirty, 
thirty- three, forty, forty – five, fifty, fifty – two, 
sixty,  sixty  –  four,  seventy,  eighty,  ninety,  one 
hundred/a hundred, one thousand/ a thousand 
Ex. 14 p. 57 count and say 
50-30=20 fifty take away thirty is twenty 
70-60=10 seventy take away sixty is ten 
80-50=30 eighty take away fifty is eighty 
90-80=10 ninety take away eighty is ten 
40-21=19  forty  take  away  twenty  one  is 
nineteen 
40-30=10 forty take away thirty is ten 
100-50=50 one hundred take away fifty is fifty. 
Ү.  Presentation.  New  theme  ”  This  is  my 
friend” 
1) Ex. 2 p.55 listen to the dialogue 
Тақырыпты анықтап алу осы диолог арқылы 
2) ex. 5 p.56 Listen and read the dialogue 
3)  ex.8  p.56.  talk  to  your  partner  about  your 
friends family. Use your photos. 
ҮІ. Vocabulary: Kazakhstan 
Great Britain 
The United States of America 
Astana 
London 
Washington 
Russia 
4) ex.10.p.57 look at the pictures and say 
Her  first  name  is  Roza.  Her  surname  is 
Rymbaeva. 
His  first  name  is  Abai.  His  surname  is 
Kunanbaev.  His  first  name  is  Talgat.  His 
surname is Musabaev. His first name is Ermek. 
His surname is Serkebaev. 
ҮІІ.. Evaluation 
ҮІІІ. Home- work: ex. 15 p.58 
 
 
БЕЙІМБЕТ МАЙЛИН – ҚАЗАҚ ТҰРМЫСЫНЫҢ ШЕБЕР СУРЕТКЕРІ 
 
Бекенова Б.Ж., 
№ 26 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі 
 
Білімділік  мақсаты:  оқу-
шыларды  қазақ  әдебиетінің 
ірі 
тұлғасы 
Бейімбет 
Майлиннің шығармашылығы 
мен  оның  шығармасымен 
таныстыра  отырып  білімде-
рін  кеңейту,  шығарманың 
мазмұнын білу, идеясын ашу. 
Дамытушылық 
мақсаты: 
жазушының 
жанр  шеберлігінде  жеткен  жетістіктерін 
таныту, шығарманы оқыта отырып іздендіру. 
Тәрбиелік 
мақсаты: 
адамгершілікке 
тәрбиелеу. 
Сабақтың типі: жаңа білімді алу 
Сабақтың  түрі:  Проблемалық  оқытуға 
негізделген практикалық, ізденіс сабақ. 
Оқыту әдістері: баяндау, іздену, 
Пәнаралық 
байланыс:Тарих 
пәнімен 
байланыс. Мәліметтер. 
Көрнекілік: слайдтар, интер.тақта, 
Сабақтың барысы 
I.  Ұйымдастыру  кезеңі.  Сәлеметсіңдерме, 
балалар? 
Мен  сендерге  алдын  –ала  үйге  шығарманы 
өз  беттеріңмен  оқуға,  шығармашылық 
топтарға тапсырма бергем. 
Енді  мына  бір  көрініске  көңіл  бөлейік. 
«Қоғам  және  әйел»  бағдарлмасынан  үзінді 
көрсету. 
Енді мынандай сұрақтар қойғым келіп тұр. 
- бағдарламадан не байқадыңдар? 
-  Қазіргі  кезде  осындай  жағдай  болуы 
мүмкін  бе?Жалғыз  қазақ  әйелдері  басында 
осындай тағдыр болды ма ? 
Мұғалім сөзі. Кіріспе. 
Сол  кездегі  әйелдердің  рөлі  қандай?  Қазақ 
жазушылары 
осы 
тақырыпқа 
әйелдер 
теңсіздігі туралы  көп шығармалар  жазғанын 
сендер жақсы білесіңдер? 
«Қара шелек», «Ұлбосын», «Берен» бұл атау-
ларды  да  жалғастыра  беруге  болады.  Және 
олардың бірінің дәрежесі жоғары, бірінің дә-
режесі төмендеу деп айтуға да кісі қиналады. 
«Раушан  коммунист»  те  осылардың  санын-
дағы шығарма; өзгелері сияқты осы шығарма 
да  өмір  құбылысын  шыншыл  да  терең  көр-
сетуге үлгі болар еді. Жазушы қараңғы қазақ 
әйелінің  совет  заманында  санасы  оянып, 
коммунист  дәрежесіне  дейін  көтерілгенін 
тамаша  суреттеген. 
Көшпелі  халықтың  санасы 
мен  психологиясындағы  өзгерістерді  жетік 
көзбен,  көңіл  көзімен  көріп,  шынайы  көркем-
дікпен  аша  білген.  Сөйтіп  шын  мәнінде  жаңа-
лықтың жаршысы болған адам. 

 
     
 
104 
Бейімбет  шығармаларының  тағы  бір  абзал 
қасиеті азаматтық сарынының күштілігі. 
-  Мына  кесте  бойынша  өткен  шығармалардың 
авторлары  мен  кейіпкерлерін  еске  түсірейікші: 
(Кесте) 
 
 
 
«Шұғаның  белгісі»;  «Ақбілек»,  «Қамар 
сұлу», «Бақытсыз Жамал», 
-  Енді  біз  осы  кестемізді  тағы  бір  қазақтың 
дарынды  жазушысы,  әйел  теңсіздігін  сынай 
жазған,  репрессия  құрбаны  Майлинмен 
толтырамыз. 
Екінші 
топ 
өздерінің 
шығармашылық 
жұмыстарын ұсынады. 
(Слайд шығармашылығы) 
Ақынның  өмір  жолы,репрессия  құрбаны 
болуы  —  тарихи  кезең  Бетпақдала  арқылы 
Верныйға  жетіп  кеңес  үкіметін  құруға 
атсалысуы. 
1.  Презентация  (шығармашы-
лығы,  өмірбаяны)  Майлиннің 
өмірбаяны мен шығармашылы-
ғымен танысасыңдар. 
Болашақ  қаламгер  1894  жылы 
бұрынғы 
Торғай 
облысы, 
Қостанай  уезі,  Дамбар  болы-
сындағы  Ақтөбе  деген  жерде  (қазіргі 
Қостанай  облысы,  Тобыл  ауданы,  Майлин 
кеңшары) туған. Екі жасында әкесі қайтыс 
болып,  күн  көріс  үшін  шешесі  бір  байға 
сауыншылыққа  жалданады.  Жетілерге  кел-
генде  Бейімбеттің  өзі  де  әлгі  байдың  қозы-
лағын  бағып,  соңынан  ат-арбасына  делбеші 
болады. Сөйтіп, ол жоқшылық зардабын өзі 
де  әбден  біліп-танып,  кәрі  әжесі  мен 
анасының  зарлы  кейістіктерінен,  құдайға 
шағынуларынан  тітіркене  тұшынып  өседі. 
Алуан  түрлі  аңыздар  мен  ел  іші  әңгімесін 
мол  білетін,  өмір  тауқыметін  әсерлі  етіп 
өлеңге  айналдыратын  әжесі  немересінің 
жасынан  қисынды,  қызық  сөзге,  әдебиетке 
зауықты болып өсуіне әсер етсе керек. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III. Жаңа тақырыпқа көшу 
- (шығармашылығы туралы сұрақ – жауап) 
-  Әдебиетте  жанрлардың  қандай  түрлерін 
білесіңдер? 
- Жанр дегеніміз не 
- Проза дегеніміз не? 
Дәптерлеріңе жазып алыңдар. 
- Бүгін тағы бір жанр Хикаятпен танысамыз. 
Хикаят дегеніміз не? 
Әдеби  хикаялардың,  жинақтардың  аты. 
(Болған іс, бастан кешкен оқиға). 
IV.
 
Ол Майлиннің «Шұғаның белгісі» 
дейтін хикаяты. 
Шығарманың  жазылуы  мен 
тұңғыш  басылымы  туралы 
баяндау. 
Тақырыпты  аша  білу  үшін 
«Шұғаның  белгісін»  алдын 
М.Дулатов 
С.Торайғыров 
Ж.Аймауытов 
Б.Майлин 

 
105 
     
 
ала  оқуға  бергем.  Қазір  біз  сендермен  осы 
хикаятты топпен бөліп, әр бөліміне ат қойып 
негізгі идеясын ашуға тырысамыз. 
Хикаятта  кездескен  көнерген,  ал  сендерге 
жаңа сөздерге көңіл бөліңдер. 
Жазбаша жұмыс. Дәптерлеріңе жазыңдар. 
-
 
Көнерген сөздер Жаңа сөздер 
-
 
Сөздік жұмыс 
Обашық  -  метка  сделанная  из  камнеей  или 
зели 
Қызойнақ  -  место  где  молодежь  проводит 
вечер 
Сықырлауық - дверь юрты 
Осы  жаңа  сөздермен  сөйлем  немесе  сөз 
тіркесін құраңдар. 
Осы  шығарманы  оқуға  алдын  ала  берілген. 
Енді біз бірлесіп мазмұнын мазмұнын ашып, 
негізгі идеясы неде екенін қарастырайық. 
Тақырыпты  ашу  үшін  «  Шұғаның  белгісі» 
хикаятының  әр  бөліміне  ат  қою,  негізгі 
оқиғаларға 
түсінік 
беріп, 
мына 
бір 
сұрақтарға жауап іздей отырыңдар 
Топпен жұмыс 
I топ 1-4 бөлім 
Осы  хикаятта  қандай  мәселе  сөз  болады.? 
Шығарма не туралы ? 
I I топ 5- 8 бөлім 
Қандай трагедиялық жай айтылады? 
III топ 9-11 
Жазушының негізгі мақсаты неде? Шығарма 
неге осылай аталған? 
4. Тақырыпты ашу үшін әр бөлімге ат қою. 
Жаңа тақырыпты игергенін тексеру. 
А) Портрет дегеніміз не? (флипчарт) 
Француз  тілінен  енген  сөз  «бейнеленген» 
деген мағынаны білдіреді. 
Б)Шұғаның  портретін  жасау.  (Берілген 
үзіндіден сөздерді табу) 
А)Кейіпкерлерге мінездеме беріңдер. 
Қайсысы 
жағымды, 
қайсісі 
жағымсыз 
кейіпкер. 
Әбдірахман. Шұға. Айнабай 
VI. Сабақты қорытындылау. 
1. Шығарманың негізгі тақырыбы не туралы? 
2.  Хикаяттың  осылай  аяқталуына  не  себеп 
болды? 
Бүгінгі сабақтан не алдың? 
Әйелдердің қоғамдағы орны: 
Кешегі 
Бүгінгі 
 
 
 
Білгім келеді 
не білдім 
 
 
 
VII. Үйге тапсырма . 
-
 
Б.Майлиннің  әйелдер  туралы  әңгімеле-
рінің кейіпкерлерін біліп, мінездеме беру; 
-
 
«Қазақ әйелдерінің қоғамдағы орны» атты 
эссе жазу. 
VIII. Білімдерін бағалау 
 
 
ЕРЛІККЕ ТАҒЗЫМ 
 
Бекет Г.С., 
Алға ауданы № 3 Алға қазақ орта мектебінің технология пәні мұғалімі 
 
Шығармашылық 
жобаны 
қорғау. 
’’Топиарий,,  
Сабақтың  мақсаты:  Оқушыларды  Отанын 
сүюге,  табандылыққа,  өз  бетінше  ізденуге 
және өз ойын жеткізе білуге үйрету. 
Түрі: Түсіндірмелі 
Әдісі: Сарамандық, сұрақ-жауап, топтастыру 
Пәнаралық  байланыс:  әдебиет,  тарих, 
математика, экономика 
Көрнекілігі: 
интерактивті 
тақта,нақыл 
сөздер, Әлия мен Мәншүктің суреттері 
Сабақтың барысы: 
Ұйымдастыру кезеңі 
Оқушының сабаққа қатысуын қадағалау 
Үйге берілген тапсырманы сұрау 
Жаңа сабаққа шолу 
1. Ой қозғау 
2. Топтастыру (сандар сөйлейді) 

 
     
 
106 
3. Жобаны қорғау 
4. Мақал сөздің мәйегі 
5. Ерлікке тағзым(1 минут үнсіздік) 
Ұрпағы  батыр  елдің  арманы  жоқ.Бүгінгі 
Жеңіс  мерекесі  қарсаңында  қан  майданда 
ерлігімен  елімізге  бейбіт  өмір  сыйлаған 
аталарымыз бен апаларымыздың рухына бас 
иеміз. Халқымыз үшін зор шығынмен келген 
Жеңіс  туы  ауызбіршілік  пен  достас-
тығымыздың арқасында желбіреді. 
І. Ой қозғау 
 
 
 
 
Оқушылар  қазақ  хандығының  550  жылдығы 
туралы  айтады,  Ұлы  Жеңіске  70  жылдығы 
туралы  мәлімет  айтады  және  осы  Жеңіс 
мерекесінің  ұлттар  достығының  арқасында 
келгенін  айта  отырып  Ассамблеяға  20  жыл 
туралы айта кетеді. 
ІІ.Топтастыру. 
Оқушылар  қызыл,сары  гүлдерді  алу  арқылы 
топқа  бөлінеді.  Сосын  қызыл  гүл  алғандар 
Мәншүк,  ал  сары  гүл  алғандар  Әлия  болып 
топтасады.Енді екі топ 
Батыстан  шыққан  қос  жұлдызымыз  туралы 
«сандар 
сөйлейді» 
сайысымен 
Батыр 
қыздарымыздың өмірінен сыр шертеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сандар  туралы  қос  жұлдызымыздың  өмірі-
мен  танысқан  соң  шығармашылық  жобаға 
тоқталамыз. 
ІІІ. Шығармашылық жобаны қорғау 
1.Шығармашылық жоба дегеніміз не? 
2.Ол неше бөліктен тұрады? 
3.Қауіпсіздік ережесін сақтау. 
4.Жобаны қорғау. 
Шығармашылық  жоба  дегеніміз-белгілі  бір 
тақырыпта  мұғалім  мен  ата-ананың  көмегі 
арқылы жасалатын жұмыс. 
Ол  екі  бөліктен  тұрады:теориялық  және 
сарамандық. 
Жобаны қорғау: 
 
 
 
 
 
 
 
Оқушылар  салфеткадан  (сулықтан)  жасап 
жатырған  топиарийларын  қорғап  түсін-
діреді.  Қайшымен,  инемен,  желіммен  жұ-
мыс  жасағанда  кездесетін  қауіпсіздік  ере-
желері туралы айтып өтеді. 
ІV. Мақал сөздің мәйегі. 
Ерлік туралы мақал-мәтелдер. 
Бүгін 
қыздар 
технологиясында 
қос 
жұлдызымыз  Әлия  мен  Мәншүк  Батыр 
қыздарымыз  туралы  еске  түсірдік.  Жобамыз 
гүл жасау. Қыздар мен гүлді 
Байланыстырып: Қыз өссе елдің көркі, 
Гүл өссе жердің көркі-деп бекітеміз. 
Ұлы  Отан  соғысында  қайтыс  болған  ата-
апаларымызды  еске  алып,  тақта  алдында 
тұрған  оригаммиден  жасалған  мәңгілік 
алауды жағып, жасаған топиариімізді қасына 
қойып 1минут үнсіздікпен еске алайық. 
Мінекей  оқушылар  “Бір  жағадан  бас,  бір 
жеңнен  қол”  шығарған  ауызбіршіліктің  ар-
қасында Жеңіске жеткенімізді ұмытпайық. 
Үйге  тапсырма:  Жобаны  теория  жүзінде 
қағазға түсіріп келу. 
Бағалау 
 
 
 
 
 
 
2015 
 
20 жыл
 
550 жыл 
 
70 жыл
 
 
Әлия 
 
1925 
8 
1933 
1935 
1941 
1942 
1943 
1944 
1980 
 
Мәншүк 
1942 
1941 
1939 
1937 
1944 
Топиарий 
таспадан 
сулықтан 
қағаздан 
матадан 
 
былғарыдан 
дәндерден 

 
 
 
107 
     
 
ҰЙЫМДАСТЫРЫЛҒАН ОҚУ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТАСЫ 
 
Бисембаева Д.Т., 
Мартук ауданы Кенсахара ОМ Мектепалды даярлық тобы 
 
Білім беру саласы: Таным. Бөлімі: Қарапа-
йым  математикалық  түсініктерін  қалыптас-
тыру 
Тақырыбы: Сандар әлеміне саяхат. 
Мақсаты:  5-ке дейін реттік санауды бекіту, 
заттарды  салыстыру,  артық  және  кем  санды 
анықтауды,  есеп  шығаруды  үйрету  және 
логиқалық  ойлау  қабілетін,  есте  сақтау 
қабілетін дамыту. 
Керекті  көрнекіліктер:  1-5  дейінгі  сандар, 
себеттер,  алмалар,  қоян  суреті  және  жапсы-
руға керекті заттар. 
Әдіс-тәсілдер: 
Сұрақ-жауап, 
есептер, 
логикалық есептер, санамақтар. 
Қызмет 
Кезеңдері 
Тәрбиешінің іс-әрекеті 
Балалар іс-әрекеті 
Ұйымдастыру 
кезеңі 
 Шаттық шеңбері: 
Ризамын күнге де,  
Ризамын досыма. 
Ризамын өзіме! 
Ризамын бүгінге. 
Қайырлы күн! 
Сәлеметсіздер ме, қонақтар! 
Балалар шаттық 
шеңберіне 
тұрып бүгінгі күнгі 
ризашылығын 
білдіреді. 
Келген қонақтармен 
амандасады. 
Оқу 
мотивациялық 
кезеңі 
« Балалар бізге хат келіпті. 
Қалай ойлайсындар хатты бізге кім 
жазыпты?(Хатты оқып береді). Сәлеметсіздер ме 
балалар! Мен ұзын құлақ сұр қоянмын.Сендерге 
мына ғажайып сандығымды беріп жібердім, ішіне 
әр түрлі тапсырмалар салдым.Сол тапсырмамды 
орындасаңдар менің сендерге сыйлығым бар. Ол 
үшін менің бейнемді құрастырыңдар.» 
Балалар қоянның тапсырмасын орындаймыз ба? 
 
1.Сұрақтарға жауап бер.Бағдаршамда неше көз 
бар? Аспанда неше күн бар? Жұлдыздың неше 
бұрышы бар? Адамда неше көз бар? Есікте неше 
бұрыш бар?  
2.Мына екі себетке 5 алманы бөліп сал және екі 
себеттегі алманы тағы қалай өзгертіп салуға 
болады? 
Балалар жауап 
береді. 
. 
 
 
 
 
Үш. 
Бір. 
Бес. 
Екі. 
Төрт. 
 
 
 
3+2=5 4+1=5  
 2+3=5 5+0=5 
Жауап береді. 
 
 
 
 
1.2.3.4.5. 
 

 
     
 
108 
 
Екі себеттегі алмаларды қосып есеп шығар. 
Екінші тапсырманы дұрыс орындап едік қоянның 
денесі шықты құрастырайық.Ал балалар 
айтындаршы қоянға әлі не жетіспейді? 
3.Ойын:Көршісін тап. 
Ортаға бес бала шығып сандарды алуы керек. 
Балалар мына сандарды ретімен кім 
орналастырады? Бұл сандарды тура, кем кім 
санайды? Сандардың көршілерін тап. 
 
4.Логикалық есептер.  
Мектепке кірді Аллабек , 
 Оған қоса Нұрали,  
Кейін келді Руслана,  
Қанша келді бар бала? 
.Табақта 4 алма , 
Қолымда 1 алма, 
 Барлығын қосқанда  
Болады неше алма? 
 
Ал енді қоянның барлық денесі шықты. 
 Сыйлығы да керемет екен! 
 
(балаларға ауа шары таратылып беріледі.) 
 Сергіту сәті: 
1.2.3 АЛ ҚАНЕКЕЙ ҰШ , 
 4.5.6.7 БҰЛ АУЫЛДЫҢ ШЕТІ. 
 8. 9. 10. АЛ ҚАНЕКЕЙ ҚОН. 
 
Үш. 
 
 
 
Бес. 
 
 
 
 
 
 
Қимыл -
қозғалыспен 
орындайды. 
 
 
 
 
 
Өз бетімен жұмыс. 

 
 
 
109 
     
 
 
Дәптермен жұмыс. 
 
Рефлексия 
-Қане кім маған 1 ден 5- ке дейін тура санап 
береді? 
-Ал кім кері санайды? 
-3 санының көршісін ата. 
-4 пен 1-дің айырмасы нешеге тең? 
-3 пен 2- нің қосындысы нешеге тең? 
Жарайсындар балалар! 
Біз қоянға ризамыз ба? 
Қоянның тапсырмалары ұнады ма? Сабаққа өте 
жақсы қатысып отырдыңдар. 
Сабағымыз аяқталды. Ендеше қонақтармен 
қоштасайық. 
Сау болыңыз! 
Жайнар :1.2.3.4.5. 
Мәншүк:5.4.3.2.1. 
Нұрали:4 пен 5. 
Руслана:3. 
Бекзат:5. 
 
 
 
 
Қоштасады. 
Күтілетін нәтиже: 
Біледі:1-5  сандары  аралығындағы  есептерді 
шығара алады, тура және кері санай алады. 
Жасай  алады:берілген  тапсырмаларды  өз 
бетімен орындайды. 
Менгерді:  логикалық  есептер  арқылы 
логикалық  ойлау  қабылеті  дамиды  және 
балалар өз бетімен жұмыс жасай алады. 
 
 
ЧТЕНИЕ И ЗАПИСЬ МНОГОЗНАЧНЫХ ЧИСЕЛ. РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ 
 
Бисингалиева А.Б., 
учитель начальных классов ГУ «Средняя школа №26» 
 
Раздел:  «Числа  от  1.000  до  1.000.000. 
Зависимости  между  величинами»,  урок 
№17 

жүктеу/скачать 4,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: