Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org Ұстаздарға арналған басылым редакциясы жаңА ҒАСЫРДА жаңа білім 45minut. Org топтамасы

-
Опрос домашнего задания.
1. Чтение рассказа о зиме.
-
Основная часть.
1. Вступительное слово учителя.
Ребята, у каждого человека есть своё любимое время года. Например, мне нравится осень! Расскажите, кому какое время 
года нравится?
2. Работа со схемой.
Ребята! Назовите времена года! Назовите месяцы. Дайте краткую характеристику каждому времени года и каждому месяцу.
Словарная работа.   Дети, сегодня тема нашего урока — новыми 
словами и словосочетаниями.
Пришла весна - коктем келдь Тепло
-
Светит ярко - Бегут ручьи - Тает лёд
-
Печёт
-
Течёт
-
-
Чтение стихотворения «Весна».
-
Работа с иллюстрацией.   В центре листа учащиеся записывают 
Времена года-Осень, Зима, Лето, Осень, затем прошу ребят 
написать в тетрадке к каждому времени года месяцы.
В ходе работы приходим к составлению схемы - кластера.
Вторая стадия технологии критического мышления - «Стадия осмысления содержания.» Она позволяет получить новую 
информацию. СТИХОТВОРЕНИЕ «Весна»
•
Если снег по всюду тает,
•
День становится длинней,
•
Если все зазеленело
•
ив полях звенит ручей,
•
Если солнце светит ярче,
•
Если птицам не до сна,
•
Если стал теплее ветер-

Значит, к нам пришла весна Здесь применяю такой прием, как чтение стихотворения. Чтение
обогащает словарный запас учащихся, а опора на родной язык помогает ученикам лучше усвоить изучаемый материал. 
Провожу словарную работу. Пришла весна-коктем келді!
Тепло- жылы  Светит ярко-жаркырап тұр
Бегут ручьи- жылғалар ағып жатыр Тает лед- мұз еріп  жатыр 
Печет- шыжып тұр   Течет - ағады
А работа с иллюстрацией расширяет кругозор знаний и умений учащихся, развивает речь.
МИНИ РАССКАЗ
•
Поразмыслите над рассказом, который я сейчас расскажу. Идет по улице мальчик с рогаткой. Смотрит по сторонам, 
нет ли поблизости птички. Вдруг увидел: «На ветке поет птичка. Быстро взял рогатку и выстрелил в него. Птичка упала. 
Когда подошел, она была уже мертва.
•
Мальчик ни о чем не сожалел. Он пошел дальше.
Анализируем текст.
•
1.Скажите ребята, правильно ли поступил мальчик?
•
2.Почему он так поступил?
•
3.Понравился ли вам герой рассказа? Почему?
Потом всем классом отгадываем загадки.
ЗАГАДКИ
•
Дует теплый южный ветер,
•
Солнышко все ярче светит,
•
Снег худеет, мякнет, тает,
•
Грач горластый прилетает.
•
Что за месяц? Кто узнает?
•
Яростно река ревет
•
И разламывается лед.
В домик свой скворец вернулся, А в лесу медведь проснулся. В небе жаворонка трель.
кто же к нам пришел ?!
130

Зеленеет даль полей
Запевает соловей.
В белый цвет оделся сад,
Пчелы первые летят.
Г ром грохочет.
Угадай,
Что за месяц это ?
В конце урока составляем синквейн.
Синквейн - это пятистишие.
Схема составления синквейна выглядит следующим образом:
Синквейн
Весна
Тепло
Светит
солнце
Бегут
ручьи
Прилетают
птицы
ИТОГ
 1 .Весна-это..............................................................природы

(выбрать нужное слово из перечисленных и поставить в предложение)
* * * * *
ТАҚЫРЫБЫ: АДАМ АҒЗАСЫ – БІРТҰТАС ҚҰРЫЛЫМ
Шымкент қаласы. №52 жалпы орта мектеп, биология пәні мұғалімі Құраметова Матлюба
Сабақтың тақырыбы: Адам ағзасы – біртұтас құрылым.
Сабақтың мақсаты:Білімділілік : Ұту емес, үйрену, білімді тексеру, тереңдету, шешендік өнерін жетілдіру.
Дамытушылық : СТО – ның өзіндік ережесін сақтай отырып орындауға үйрету.
-
Бірін бірі тыңдай білу,
-
Тәртіп сақтай білу,
-
Өз пікірін ашық айту.
-
Естігенін есте сақтап, қажет кезде пайдалана білу.
Тәрбиелілік : Адам ағзасының біртұтас құрылым екеніне көз жеткізу және оны дәлелдей білуге үйрету.
Сабақтың көрнекілігі: Өздеріне жасаған деңгейлік тапсырмалар,слайд,суреттер, таблицалар, ойынға қажетті материалдар.
Сабақтың әдісі:СТО    Сабақтың түрі: Жарыс, ойын.
Сабақтың жоспары: 
Қызығушылықты ояту сатысы.
        1.    «А» «Кеңгіру» ойыны.
 2.    «Ә»  «Мен болсам былай дер едім»
«Мәтінмен танысу» сайысы.
«Ой ашар» (өздері құрастырған ойын).
«Ой толғаныс» - сайысы. «Миға шабуыл» ойыны.
      Адамнаң қасиеттерін жіктеу.
Үйге тапсырма.
1 «А» «Жаманнан жақсы туса да,
   Жақсыдан жаман туса да,
   Тартпай қоймас тегіне»
1 «Ә» Трансфареттік параққа пікір жазу.
Сабақтың барысы:  Қызығушылықты ояту сатысы.

«А» «Кеңгіру» ойынын мұғалім жүргізеді. Жақсы сөзге жүрегі жай табатын. Өз ойын дәлелдеп нақты айта алатын 
«Егер мен...» деп шәкірттер жауабын ия, жоқ деп берсін.
1 – ші жұмыс:
8 «А» 
1. Адам ылғи шөлдеп жүреді, кіші дәреті бұзылады аралас секретция бездеріне жататын ауру сусамыр.                          Ия
2. Алғашқы сүт тістер 10 жаста шығады.                                Жоқ
3. Органикалық заттар оссейн сүйекке иілгіштік, серпімділік қасиет береді.                                                                                      
Ия
4. Гормондар ағзаны жүйкелік жолмен реттейді.                    Ия
5. Жасуша тірі ағзалардың бәрінде кездеседі.                          Ия
6. Бүйрек үсті безінің милы қабатынан адреналин гормоны бөлінеді.
                                                                                                        Ия                                                                                                          
7. Мишық қан айналу жүйесінің қозғалысына жауап береді. Жоқ
8. Қабырға жіліктерге жатады.                                                   Жоқ
9.Табан сүйектеріне: асықты жілік, өкше, толарсақ башпай жатады. 
                                                                                                       Жоқ                                                                                                
131

10. Тромбоциттер 120 күн өмір.                                                  Жоқ
8 «Ә»
1. Жасуша тірі ағзаның негізін түзеді.                                        Ия
2.Аитропология ғылымы тірі ағзалардың дамуын зерттейді. Жоқ
3. Зәрдің бөлінуін азайтатын окситоцин гормоны.                   Ия
4. Алыптың ауруы акромегалия деп аталады.                           Ия
5.Неміс дәрігер К.А.Базеуовтың құрметіне аталған ауру бадырақ көз деп аталады.                                                                           
Ия
6.Адамның миы 12 жасқа дейін дамуы.                                    Жоқ
7. Иіс сезу мүшесі – тіл.                                                              Жоқ
8.Сколиоз ауруы омыртқа жотасының иілімінің дұрыс қалыптасуынан болады.                                                               Ия
9.Ми сауыты үш бөлімнен: маңдай, самай, төбе деп 3 бөлімнен тұрады.                                                                                          
Жоқ
10.Қанның оттегі тасымалдайтын жасушасы эритроцит деп аталады.                                                                                          
                                                                                                         Ия
8 «Б»
1. Ағзадағы ең үлкен без бауыр.                                                   Ия
2. Темекі тартқанда қандағы гемоглобиннің бір бөлігі улы оттегі газымен қосылады.                                                                       
Жоқ       
3.Жүйке жасушасы бірнеше ұзын өсіндіден тұрады.                  Жоқ     
4.Қалқанша маңы безі тироксин гормонын бөледі.                     Жоқ     5.Рефлекстік доға 5 бөлімнен тұрады.                                
Ия
6.Көздің торлы қабықшасы құтыша мен таяқшадан тұрады.      Ия
7.Ортан жілік жалпақ сүйекке жатады.                                          Жоқ                                             
                                       
8.Қанның ұюына лейкоциттер жауап береді                                 Жоқ                                   
                  
9.Омыртқа 4 иілімді.                                                                         Ия
10.Сүйек буын арқылы байланысады.                                             Ия                                                  
8 «В»
1. Иммундық жүйенің шеткі мүшесіне: соқыр ішек, көкбауыр жатады.                                                                                               
Ия
2.Жауырын қысқа сүйектерге жатады.                                            Жоқ   
3.Қан қабылдайтын адам рециписит деп аталады.                         Ия   
4.Жүрек бірыңғай салалы бұлшықеттен тұрады.                           Жоқ   5.Сүйектің сынуының 2 түрі бар.                                       
Ия     
6.Айналадағының 50 % - н көз арқылы көреміз.                            Жоқ   
7.Жыныс безінің өзінің сұйықтығын сыртқа шығаруына байланысты аралас безге жатады.                                                            
Жоқ 
8.Адам ағзасы – біртұтас құрылым.                                                  Ия
9.Бүйрек үсті безінің қыртысы қабатының бұзылуынан болатын ауру Адисон деп аталады.                                                            
Ия           
10. Жасушаның құрылысын зерттейтін ғылым цитология деп аталады.                                                                                              
Ия
2 – ші жұмыс:
«Әркім өзін - өзі танып білсе, әлемді тануда оңайырақ болады» деп
Мен болсам былай дер едім! (сұрақ жауап) ойыны топпен жұмыс.
8 «А» 
1. Гемофилия  ауруы қанның қай жасушасының құрамындағы қай нәруызға байланысты. (тромбоцит, протромбин)
2.Бұлшықет ұлпасы құрылысына қарай қалай жіктеледі.(біріңғай көлденең)
3.Омыртқа қалай жіктеледі. (мойын, арқа бел, сегіз көз )
4. Анализатор ұғымын кім енгізеді. (Павлов)
5.Өсімді жүйке жүйесі қалай жіктеледі. ( симпатикалық парасимпатикалық)
6.Әйелдерге тән жыныс безінің, қай гормоны дауыстық өзгерулер әсер етеді. (экстрогиндер)
7.Терінің, көздік, шаштың түсіне жауап беретін гормон. (миланин)             
8.Нәруыз синтезін жүзеге асыратын органойд.  (рибосома)
9.Үлкен ми сыңары дамыған, қаны 4 топқа бөлінген жүйелік топ (отряд тармағы адам тектес маймыл)
10. «Қайрымды қала» еңбегінің авторы, Аристотельдің шәкірті (Әбу Насыр Әл – Фараби )
8 «Б» 
1. Нобель силығының лауриаты фогацитоз, иммунитет процесін ашқан ғалым. (Мечников)
2. Ұрықтың дамуы кезінде желі болғандықтан адам қай жүйелік топқа жатады. (тип хордалы)
3.Жасушаның тікелей екіге бөлінуін жүзеге асыратын органойд. (жасуша орталығы)
4.Жатыр бұлшық еттерінің, жиырылуына, сүттік, бөлінуіне жауап беретін гормон. (окситоцин)
5.Жұлынның қызметі. (өткізгіштік, рефлекстік)
6.Төс, үзеңгі, балғашық деген сүйектер ағзаның қай жерінде орналасқан. (ортаңғы құлақ)
7.Ағзадағы қысқа сүйектер. (омыртқа, саусақ, башпай) 
132

8. «Ымға түсінбеген дымға түсінбейді»-деген мақал қай мүшеміздің жұмысын сипаттайды. (беттің ымдау бұлшық еті)
9.Қан плазмасы қандай заттардан тұрады. (Су, минералды тұз, нәруыз, көмірсу)
10.Дауыстың жуандап, сақал – мұрттың шығуына жауап беретін гормон. (андроген)
8 «Ә» 
1. Құрылысы амеба тәрізі қай жасушасы недеп аталады. (лейкоцит)
2. Бұлшықет неге тірек – қимыл жүйесіне жатады. (сүйекпен бұлшықет бірге)
3. Жіліктерге нелер жатады. (іші, қуыс, жілік майы, шеміршегі)
4.Мұрын қуысындағы түтікшелер қандай қызмет атқарады. (шаң тозаңды ұстап қалу)
5.Артқы миға қай ми бөлімі жатады. (мишық)
6. Жасушаның электр станциясы деп аталған органойды. (митохондрия)
7. Табиғаттағы өз қалауынша қажетіне қарай пайдалана алатын, зиян келтірмей өзгерте алатын, жаңа техникалар ойлап 
табатын жүйелік топ. (түрі, саналы адам)
8.Мидан тарайтын 12 жұп жүйкенің 7 жұбын сипаттаған ғалым. (Хлавдий Гален)
9. Ағзадағы жалпақ сүйектер. (жауырын, тас)
10. Ұлпа сұйықтығының мөлшері.(14 – 20л)
8 «В»
1. Медицинаны жан – жақты зерттеген біздің жыл санауымызға дейін 460 – 370ж шамасында өмір сүрген ғалым. 
(Гиппократ)
2. Сүт бездері дамыған, көкірек пен құрсақ қуысын көкет арқалы бөлінетін, тістері қызметіне қарай жіктелетін жүйелік топ. 
(класс,сүтқоректілер)
3. Жасушалық тұқымқуалау қасиетін сақтап келесі ұрпаққа беретін ядроның бойында орналасқан жіп тәрізді түзіліс. 
(ДНҚ.хромосомасы)
4. Адамның қимыл қозғалысына жауап беретін ми бөлімі.(мишық)
5. Көздің қосымша мүшелері. (Қас, қабақ, кірпік, жас безі)
6. Саусақ пен башпайды айырмашылығы. (қол, аяқ, сүйек, тері)
7. Қанға қызыл түс беретін, қан жасушасының құрамы неден тұрады. (эритроцит гемоглобин оксигемоглобин Fе)
8. Сипап сезу мүшесі қай мүше, қызметі. (тері)
9. Шешекке қарсы егуді алғаш енгізген дәрәгер. (Э.Дженкер)
10. Бас сүйегі қандай бөлімнен тұрады. (ми сауыты, бет сүйегі)
II. Мәтінді танып біл сатысы:
Бұл кезде әр сыныптыптың оқушылары өздері қарсыластарына дайындаған жұмыстарына I  II  III  деңгей бойынша бір – 
біріне таратып жұмыс жүргізу.
III. «Ой ашар» сатысы кезеңінде өздері ұйымдастырған ойындарын бір – біріне беріп шештіреді.
IV. «Ой толғаныс» сатысы.
«Адам ағзасы бір тұтас құрылым» деген тақырыпты қортындылау үшін миға шабуыл ойынын ойнаймыз.
Әр топ адам бойындағы қасиеттерін жылдам жазып шықсын.
Жақсы қасиеттері                                    Жаман қасиеттері
1                                                                  1   
2                                                                  2
3                                                                  3
4                                                                  4
5                                                                  5
V. Қорытынды:      Бағалау:
«Жаманнан жақсы туса да,
  Жақсыдан жаман туса да,
  Тартпай қоймас тегіне» деген сөзді біздің қай тақырыбымызға байланысатынына ойланыңдар.
VI. Үйге: Трансфареттік парақтар таратып, пікірін айтуға үйрету.
o
Сабақ не жайында болды?
o
Сабақ барысында не ұнады?
o
Сен қандай өзгеріс жасар едің?
o
Сені ойландыратын өз ағзаңа байланысты қандай сұрақ қойар едің?
* * * * *
 ОТКРЫТЫЙ УРОК ПО РУССКОМУ ЯЗЫКУ "АНТОНИМЫ" 5 КЛ
Адильбаева Саида Сафарбаевна
учительница русского языка и литературы 
школы- лицея№249 кента Айтеке би Казалинского района Кызылординской области
ТЕМА УРОКА:  Антонимы Класс:5  ЦЕЛИ УРОКА:
1. Познакомить с понятием «антонимы», научить подбирать антонимы к словам, уметь находить антонимы в тексте, 
употреблять их в речи.
2. Развивать умения сравнивать, обобщать, развивать творческую, речевую и мыслительную активность.
3. Воспитывать у учащихся эстетические критерии правильной речи, прийти к выводу о роли слова в нашей жизни, учить 
употреблять в речи «добрые» слова.
Тема:
Антонимы
133

Цель:
Учащиеся смогут 
познакомиться со словами 
антонимами, находить  их 
в текстах, употреблять в 
речи, подбирать 
противоположные 
значения;
Ожидаемые результаты:
Учащиеся  познакомились  
со словами антонимами, 
нашли   их в текстах, 
употребили  в речи, 
подобрали  
противоположные 
значения;
Методы обучения:
Вопросно-ответный метoд, 
беседа, рассказ, 
использование ИКТ.
Формы обучения:
Самостоятельная,коллекти
вная, групповая, парная
Ресурсы, оборудование
Учебное 
пособие,смайлики, 
маркеры,плакаты, 
салфетки, разноцветные 
бумаги с заданием, 
прищепки, разноцветные 
листья, разноцветный 
свиток.
                                                                             Ход урока:
Этап
Деятельность учителя
Деятельность ученика
І. Оргмомент
Приветствие
Позитивный настрой к уроку 
«Лабада»
Деление на группы «Осенние 
листья» (зеленые и желтые)
Танцуют танец, 
группируются
ІІ.Опрос пройденного материала
 
         Стратегия 
«Автобусная стоянка»
 Однозначные слова          
Многозначные слова
Прямое значение слов       
Переносное значение слов
Синонимы(правило)          
Синонимы (примеры)
Приводят примеры
ІІІ.Введение в тему урока
а)подготовка к формулированию новой темы
- Ребята, посмотрите на экран, послушайте 
стихотворение.
(слайд№ 1)
Добрый- злой,
Трусливый- смелый,
Толстый – тонкий,
Черный – белый,
Вверх – вниз,
Внутри- снаружи,
Над- под,
Жара- стужа,
Чистить – пачкать,
День- ночь,
Все сюда! – Ступайте прочь!
Труд – безделье,
Смех – рыданья...
Здравствуйте... и до свиданья!
-Вам понравилось  стихотворение? Чем? (оно веселое, 
читается легко)
-Хорошо.Назовите слова-синонимы из стихотворения.
-Почему вы не можете выполнить мое задание? (здесь 
их нет)
-Правильно.Как называются эти слова? Мы изучали 
такие слова? (нет)
Отвеча
ют на 
вопрос
ы
5мин.
134

-А чтобы узнать как называются эти слова, давайте 
решим кроссворд. (слайд№2)
1.Кто хочет много знать, тому надо мало ... (спать)
2.Как аукнется, так и ... (откликнется)
3.Правда в огне не горит и в воде не ... (тонет)
4.Корень учения горек, да плод его ... (сладок)
5.Один за всех и все за ...(одного)
6.Нет друга- ищи, а нашел - ... (береги)
7.Родная сторона - мать, а чужая-... (мачеха)
8.Худой мир лучше доброй ... (ссоры).
-Прочитайте, какое слово у вас получилось по 
вертикали.
с
п
А
т
ь
о
т
к
л
и
к
Н
е
т
с
я
Т
о
н
е
т
с
л
а
д
О
к
о
д
Н
о
г
о
б
е
р
е
г
И
М
а
ч
е
х
а
с
с
о
р
Ы
б)Сообщение темы
-Сформулируйте тему нашего урока. (Антонимы)
-Чтобы изучить эту тему, давайте для начала поставим 
перед собой цели. Что мы сегодня будем делать?
-Дадим определение слову «антонимы», будем 
находить их в текстах и подбирать противоположные 
значения.
-Когда мы изучаем новые слова, на какие вопросы 
отвечаем? (Мы отвечаем на вопросы, какие это слова, 
похожи они по смыслу или нет?)
-Молодец! ОТветим на первый вопрос: какие это слова? 
(разные. Они не похожи друг на друга)
-Хорошо, молодцы! Ответьте на второй вопрос:похожи 
они по смыслу или нет? (они не похожи по смыслу)
-Правильно, молодцы!Что обозначает, например, 
черный- белый? (это цвета)
-А вот эти слова: жара-стужа? (жара – это когда 
тепло,а стужа, когда холодно)
-Молодец! Значит , какие это слова? (они настроены 
друг против друга)
-Молодец!Отсюда сформулируем правило.Что такое 
антонимы?
(слайд№3)
АНТОНИМЫ- это слова противоположные по 
смыслу.
-Слово «антоним»в русском языке обозначает 
«против».
в) путешествие в Осенний лес
-Ребята, скажите какое сейчас время года? (осень)
-Назовите признаки осени. (ответы детей)
-А были ли вы в осеннем лесу? (нет)
-Давайте сейчас мы с вами совершим увлекательное 
путешествие в осенний лес.Он огромен и прекрасен. В 
нем множество деревьев, полян и рощ.Да,ч то я 
говорю? Давайте убедимся сами.Готовы?
г) просмотр видеоролика «Осенний лес»
-Понравился вам лес?  
-Встречались ли в этом видеоролике слова-антонимы? 
(ответы детей) Путешествуя по нему, мы будем 
выполнять задания Осеннего леса
Вспоми
нают 
послови
цы
Отвеча
ют на 
вопрос
ы
Смотря
т 
видеоро
3мин.
1мин
2мин.
5мин.
135

д) групповая работа
Задание№ 1
-А сейчас, ребята, давайте выполним первое задание 
Осеннего леса.Поработаем по тексту. Текст без 
названия. Озаглавьте текст и найдите антонимы. 
(упр.120, стр.53 на А4)
   Взаимопроверка, смайлики
-Молодцы, ребята! Справились с заданием. 
Задание №2. Стратегия «Глашатый»
-Осенний лес полон сюрпризов и приятных 
неожиданностей. А почему я так говорю? У кого-то из 
вас на спинке стула висит маленький свиток с 
заданием. Посмотрите.Что же там? Какое следующее 
задание приготовил для нас Осенний лес? (загадки)
-Для начала сами в группе обсудите  это задание, 
найдите отгадки и по стратегии «Глашатый» спикер 
каждой группы зачитает по очереди соседней группе.
1гр. Я антоним к слову "зной",
    Я в реке, в тени густой,
    И в бутылках лимонада,
    А зовут меня :? (прохлада)
 
    Я антоним к слову "лето",
    В шубку снежную одета,
    Хоть люблю мороз сама,
    Потому что я :? (зима.)
 
   2гр. Я антоним к слову "смех".
    Не от радости, утех,
    Я бываю поневоле
    И от счастья, и от боли,
    От обиды, неудач.
    Догадались? - Это : (плач).
 
    Я антоним шума, стука.
    Без меня вам ночью мука.
    И на уроках я нужна,
    А называюсь : (тишина).
-Молодцы! Похвалите друг друга, похлопыванием по 
плечу.
е) энерджайзер
-Устали? Любите танцевать? Давайте вместе 
потанцуем.
ж) парная работа стратегия «Бельевая веревка»
-Наше путешествие продолжается. И мы с вами вышли 
на Поляну Творчества.Нам предстоит работать в паре.
1пара. Найдите антонимы и подчеркните.
   Уголь черный, а мел белый.
   Сахар сладкий, а перец горький.
   Дом большой , а домик маленький.
   Штанга тяжелая, а сумочка легкая.
2 пара.Подберите к именам прилагательным антонимы.
   Чистая рубашка-.... рубашка.
    Новое платье- ..... платье.
    Толстый человек - .... человек.
3пара.Найдите в  пословицах антонимы и подчеркните 
их.
Ученье – свет, неученье – тьма.
Старый друг лучше новых двух.
Сытый голодному не товарищ.
лик
Находят 
в тексте 
антони
мы
Отгады
вают 
загадки
танцую
т
7мин.
2мин.
7мин.
136

4пара.Закончите предложения , вставляя вместо 
многоточий антонимы к прилагательным.
     Куст низкий, а дерево .....
     Молоко жидкое, а сметана....
     Малина сладкая, а калина ...
5пара.Найдите и подчеркните антонимы.
Азбука – алфавит         Ночь - день
Утро – вечер                  Война –мир
Беда – горе                     Холод- жара
6пара.Подберите антонимы к словам.
Веселый смех – тупой
Близкий  путь – грустный
Горячий суп – далекий
Острый нож – холодный.
7пара.Вставьте нужное по смыслу слово и подчеркните 
антонимы.
1.Веревка хороша ... , а речь ... .
2.... слово лечит, а ... калечит.
3.Платье хорошо ... , а друг... .
Слова для справок: доброе, злое;  новое, старый; 
длинная, короткая.

жүктеу/скачать 9,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: