Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org Ұстаздарға арналған басылым редакциясы жаңА ҒАСЫРДА жаңа білім 45minut. Org топтамасы

V.Домашнее задание
Стр.56 упр. 126
Записывают в дневник
VІ.Оценивание
Самооценивание урока (используйте это пространство для 
того, чтобы записывать свои комментарии по ходу урока. 
Что было положительного/ отрицательного?)
-Вы сегодня были все 
активны. Отвечали правильно 
на мои вопросы. (Раздаю 
смайлики)
-Похвалите себя. Похлопайте 
по плечу своего товарища. 
Закончим наш урок и сделаем 
«Салют!»
Формативное оценивание
Суммативное оценивание
Получают смайлики
Выставление оценок в 
дневник
САБАҚ ТАҚЫРЫБЫ: МҰХТАР ӘУЕЗОВ. ӘБІЛМАНСҰР
Жамбыл облысы,  Т.Рысқұлов ауданы,   Луговой   ауылы,
 Т. Рысқұлов атындағы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі 
 Ержанова   Атира   Жолдасовна
Пәні:
Әдебиеттік оқу
Сабақ тақырыбы:
Мұхтар Әуезов.
Әбілмансұр
Сілтеме
Білім стандарты, пән 
бағдарламасы, әдебиеттік оқу 
пәні оқулығы, 2 сынып
Мақсаты:
Оқушыларға Абылай хан 
туралы түсінік беру
Міндеттері:
 Білімділігі: тақырыптың мәнін 
ашу, халықтың өткен өмірімен 
және тарихи тұлғалармен 
таныстыру.
Дамытушылығы: мәтіннің 
идеялық мазмұнын ашып, 
салыстыра, байланыстыра 
сөйлеу қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелілігі:  оқушыларды 
адалдыққа, адамгершілікке, ұлы 
адамдардың іс-әрекетін 
бағалауға, құрметтеуге 
тәрбиелеу. 
Сабақтың типі:
Жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың әдісі:
Сто стратегиялары, топпен 
жұмыс, өзіндік  сұрақ-жауап
Көрнекілігі:
Интербелсенді тақта, тапсырма 
жазылған слайдтар, стикерлер.
138

Күтілетін нәтиже
1. Жаңа сабақ материалын 
толық меңгереді.
2.Ой қорытып,бір-бірлеріне 
сұрақ қоя алады.
3.Жауапкершілікті сезініп, 
әдептілікке, құрметтеу 
сезімдері қалыптасады.
Негізгі идеялар
Еліміздің іргетасын қалаған 
ұлы адамдар туралы мағлұмат 
алу.
Тапсырмалар материалдары
Ғаламтор, Power Point, 
ресурстар
Сабақ бойынша  мұғалім 
жазбалары
Уақыты
Мұғалім іс-әрекеті
I-кезең
5мин
Ұйымдастыру
Оқушылармен амандасу
Мұғаліммен және қонақтармен 
амандасады.
Сабағымыз сәтті өтсін деп 
барлығымыз  шаттық шеңберін  
құрайық.
Жүректен жүрекке
Ыстық жылы сөздер айту
Топқа бөліну
Суреттер арқылы топқа бөліну.
II-кезең
5 мин
III-кезең
5 мин
IV-кезең
5 мин
V-кезең
10мин
2 мин
VI-кезең
10 мин
VII-кезең
VIII-кезең
1 мин
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: 2-НІ ҚОСУ ЖӘНЕ АЗАЙТУ ТӘСІЛДЕРІ
Хакимова Алия Джумагалиевна,
№1 Майқайың жалпы орта білім беру мектебі
Баянауыл ауданы Павлодар облысы
Математика  1 сынып
Сабақтың тақырыбы: 2-ні қосу және азайту тәсілдері. 
Сабақтың мақсаты: Білімділігі: 2-ні қосу және азайту тәсілдерімен таныстыру. Әртүрлі математикалық тапсырмалар 
орындау.
Дамытушылығы: оқушылардың есте сақтау, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. Математика пәніне деген 
қызығушылықтарын арттыру.
139

Тәрбиелік: оқушыларды шапшаңдыққа, ұйымшылдыққа,бір маман иесі болуға,еңбекті құрметтеуге тәрбиелеу. Тез шешім 
қабылдауға үйрету.
Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап.
Көрнекілігі: сандар, суреттер, кестелер, карточкалар.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сабақққа дайындығын тексеру. Қызығушылығын ояту.
Қоңырауда соғылды,
Сабақ та, міне басталды.
Өз орында ма барлығы?
Дәптер, қалам, қарындаш?
Отыр ма дұрыс барлығы?
Зер салып маған қарай ма?
Ынталары ауды ма?
Әркімнің бестік алуға.
ІІ. Жаңа сабақ. Мұғалімнің түсіндірмесі.
-
Бүгінгі біздің тақырыбымыз 2-ні қосу және азайту тәсілдері.
-
Мақсатымыз: Сандарға 2-ні қосу және азайту тәсілерін түсіндіру.т.б.
-
Балалар қандай мамандық түрлерін білесіңдер? 
-
Сен өскесің кім болғын келеді? Неге? 
-
Ендеше, бүгін осы мамандардың сендерге дайындаған тапсырмалары бар. Орындауға дайынсыңдар ма?
ІІІ. Тапсырмалар орындау.
« Почташы» тапсырмасы. Почташы деген кім?. Ендеше хаттарды таратуға көмектесейік. Әр қатар үйінің нөміріне сейкес 
сан құрамын қою керек. 
  Ең алдымен сандар құрамын тауып алайық.
(тақтаға сандар іліп, оқушылар құрамдарын дұрыс тауып, қасына қою.)
Ендеше тағы бір тәсілі бар.Ол былай орындалады. 2-ні қосу және азайту тәсілдерін көрсету, түсіндіру.
«Малшы» тапсырмасы. Малшы деген кім? Малшы еңбегі туралы қысқаша әңгімелеу.
-Төрт түлік мал мен мысалдар келтіру. ( суреттер)
Математикалық жұмбақтар жасыру.
1. Маратта 10 дәптер,
Бастады бір дәптер.
Тағыда біреуін,
Берді ол Қанатқа.
Қаншасы ал сонда,
Қалады Маратта?   
2  Оң қолымда 3 алма,
Сол қолымда 2 алма.
Бәрін қоссам егерде
Болады екен қанша алма? 
3.Омартада үш қонжық,
Ойнауға кірісті тығылмақ.
Жасырынса бірі бөшкеге,
Тоғайға жүгірді нешеуі?   
4.Балапандарым- байлығым,
Бармысыңдар барлығың?
Тексерейін, санайын.
Ұябасар-анасы,
2-еуін тапты қорадан,
Арпа іздеген 2-еуін
Байқап қалды алыстан.
Айтыңдаршы балалар
Нешеу екен барлығы?       
5.Мысықтың 5 баласы
Не берсең, соны жейді екен
Жаласа қаймақ 1-еуі
Табыңдар сонда қанша екен
Барлығы мысық баласы? 
6.   Дүкеннен кеп дәптер алдым,
Оның және тысын алдым.
Екі сызғыш, бір қарындаш,
Ермексаз тағы алдым.
Есептеші сонда бәрі,
Қанша болды қолда бары?
7.Екі қоян, бір қасқыр,
Екі түлкі, бір аю,
Бір кірпі, бір тышқан,
Таба алмасаң бұл күлкі.
Барлығы қанша?
8.Аралық жолда тұр еді,
Жүк вагонның екеуі
Тіркелген оған төртеуі
Дайын болды жүруге
Қанша болды барлығы?
« Есепші» тапсырмасы.  Есепші деген кім? Дәптерге орындау.
1 қатар            2 қатар                3 қатар
4+2=6              5+2=7                 6+2=8
9-2=7               8-2=6                  7-2=5
3+2=5              7+2=9                 8+2=10
6-2=4               5-2=3                  10-2=8    
« Құрылысшы» тапсырмасы. Құрылысшы деген кім?  Дәптерге орындау.Бұл ойында кесінді сызамыз, қосу мен азайту 
арқылы келесі кесіндіні табу.
6 см кесінді сыз. Сызған кесіндіден 2 см қысқа кесінді сыз. Неше см сыздың? Қалай таптың? 6-2=4
3 см кесінді сыз. Одан 2 см кесінді ұзын кесінді сыз.Неше см? Қалай таптың?
(Қандай сызық түрлерін білесіңдер?)
ІҮ.Сергіту сәті.   Бір, екі, үш. Бойға жинап күш.
Шынығып бір аламыз,  Әдемі етіп жазамыз.
«Тігінші» тапсырмасы. Тігінші деген кім? Дәптерге орындау.
Карточкамен жұмыс. Есептер шығару.
1 қатар Есепті шығар.    Жасыл түсті 3 лента және 2 қызыл түсті лента бар. Барлығы неше түсті лента бар?
140

2 қатар  Есепті шығар.     Жанат 6 қайшы алды, ал Серік одан 2 қайшы артық алды.Серік неше қайшы алды?
3 қатар Есепті шығар.    Оймақ 9 теңге тұрады, ал ине одан 2 теңге арзан. Ине неше теңге тұрады?
  -Есепті орындау тәртібі туралы сұрау. Шарты, сұрағы, шешуі, жауабы.
«Шахтер» тапсырмасы. Шахтер деген кім? Тақтада орындау.
Тура теңдік        Тура емес теңдік   Тура теңсіздік  Тура емес теңсіздік
Әр қатардан  шығып жазу.
«Полиция» тапсырмасы. Полиция деген кім? Дәптерге орындау.
Геометриялық фигурамен жұмыс. Қандай фигураларды білесіңдер?
Тіктөртбұрыш пен шаршыны салыстыру.
Әр топқа фигуралар беру. Өлшеу. 
   «Аспаз» тапсырмасы. Аспазшы деген кім?
Салыстыру.
1 қатар              2қатар             3 қатар          
5*2                  2*10                 7*2            
6*8-2              8*7+2               6-2*2        
Ү.Қорытындылау.   ҮІ.Бағалау.   ҮІІ. Үйге тапсырма беру.
* * * * *
СЫНЫПТАН ТЫС ШАРА
Аленова Арайлым Амангелдиевна 
Ақтөбе қаласы, №19 орта мектебінің музыка пәнінің мұғалімі 
 Сыныптан тыс шара
Мақсаты: Дарынды баланы айқындай отыра, оның өнерге деген қызығушылығын ояту.
1 жүргізуші:  Армысыздар, ағайын, құрбы - құрдас,
Бармысыздар, ән сүйер әз қауымдас.
Бүгінгі кеш әуенін біз бастайық,
Сайыста көңілменен қол соғайық.
2 жүргізуші:  Армысыздар, ұлағатты ұстаздар,
Бармысыздар, жадыраған жас достар.
Бүгінгі «Әнші балапан» ән байқауына  қош келдіңіздер.
1 жүргізуші:  Осы сайыста 6 - 10 жас аралығында өнерпаздар 2 кезеңде ән орындайды.  1. Мектеп және ұстаз әндері   2. 
Патриоттық әндерін орындайды.
Бүгін өнерпаздар мектеп әндерін орындайды. Олай болса әділ қазылармен танысайық.
Оқу әдістемелік ісі жөніндегі орынбасары Дәулетова Жансауле Дәулетқызы
«Бозторғай» обл байқауының лауриаты Кенжеғұл Үмбетқали Қайырғалиұлы
Домбра үйірме жетекшісі Мағзымбетова Гүлсана  Қыдырбайқызы.
      4.Бейнелеу пәнінің мұғалімі Туралина Жұлдыз  Нағметуллақызы.
2 жүргізуші:
Ән де, күй де еріккеннің ермегі емес, адам жанының айнасы, өмір құбылыстарының көрінісі. Өмірдің алды ыстық болса, 
арты қайғы – мұң. Әсем әуезді ән - адам өмірінің тамаша бейнесі. 
Дауысың қандай сырлы еді,
Табиғатты тыңдатқан.
Көркің қандай нұрлы еді,
Таң шолпанмен астасқан 
1 жүргізуші:
Құлақтан кіріп бойды алар,
Жақсы ән мен тәтті күй.
Көңілге түрлі ой салар,
Әнді сүйсең менше сүй, 
2 жүргізуші:
Жақсы әнші өнеге,
Сегіз қырлы, бір сырлы.
Өнерді үйрен бір - бірлеп,
Әнде шырқап, би билеп.
Халық айтса біледі,
Талаптыға нұр жауар,
Өнерлі өрге жүзер,
Талаптылар құр қалма! - деп, жас әншіміздің өнеріне береміз. Ортамызда 2
а 
сынып оқушысы  Рсалиев Жасұланды « 
Мектебім » әнімен шақырамыз.
        Жасұлан  жарайсың, әніңді жақсы орындап шықтың, маған сондай ұнады. 
1 жүргізуші:
Алдымызда ұзақ жол,
Ізденуден талмағай.
Қиындыққа мойымай,
Өнер жолын жалғағай - деп, 2
ә 
сынып оқушысы Қызыметова Аңсарды         « Мектебім » әнімен қарсы алыңыздар.
2 жүргізуші:
Уа, халайық, халайық,
Мұнда назар салайық.
141

Ата жолын жалғамақ,
Ел дәстүрін сақтамақ
Ел намысын қорғамақ,
Бексұлтан шықсын ортаға,
Бүгін әнші атанбақ – деп ортаға 3
а 
сынып оқушысы Өтегенов Бексұлтанды  « Алғашқы ұстаз » әнімен шақырамыз. Қане, 
қошеметтеп қояйық ағайын!
Әдептілікті сақтаймын,
Әнші Бексұлтанды мақтаймын.
Қамқор сыншы болайық,
Деген сөзін жақтаймын.
Бексұлтан, өнерде жолың ақ болсын! Тамаша орындадың.
1 жүргізуші:
Бүгінгі сағынышқа, шаттыққа толы кешімізді одан әрі жалғастыралық.
Сән - салтанат жасайық,
Күй сандықты ашайық.
Бұл мереке, бұл тойға,
Әнмен шашу шашайық - деп, ортаға 3
ә 
сынып оқушысы Ошақпай Әлисұлтанның орындауындағы « Мектебім» әнін қабыл 
алыңыздар!
Әлисұлтан, бәрекелді, әніңді жақсы орындадың, маған қатты ұнады. 
2 жүргізуші:
Ал оқушы, ұстаздар,
Ортаға назар салыңдар.
Зарина қызымыз келеді,
Бар өнерін төгеді, - деп қошеметпен 4
а 
сынып оқушысы Ананьева Заринаның орындауындағы «Ана ұстаз» әсем әнін 
тамашалайық.
Бойыңда Зарина от бар екенін байқадым,
Жүрегіңде шоқ бар екенін байқадым.
Әрқашанда осы шоқты өшірмей,
Жалындатып шарықтағын әрдайым.
Зарина, әнің тамаша болды.
1 жүргізуші:
Қуанып жасымыз да, кәріміз де,
Саламыз шаттық әнге бәрімізде.
Сұлужан әншілерің ортамызда,
Халқына ән арнайды шапалақта
Ендеше ортамызға «Аяулы әнім мектебім» әнімен 4
ә 
сынып оқушысы Ізбаева Сұлужанды шақырамыз.
Сұлужан, біз сені өнердің биік шыңдарынан көрейік. Өнердің биік шыңдарынан көрін. 
2 жүргізуші:  Осымен «Әнші балапан» байқауының 1-кезеңі өз мәресіне жетті.
Күнде жиын бола бермес дәл осындай,
Күн сайын өзгереміз, өркендейміз.
Ұл - қыздың бақыты үшін ғұмыр кешкен,
Алдымызда отырған әділқазы қонаққа сөз береміз. Сын - шын, бағалау әділетті болсын!
Жеңіске жеткен жеңімпаздарды жеңістерімен құттықтаймыз!
Ортаға барлық өнерпаздарды шақырамыз. Хор «Әнші балапан» Бірге: Көріскенше күн жақсы.
* * * * *
«ТАБЛИЦА УМНОЖЕНИЯ И ДЕЛЕНИЯ НА  2 И 3 »  2 КЛАСС
Мендигалиева Арайлым Амангельдиевна
учитель начальных классов. СШ №19  г. Актобе
Цели: -закрепить таблицу умножения на 2 и 3
-совершенствовать умение решать задачи и примеры
-формировать навыки самоконтроля и самооценки
-развивать  память, мышление,  внимание.
-продолжить развивать навыки устного счета
-воспитывать интерес к предмету, познанию окружающего мира
Ход урока
1. Организационный момент.
2. Вводная беседа:
- Мы пришли сюда … учиться
- не лениться, а … трудиться
- Слушаем … внимательно
- работаем … старательно.
Мы проведём наш урок под девизом:
Хочу! Знаю! Могу!
(учащиеся читают хором девиз)
4. Математический диктант, индивидуальная работа.
- Уменьши 100 на 20
142

- Увеличь 18 на 7
- Уменьшаемое 77, вычитаемое 3. Чему равна разность?
- Прибавь к 9 девять
- На сколько 45 больше 8
- 1-е слагаемое 15, 2-е слагаемое 6. Чему равна сумма?
- Чему равна сумма 13 и 14
- Отними от 11 пять
3. Индивидуальная работа.
 
  (1 ученик у доски)
34+20*20+34
56+4*60-1
32+10*33+10
4. Чистописание:  - Сколько лет внучке, если дедушке 60 лет, а внучка на 49лет моложе? (11лет)
(Учитель объясняет и показывает, как правильно писать число 11 Дети записывают.)
- Что вы можете сказать об этом числе? (Число двузначное, записано цифрами 1 , нечетное,т.д.)
5.Объяснение нового материала. - Кто попробует объяснить, что обозначает запись 3*3 (надо 3 сложить 3 раза, или по 3 
взять 3 раза, т. е. 3+3+3=9, а можно к предыдущему результату прибавить 3) А как ещё можно?
Попробуйте решить следующее выражение. А кто мне поможет в этом?
Работаем «цепочкой»
4*2=8
 5*2=10 
и т. д.
Удобно ли так считать?
Итак, давайте вернёмся к нашему числовому ряду. Что объединяет эти числа? Есть ли связь между этими числами.
- Сейчас мы эти знания будем использовать в самостоятельной работе.
Нет.
Это натуральные числа, результаты таблицы умножения на 2.
6. Осознание и осмысливание учебного материала.
Самостоятельная работа.  Знакомство с правилом.
4. Закрепление  Составьте все возможные примеры на умножение, используя следующие числа 12,15,3,4,5.
3*4=12
4*3=12
3*5=15
5*3=15
- Какое свойство умножения вы использовали?
- Какое арифметическое действие обладает похожим свойством? (правило читаю сама)
а) - Перед вами три ряда чисел. Какой из них является отрезком натурального ряда чисел? Докажите.
2 3 4 5 …
1 2 3
1 3 7 8
(Второй ряд, числа начинаются с 1, числа идут по порядку, завершаются числом 3. )
- Назовите натуральный ряд.
(Первый ряд чисел. Его можно продолжить.)
б) - Угадайте, кто еще живет у бабушки с дедушкой?
(Проверка таблицы умножения. Учитель предлагает ребятам решить примеры на карточках, обратная сторона в 
совокупности дает картинку «Котика».)
в) - Какая фигура может быть лишней и почему?
- Спасибо ребята! Помогли нашему герою!
5. Решение уравнений:   (Учитель показывает на записанные на доске уравнения)
Х + 9 = 48     Х – 15 = 30
- Уравненья! (Отвечают дети)
- Давайте запишем их и решим.
- Что такое уравнение? (Равенство, в котором есть неизвестное число)
- Как называется неизвестное число в первом уравнении? (Слагаемое)
- Как его найти? (Из суммы вычесть известное слагаемое)
- Во втором уравнении? (Уменьшаемое)
- Как его найти? (К разности прибавить вычитаемое)
6. Решение задачи.
 «Волк собрал грибы. Из них белых грибов 8, мухоморов в 3 раза больше, чем белых, а лисичек на 10 меньше, чем мухоморов. 
Сколько съедобных грибов собрал волк?»
- Какие из грибов являются съедобными?
- А какие грибы Волк собрал зря? (Мухоморы)
- Верно. А вот для некоторых животных мухомор является очень полезным грибом. Поэтому нельзя его срывать без 
надобности.
7. Физкультминутка.
- Раз, два, три.
Сколько сделали наклонов?
(Наклоняются вперед, назад)
- Раз, два, три.
143

Сколько встретились зверьков?
(Наклоны головой два раза)
Сколько сделали прыжков?
(Прыгают)
- Раз, два.
8. Логическое задание.
- Расположите выражения в порядке возрастания.
16)
4 х 2
17)
6 х 2
18)
5 х 2
19)
7 х 2
- Что вы заметили?
(Каждый последующий множитель увеличивается на 1, а произведение на 2)
9. Решение примеров.
Выполни задание:
Лиса учила своих малышей
Ловить под кустами веселых мышей.
Мыши услышали злую лису
И спрятались все под елью в лесу.
Мышек же было всего только 5.
У каждой мамаши по 9 мышат.
Так сколько скажите мышей и мышат
Тихо под елью тенистой сидят? (45)
- А вот и эти елочки.
- Поставить недостающее число. (Число 18)
- Запишите все возможные выражения, произведения которых равно 18.
9 х 2 =18
6 х 3= 18
10. Обобщение.
11. Итог урока.
- Ребята, а какие знания помогли сегодня нам, что мы сегодня повторяли?
(Повторяли таблицу умножения, решали уравнения, задачи, считали и сравнивали.)
- Верно. В целом, выполнили различные арифметические действия с числами. И я дарю вам вот такой букет. Он волшебный. 
Там спрятано слово, которое помогло нам сегодня дойти до Внучки. Давайте его прочитаем.
Букет составлен из слов:
Тюльпан
Роза
Листочки в виде буквы:
У
Дубки
Получилось слово
ТРУД!
- Давайте вспомним пословицы и поговорки о труде.
(Без труда не вытащишь и рыбки из пруда. Терпение и труд все перетрут.)
* * * * *
ПРОГРАММА ФАКУЛЬТАТИВНОГО КУРСА
«РУССКИЙ ЯЗЫК – ЯЗЫК МЕЖНАЦИОНАЛЬНОГО ЯЗЫКА ОБЩЕНИЯ»
ДЛЯ 5-6-ЫХ  КЛАССОВ С КАЗАХСКИМ ЯЗЫКОМ ОБУЧЕНИЯ
Алиева Бекзада Жалгаскызы
учитель русского языка и литературы
Бозойской средней школы Шалкарский район, обл. Актобе
  Цель факультативного занятия по русскому языку:
7.
Повысить общую филологическую подготовку школьников.
8.
Углублять и систематизировать или поддержать и углубить интерес к науке о русском языке у тех ребят, которые 
обнаружают к этому особую склонность
Пояснительная записка
       Русский язык и литература в национальной школе, как и другие предметы гуманитарного цикла, воздействуют на 
духовный мир учащихся, обогащает их нравственный, эстетический опыт формирует их читательские интересы, даёт чёткие 
критерии выбора и оценки художественных произведений. Перед казахской школой поставлена важнейшая задача – 
вооружить учащихся навыками и умениями свободного владения русским языком. Для этого нужно всемерно содействовать 
«улучшению условий для изучения наряду с родным языком русского языка».
     Курс « Русский язык – язык межнационального языка общения» занимает важное место в решении практических задач, 
которые состоят в том, чтобы научить детей правильно и грамотно писать, обогатить речь учащихся, дать начальные 
сведения по русскому языку, обеспечить разностороннее развитие школьников.                                                                               
    Курс « Русский  язык – язык межнационального языка общения для учащихся 5-6 классов» ставит следующие цели:
1.
привить любовь к великому русскому языку;
2.
повысить общую языковую культуру;
3.
развить интерес к языку как учебному предмету.
4.
формировать познавательный  интерес.
144

5.
Задачи курса:
6.
расширить, дополнить и углубить языковые знания, умения и навыки, получаемые учащимися на уроках;
7.
научить детей самостоятельно работать с книгой и другими пособиями и добиться того, чтобы они полюбили и 
язык ,и книгу  как источник знания;
8.
развить творческие способности учащихся;
9.
совершенствовать общее языковое развитие школьников.
     Программа предусматривает индивидуальный подход к ученику, который позволяет определить, какие из этих условий 
можно использовать в каждом конкретном случае. Необходимо стремиться к тому, чтобы задания (особенно на первом этапе 
работы) давались с учётом подготовлённости и общего развития, чтобы сильным не было слишком просто, а слабым  
слишком трудно.
     Также программа учитывает принцип взаимосвязи уроков русского языка и внеклассных мероприятий. Активность 
учащихся во внеклассной работе находится в прямой зависимости от того, интересно или неинтересно школьнику на 
занятиях. Обычно интересно бывает на таких занятиях, которые проводятся учителем живо и эмоционально, с 
использованием занимательных и игровых моментов. Поэтому программный материал составлен с учётом заданий игровой 
и занимательной формы.              
     Основные требования к знаниям и умениям учащихся к концу курса.
     Должны знать:
1.
признаки частей речи ( имени существительного, имени прилагательного, местоимения глагола);
2.
типы предложения;
3.
главные члены предложения;
4.
состав слова.
5.
Должны уметь:
6.
выразительно читать
7.
разбирать члены предложения;
8.
работать со словарём;
9.
составлять рассказы по картине.
10. работать с книгой.
Программа курса составляет  – 1 час в неделю, за год – 34 часа/
Содержание курса
      Программа « Русский  язык – язык  межнационального общения » предусматривает практическое знакомство с 
элементами русской орфографии и грамматическими нормами языка. Это имеет большое значение для формирования 
подлинных познавательных интересов как основы учебной деятельности. Воспитание интереса посредством игр, 
завлекательных упражнений должно пробуждать у учащихся стремление  расширять свои знания по русскому языку, 
совершенствовать свою  речь.
      В программе  используются  разнообразные виды работ: игровые моменты, пословицы  и поговорки, сказки, словари что 
способствует его более лёгкому усвоению и запоминанию. Также учащиеся при помощи тренировочных упражнений 
раскроют силу образного слова, развивают свою речь при помощи чтения, пересказа, беседы; научатся составлять типовые 
предложения , узнают о силе образного слова по произведениям  А . Пушкина, И. Крылова.
Научатся выразительному чтению и умению составить небольшие рассказы  
 Всё это способствуют развитию творческих способностей учащихся, приобщению к научно – исследовательской работе.
Программа факультативного курса для учащихся 5-6-х классов (34ч)
п/н
№
Програмный материал
Дополнительный материал
Кол-во 
часов
І. Мир русской речи (вводный устный курс) 9ч
1-2
1-2
Чтение сказок
Русские народные сказки
2
3
3
Моя любимая сказка
Беседа
1
4
4
«Я рисую сказку» работа по картинкам
В мире картинок
1
5
5
Инсценировка русск. нар. сказки «Репа»
Чтение по ролям
1
6
6
Инсценировка русск. нар. сказки «Колобок»
Чтение по ролям
1
7
7
«Отгадай загадку» литературное лото
Чтение отрывков из сказок, уч-ся 
отгадывают какая это сказка
1
8
8
Сон как сказка
Дети разказывают свой сон на русском 
языке
1
9
9
Сон. И я его рисую
Работа по рисункам
1
ІІ. Типовы предложения и их варианты   4ч.
10
1
Повествовательные предложения
Умение составить предложение
1
11
2
Вопросительные предложения
Нахождение в тексте вопросительного 
предложения Сказки, стихи
1
12
3
Восклицательные предложения
1
13
4
Составления рассказа (текста, предложения)
1
ІІІ. Выразительные средства русского языка    5 ч.
14
1
Богатство русского языка
Художники слова о величии и красоте 
русского языка об изучении и 
освоении его богатства
1
15
2
Сила образного слова
По отрывкам из произведении 
Пушкина, Крылова
1
16
3
Лексическое богатство русского языка
Пути обогащения русского словаря 
1
145

(ссловари)
17-18
4-5
Русские пословицы и поговорки как выражение 
народной мудрости. Их точность и краткость 
1.Ознакомление
2.Нахождение
3.Подбор по тематике
Работа с книгой. Подбор пословиц, 
поговоро по заданной тематике
2
IV. Практические занятия     6 ч.
19-20
1-2
Репортаж
Развитие речи. Умение правильно 
конструировать предложение
2
21-22
3-4
Интервью
1)Объяснить цель интервью
2) Умение работать
3) Умение беседовать
Умение составлять вопросы. 
Правильно вести ход беседы
2
23-24
5-6
Выпуск стенгазеты
Собственный репортаж, интервью
2
V. Речевая деятельность   5 ч.
25
1
Пересказывание текста (с большой или меньшой 
степенью полноты)
Ответы по вопросам и 
самостоятельная постановка вопросов
1
26
2
Составление небольшого связного высказывания 
на основе иллюстративно-го материала
С опорой на вопросы учителя
1
27
3
Перевод сказки с русского языка на казахский 
язык
Обращение к двуязычным словарям 
при самостоят
1
28
4
Описание внешности персонажа
Иллюстрации к народному сказкам
1
29
5
Просмотр сказок (диск)
«Снежная королева»,  «Дюмовочка» и 
другие
1
VI. Выразительное чтение   3  ч.
30
1
Правильное интонирование предложения по 
цели высказывания (повест., вопросит., 
восклиц.)
Обращение, однородными членами. 
Выделение голосом словесного 
ударения
1
31
2
Чтение в лицах
1
32
3
Чтение в слух незнакомого текста языковыми 
трудностями
Скорость чтения 60 – 70 слов в минуту
1
VII. Письмо  2 ч.
33
1
Письменные ответы на вопросы по 
прочитанному тексту по картине
5-7 вопросов
1
34
2
Письмо под диктовку небольших текстов с 
последующим анализом
1
Ожидаемые результаты

Формированияе подлинных познавательных интересов как основы учебной деятельности.

Пробуждение у учащихся стремления расширить свои знания по русскому языку,совершенствовать свою речь

Воспитание у школьников этических норм речевого поведения.
Использованная литература
1.
Журнал «Русский язык в казахской школе» №11. 89 г.
2.
«Русский язык в казахской школе» №4. 98 г.
3.
А.А.Введенская, М.Т.Баранов  Методические указания к факультативному курсу «Лексика и фразеология русского 
языка»
4.
«Русский   язык   и   литература   в   национальной   школе»   Под   редакцией   С.С.Шамсутдиновой,   В.М.Панькина: 
Ленинград «Просвещение»  1983 г.
5.
«Развивайте дар слова»  Т.А.Ладыженская. Москва «Просвещение»  1990 г.
* * * * *
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ГҮЛДІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
Садирова Акзат Сейлхановна
Ақтөбе қаласы, №19 орта мектебінің
биология пәнінің мұғалімі 
Класс: 6, биология  Сабақтың тақырыбы: Гүлдің құрылысы
Сабақтың мақсаты: Өсімдіктің генеративті мүшесі – гүл туралы жалпы мағлұмат беру.
Міндеттері: 
•
Өсімдіктің көбею мүшесі – гүлдің анатомиясы мен физиологиясы туралы білім беру. гүлдің 
•
гүлдің өсімдік көбеюінде алатын маңызын туралы білімдерін дамыту
•
Гүлдің өсімдік тіршілігінде маңызын таныта отырып, аялау, қорғауға тәрбиелеу
Сабақтың типі: Жаңа ұғымды меңгеру
Оқытудың әдісі: Баяндау, сұрақ-жауап,сто технологиясы элементтері, салыстыру,дәлелдеу
Сабақтың құрылысы:
І. Ұйымдастыру  -Саламатсыздар ма? -Кім кезекші? –кім жоқ?
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
1.« Зымыран сұрақтар»
•
Өсімдіктің жер асты мүшесі не?
146

•
Тамырдың түктер орналасқан бөлімі қалай аталады?
•
Тамырдың тамыр бөліміне кірмейтін жері қалай аталады?
•
Тамырдың қарқынды өсу мезгілі қай уақыт?
•
Өркен дегеніміз не?
•
Бүршіктің сыртындағы қабыршақтарының түсу мезгілі қай уақыт?
•
Өсімдіктің бүршік, жапырақ,гүл, жеміс бекінетін бөлімі не деп аталады?
•
Сабақтың неше түрі бар?
•
Жапырақтың құрылысы,қызметі
•
Жапырақтың жүйкеленуі дегеніміз не?
2.Өсімдіктің вегетативті мүшелерінің құрылысымен жұмыс (постер арқылы қорғау)
Бүршік,Жапырақ,сабақ,тамыр
ІІ. Актуальдау  Сөзжұмбақ   Сұрақтар:
•
Ең алғаш өсімдік қабығының жұқа кесіндісінен жасушаны көрген ғалым кім? (Роберт Гук)
•
Өсімдік мүшелері сыртқы орта жағдайлары әсерінен тіршілігін сақтап қалу үшін, түрін өзгертуі не деп аталады? 
(Метаморфоз)
•
Атқаратын қызметіне байланысты фотосинтездеуші, қор жинаушы,су жинаушы,ауа жинаушы деп бөлінетін қай 
ұлпа? (негізгі ұлпа)
•
Өзіндік құрылысы бар белгілі бір қызмет атқаратын ағзаның бір бөлігі (мүше)
•
Жасушаның көбеюіне қатысатын органоид (ядро)
•
Жасуша шырыны жиналуына байланысты біртіндеп пайда болатын органоид (вакуоль)
•
Өсімдік ұзарып өсуін қамтамасыз ететін бүршік (төбе бүршік)
•
Шырмалғыш,өрмелегіш сабақтарды не деп атайды? (лианалар)
•
Фотосинтез процесінде хлорофилдің рөлін алғаш сипаттаған атақты орыс ғалымы кім? (К.А.Тимирязев)
•
Өсімдіктерде тікелей күн энергиясының қатысуымен жүретін процесс (фотосинтез)
•
Фотосинтез процессі нәтижесінде өсімдік атмосфераға қандай газ бөліп шығарады? (Оттегі)
ІІІ. Жаңа сабақ. Өсімдіктердің генеративті мүшелері. Гүл бөлімдері
Гүл сағағы, гүл табаны, тостағанша, күлте
Гүл сағағы — жапырақ сағағына ұқсаған гүлдің жіңішкерген жері. Гүл сағағы арқылы сабаққа бекінеді.
2. Гүл табаны —— гүлдің барлық бөлімдері бекінетін гүл сағағының жоғарғы жағындағы кеңейген жері.
3. Тостағанша —- көбінесе жасыл түсті, гүлдің сыртында бірікпеген жеке немесе біріккен жапырақшалардан тұрады.
Күлте   ——   тостағанша   жапырақшалардан   кейін   орналасады.   Күлте   түбіндегі   жіңішкерген   жерде   тәтт   і   шірне   бөлетін 
шірнеліктер орналасады.
Аталықтың құрылысы, қызметі.
Аталық, Аталық тозаңқабы, Аталық жіпшесі
Аталық – гүлдің көбеюге қатысатын бөлімі. Аталық – аталық жіпшесінен және тозаңқаптан тұрады.Аталықтың жіңішкерген  
жері – жіпшесі. Тозаңқап бір – бірімен байланысқан екі бөліктен құралған.
Жай гүлсерікте тек тостағанша болып, күлте жапырақшалары болмайды
Қос гүлсерікті гүлде тостағанша да, күлте де болады. Аналық мойны, Аналық аузы, Жатыны
Аналық – гүлдің жеміс түзуге қатысатын негізгі бөлімі гүлдің дәл ортасына орналасады. Аналықтың ұшын- ауыз, ортаңғы  
жіңішкерген жерін мойын, түп жағындағы жуандаған жерін жатын дейді.Гүл жазықтығына бірнеше  сызық жүргізгенде 
теңдей бөлікке бөлінсе – дұрысгүл (алма, итмұрын, мақта және т. б.). Гүл бөлімдеріне бір сызық жүргізуге ғана болса,  
бірнеше сызықпен теңдей бөлінбесе – бұрысгүл (соя, үрмебұршақ, сәлбен және т. б.).
Берілген сұрақтар бойынша әр топ постер жасайды, жасаған постерге түсінік береді.
І топ   Өсімдіктердің генеративті  мүшелері. Гүл бөлімдерінің құрылысы, қызметі.
ІІ топ. 1. Жай гүлсерікті және қос гүлсерікті гүлдер  2. Аталық құрылысы, қызметі.
ІІІ топ 1. Аналықтың құрылысы, қызметі. 2. Дұрысгүл және бұрысгүлдер.
ІV.Бекіту А) Сәйкесін тап.
1. Гүлдің дәл ортасына орналасқан.           Гүлсағақ
2. Тозаң ұясы бар.                                         Гүлтабан
3. Гүлсерікті құрайды                                 Тостағанша 
4. Шірне бөлетін бөлігі.                              жатын   
5. Жабысқақ сұйықтық бөледі.                   гүлсағақ
6. Ұшы ілмешекке айналған бөлігі.           аналық
7. Екі қабат қабықшасы бар, жасушалар жетіледі.  аталық
8. Хош иіс шығаратын бөлігі.                       Аналық аузы
9. Мойны бар                                                   Күлте
Ә) Гүл құрылысының бөлімдерін белгілеу
       1.        2.       3.       4.       5.       6.       7.       8.
V.Бағалау      Білемін
Үйренгенім  
Үйренгім келеді
VІ. Үйге тапсырмасы.  §22 оқып, гүл бөліктерін түрлі қағаздан әзірлеп, қатты қағазға жапсырып әкелу.
 * * * * *
147

THEME:   HOLIDAYS
Неталина Эльмира Бакытжановна
учитель английского языкаСШ №19  г. Актобе
Theme:     Holidays
Aims: To develop pupils’ pronunciation in English. 
To develop pupils logical thinking, memory, attention, to widen pupil’s knowledge about holidays of English speaking countries,
To speak about holidays
To great an interest in studying in English language.
The type of the lesson: competition
Visual aids: Picture, slides, an interactive board, cards
 Class is divided into 3 teams
                                        Organization moment
I. Greeting  Teacher:  -Good afternoon children! I’m very glad to meet you today on  our    competition lesson. 
- How are you for today?
–
Today we shall speak with you about the most famous holidays and customs of English speaking countries. I hope that it 
will be interesting for you during our lesson. Good luck!
–
Plan of the extra-curricular work
-
Introduction of teams
-
Questions-answers
-
English songs
-
English Proverbs
-
Listening
II. Competition                      Introduction of teams
Manas: - Good afternoon dear teachers and quests! We are glad to see you!
Ayan: - Welcome to our competition «Holidays»! We ask our juries not to be critical and forgive our pupils’mistakes.
Manas:- Don’t be too strict to us. 
The first round of our competition is introduction of teams. Let me invite the teams: 1.«Halloween», 2.«Christmas», 3.«Valentine’s 
Day».
P1. - Halloween is a very old tradition. Long ago people  thought  that on 31 st October spirits  of the dead came back. That’s why 
now some people dress in costumes  as whitches  and ghosts. They make Lamps of pumpkins . Halloween is one of the best holidays 
for children. Sometimes  children go out in groups, knock on neighbours’ doors  and say «Trick or treat». They usually get a treat, 
some sweets or nuts. People also have Halloween parties where they often play games.
P2.- Christmas Day is celebrated on December 25. The traditional food is turkey, Christmas cake, Christmas pudding made of fruit. 
Candles at Christmas - their light helped people to forget the darkness of winter.  Christmas Tree is in  the living room at Christmas. 
A lot of people go to Trafalgar Square to see the Christmas tree. Santa Claus comes down  the chimney and  leaves presents in long 
socks.  
P3.- St.Valentine’s  day is one of the favourite American Holidays is celebrated on February, 14.  This holiday in honour of  
St.Valentine’s – a martyr.It is the day of love and friendship. In this lovely  day people of all ages exchange of ‘’valentines’. They  
send cards, gifts, sweets, flowers to people they love. They do not sign these cards.
Ayan:- Dear juries, your scores to the presentation, please! Thank you!
Manas:- The second round is Questions-answers
Each team will put by 5 questions to each other. The team «Halloween» your questions, please.
«Halloween»:
•
When do British people celebrate Christmas?
•
What is the national symbol of England?
•
What is the capital of the USA?
•
What is the capital of our country?
•
What holiday do you know in Britain?
«Christmas»:
•
What is the capital of England?
•
How many states are there in America?
•
What color is the flag of Kazakhstan?
•
Who is the president  of Kazakhstan?
•
Who was  the first president of America?   
«Valentine’s Day»:
•
Who wrote the Adventure of T. Sawyer?
•
What holiday celebrate people in Britain on December 31?
•
Children in Britain dress in costumes and knock the doors. What holiday is this?
•
What is your favorite holiday?
•
What Holidays are celebrated in many countries in the world?
Ayan:-  Many people in Kazakhstan  and Britain like a certain day in their life best of all. Now let’s listen to the poem and answer the 
question: “What is the most favourite day in our life?”
You have a day to celebrate
148

Which comes but once a year
And so today we’d like to say
From all of as to you
Happy birthday  Happy birthday  Happy birthday  Happy birthday to you (запись на магнитофоне)  English songs
 Manas:  - Now the teams will sing their songs. Please!
«Halloween» - My Bonny
«Christmas» - Jingle Bells
«Valentine’s Day» - She doesn’t love me.
Manas:- The next task is «Proverbs». You should translate proverbs from Russian into English!
                                                    Proverbs
Proverbs are written in the cards.
•
A good beginning makes good ending.
•
Better late than never.
•
A friend in need is a friend indeed.
•
East or West — home is best. 
•
As the tree, so the fruit. 
•
All's well that ends well.
                                        Listening
Ayan: - The next part of our competition is listening. I shall describe different holidays, you must guess what holiday it is, if you 
know, raise your hand.
1) It is a religious holiday when Christians celebrate the birth of Jesus Christ. People go from house to house to sing Christmas 
carols.
2) On this day people go to the church.  People eat eggs and hot cross buns.
3) It is a funny and scared tradition. Children play tricks and lit bonfires.
4) This American holiday is celebrated on the fourth Thursday in November. It is connected with American history.
5) People buy a tree and decorate it with toys, colored balls and lights. Children wake up early to find stockings full of small presents 
from Santa Clause.
                                                RHYTHMIC PAUSE
 Ayan:- Now we'll have a short rest. Stand up, please. Let's play our game "Head and shoulders:" (The pupils recite the poem together 
and show the parts of the body they name)
"Head and shoulders, knees and toes, knees and toes, 
       Head and shoulders, knees and toes, knees and toes,
       And eyes, and ears, and mouth, and nose,
       Head and shoulders, knees and toes, knees and toes."
Well done! Please, sit down!
                                               Conclusion
Manas: -Dear juries, put your marks to the costumes and newspapers too!
           It’s time to say results.
       Teacher: - Our lesson is over. We've made so much today and as a conclusion of our lesson I wish you be always happy! Study 
foreign  languages, not only English, and know traditions of foreign people, because of its very interesting! 
       Let's say "Good-bye" to our guests.
* * * * *
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: САН ЕСІМ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ  (ҚАЙТАЛАУ САБАҒЫ)
Нугиманова Акблек Сейлхановна 
Ақтөбе қаласы, №19 орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің мұғалімі 
5-класс.  Сабақтың тақырыбы: Сан есім және оның түрлері  (қайталау сабағы)
Сабақтың мақсаты: 1. Сан есімнен өткенді қайталай отырып, алған білімдерін пысықтау. Қазақ халқының салт-дәстүрі, 
мақал-мәтел,жұмбақ арқылы оқушылардың алған білімін байқау, сөз қорын молайту, ақыл-ойын дамыту, ұлтжандылыққа  
тәрбиелеу.
    2.Топпен жұмыс істеу,оқушыларды өз бетімен ойлануға, ізденуге,халықтық педагогиканы қолдана  отырып, 
шығармашылық қабілетін дамытуға бағыт-бағдар беру,сан есімдерді мемлекеттік тілде  сауатты жазуға үйрету.
     3.Оқушыларды өзара сыйластыққа үйрету,ынтымақтастыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: қайталау арқылы білімді бекіту.   Сабақтың түрі:  топтық ізденіс сабағы.
Оқытудың әдісі:Сұрақ-жауап,топтық жарыс,Пәнаралық байланыс:әдебиет, тарих, ән, шешендік сөздер т.б.
                                   Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру.Сәлемдесу.Бүгінгі сабақтың мақсатын хабарлау,оқушыларды топқа бөлу.
ІІ.Қызығушылығын ояту.
Сұрақ-жауап
1.Сөз таптарын тіл білімінің қай саласы зерттейді?
2.Сөз таптары өзара нешеге бөлінеді?
ІІІ.Топтастыру стратегиясы бойыншасоз таптарын жаздырту.
 
Сөз таптары
Бүгінгі сабағымыз- сан есімнен өткенді қайталау сабағы, әдеттегіден тыс сабақ, топпен жұмыс, жарыс түрінде, әдебиетпен, 
тарихпен, халықтық педагогикамен тығыз байланысты өтеді. 
І. Үш қатарды 3 топқа бөліп, әр топқа ат беру.
149

-
Кіші жүз- тапқырлар.  Орта жүз-білгіштер.  Ұлы жүз-алғырлар.
Әділқазылар алқасын сайлаймыз. Үш  жүзден 3 би сайланады: Әйтеке би, Қазбек би, 
Төле би. ІІ. Бүгінгі сабағымызда халқымыз ертеден қолданып келе жатқан қасиетті, киелі сандарға байланысты не білеміз?   
Халық педагогикасында қасиетті сандарға қандай сандар жатады, қандай ұғымдарды білесіңдер?-деп бастап кетеміз.
3,4,5,7.9,10,40,100 т.б.  
Ақылсыз адым баспайсың,                       
Ақылға сай талабың болмаса.     
Жалғыз ақылмен алысқа аспайсың,                 Жақсы сөз –жарым ырыс,                                                                                             
Малсыз тірлік жоқ ,                                              Жақсы кәсіп- анық ырыс,
Білімсіз бірлік жоқ,                                               
Білімің болмаса
Ендеше, «Шешен сөзі – дананың көзі,» -деп, 3 топпен  жарысты бастаймыз.
Жеті атасын білмегенді жетесіз,- дейді,
Жеті руды білмегенді, жер көріп, ел танымаған ессіз,- дейді,
Жеті жарғыны білмегенді жөнсіз,- дейді.
Жеті құбыланы білмегенді көкірек –көзсіз,-дейді,
Жеті жақсыны білмегенді жаман,-дейді,
Жеті жаманды білмегенді надан ,-дейді.
Жеті жетімді білмегенді арзан дейді,                                                                                                       Жеті жетіні білгенді адам,- 
дейді.
ІІІ. Үш топқа қасиетті сандарға байланысты тапсырмалар береміз. «Бәйге» жарысы.
13.
Топқа- 7 саны ; 2- топқа -5 саны;  3 – топқа – 3 саны.
Жеті қазына                  Жеті күн                  Жеті ғашық
Сұлу әйел                       Дүйсенбі            «Ләйлі-Мәжнүн», «Фархат-Шырын,
Жүйрік ат                         Сейсенбі           «Сейфүл-Мәлік», «Жүсіп-Зылиқа»,
Құмай тазы                     Сәрсенбі             «Қорлы- Ғайын» т.б.
Берен мылтық                Бейсенбі
Ер жігіт                             Жұма
Қыран бүркіт                    Сенбі
                                          Жексенбі  
•
Қане кім жеті жетімді, жеті жарғыны айтып береді?
•
Жеті атасын кім біледі?
•
Бөлтірік шешеннің   7 санына байланысты айтқан шешендік сөзін кім біледі?
1 оқушы
Жеті атаңды біл,
Жеті руды біл.
Жеті жарғыны біл
Жеті құбыланы біл.
Жеті жақсыны біл.
Жеті жаманды біл.
Жеті жетімді біл.
•
Тағы кімнің қосары бар?
•
Оқушы
Бөлтірік шешен мен Сыпатай арасынан қыл өтпейтін тату дос болады.Бір күні сөз үстінде Сыпатай Бөлтірікке «Жеті жетім» 
бар дейді соны айтып берші,- дейді.Сонда Бөлтірік:
•
Аспаннан жауын жаумаса, жер жетім,
•
Басшысы болмаса ел жетім.
•
Елінен айрылған ер жетім,
•
Аққу-қазсыз көл жетім
•
Тыңдалмаған сөз жетім,
•
Киюсіз қалған тон жетім,
•
Замандассыз қалған шал жетім,-дейді.
Жеті жұт, жеті жақсы т.б туралып айту.
ІY. Ал , келесі топ «бес» санына байланысты не тапты екен?
«Ер қаруы- бес қару» деген: шоқпар, садақ, найза, қылыш, айбалта.
5)
Ұлы ақын Абайдың  қай өлеңінде «бес»  саныны байланысты айтылған өлең жолдарын кім айтады?
«Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде: талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым.Бес дұшпанға: еріншек, бекер мал шашпақ, өсек, 
өтірік, мақтаншақ.
Осылай 5 санына байланысты да кете береді.
Үшінші топтың тапсырмалары дәл осындай етіп тапқан.
«Үш» санына байланысты ұғымдар:     Үш жұрт Өз жұрты, нағашы жұрты, қайын жұрты
Үш тәтті Жан тәтті, мал тәтті, нан тәтті.
Үш арсыз  Ұйқы, күлкі, тамақ
 Үш жүз  Ұлы жүз, орта жүз, кіші жүз.
Үш би  Әйтеке би, Қазбек би, Төле би.
Y. Келесі, қоржыннан  карточка алу, 3 топқа  3 түрлі тапсырма берілген.
7)
«Біздің мектеп»                         2. «Біздің класс»         3.»Біздің жанұя» 
150

деген тақырыптарға шағын әңгіме жазу, оқыту.
Келесі тапсырма:  
1.Сан есімі бар мақал-мәтелдерді айтып жарысу, әр топқа 5 мақалдан.
2. «Жалғасын тап» тап ойыны.
Жүз сомың болғанша...
Білекті бірді жығады...
Алтау ала болса...
Төртеу түгел болса...
Ер бір рет өледі...
Жүзден жүйрік...
YІ.«Кім көп жұмбақ біледі?»  деген жарыс . 3  топ  сан есімдері бар жұмбақ айтып жарысады.
Екеуі қарауыл қарап тұр, 
Біреуі қамыр илеп жатыр.                                      (түйе)
Алты қырлы, алтын сырлы.                                     (қарандаш)
Төрт аяғы бар, сегіз тұяғы бар.                               (ешкі)
Алты аяқты, сегіз таяқты.  Қызметі қызулы, қысқартады ұзынды.          (темір ара)
Үйреткен ілімді, қырық екі білімді.                                  (алфавит)
-Сан есімдер бар қандай өлең-әндерді білесіңдер?  
1 оқушы.  «Махамбеттің «Бірінші тілек тілеңіз», Абайдың «Сегіз аяқ» әні.
2 –оқушы. Бір дегенім-білім 
Білімсіз жоқ күнің.
Екі дегенім- еңбек,
Еңбек бәрін жеңбек.         
YІІ. Келесі:  3  қатарға сан есімі бар бір мақалды ыммен түсіндіру. (пантамимо)
Біреу тойып секіреді. Біреу тоңып секіреді.
Білімді мыңды жығады.  Білекті бірді жығады.
Білгені -бір тоғыз, білмегені -тоқсан тоғыз.
YІІІ. Қорытындылау. Үш би кеңесіп, сөзді Төле би алады.Сөйтіп 3 топ жаррысып өздерінің сан есімнен алған білімдерін 
тексеріп, тиісті бағаларын алады. Жеңімпаз топқа ту беріледі.
Өмірде түрлі жүйрік бар.                        Алуан түрлі  билік бар.  
Әділ билік бар жерде,                           Береке бар, бірлік бар,- қорытты.
Ақ  жолынан ұстаған,  Айнымаған үш таған.
Төле би мен Қазбек, Әйтеке би үш бабам, қасиетті үш данам
Деп, осы сабаққа қатысып, әділ төрелігін айтқан үш биге шапан жабады.
Осымен сабақты бекітіп, өте жақсы орындаған балаларға алғыс айтып, бағаланды.
 * * * * *
ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАР
Елюбаева Жанаргуль
Ақтөбе қаласы, №19 орта мектебінің
математика пәнінің мұғалімі 
Сабақтың тақырыбы
Кездейсоқ   оқиғалардың   ықтималдығы, 
жиелігі
Мақсаты
Тақырыпты терең талдау, идеясын жан 
–
 
жақты
 
айқындау. 
Сыни   тұрғыдан   ойлау   қабілеттерін 
дамыту,   өзіндік   пікірлерін   ортаға 
салуға,   талдай   білу   дағдыларын 
қалыптастыру, 
 өз бетімен ойлау қабілеттерін арттыру, 
өз   білімін   тексеріп,   бағалауға 
дағдыландыру,   өз   ойын   нақты   жеткізе 
білуге үйрету.
Оқыту нәтижесі
Тақырыпты   терең   түсінеді,   өз   бетімен 
ойлау қабілеттерін арттыра отырып, өз 
білімдерін   тексере   алады,   сыни 
тұрғыдан ойлай алады, АКТ-ні   тиімді 
қолдана   біледі,   өз   ойларын   еркін 
жеткізе   алады,   жас   ерекшелігіне   сай 
білім меңгеру деңгейін танытады.
Түйінді идеясы
Дәстүрлі   емес   оқыту   әдісін   қолдана 
отырып,   оқушылардың   сабаққа 
танымдық   қызығушылығын   арттыру. 
Қиындық   туғызатын   есептерді   шешу 
жолдарын   анықтау.   Дарынды   және 
қабілеті   жоғары   оқушылардың 
танымын   кеңейтіп   жаңа   есептер 
шығаруға дағдыландыру. 
151

Әдіс-тәсілдер
Сұрақ   -   жауап,   интерактивті   әдіс, 
топтық   жұмыс,   деңгейлік   тапсырма, 
іскерлік   ойын,   сыни   тұрғыдан   ойлау, 
танымдық тапсырмаларды орындау.
Уақыты
Ресурсы
Сабақтың мазмұны:
Сабақтың іс-әрекеті
Дифференциация 
Ұйымдастыру кезеңі
(2 минут)
Көңіл -күй ілінетін плакаттар
Әр түрлі түсті суреттер
Оқушыларды топтарға 
бөлу, көңіл –күйін 
смайликтер арқылы 
анықтау және 
оқушыларды түгендеу.
Оқушыларды 
суреттердің түстері 
арқылы топқа бөлу. 
Оқушылар өздері 
қаншалықты сабаққа 
дайындалғаны бойынша 
түрлі түсті 
стикерлермен 
бағалайды. 
Қызығушылықты ояту
(3 минут) 
Сабақ басында 
ынтымақтастық 
атмосферасын 
қалыптастыру үшін 
«Есте қалған қызықты 
оқиға» психологиялық 
жаттығу  жүргізіледі. 
Топ дөңгеленіп отырып, 
қатысушыларға доп 
беріледі. Допты бір-
біріне кезектесіп беріп, 
есте қалған қызықты 
оқиғаларды айтады.
Жаттығуға   барлық 
оқушылар 
шақырылады
Мағынаны
тану
(15 минут)
(20 минут)
Интерактивті тақтадағы тапсырмалар
Оқулық
Уй тапсырмасын 
«Жүрек талмасы» 
әдісімен тексеру және 
«Ыстық орындық» 
арқылы тексеру.
Сабақтың тақырыбы 
хабарланады.  Мақсаты 
оқушылармен 
құрылады.
ЖИГСО-1 стратегиясы 
Мұғалім: Қазір мен 
сендерді үй тобына 
бөлемін. (Оқушыларды 
отырған орындарына 
қарай 1,2,3, – ке бөлу) 
Үй тобынан жұмыс 
тобына оқушыларды 
жіберу Үй тобы және 
Жұмыс тобы  
2.Мәтін алдын ала 
бөліктерге бөлінген. 
Жұмыс тобында әр 
оқушы  өз жұптарымен 
өз бөліктерін оқиды. 
Одан кейін үй тобына 
оралып бір біріне өз 
бөліктерін айтып 
береді.Бірінші сандағы 
оқушы бірінші бөлігін, 
екінші сандағы оқушы 
екінші бөлігін, үшінші 
сандағы оқушы үшінші 
бөлігін бір – біріне 
айтып береді. Осыдан 
кейін барлық үй 
Жекеленген 
оқушыларға   көмек 
көрсетіледі.
Топтардағы   дарынды 
оқушылар 
анықталып,
 
олар 
топтағы
 
басқа 
оқушыларға   көмек 
көрсетеді. 
152

мүшелері барлық 
тақырыппен өздері 
танысып шығады. 
Жұптық әңгіме 
қолданылады. Әғни 
біреуі тыңдайды 
екіншісі сөйлейді.
Сіріңкемен жұмыс.
Сергіту сәті.
Әр топқа есептер 
беріледі. Бірінші өз 
жұптарымен берілген 
есептерді шешіп алады, 
содан кейін топпен 
талқылайды.  Ротация 
әдісі қолданылады. Әр 
топ бірін –бірін 
толықтырады.
Математикалық 
күнделік қолданылады.
Рефлексия
(5 минут)
Фишбоун (балық 
сүйегі): басы – негізгі 
тақырып, жоғарғы 
сүйектері – тақырыптың 
негізгі ұғымдары, 
төменгі сүйектері – 
ұғымдарға түсініктеме, 
құйрығы – қорытынды, 
немесе
сұрақтың жауабы қысқа 
ұғымдар арқылы 
жазылуы тиісті.
«Шығармашылық 
иірімдер» әрбір топ 
түсіндірілген жаңа 
сабақтан танымдық 
тапсырмалардан тірек – 
сызбалар дайындап, 
талдайды және оны топ 
жетекшісі жарнамалап, 
оқушылар алдында 
қорғайды.
Сабақты қорытындылау
Үйге тапсырма беру:     №614,626

жүктеу/скачать 9,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: