Кесте – 9 -  Білім мазмұнын жаңартудың нормативтік-құқықтық және

 
111 
бағдарламалар 
жайындағы 
ақпараттар. 
МДҰ-дағы 
тәрбиелеу мен білім 
беру әдіс-тәсілдері, 
формалары және 
технологиялары 
туралы 
педагогикалық 
ақпараттар. 
Баланың мектепке 
дайындығы туралы 
мәліметтер. 
Бала дамуы туралы  
бағдарлама, даму 
карталарының саны. 
 
МДҰ-тәрбиешілерін 
ақпараттық- 
әдістемелік    қамтамасыз  ету  жүйесін 
қалыптастыру. 
МДҰ-дың  білім  беру  бағдарламаларын 
оқып 
үйрену 
бағытында 
семинар, 
конференцияларға қатысу. 
МДҰ-да  тәрбиелеу  мен  білім  беру 
жоспарларының  өзіндік  ерекшеліктерімен 
танысу.  
МДҰ  тәрбиешілеріне  мектепке  дейінгі 
жаста 
балалармен 
жүргізілетін 
педагогикалық 
технологиялар 
мен 
әдістемелердің  даму  бағыты  жайында 
арнайы кеңестер ұйымдастыру. 
Озық  педагогикалық  тәжірибелер  алмасу 
бағытында әдістемелік іс-шаралар өткізу. 
Балабақша  тәрбиешілері  мен  бастауыш 
сынып  мұғалімдерінің  өзара  сабаққа 
қатысуы. 
Педагогикалық 
кеңестер 
мен 
психологиялық-педагогикалық 
консилиумдарға қатысу. 
МДҰ балалардың даму  ерекшеліктері мен 
оқу-тәрбие  жұмыстарының    барысы 
жайында арнайы әңгімелесу. 
Балалардың  даму  күнделігіндегі  бақылау 
нәтижелеріне тіркеу жасау. 
Білім  беру  үдерісін  педагогтар  мен 
дәрігерлердің  бірлесіп  жасаған  МДҰ-дағы 
бала  дамуы  картасы  мен  мектепке  дейінгі 
жасқа  арналған  бағдарламалардың  дамуы 
негізінде құру. 
2 
Дидак 
тика- 
лық- 
ұйым- 
дас- 
тыру- 
шы- 
лық 
Біртұтас білім беру 
кеңістігін сақтау. 
МДҰ-да білім беру 
үдерісінің бірізділігі 
мен жүйелілігі, 
мақсатқа 
бағытталуы.  
Оқу жоспарларымен 
бағдарламаларының 
жылжымалы және 
икемді болуы. 
Нәтижені талдау, 
бірлесіп  шешім 
МДҰ-да  білім  беру    үдерісінің  біртұтас 
жүйелілігін қамтамасыз ету. 
Білім беру мазмұнының тиімді бөлінуі: әр 
жас 
топтарындағы 
ұсынылатын 
материалдар  көлемі  мен  оны  меңгерту 
тәртібі;  тәрбиелеу  мен  білім  беруді 
ұйымдастырудың  тиімді  әдіс-тәсілдерін, 
құралдарын таңдау;  
МДҰ-да  білім  беру  үдерісіне  түзетулер 
енгізу:  оқу  материалдарын  беру,  әр 
тақырыпты  меңгертуде  уақытты  тиімді 
пайдалану; 
Дәрігерлік-психологиялық,  педагогикалық 

 
112 
қабылдау. 
консилиум жұмыстарын ұйымдастыру. 
3 
Маз- 
мұнды 
дамы- 
тушы- 
лық 
Тәрбиелеу мен білім 
берудің 
дамытушылық 
сипатта болуы. 
 
Оқыту мен үйрету 
үдерісіндегі жеке 
даралық. 
 
 
Баланың 
шығармашылық 
әлеуетін ескере 
отырып  оны үнемі 
дамытып отыруы.  
  
 МДҰ мен 
бастауыш 
сыныптағы білім 
беру мазмұнының 
сабақтастығының 
сақталуы. 
Баланы мектептің 
талаптарына тез 
бейімделуі. 
  
 Баланың мектепке 
дайындығы. 
Баланың дамуына 
түзетулер жасауы. 
(жетілдіру және 
тереңдету ) 
Мектепке  дейінгі  жаста  тәрбиелеу  мен 
білім  беру  баланың  ақыл-ойын  дамытуға, 
психихалық сапаларын: ойлау, есте сақтау, 
зейін, 
қабылдау, 
қиялын 
дамытуға 
бағытталуы тиіс; 
МДҰ-да  білім  беруді  баланың  жас 
ерекшелігі  мен  мүмкіндіктерін  ескере 
отырып  іске  асыру.(білім  беру  мазмұнын 
беруде: 
баланың 
«табиғатын» 
-
физиологиялық, 
интеллектуалдық, 
психологиялық,  адамгершілік  қасиеттері 
т.б). 
Жұмысты  жалпы  топпен,  шағын  топпен 
және жеке дара жүргізу. Мектепке дейінгі 
жаста 
балалардың 
шығармашылық, 
интеллектуалдық 
және 
арнайы  
қабілеттерін  ашу:  музыкалық,  сурет  салу, 
би қимылдарын дамыту т.б. 
Әр 
түрлі 
деңгейдегі 
білім 
беру 
бағдарламалары  мектепке  дейінгі  тәрбие 
мен  білім  беру  мазмұнының  мақсатымен 
сәйкес  келуі  және  білім  берудің  келесі 
сатысында 
сабақтастық 
сақтауды 
қадағалау. 
Баланың  мектепке  арнайы  (оқи  білу, 
жазуға  жаттығу,  санау),  психологиялық 
(дара 
қабілеттер 
мен 
әлеуметтік-
психологиялық, 
эмоционалдық 
ерік-
жігері), 
физикалық 
дайындығын 
қамтамасыз ету. 
Әр  баланың  дамуы  мен  толыққанды  білім 
алуына  жағдай  жасау  және  іс-шаралар 
ұйымдастыру. 
Мектеп  талаптарын  тез  бейімделуге,  оқу 
материалдарын  меңгеру  мен  кездескен 
қиындықтарды жеңе білуге көмек көрсету. 
4 
Диаг- 
ности- 
калық 
МДҰ да бала 
дамуының 
көрсеткіштерінің 
тұрақты түрде 
анықталуы.  
Оқу тәрбие 
жұмыстарына 
бақылау мен 
Мектепке  дейінгі  жастағы  әр  баланың 
дамуы  туралы  педагогтарды  арнайы 
ақпараттармен  жүйелі  түрде  қамтамасыз 
ету.  (Жинақталған  ақпараттар,  мәліметтер 
қортынды  нәтиже  шығару  және  ұсыныс 
пікірлер  айтуға  негіз  болады.  Алынған 
деректерге  терең,  жан-жақты  талдау 
жасап, 
оң-теріс 
себеп-салдарларын 

 
113 
басшылық жасау. 
Психологиялық, 
педагогикалық 
мониторинг. 
анықтау қажет). 
МДҰ-да  барлық  жас  топтарында  баланың 
даму көрсеткіштерін анқтауға бірдей талап 
қойылады 
    
 Аналитикалық-прогностикалық,  мазмұнды  дамытушылық,  дидактикалық 
ұйымдастырушылық,  диагностикалық  компоненттері  бойынша  арнайы 
өлшемдер  мен  көрсеткіштерін  сипаттай  отырып,  мектепке  дейінгі  ұйымдарға 
арналған  нормативтік  -  құқықтық  құжаттарды  оқып  танысу  және  оны 
басшылыққа  алу  арқылы  тәрбиешілер  мектепке  дейінгі  білім  мазмұнын 
жаңартуда ақпараттық- әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етіледі. 
    Жоғарыда  айтылған  ойлардан  тәрбиешілердің  білім  мазмұнын  жаңарту 
үдерісі олардың шығармашылық дамуына, өзінің мүміндіктерін анықтауға және 
әлеуметтенуіне жағдай туғызатындығына көзімізді жеткізді.  
    Білім  мазмұнын  жаңарту  үдерісі  барысында  тәрбиешінің  шығармашылық 
қабілетінің жетілуі олардың алдына қойған мақсаттарымен тығыз байланысты. 
Қойылған  мақсат  нақты  болып,  ол    сол  мақсатқа  жетуді  маңызды  деп  санауы 
шарт. Мақсаттардың тәрбиеші үшін айқын, маңызды, субъективті болуы, білім 
мазмұнын  жаңарту  үдерісіне  белсенді  ат  салысуына  ықпал  етеді.  Сондай-ақ, 
мектепке дейінгі білім мазмұнын жаңарту барысында тәрбиеші үшін маңызды 
бола отырып, оның шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі дамытуына жол ашады, 
яғни  белсенділік,  бірізділік,  прогресивтілік  үдерістері  жеке  тұлғаның 
психологиялық  деңгейін  көтереді.  Бұл  тәрбиелеу  мен  білім  беру  жұмыстарын 
ұйымдастыру  барысында  тәрбиешінің  алында  кездесетін  жағдайларға  өзіндік 
баға  беруі,  алға  қойған  міндеттерін  жүзеге  асыру,  оның  жолдарын  іздестіру, 
оларды орындауы, өзінің және өзгелердің жұмысына сын көзбен қарай алуымен 
байланысты.  Осыған  сәйкес  тәрбиешінің  өзін-өзі  шығрмашылық  тұрғыдан 
дамуына ықпал етеді. Атап айтқанда: өзін-өзі тану, өзіне-өзі баға беру, өзіндік 
іс-әрекет.  Осы  үдірістер  соңында  баланың  өзін-өзі  дамытуына  алып  келеді. 
Сонымен,  жоғарыда  аталған  білім  мазмұнын  жаңартудың  құрылымдық 
компоненттері  бізге  тәрбиеші  педагогтардың  тәрбиелеу  мен  білім  беруді 
ұйымдастыруда  ғылыми-танымдық  құндылықтарының  жиынтығы,  тәрбиелеу 
мен білім берудің мақсаттарын жүзеге асырудың бір жолы, жеке тұлғаның өзін 
дамытудың әдісі ретінде тануға мүмкіндік берді.  
    Ғылымда  функция  түсінігі  әлеуметтік-педагогикалық  аспектіде  белгілі  бір 
жүйені сақтауға, дамытуға бағытталған сол жүйенің сапалы көрсеткіші.  
    И.Ф.Исаев 
жоғарғы  мектеп  оқытушыларының  кәсіби-педагогикалық 
мәдениетін  зерттей  келе,  оның  функционалдық  компоненттерін  кәсіби-
педагогикалық үдерістің мазмұны ретінде қарастырады.  
    Автордың пікірімен келісе отырып, тәрбиешілердің білім мазмұнын жаңарту 
үдерісі  барысында  мектепке  дейінгі  жастағы  балалардың    өзіндік  қалыптасу 
мүмкіндіктерін,  жеке  тұлғаға  бағытталған  құндылықтардың  көріністерін  және 
көпқырлы  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  бұл  іс-әрекеттің  функционалдық 
компонентін ашып көрсету маңызды деп санаймыз.  

 
114 
    Мектепке  дейінгі  білім  беру  мазмұнын  жаңартудың  функционалдық 
компоненттерін  төмендегідей  деп  көрсетеміз:  ғылыми-дүниетанымдық, 
адамгершілік, 
комуникативті, 
ақпараттық, 
оқытушылық, 
тұлғалық-
дамытушылық.  

жүктеу/скачать 2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: