233
а) Қыстырма сөз
Ауру, әрине, жақсы нәрсе емес. Әзірге, шүкір, жаман еспіз.
Бұл сөйлемдерге қыстырылып айтылып тұрған қыстырма
сөздер «әрине» мен «шүкір» деген сөздер.
Бұлар басқа сөздермен үйлесіп, байласып тұрған жоқ, құр
қыстырылып тұр. Оны алып тастағанда, сөйлемге келе қоятын
кемшілік жоқ. Мәселен: «Ауру жақсы емес» десек немесе «әзір
жаман емеспіз» десек, «әрине» мен «шүкір» деген сөздердің
орны үңірейіп, жоқтығы сезіліп тұрған жоқ.
б) Қаратпа сөз
Қызым, саған айтамын, келінім, сен тыңда! Сөз тыңдаңыз,
әлеумет! Әй, Әлжан, қайда барасың?. Құдай оңда! Оңға ба-
ста... Мұнда қаратпа сөз болатындар: «қызым», «келінім»,
«әлеумет», «Әлжан», «Құдай», үйткені сөз беті соларға
қаратылып айтылып тұр.
Достарыңызбен бөлісу: