Ббк 1. Қаз б 20 Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитеті
жүктеу/скачать 2,77 Mb. Pdf көрінісі
|
Тіл-құрал
- Бұл бет үшін навигация:
- Дағдыландыру
- Жекеше Көпше
- ІІ. Ескерту
| ІІ-ші жақ
ІІІ-ші жақ Жекеше: Атау жетеуіміз жетеуіңіз жетеуі Ілік жалғау жетеуіміздің жетеуіңіздің жетеуінің Барыс жалғау жетеуімізге жетеуіңізге жетеуіне Табыс жалғау жетеуімізді жетеуіңізді жетеуін Жатыс жалғау жетеуімізде жетеуіңізде жетеуінде Шығыс жалғау жетеуімізден жетеуіңізден жетеуіңізнен Көпше: Атау жетеулеріміз жетеулеріңіз жетеулері Ілік жалғау жетеулеріміздің жетеулеріңіздің жетеулерінің Барыс жалғау жетеулерімізге жетеулеріңізге жетеулеріне Табыс жалғау жетеулерімізді жетеулеріңізді жетеулерін Жатыс жалғау жетеулерімізде жетеулеріңізде жетеулерінде Шығыс жалғау жетеулерімізден жетеулеріңізден жетеулерінен Дағдыландыру. Басқа жадағай сандағы сөздерді ортақ тәуелдік түрінде жалғаулату. РЕТТІК Жай қалып «Тоғызыншы» деген сөз Жекеше Көпше Атау нешінші? тоғызыншы нешіншілер? тоғызыншылар Ілік жалғау нешіншінің? тоғызыншының нешіншілердің? тоғызыншылардың Барыс жалғау нешіншіге? тоғызыншыға нешеулерге? тоғызыншыларға Табыс жалғау нешіншіні? тоғызыншыны нешіншілерді? тоғызыншыларды 143 Жатыс жалғау нешіншіде? тоғызыншыда нешіншілерде? тоғызыншыларда Шығыс жалғау нешіншіден? тоғызыншыдан нешіншілерден? тоғызыншылардан Дағдыландыру. Басқа реттіктерді алып, осы үлгі бойынша жалғаулату 21 . «-тық» жұрнағын жалғап, «алпыстық» деген: алпысқа жүретін заттың есімін атау үшін; «Жетпіс» деген сөзге «-тік» жұрнағын жалғап, «жетпістік» деген жетпіске жүретін затты атау үшін уа ғайри солдай. Дағдыландыру. Сан есіміне «-лық» (-лік, -дық, -дік -тық, -тік) жұрнақтарды жалғату. «-ла» (-ле, -да, -де, -та, -те) жұрнақ. Бұл жұрнақ сан есіміне жалғанады: кілең сол санмен есептеу үшін. Мәселен: «Жи- ырма» деген сөзге «-ла» жұрнағын жалғап «жиырмала» дейміз, кілең жиырмамен есептеу үшін. «Екі» деген сөзге «-ле» жұрнағын қосып «екіле» дейміз кілең екімен есептеу үшін; «Тоғыз» деген сөзге «-да» жұрнағын жалғап «тоғызда» дейміз, кілең тоғызбен есептеу үшін; «Сегіз» деген сөзге «-де» жұрнағын жал ғап «сегізде» дейміз, кілең сегізбен есептеу үшін; «Қырық» деген сөзге «-та» жұрнағын жалғап «қырықта» дейміз, кілең қырықпен есептеу үшін; «Үш» деген сөзге «-те» жұрнағын жалғап үште дейміз, кілең үшпен есептеу үшін уа ғайри сондай. І. Ескерту. «-ла» (-ле) жұрнақ жадағай сан есіміне жалған- са, сол санда болып іс етуді көрсетеді. Мәселен: «Екеу» деген сөзге «-ле» жұрнағын жалғап «екеуле» десек, екеу болып істе деген мағынада; «Алтау» деген сөзге «-ла» жұрнағын жалғап, «алтаула» десек, алтау болып істе деген мағынада. ІІ. Ескерту. «-ла» (-ле, -да, -де, -та, -те) жұрнақ орнына «-дан» (-ден), «-нан» (нен) жалғаулар да айтылады. Мәселен: «Алтыла» дегеннің орнына «алтыдан» есепте дейміз; «Же- 21 Кітаптың 52-53-беттері жоқ болғандықтан, осы жердегі материалдар қалып қойды. 144 тіле» дегеннің орнына «жетіден» есептейміз. Көбінесе бұл жалғаулармен айтылғанда сөз қайта айтылғаннан кейін жалғау қосылады, мәселен: «алты-алтыдан», «жеті-жетіден», «тоқсан- тоқсаннан», «сексен-сексеннен» уа ғайри солай. Дағдыландыру. «-ла», (-ле, -да, -де, -та, -те) жұрнақтарын жай санға һәм жадағай санға жалғату. жүктеу/скачать 2,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|