267
ты, толқуды кӛрсетеді. Сыныпта ауытқымалы микроклимат, жасырын
қақтығыстар байқалады» [129, 30-34 б.].
Осы стильдердің әрқайсысы, ӛзара әрекеттесу серігіне деген
қатынасты айқындай отырып, оның сипатын анықтайды: бағынудан –
серіктестікке және бағытталған әсер етудің болмауына. Осы
стильдердің әрқайсысының қарым-қатынастың не монологтық, не
диалогтық формаларын ҧйғаратыны маңызды. Педагог іс-әрекетінің
қарым-қатынасында стильдердің сараланып жіктелінуінің енгізілу
сипатын В.А. Кан-Калик ҧсынған [82, 97-100 б.]:
- педагогтың оқушылармен бірлесіп шығармашылық әрекетпен
елігушілік стилі, бҧл мҧғалімнің ӛз ісіне, ӛз мамандығына деген
қатысының әлпеті болып табылады;
- достық ықылас стилі, ол мҧғалімнің сыныппен ӛзара әрекеттесу
табыстылығының жалпы фоны және алғышарты болып табылады. В.А.
Кан–Калик достық ықыластың тҧрпайылыққа, ағайынгершілікке айналу
қауіпіне, оның жалпы педагогикалық іс-әрекетке зиянды болуы мҥмкін
екеніне назар аудартады.
«Достық
педагогикалық тұрғыдан мақсатқа
сәйкес болып, бірақ педагогтың балалармен ӛзара әрекеттесуінің
жалпы жүйесіне қарама-қайшы келмеуі керек» [82, 98 б.];
- ӛктемшілдік стильдің кӛрінісі болып табылатын қарым-
қатынас стилінің тҥрі - дистанция, ол оқушылардың тәртіптілігі мен
ҧйымшылдығының сыртқы кӛрсеткіштеріне қолайлы әсер ете отырып,
тҧлғалық ӛзгерістерге – конформизмге,
фрустрацияға, ӛзін-ӛзі сәйкес
бағалай алмауына, талаптану деңгейінің тӛмендеуіне және т.б. әкелуі
мҥмкін;
- қорқыту мен жарамсақтану қарым-қатынас стилі – оның ӛзі
педагогтың кәсіби кемеліне жетпегендігін кӛрсетеді.
Мҧғалімнің
мінез–қҧлығындағы
келтірілген
стильдердің
әрқайсысының басымдылық тарту жағдайын талдау негізінде В.А. Кан-
Калик сегіз модельді қарастырады.
Достарыңызбен бөлісу: