Кан-Калик В.А. Учителю о педагогическом общении. М., 1987.
Карнеги Д. Как вырабатывать уверенность себе и влиять на людей,
выступая публично. Минск, 1990.
Леонтьев А.А. Педагогическое общение // Педагогика и психология.
М., 1979. № 3.
Маркова А.К. Психология труда учителя. М., 1993.
Митина Л.М. Учитель как личность ипрофессионал. М., 1994.
Петровская
Л.А.
Компетентность
в
общении:
социально-
психологический тренинг. М., 1989.
350
ҚОСЫМША
Г.А. Цукерман бойынша іс-әрекеттің жетекші формаларының
және олардың дамытушы әсерлерінің негізгі сипаттамалары
Жетекші
іс-әрекет
сипаттамасы
Тікелей-эмоционалдық
қарым-қатынас
Заттық-манипулятивтік
іс-әрекет
Ойын іс-әрекеті
Оқу іс-әрекеті
Мазмұны
Басқа адам және мен
махаббат,
түсіністік,
қабылдау мен бағалау
бастауы ретінде
Адамзаттық
қарулар
мен белгілерді қолдану
тәсілдері
Адамзаттық
қатынас-
тардың әлеуметтік нор-
малары мен мәндері
Міндеттер
класын
орын-даудың
жалпы
тәсілдері
Әсер ету тәсілі
Симбиотикалық бірігу
Дәлме-дәл
имитация,
үлгі бойынша әрекет
Шарты,
қиялданған,
символикалық
имита-
ция
Үлгі жоқ кездегі серік-
терге
ортақ
әрекет
тәсіл-дерін іздеу
Серігін еңбектестікке
бастамашылықпен
шақыру сипаты
Тілектестікті
кӛрсету
(кӛбінесе
вербалды
емес)
«Қалай болу керектігін
кӛрсет!
Дұрыс
па?
Жақсы
ма?
Болмай
жатыр
...»
–
үлгі,
бақылау және бағалау
ӛтініштері
«Сен анау боласың ...
...Мен сол боламын...»
– ойындар мен ӛзара
әрекеттесу жайлы ойын
аралық коммуникация-
ның кезектесуі
«Мен бұл тапсырманы
орындай
аламын,
егер...» – жетпей тұр-
ған
білім
жайлы
болжам, оны бірлесе
тексеру керек.
Бала ересек серігінен
нені кҥтеді
Қатысу,
уайымдасу,
қолдау, қабылдау, баға-
лау
Үлгілерді
кӛрсету,
қадамдап кӛрсетілетін
кӛмек, бақылау мен
бағалау
Ортақ ниетті құру және
келісімділік
шегіндегі
импровизация еркіндігі
Бала айтқан болжамды
тексеруге
кӛмектесу
және
қарама-қайшы-
лықтарды кӛрсету
Жетекші
іс-әрекет
мазмұнын
игеруде
пайда болатын жаңа
құрылымдар
Негізін қалаушы сенім
мен үміт, адамдарға,
ӛзіне
және
дүниеге
деген базистік сенімді-
лік
Сӛз, заттық әрекеттер
Қиялдау, символикалық
функция
Рефлексия
Жетекші
іс-әрекет
формасын
игеруде
пайда болатын жаңа
құрылымдар
Басқа адамға деген
қажеттілік,
адамдарға
сену
қабілеті,
жаңа
нәрселерге ашықтық
Имитацияға
деген
қабілет
Серігінің ойындағы рӛ-
лін есепке ала отырып
келісілген әрекеттерге
қабілеттілік
Оқу қабілеті (іскерлігі)
Жас ерекшелік жаңа
құрылымдардың
Ӛзіне және ӛзгелерге
сену,
эмоционалдық
Үлгілер мен нұсқаулар
бойынша оқу қабілеті
Ойша әрекет жасау,
тудыру
қабілеті;
Ӛз
мүмкіндіктерінің
шегін
білу
және
351
толықтай
қалыптасуында
байқалады:
стресстерге тӛзімділік,
эмпатия
үлкендермен
және
құрбылыстарымен
ынтымақтастықтың
әлеуметтік дағдылары
олардан
ӛте
алу
қабілеті: ӛз БДУ-ларын
ӛзгерту
міндеттерін
қою және орындау
Жас ерекшелік жаңа
құрылымдардың
жетілмей
қалуында
байқалады:
Жақсы кӛру мен сенуге
қабілетсіздік, ӛз күшіне
сенбеу, ӛзін-ӛзі баға-
лауы тӛмендетілген
Қару жағынан дәрмен-
сіздік,
дағдыларды
игерудегі қиындықтар,
ұйымдаспағандық
Фантазия жұпынылығы,
стандартқа сай емес
ситуацияларға тап бол-
ған кездегі қиындықтар,
әлеуметтік эгоцентризм
Оқу іскерлігінің бол-
мауы,пайымдаушылық
ойдың артықтау болуы
Жас ерекшелік жаңа
құрылымдардың
гипертрофиялануында
байқалады:
Басқа адамдардың эмо-
ционалдық
қолдауы
мен бағалауына тәуел-
ділік, гиперқамқорлықты
қажетсіну,
ынтымақ-
тастық пәнін жоғалту,
тұлға аралық қарым-
қатынасқа берілу
Нұсқауларды қажетсіну,
ӛз пікірінің, сыншылдық-
тың болмауы, орындау-
шылық
ұстанымдар,
үлгілерді
талдаудағы
қиындықтар
Фантазияға беріліп ке-
ту, шынайылық сезімі
жоқ, нәтижеге бағытта-
лу, мақсатты ұйғаруда-
ғы ӛз еріктігі жоғалтыл-
ған
Әрекеттің орындаушы
бӛлігіне оны іске асы-
рудың жалпы тәсілі
табылғаннан
кейінгі
салғырттық, танымдық
әуесқойлық
Жакстың
оқу
іс-
әрекетіне ҥлесі
Мұғалімге сенім арту,
онымен қатынас орна-
туға қажеттілік, ӛз күші-
не сену, жаңа тәжіри-
беге ашықтық
Мұғалім
әрекеттернің
үлгісіне еліктеу, нұсқау-
лар мен ережелерді
орындау қабілеті мен
бейімділігі
Оқушы рӛлі мен «нағыз
мектеп оқушысы» ӛмірі-
нің ережелерін игеру,
оқудағы
пікірталасқа
дайын болу
Жастық
шақтық
ӛз
бетінше ептілігі
Д е р е к : Цукерман Г.А. Что развивает и чего не развивает учебная деятельность младшего школьника // Вопросы психологии. 1998. №5. С. 76
352
ӘДЕБИЕТ
1. Абульханова К.А. О субъекте психической деятельности. М., 1973.
2. Абульханова-Славская К.А. Деятельность и психология личности.
М., 1980.
3. Айдарова Л.И. Маленькие школьники и родной язык. М., 1980.
4. Аминов Н.А., Морозова Н.А., Смятских А.Л. Психодиагностика
специальных способностей социальных работников// Социальная работа
/Под ред. И.А. Зимней. М., 1992. Вып. 2.
5. Аминов Н.А. Некоторые теоретические аспекты дифференциальной
психодиагностики специальных способностей// Типологическая диагностика
и образование/ Под ред. Е.П. Гусевой. М., 1994. Гл. 5.
6. Амонашвили Ш.А. Здравствуйте, дети. М., 1983.
7. Ананьев Б.Г. О проблемах современного человекознания. М., 1977.
8. Ананьев
Б.Г.
Педагогические
приложения
современной
психологии// Хрестоматия по возрастной и педагогической психологии.
Работы советских психологов периода 1946-1980 гг./ Под ред. И.И. Ильясова,
В.Я. Ляудис. М., 1981.
9. Анастази А. Психологическое тестирование. М., 1982. Кн. 1-2.
10. Андреева Г.М. Социальная психология. М., 1980.
11. Андреева Г.М. Социальная психология. М., 1996.
12. Анохин П.К. Биология и нейрофизиология условного рефлекса. М.,
1968
13. Анохин П.К. Философские аспекты теории функциональной
системы// Избр. труды. М., 1978.
14. Анцыферова Л.И. Принцип связи сознания и деятельности и
методология психологии// Методологические и теоретические проблемы
психологии. М., 1969.
15. Артемов В.А. Курс лекций по психологии. 2-е изд., перераб. и доп.
Харьков, 1958.
16. Асеев В.Г. Проблема мотивации и личность/ Теоретические
проблемы психологии личности. М., 1974.
17. Асеев В.Г. Мотивация поведения и формирование личности. М.,
1976.
18. Асмолов А.Г. Психология личности. М., 1990.
19. Асмолов
Достарыңызбен бөлісу: |