Қазақстан республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың

305 
Нығыздалған 
допты екі қолмен 
бастан асыра 
лақтыру 
611,0 
434,0 
435-522 
523-699 
700-785 
786,0 
3×10 м қайталап 
жүгіру 
8,3 
9,1 
9,0 – 8,7 
8,6 –7,8 
7,7 -7,4 
7,3 
Қолдың білезік 
буынының 
динамометриясы 
(оң қолмен) 
42,0 
33,0 
34,0 –37,0 38,0-46,0 
47,0-50,0 
51,0 
 
96-кесте. 10-сынып білім алушылардың дене дайындықтарын бағалау 
кестесі (қыз балалар). 
Сынақ түрлері 
Дене дайындығының деңгейі 
Х 
(орташалан
дырылған) 
төме
н 
орташа-
дан төмен 
орташа 
орташадан 
жоғары 
жоғары 
30 м жүгіру 
5,4 
6,3 
6,2 – 5,9 
5,8 – 5,0 
4,9 -4,6 
4,5
Бір орыннан 
ұзындыққа секіру 
170,0 
146
147 -160 
161 – 181
182 – 194
195 
Нығыздалған 
допты екі қолмен 
бастан асыра 
лақтыру 
497,0 
372 
373-434 
435-559 
560-621 
622,0 
3×10 м қайталап 
жүгіру 
9,1 
10,0 
9,9 – 9,6 
9,5 –8,6 
8,5 –8,1 
8,0 
Қолдың білезік 
буынының 
динамометриясы 
(оң қолмен) 
26,0 
19,5 
20,0 –22,5 23,0 -29,0 
29,5-32,0 
32,5 
 
«Дене шынықтыру» оқу пәнінің мазмұны. 11-сынып. 
1) Тақырыптық жоспар «Бағдарламаның бөлімдерінің жылдық сағаттар 
санын тоқсандарға бөлу». 
97-кесте. Тақырыптық жоспар 
 
Бағдарлама 
бөлімдері 
 
Бағдарлама бөлімдері 
 
Оқу тоқсандары. Сағаттар саны 
1 
2 
3 
4 
Σ 
Базалық 
1. Жеңіл атлетика 
7 
- 
- 
7 
14 
2. Спорт ойындары 
15 
8 
15 
7 
45 
Футбол 
8 
- 
- 
7 
15 
Баскетбол 
- 
8 
7 
- 
15 
Волейбол 
7 
- 
8 
- 
15 
3. Гимнастика 
- 
9 
- 
- 
9 
4. Шаңғы дайындығы* 
- 
- 
10 
- 
10 
5. Жүзу** 
- 
- 
- 
6 
6 
Базалық компонент 
бойынша сағаттар саны: 
22 
17 
25 
20 
84 

306 
Ескерту: 
* – Қарсыз аудандарда шаңғы дайындығы сабақтарының орнына жалпы 
төзімділікті дамытуға сауықтыру жүгіру сабақтары мен басқа да аэробты жүктеме 
жаттығуларын қолдану ұсынылады. 
**– Жүзу сабағын өткізу мүмкін болмаған жағдайда, бағдарламаның жүзу бөлімін 
іске асыруға арналған уақытты спорттық дағдыларын жетілдіру үшін, мектептің 
педагогикалық кеңесінің шешімімен оның орнына дене шынықтырудың спорттық ойын 
түрлерін қолдану ұсынылады. 
98-кесте. 11-сынып білім алушылардың дене дайындықтарын бағалау 
кестесі (ер балалар). 
Сынақ түрлері 
Дене дайындығының деңгейі 
Х 
(орташа_ланды_рылған)_төме_н_Орташа-_дан_төмен_орташа_орташа'>(орташа
ланды 
рылған) 
төме
н 
Орташа-
дан 
төмен 
орташа 
орташа-
дан 
жоғары 
жоғары 
30 м жүгіру 
4,7 
5,2 
5,1 – 5,0 
4,9 – 4,5 
4,4 -4,3 
4,2
Бір орыннан 
ұзындыққа секіру 
220 
197
198- 208 
209 – 231 232 - 244 
245 
Нығыздалған допты екі 
қолмен бастан асыра 
лақтыру 
713 
540 
541- 626 
627-799 
800– 885 
886 
3х10 м қайталап жүгіру 8,0 
8,7 
8,6 – 8,4 
8,3 –7,7 
7,6 -7,3 
7,2 
Қолдың білезік 
буынының 
динамометриясы 
(оң қолмен) 
43,5 
35 
36-39 
40 -48 
49 – 52 
53 
 
99-кесте. 11-сынып білім алушылардың дене дайындықтарын бағалау 
кестесі (қыз балалар). 
Сынақ түрлері 
Дене дайындығының деңгейі 
Х 
(орташа
ландыр
ылған) 
төмен 
орташа-
дан 
төмен 
орташа орташа-
дан 
жоғары 
жоғары 
30 м жүгіру 
5,4 
6,3 
6,2 – 5,9 
5,8 – 5,0 4,9 -4,6 
4,5
Бір орыннан 
ұзындыққа секіру 
172 
143
144 -157 
158 – 
182
183 – 197 198 
Вариативтік Вариативтік бөлім нақты 
спорттық ойындарды 
тереңдетіп оқытуда білім 
беру ұйымдары 
футболды, волейболды 
немесе баскетболды 
таңдауы арқылы жүзеге 
асырылады
4 
5 
5 
4 
18 
Оқу жылы бойынша сағаттар саны: 
26 
22 
30 
24 
102 

307 
Нығыздалған допты екі 
қолмен бастан асыра 
лақтыру 
514 
373 
374– 443 
444– 
584 
585 – 654 655 
3х10 м қайталап жүгіру 9,0 
9,9 
9,8 – 9,5 
9,4 –8,6 
8,5 –8,1 
8,0 
Қолдың білезік 
буынының 
динамометриясы 
(оң қолмен) 
28 
20,5 
21 –24,5 
25-31 
31,5–34 
34,5 
«Дене шынықтыру» пәні бойынша жиынтық бағалау өткізілмейді. «Дене 
шынықтыру» пәні бойынша тоқсан, жартыжылдыққа және оқу жылының 
соңында «есептелінді» («есептелінген жоқ») деген белгі жазылады. 
Сабақтың, сабақтан тыс және сыныптан тыс іс-шаралардың тәрбиелік мақсатын 
«Мәңгілік Ел» идеясымен ұштастырып жүзеге асыру ұсынылады. 
«Дене шынықтыру» пәні бойынша сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру 
және жоспарлау барысында 2021-2022 оқу жылында мерекеленетін мерейтойлық 
шараларға көңіл бөлу ұсынылады. 
«Дене шынықтыру» пәні сабақтарын ұйымдастыру және өткізу мәселелері 
бойынша мұғалімдерге әдістемелік көмек көрсету мақсатында Ы.Алтынсарин 
атындағы Ұлттық білім академиясы әзірлеген әдістемелік ұсынымдар академия 
сайтына орналастырылған (nao.kz). 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» оқу пәні 
Оқу бағдарламасы «Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға 
міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы» ҚР БҒМ 2018 жылғы 31 
қазандағы № 604 бұйрығымен бекітілген Жалпы орта білім берудің мемлекеттік 
жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген (Нормативтік құқықтық актілерді 
мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген). 
ҚР білім беру ұйымдарында алғашқы әскери және технологиялық 
дайындықты жастарға ұйымдастыру және өткізу үшін төменде көрсетілген 
құжаттар негіз болып табылады: 
1) «Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы»
ҚР 2012 жылғы 16 ақпандағы Заңы; 
2) «Бастапқы әскери дайындық қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан 
Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 12 шілдедегі № 347 бұйрығы 
(Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15725 болып 
тіркелген); 
3) «Көлік құралының сәйкестендіру нөмірі бойынша көлік құралдарының 
жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және есепке алу, Механикалық көлік 
құралдарын жүргізушілерді даярлау, Емтихандар қабылдау және жүргізуші 
куәліктерін беру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ішкі істер 
министрінің 2014 жылғы 2 желтоқсандағы № 862 бұйрығы (Нормативтік 
құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10056 болып тіркелген). 
Алғашқы әскери және технологиялық дайындық меншік түрі мен 
ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, барлық типтегі жалпы білім беретін 

308 
мектептерде әскерге шақырылуға дейінгі және әскерге шақырылу жасындағы 
білім алушы жастардың міндетті оқытылатын пәні болып табылады. 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» оқу пәні – білім 
алушыларды отаншылдық рухқа және Отанды қорғауға дайын болуға тәрбиелеуге 
бағытталған пән. Ол білім алушылардың төтенше жағдайларда әскери іс негіздері 
мен адамның өмір қауіпсіздігі әрекеті бойынша білім алуына және әскери 
қызметтің дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді. 
ҚР жалпы білім беретін мектебінің 10-11-сыныптарына арналған «Алғашқы 
әскери 
және 
технологиялық 
дайындық» 
пәнін 
оқыту 
ҚР 
БҒМ
2020 жылғы «21» сәуірдегі № 154 бұйрығына қосымша, ҚР Білім және ғылым 
министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 425-қосымшамен бекітілген 
жаңартылған 
мазмұндағы 
үлгілік 
оқу 
бағдарламасы 
(жаратылыстану-
математикалық бағыттағы, қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы) арқылы жүзеге 
асырылады. 
Пәннің мақсаты – білім алушыға мемлекетті қорғау негіздері туралы 
ойының қалыптасуын, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің арналуын 
және түрлері мен ерекшеліктерін түсіндіру, әскери қызметтің маңызын, Қазақстан 
Республикасының әр азаматының қасиетті парызы және міндетін оқыту.
Пәннің міндеттері: 
1) әскери анттың, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері жарғыларының 
негізгі талаптары туралы білімін қалыптастыру; 
2) әскери бөлімдердің қару-жарағы мен әскери техникасы, жеке құрамның 
өмірімен және орналасуымен таныстыру; 
3) қажетті әскери білім мен практикалық дағдыларды ақпараттық 
технологияны пайдалана отырып робототехникада, дөңгелекті машиналарды 
жүргізудің негіздері және төтенше жағдайда адам өмірі қауіпсіздігі негіздерінде 
қалыптастыру; 
4) жастарға қазақстандық патриотизм мен Отанына деген адалдық сезімін 
дарытуға тәрбиелеу;
5) әскери істерге байланысты мамандық кәсібіне оң көзқараста тәрбиелеу;
6) жеке қауіпсіздік және қоршаған ортаның қауіпсіздігі мәселелеріне саналы 
және жауапты қарым-қатынасты қалыптастыру.
Алғашқы әскери және технологиялық дайындық теориялық және 
практикалық сабақтарда іске асырылады: теориялық сабақтарды оқытудың 
дидактикалық материалдарын, техникалық құралдар мен инновациялық әдістерін 
қолдана отырып, әңгімелесу және сұхбаттасу түрінде өткізіледі; практикалық 
сабақтар оқулықты, қару және әскери-техникалық мүлікті, құралдарды және өзге 
де жабдықтарды қолдана отырып, оқу материалын игеруге бағытталады. 
«Алғашқы әскери және технологиялық дайындық» пәнін білім алушылар 
оқығанда:
1) әр азамат өз Отанының қауіпсіздігін және оны қорғаудың қажеттілігі мен 
маңызын түсінуге; 
2) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскери 
құрылымдарында қызмет атқару үшін қажетті білім, білік және дағды алуға; 

309 
3) алынған пәндік білім, білік және дағдыларды Қазақстан Республикасы 
Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлер мен әскери құрылымдарда қызмет еткенде 
қолдануға; 
4) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде қызмет ету туралы толық 
логикалық бір-бірімен байланысты ұғымдар туралы үйлесімді жүйені 
қалыптастыруға; 
5) өзінің дене бітімінің физикалық дамуының іс-әрекет құзыретін жақсарту 
қажеттілігін бағалауға; 
6) жеке адамгершілік қасиеттерін дамытуға және үздіксіз өзін-өзі дамыту 
қажеттілігін түсінуге; 
7) сын тұрғысынан және шығармашылық ойлау, мәселелерді шешу және 
коммуникативтік дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. 
Алғашқы әскери және технологиялық дайындық оқытушы-ұйымдастырушы 
әскери істі оқыту процесінде жастардың бойында азаматтық таным, Қазақстан 
Республикасының тәуелсіздігін қорғау, әскери қызметке деген саналы 
жауапкершілікті қалыптастыруға тәрбиелеу мен оқытудың басты міндеттерін 
шешеді. 
Әрбір оқыту ұйымдарында алғашқы әскери және технологиялық 
дайындықты оқытудың оқу жылына есептелген күнтізбелік-тақырыптық жоспары 
құрылады.

жүктеу/скачать 6,24 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: