together үйлесу ♦Those cottages ~ perfectly with the landscape. – Ана коттедждер табиғатпен тамаша үйлескен. ♦Their voices ~ (together) well. – Олардың дауыстары жақсы үйлеседі. (b) ~(into smth) тұтасу, астасу, үйлесу ♦The sea and sky seemed to ~ into each other. – Теңіз бен аспан бір-бірімен астасып жатқандай көрінді. 4. (phr v) *to ~ in (with smth) үйлесу,
тұтасу ♦The new offi ce block does not ~ in with its surroundings. – Жаңа мекеме блогы айналасымен үйлеспейді.*to ~ smth in (тамақ
дайындаған кезде) қосу, қосып араластыру,
былғау ♦Heat the butter gently and then ~ in a little fl our. – Майды жайлап қыздыр дағы оған аздап ұн қос. B.n 1.қоспа, араласпа, қосып
араластырылған нəрселер ♦Which ~ of cof- feewould you like? – Кофенің қандай қоспасын сіз ұнатасыз? 2.қоспа, қосынды сөз (м: motel
= motor + hotel сөздерінің, brunch = breakfast
+ lunch сөздерінің қосындысы) = portmanteau
word
blende [blend] n (мин) сфалерит, мырыш
(цинк) сульфиді
blendern = liquidizer
blent [blent] pt and pp ofblend bless [bles] v (pt, pp blessed [blest] не blest [blest]) 1.бата беру, дұға оқу (құдайдан
рахым, жарылқаушылық өтіну) ♦The Pope ~ed the crowd. – Папа жиналған жұртқа батасын берді. ♦The priest ~ed the har- vest. – Священник астыққа батасын берді. 2.(христиан дінінде) бата беру, киелі,
қасиетті деп ишара ету ♦The priest ~ed the bread and wine. – Священник (дінбасы) нан мен шарапқа бата істеді (дəріптеді). 3.(христиан дінінде) құдайды мадақтау,
дəріптеу, ризашылық білдіру 4.(бата
оқығанда қолд) ♦Bless all those who are hun- gry, lonely or sick. – Құдайым, аш-жалаңаш, жетім-жесір, ауру-сырқауға мейіріңді төге гөр. 5.(таңырқауды білд) ♦Bless me! Bless my soul! – Құдай-а тауба! О құдайым! ♦Well, I’m blest! – А, құдай жарылқапты! ♦I’m blest if I know! – Білсем құдай ұрсын! 6. (idm) *to be ~ed with құдай жарылқаған,
тумысынан берілген ♦He is ~ed with excel- lent health. – Оған құдай жақсы денсаулық берген. ♦Mrs Murphy is ~ed with twelve chil- dren. – Мөрфи ханымға жаратқан он екі бала беріпті. *~ you құдай жарылқасын сені
((a) ризашылықты я жақсы көргенді білдіреді
(b)түшкірген адамға айтады)
blessed [‘blesid] adj 1.қасиетті, əулие
♦the Blessed Virgin - Əулие Мариям (Иса пайғамбардың шешесі) 2.(діни тілде)
жарылқаған, бақытты ♦Blessed are the meek. – Құдайға бой ұсынғандар (тəубаға келгендер) бақытты. 3.көңілді, қызық, қалаулы,
жанға жайлы ♦a moment of ~ calm – бір сəт мүлгіген тыныштық 4.(католицизмде)
əулиелер не атақтылар санатына қосылған
(адам) 5.(мазасыздықты не таңырқасты білд)
құрығыр, құрыған ♦Now where have I put that ~ book? – Ана құрығыр кітапты мен қайда қойдым екен? blessedly [‘blesidli] adv ♦It’s so ~ quiet here. – Бұл жер сондай жанға жайлы тыныш. blessedness [‘blesidnis] n бақыттылық,
көңілділік [қ-з: blessed]
blessing [‘blesiŋ] n 1.(a) құдайдың рахымы,
мейірімі; жарылқау ♦to ask for God’s ~ - құдайдың жарылқауын өтіну (b)құдайға
жалбарынып дұға оқу (c) ас қайыру, ас
алдындағы я соңындағы бата ♦to say a ~ - бата қылу, құдайға ризашылық білдіру 2.бата
беру, мақұлдау, келісім ♦I cannot give my ~ to such a proposal. – Мен бұндай ұсынысқа келісім бере алмаймын. 3.бақыт, қауныш
♦What a ~ you weren’t hurt in the accident! – Апатқа түссең де дін аман қалғаның неткен бақыт! 4.(idm) *a ~ in disguise (сөзбе сөз:
жасырынған жақсылық) алдымен жаман
көрініп кейіннен жақсы болған уақиға ♦Not getting into university may be a ~ in disguise; I don’t think you’d have been happy there. – Университетке түспегенің қайта жақсы болған да шығар; ол жер саған ұнар еді деп ойламаймын. *to count one’s ~s count
blest [blest] pt and pp ofbless blether [‚bleðə(r)] = blather
bletherskate [‚bleðə(r)skeit] = blatherskate
blew [blu:] pt and pp ofblow blight [blait] A.n 1.(a) өсімдіктерді солдырып
қурататын, зардап шеккізетін ауру (b)осы
ауруды тарататын шіркей, шөп 2. ~ (on/upon smb/smth) (ауысп. мағ.) хауіпті, залалды
нəрсе ♦Unemployment is a ~ on our commu- nity. – Жұмыссыздық – біздің қауымға төнген залал. 3.(қаланың, т.б.) мешеу, ұсқынсыз бөлігі
♦the ~ of inner-city slums – қаланың орталық жағындағы кедей-кепшік тұратын тұс B.v зардап шектіру, шегу, жойылу, жою ♦The ap- ple trees were ~ed by frost. – Алма ағаштары үсіктен зардап шекті. ♦(ауысп. мағ.) a career ~ed by ill-health – ауру титықтатқан карьера blighter [‘blaitə(r)] n (Brit slang) 1.дос, жолдас,
бауыр ♦You lucky ~! – Еһ, жолы болғыш достым-ау! 2.оңбаған, арсыз ♦The ~ stole my purse! – Оңбаған менің қапшығымды (əмиянымды) ұрлап кетіпті! Blighty [‘blaiti] n (көне қолд Brit əскери slang)
Британия, отан
blimey [‘blaimi] interj (Brit slang) (таңқалысты
я мезі болғанды білд) ♦Blimey, look at that! – Мəссаған, ананы қара! blimp [blimp] n 1.шағын дирижабль 2. (slang)
семіз, қолаба, икемсіз адам
Blimp [blimp] n (кейде Colonel Blimp) (Brit ауызекі жақтырм) өзімшіл, қатыбас адам
(көбінесе кəрі армия офицері)
blindI [blaind] A.adj 1.соқыр, көзі көрмейтін
♦a ~ person – соқыр адам 2.соқыр(дың) ♦a ~ school – соқырлар мектебі 3. ~ (to smth) бірнəрсеге соқыр я керең (яғни, байқамайтын,
түсінбейтін) ♦I must have been ~ not to realize the danger we were in. – Қандай хауіп-қатерде болғанымызды білмей мені қара басқан шығар. ♦He is completely ~ to her faults. – Ол оның қателерін мүлде көрмейді. 4. ♦(ауысп. мағ.) көзсіз ♦~ hatred/obedience – көзсіз жек көрушілік/бағынушылық ♦love/faith that is ~ - көзсіз махаббат/сенім ♦~ forces of nature – табиғаттың мылқау күштері ♦to be in ~ fury/panic – көзсіз жінігу/сасу ♦~ speed/haste – көзсіз жылдамдық/асығу 5.құпия, жасырын,
көрінбейтін, тұйық ♦a ~ entrance – жасырын есік ♦a ~ turning – кілт бұрылыс 6.(ұшақтың
аппаратураға сүйене істеген маневрі, яғни
«көзсіз» істелген) ♦~ fl ying/landing – «көзсіз» ұшу/қону 7. (idm) *as ~ as a bat жарғанаттай
соқыр ♦He is as ~ as a bat without his glasses. – Ол көзəйнегінсіз жарғанат сияқты соқыр. *to turn a ~ eye (to smth) көрмегенсу, назар
аудармау ♦The manager turned a ~ eye when his staff were late. – Қызметкерлердің кешіккеніне менеджер назар аударған жоқ. B.n 1. the ~ соқыр адамдар, көзі көрмейтіндер ♦a school for the ~ - көзі көрмейтіндерге арналған мектеп 2. (idm) *the ~ leading the ~ (сөзбе сөз:
соқырларды жетектеген соқырлар) тəжірибесіз
адамдардың тəжірибесіз ортаны басқаруы
C.adv 1.құрал-жабдыққа ғана сүйеніп (яғни,
көрмей) ♦to drive/fl y ~ - құрал-жабдыққа ған сүйеніп көлік айдау/ұшу 2. (idm) *~ drunk (ауызекі) көзсіз мас, тоя ішкен *to swear ~ swear D.v 1.соқыр қылу, болу; көзді қару ♦a ~ing fl ash/light – көз қаритын жарқыл/жарық ♦He was ~ed by the sunlight. – Оның көзін күн сəулесі қарыды. ♦The soldier was ~ed in the ex- plosion. – Жарылыстан солдат соқыр болып қалды. 2.~ smb (to smth) (ауысп. мағ.) біреудің
210
211
көзін байлау, көрсетпеу ♦Her love for him ~ed her (to his faults). – Оның (қыздың) көзін оған (жігітке) деген махаббат (кемшіліктерін көрсетпей) байлады. 3. (idm) *to ~ smb with science техникалық білімімен біреудің мысын
басу
blindII [blaind] n 1.(US(window-)shade)
перде, жалюзи ♦to draw/lower/raise the ~s – пердені ысыру/түсіру/көтеру 2. (ауысп. мағ.)
бетперде, маска ♦His job as a diplomat was a ~ for his spying. – Ол дипломаттық қызметті бетперде қылып шпиондық əрекеттермен айналысты. 3.(US)аң терісі
blindage [‘blaindiʤ] n (əскери) блиндаж
(окоптағы адамдарды қорғауға арналған
құрылым)
blind alley [‘blaind ‘æli] 1.тұйық жол, аллея
2.тығырыққа тірелу
blind coal [‘blaindkəul] n антрацит (тас
көмірдің жалынсыз жанатын ең жақсы сорты)
blind date [,blaind’deit] бірін-бірі бұрын
білмеген əйел мен еркектің арасындағы
тағайындалған кездесу
blinder [‘blaində(r)] n (спортта) тамаша өнер
көрсету ♦He playede an absolute ~! – Ол адам нанғысыз тамаша ойнады! blinders [‘blaindəz] n [pl](US) = blinkers
blindfold [‘blaindfəuld] A.v (біреудің) көзін
таңу, байлау ♦to ~ a hostage/prisoner – тұтқынның/түрмедегінің көзін таңу B.n көзге таңылған, байланған таңба, шүберек
C.adj, adv көзі таңылған, байланған ♦I could do that ~. – Көзім таңулы болса да мен оны істей алар едім. blind gut [‘blaind,gʌt] (анат) соқыр ішек
blindly [‘blaindli] adv соқырша; көзсіз, бассыз
blind-man’s buff [,blaindmænz’bʌf] соқыртеке
ойыны
blindness [‘blaindnis] n соқырлық, көзі
көрмеушілік
blink [bliŋk] A.v 1.(көз ж) жыпылықта(т)у
(көзін қайта-қайта жұмып-ашу) ♦He ~ed in the bright sunlight. – Ол күн жарығына қарай алмай көзін жыпылықтатты. 2.жылтырау,
жымыңдау, жылтылдау, жылт-жылт ету ♦har- bour lights ~ing on the horizon – көкжиекте жымыңдап көрінген айлақ оттары 3. (idm)
*to ~ the fact (… that) көз жұмбайлық жасау,
мəселені ескерусіз қалдыру ♦You can’t ~ the fact that the country’s economy is suffering. – Елдің экономикасының күйзелісте екенін байқамау мүмкін емес. 4. (phr v) *~ smth away/ back (көз жасын, т.б.) білдірмеу, сол үшін
көзін жыпылықтату ♦Though clearly upset, she bravely ~ed back her tears. - Қанша күйінсе де ол кірпігін қаққылап ештеңе білдірмеді. B.n 1.(көз ж) жыпылықта(т)у 2.жылтыраc, жымың,
жылтыл, жылт-жылт ету 3.(idm) *the ~ of an eye қас қағым сəт *on the ~ дұрыс істемейтін,
бұзық ♦The washing machine is on the ~. – Кір жуғыш машина дұрыс істемей тұр. blinkered [‘bliŋkərəd] adj 1.көзі қалқаланған
(ат) 2. (ауысп. мағ.) тар ойлы, түсінбейтін ♦a ~ attitude – саяз көзқарас blinkers[‘bliŋkəz] n [pl](USblinders) (аттың
көзіне алдыдан басқа жақты көрмесі үшін
тағылатын) қалқанша
blinking[‘bliŋkiŋ] adj, adv = bloody
blip [blip] n 1.радар экранындағы жарық нүкте
2.бипіл (дыбыс)
bliss [blis] n шаттық, асқан бақыт ♦a life of ~ - шат-шадыман өмір ♦What ~! – I don’t have to go to work today. – Неткен рахат! – Бүгін жұмысқа бармаймын. blissful [‘blisfl ] adj шат-шадыман, асқан
бақытты
blissfully [‘blisfəli] adv шексіз қуана, шаттана
blister [‘blistə(r)] A.n 1.(терінің астына сары су
жиналып) ойылған, күлдіреген тұс ♦These tight shoes have given me ~s on my ankles. – Мына тар аяқ киім тобығымды ойып тастады. 2.көпіршік (металдың қабыршақтанып
көтерілген тұсы; сырланған ағаштың сырының
көтеріліп ісінген жері) B.v ою, ойылу; ісіріп
жіберу; көпіршік сияқты нəрсе түзу ♦Me feet ~ easily. – Менің аяғым тез ойылады. ♦The hot sun ~ed the paint. – Ыстық күн сырды (бояуды) көтеріп жіберді. blistering [‘blistəriŋ] adj 1.өте, тым қатты ♦a ~ pace - өте зор екпін 2.ащы, өткір (сын) ♦~ sar- casm - өткір сарказм, əжуа blisteringly [‘blistəriŋli] adv blithe [blaið] adj бақытты, қамсыз, бейқам
blithely [‘blaiðli] adv қамсыз, бейқамдықпен
♦He was ~ unaware of the trouble he had caused. – Ол бейқамдықпен не пəле істегенін байқамады. blither [‘bliðə] = blether
blithering [‘bliðəriŋ] adj мүлде, нағыз, барып
тұрған ♦You ~ idiot! – Сен барып тұрған кещесің! blithesome [‘blaiðsəm] = blithe
blitz [blits] A.n (кейде blitzkrieg) 1.блицкриг
(кенет тұтқиыл шабуыл) 2.the Blitz ІІ Дүние
жүзілік соғыс кезіндегі неміс əсерлерінің
тұтқиылдан шабуылдау тактикасы 3. (ауысп. мағ.) ~ (on smth) кенет күш салу ♦I had a ~ on the kitchen today, and now it’s really clean. – Бүгін кухняға бар күшімді төктім, мінеки енді тап-таза. B.v тұтқиылдан шабуылдау, кенет
шабуыл жасап қирату ♦Many towns were badly ~ed during the war. – Көптеген қалалар соғыс кезінде тұтқиыл шабуылдан ойсырай қирады. blitzed [blitst] adj (ауызекі US) (a) қалжыраған
(b) удай мас
blitzkrieg [‘bli:tskri:g] = blitz (сөзбе сөз: blitz
найзағай + krieg соғыс)
blizzard [‘blizəd] n бұрқасын, қарлы боран
bloat I [‘bləut] v ісіну, ұлғаю, дəуею ♦Their bellies were ~ed from overeating. – Олардың қарындары көп жегендіктен қампиып кетіпті. bloat II [‘bləut] v балықты ыстау, қақтау,
сүрлеу
bloated I [‘bləutid] adj ісінген, қамқиған,
үрленген ♦a ~ face – ісінген бет ♦I’ve had so much to eat I feel absolutely ~. – Өлердей жегендіктен ішім кеуіп тұр. ♦(ауысп. мағ.) ~ with pride – кеудесінен нан піскен bloated II [‘bləutid] adj ысталған, сүрленген
(балық)
bloater [‘bləutə(r)] n ысталған, сүрленген
майшабақ (сельд)
blob [blɒb] n 1.тамшы (қою сұйықтықтың)
♦A ~ of paint marred the surface. – Сырдың (бояудың) тамшысы беткі жақты былғап тастады. 2.түйір (топырақ, тас); дақ 3.бұлдыр
(алыстағы заттың) ♦The church spire was just a distant ~. – Шіркеу мұнарасы алыстан бұлдырап көрінді. bloc [blɒk] n (саяси, əскери) блок, одақ
block [blɒk] A.n 1.(a) блок; белағаш,
белдеме; граниттың, мəрмəрдің ірі кесегі
♦a ~ of concrete, granite, marble – бетон блок, граниттың, мəрмəрдің ірі кесегі (b)
шөрке, төс, дөңбек (ағаштың) ♦a chopping-~ - (үстіне қойып) шабатын төс ♦a butcher’s ~ - қасапшының төсі (c) the~ (бұрынғы
заманда) өлім жазасына кесілген адамның
басы қойылып шабылатын шөрке ♦to go/be sent to the ~ - өлім жазасына кесу 2.ойыншық
пластик кірпіш 3.блок (үлкен ғимарат) ♦~s of fl ats – пəтерлер блогы ♦a tower ~ - зəулім үй 4.квартал, тұрғын үй массиві ♦to go for a walk round the ~ - кварталды айнала жүру ♦He lives three ~s away from here. – Ол бұдан үш квартал жерде тұрады. 5.топ, лек,
тізбек, жиынтық, топтама ♦a ~ of theatre seats – театр орындықтарының тізбегі ♦a ~ of shares – акциялар (үлестер) жиынтығы ♦a ~ booking – көп қылып заказ беру 6.мөр
7.бөгет; кептеліс, іркіліс ♦a ~ in the pipe – құбыр ішіндегі кептеліс ♦(ауысп. мағ.) The government’s stubborn attitude was a ~ to fur- ther talks. – Үкіметтің тоңмойындығы бұдан былайғы келіссөздерге бөгет болды. 8. (idm)
*a chip of the old ~chip *to have a ~ (about smth) бірдеңені түсіне алмау, басқа кірмеу
♦He has a mental ~ about maths. – Оның миына математика кірмейді. *to knock smb’s ~/ head offknock B.v 1.~ smth (up) бөгеу,
бекіту, ірку; (мұрын ж) біту, бітелу ♦Heavy snow is ~ing all roads into Scotland. – Қалың қар Шотландияға баратын бар жолды бөгеуде. ♦A large crowd ~ed the corridors and exits. – Қарақұрым жұрт корридорлар мен шығатын жерлердің бəрін бөгеді. ♦My nose is ~ed (up). – Мұрным бітіп (бітеліп) қалды. ♦to ~ the talks – келіссөздерді бөгеу ♦The ac- cident ~ed traffi c. – Жол оқиғасы қозғалысты іркіді. 2.(ақшаның, т.б.) қолданысын шектеу,
бөгеу ♦~ sterling – айналымы шектелген фунт стерлинг 3. (phr v) *to ~ smth in/out бірнəрсенің алдын ала долбарлау, жоспарлау,
кескіндеу ♦to ~ in the plan of a house – үйдің шикі жоспарын сызу *to ~ smth off бөгетпен
бөліп тастау ♦Police ~ed off the street after the explosion. – Полиция жарылыстан соң көшені бөгеп тастады. blockade [blɒ’keid] A.n 1.блокада (əскери
күшпен қоршауға алу) 2. (idm) *to break/ run a ~ блокаданы бұзып өту *to lift/raise ~ блокаданы алып тастау, аяқтау
B.v блокадаға алу, қоршау ♦The harbour was ~d by enemy vessels. – Айлақты жау кемелері қоршауға алды.
212
213
blockage [‘blɒkiʤ] n 1.бөгет, бітелме ♦a ~ in the pipe – құбырдағы кептеліс 2.бөгеліп қалу,
кептеліп қалу
block and tackle [,blɒkənd’tækl] n блок, шығыр
(кранның (көтергіштің) доңғалақтар мен
арқандардан тұратын ауыр заттарды көтеруге
арналған бөлігі)
block-buster [‘blɒkbʌste(r)] n (ауызекі)
1.өте қуатты бомба 2.өте қызықты фильм,
кітап 3. (US) бағаның арзандауына
байланысты жұртты үй-жайын сатуға
үгіттеуші адам
blockhead [‘blɒkhed] n ақымақ
blockhouse [‘blɒkhaus] n 1.бетон-қамал,
блокгауз, дот, дзот, амбразура 2. (US тарих)
ағаштан тұрғызылған қамал
blockish [‘blɒki∫] adj ақымақ, топас
block letter [,blɒk’letə(r)] n баспа əріп
bloke [bləuk] n (ауызекі) жігіт, кісі ♦The new ~ next door seems a bit weird. – Көрші үйдегі жаңа кісі аздап қызық (оғаш) көрінеді. blokish [‘bləuki∫] adj (Brit) ерлерге тəн (тірлік)
♦playing football, fi xing the car and other ~ activities – футбол ойнау, машина жөндеу сияқты еркек тірлік blokishness [‘bləuki∫nis] n еркектік, ерлерге тəн
тірлік
blond (əйелдер blonde) [blɒnd] adj, n аққұба,
ақсары, ақсары шашты (адам)
blood [blʌd] A.n 1.қан ♦He lost a lot of ~ in the accident. – Ол апатта көп қан жоғалтты. ♦Much ~ was shed in the war. – Соғыста көп қан төгілді. 2.тек, тұқым, қан ♦of noble Scottish ~ - текті шотландиялық əулеттен (шыққан) ♦They are of the same ~. – Олардың қаны бір (яғни, туыс). 3. (Brit көне қолд) дəнди (дэнди),
дəулетті əрі сылқым жігіт 4. (idm) *bad ~ (between A and B) (біреулер арасындағы)
қастық, жаулық ♦There’s a lot of bad ~ be- tween those two families. – Ол екі əулеттің арасында ұзақтан бері келе жатқан егестік бар. *to be after/out for smb’s ~ біреудің қыр
соңында болу, қудалау *to be/run in one’s/the ~ қанында, тұқымында болу ♦Most of my fam- ily are musicians; it runs in the ~. - Əулетіміздің көбі музыканттар; бұл (бұндай қасиет) тұқымымызда бар. *~ and thunder (сөзбе
сөз: қан мен жасын) шытырман оқиғалы♦a ~ and thunder story – шытырман оқиғалы хикая *~ is thicker than water (сөзбе сөз: қан судан
қою) тұқымдық, қандық байланыс мықты
байланыс деген мағ. *smb’s ~ is up ашулану,
қаны қайнау ♦After being insulted like that my ~ is really up! – Ана сөз сүйегімнен өтіп кетті, шынымен де қаным қайнап тұр! *(like getting/ trying to get) ~ out/from a stone біреуден сұрап
алу, өтіну мүлде мүмкін емес деген мағ. ♦Get- ting a pay rise in this fi rm is like getting ~ from a stone. – Бұл фирмада жалақыны көтергізу тастан қан шығарғанмен бірдей. *(to have smb’s) ~ on one’s hands біреудің қанын
жүктеу, ауыр қылмысты болу ♦a dictator with much ~ on his hands – қанды қол диктатор *to draw ~draw *fl esh and ~fl esh *one’s fl esh and ~fl esh *to freeze one’s ~; to make one’s ~ freezefreeze *in cold ~cold *to make smb’s ~ boil біреудің қанын қайнату (ызаландыру)
♦The way he treats his children makes my ~ boil. – Оның өз балаларына деген қарасы менің қанымды қайнатады. *to make smb’s ~ run cold денені түршіктіру, мұздату ♦The sight of the dead body made his ~ run cold. - Өлі дененің көрінісі оның жанын түршіктірді. *new/fresh ~ run cold тың күш, ресурс,
идеялар ♦This company is badly in need of new ~. – Бұл компания жаңа адамдарға өте зəру. *of the ~ (royal) ақсүйек, төре тұқымынан
♦a prince of the ~ (royal) – қуатты əулеттен шыққан принц *to spill ~spill *to stir the/