brief-case ['bri:fkeis] n дипломат, кейс
briefi ng ['bri:fi ŋ] n 1.қысқаша мəлімет
2.брифиң, брифинг (шағын пресс-конф-я)
briefl ess ['bri:fl is] adj іссіз, клиентсіз адвокат
briefl y ['bri:fl i] adv 1. қысқа уақытқа,
біраз, сəл ♦He paused ~ before continuing. – Жалғастырмас бұрын ол сəл кідірді. 2.
қысқасы, қысқаша, қысқа айтқанда ♦Briefl y, you are fi red! – Қысқасы, сен жұмыстан қуылдың! briefness ['bri:fnis] n қысқалық, жинақылық
brier ['braiə(r)] n 1. (бот) итмұрын 2.
көкбұта, аршагүл, эрика (арбореа) (Фран-
ция мен Корсика аралында өсетін, тамы-
рынан темекі түтігін жасайтын бұта) 3.осы
бұтаның тамырынан істелген темекі түтігі
(мүштек)
briery ['braiəri] adj тікенек, тікенді
brig [brig] n 1. бриг, қос мачталы кеме 2. (US)
əскери-теңіз күштері қызметшілеріне арналған
абақты, түрме
Brig [brig] abbr Brigadier
brigade [bri'geid] n 1. бригада (үш батальоннан
тұратын əскери дивизияның бөлігі) 2. бригада,
топ, команда ♦the fi re ~ - өрт сөндіру брига- дасы brigadier [,brigə'diə(r)] n (əскери) бригадир
(Британ армиясында полковник пен генерал-
майордың арасындағы шен)
brigadier-general [,brigədiə(r) 'ʤenerəl] n (əскери) бригада генералы, бригадир-генерал
(АҚШ армиясында полковник пен генерал-
майордың арасындағы шен)
brigand ['brigənd] n (көне қолд) қарақшылар
тобының мүшесі
brigandage ['brigəndiʤ] n қарақшылық, банди-
тизм, торушылық
brigantine ['brigənti:n] n бригантина (шағын
желкенді кеме)
bright [brait] A.adj (-er, -est) 1. жарық, сəулелі,
нұрлы, жарқыраған ♦~ sunshine – жақыраған күн нұры ♦~ eyes – нұрлы көздер ♦Tomorrow’s weather will be cloudy with ~ periods. – Ертеңгі ауа-райы ала бұлтты болады/бұлтты болып, оқтын-оқтын күн жарқырайтын болады. 2.(түс, рең ж) ашық ♦a ~ blue dress – ашық көк көйлек ♦The leaves on the trees are ~ green in spring. – Көктемде ағаш жапырақтары ақжасыл болып келеді. 3.жарқын, зор, баянды
♦a child with a ~ future – болашағы жарқын сəби ♦Prospects for the coming year look ~. – Келесі жылдың берекелі болатын түрі бар. 4.ақжарқын, жарқын жүзді, өміршең, көңілді
♦She has a ~ personality. – Ол – жарқын жүзді адам. 5.ақылды, алғыр, тамаша ♦a ~ idea/suggestion – тамаша ой/кеңес ♦He is the brightest child in the class. – Ол кластағы ең алғыр бала. 6. (idm) *(to be/get up) ~ and early таңсəріден, өте ерте ♦You’re up ~ and early in the morning today! – Бүгін таңсəріден тұрып алыпсың(-ыз) ғой! *(as) ~ as a button (сөзбе-сөз: түймедей жарқыраған) алғыр, өте
ақылды *the ~ lights қала өмірі (қызықтары)
♦He grew up in the country, but then found he
254
255
preferred the ~ lights. – Ол ауылды жерде өскен, кейіннен қала өміріне көңілі ауыпты. *a ~ spark (ауызекі келемеждей айтқанда)
(сөзбе-сөз: жарқ еткен ұшқын) ақылды неме
♦Some ~ spark has left the tap running all night. – Бір ақылды неме су кранын түні бойы ағызып тастап кетіпті. *to look on the ~ side бірнəрсенің жақсы жақтарын көру, табу♦Look at the ~ side – not having a holiday will mean you save money! – Жақсы жағына қарасаңшы – демалысқа кетпеу деген ақша үнемдеу де- ген сөз емес пе! B.adv = brightly жарқырай,
т.с.с. ♦The stars were shining ~. – Жұлдыздар жарқырап тұрған. brighten ['braitn] v~(smth) (up) жарқырау,
нұрландыру; ашылу; жандану ♦The sky/ weather is ~ing. – Аспан/ауа-райы ашы- лып келеді. ♦He ~ed (up) when he heard the good news. – Жақсы хабарды естігенде оның бетіне қан жүгіре бастады. ♦Flowers ~ (up) a room. – Гүлдер бөлмені нұрландырады. brightly ['braitli] adv [қ-з: bright B] ♦a ~ lit room – жарқыраған бөлме ♦~ coloured curtains – ашық реңді перделер brightness [‘braitnis] n [қ-з: bright А]
Bright’s disease [‘braits ,di’si:z] n (медиц)
брайт ауруы, хроникалық нефрит (бүйректің
ісуі: қанда белок көп болып, қан қысымы
жоғарылайды)
brill [bril] n камбала (балық)
brilliance, -cy [‘briliəns, -si] n 1.ашықтық
2.(a) ақылдылық, алғырлық (b) тамашалық,
ғажаптық
brilliant [‘briliənt] adj 1.өте ашық, ап-
ашық, жарқыраған, нұрланған ♦~ sunshine – жарқыраған күн нұры ♦a sky of ~ blue – ап- ашық көк аспан 2. өте ақылды, аса дарынды,
зерек; тамаша, ғажап, керемет ♦a ~ scientist, musician, footballer – тамаша ғалым, музы- кант, футболшы ♦The play was a ~ success. – Пьеса өте тамаша қойылыпты. brilliantly ['briliəntli] adv brilliantly ['briliənti:n] n брилиантин (еркектің
шашын жұмсартатын майлы зат)
brim [brim] A.n 1. жиек (құтының, кесенің,
т.с.с.) ♦full ~ to the – жиегіне дейін толы (толған), ліпілдей толған 2. қалпақтың жиегі
B.v (-mm-) 1. ~(with smth) жиегіне дейін
тол(тыр)у ♦a mug ~ming with coffee – жиегіне дейін кофе толы құты ♦eyes ~ming with tears – жас толған көздер ♦(ауысп. мағ.) The team was ~ming with confi dence before the match. – Кездесудің алдында команданың айдарынан жел есіп тұрған болатын. 2. (phr v) *~ over (with smth) асып төгілу ♦a glass ~ming over with water – жиегінен су асып төгіліп жатқан стакан ♦(ауысп. мағ.) to ~ over with excitement, happiness – толқып есі шығу/ бақыттан толқу brimful (кейде brimfull) [,brim'ful] adj~(of/ with smth) ліпілдей толған, жиегіне дейін
толған
brimmer ['brimə(r)] n (суға, т.б.) толы құты,
ыдыс
brimstone ['brimstəun] n 1. (архаизм) күкірт 2.
(idm) *fi re and ~ fi re
brindled ['brindld] adj (сиыр, ит я мысық ж)
ала, қара ала (түсті)
brine [brain] n 1. (тұздауға, маринадтауға
арналған) тұздық, тұзды су 2. теңіз суы
bring [briŋ] A.v (pt, pp brought [brɔ:t]) 1. ~ smb/smth (with one); ~ smth (for smb) əкелу,
алып келу; ертіп келу ♦to ~ a glass of water – бір стакан су əкелу ♦She brought her boyfriend to the party. – Ол той-томалаққа (жүріп жүрген) жігітін ертіп келді. 2. əкелу; əперу,
алып беру ♦These pills ~ relief from pain. – Мына дəрілер шаншуды басады. ♦Spring ~s warm weather and fl owers. –Көктем жылы ауа- райы мен гүлдер алып келеді. ♦Her great wealth brought her no happiness. – Оның мол дəулеті оған ешбір бақыт əкелмеді. 3. ~ smb/smth to smth белгілі бір жайға, күйге түсіру, алып келу
♦His incompetence has brought the company to the brink of bankruptcy. – Оның орашолақтығы компанияны банкроттыққа ұрындыра жазда- ды. 4. ~ smth (against smb) сотқа беру,
қылмысты іс қозғау ♦to ~ a charge against smb – біреуге айып тағып, іс қозғау 5. өзін қыстау,
күштеу, зорлау, мəжбүр ету ♦She couldn’t ~ her self to tell him the tragic news. – Оның оған қайғылы хабарды айтуға дəті бармады (шы- дамады). 6. істеткізу, мəжбүр ету; себепкер
болу ♦Her intervention brought the meeting to a close. – Оның кірісуі (килігуі) мəжілістің доғарылуына себепкер болды. ♦The mild weath- er will ~ the trees into blossom. – Жұмсақ ауа- райы ағаштарды көктетеді. ♦to ~ smth to an end – бітіру, аяқта(т)у 7. (құрамында bring
сөзі бар идиомалар үшін басқа сөз таныстыры-
лымдарын қараңыз, м: *to ~ smb to book book *to ~ smb to light light) 8. (phr v) *~ smth about (a) (теңіз) желкенді қайықтың
бағытын өзгерту (b) (бірдеңені) болғызу, істету
♦to ~ about reforms, a war – реформаларды та- ныстыру (бастау), соғысқа ұшырату (ұрындыру) ♦The Liberals wish to ~ changes in the electoral system. – Либералдардың сайлау жүйесіне өзгерістер енгізгісі келеді. *~ smb/ smth back біреуді/бірн-ні қайтару, қайтып
əкелу ♦Please, ~ back the book tomorrow. – Кітапты ертең қайтар(ыңыз)шы. ♦He brought me back in his car. – Ол мені машинасымен кері əкеліп тастады. *~ smth back (a) қайта қалпына келітру, қайта енгізу
♦MP’s voted against ~ing back the death penalty. – Парламент мүшелері өлім жазасын қайта енгізуге қарсы дауыс берді. (b) еске түсіру,
еске (ойға) алу ♦The old photograph brought back many memories. – Ескі фотосурет баяғыда болған көптеген нəрселерді еске түсіреді. *~ smb back smth біреуге қайтарда,
ораларда бірн-е əкелу, əкеліп беру ♦If you’re going to the shops, could you ~ me back some cigarettes? – Дүкенге соғатын болсаң, қайтарда маған біраз темекі алып келсең қалай болады? *~ smb back to smth қайта
қалпына келтіру ♦A week by the sea brought her back to health. – Теңіз жағасындағы бір жеті оны бұрынғы сау қалпына келтірді. *~ smb/ smth before smb біреуді/бірн-ні талқыға,
қарарға салу ♦The matter will be brought before the committee. – Іс комитетте қаралатын бо- лады. ♦He was brought before the court and found guilty. – Оның ісі сотта қаралып, кінəлі деп табылды. *~ smb down (a) (футболда)
шалып, итеріп, т.с.с., яғни, ойын тəртібін
бұзып құлату ♦He was brought down in the penalty area. – Ол пенальти аймағында (он алты метрдің ішінде) құлатылды. (b) құлату,
төңкеру, кетіру ♦The scandal may ~ down the government. – Жанжал үкіметті құлатуы мүмкін. *~ smth down (a) (ұшақты) құлату,
атып түсіру ♦to ~ down an enemy fi ghter – жаудың ұрыс ұшағын құлату (b) (ұшақты)
қондыру ♦The pilot brought down his crippled plane down in a fi eld. – Ұшқыш өзінің сүйре- тілген (зақымданып əрең ұшатын) ұшағын алаңға қондырды.(c) (аң-құсты) атып түсіру,
құлату ♦He aimed, fi red and brought down the antelope. – Ол көздеп тұрып ақбөкенді атып түсірді. (d) азайту, түсіру ♦to ~ down prices – бағаны түсіру *~ smth forth (кітаби) бірдеңе
беру, шығару ♦Trees ~ forth fruit. – Ағаштар жеміс береді. *~ smth forward (a) (бірн-ні)
жылжыту, ілгерілету ♦The meeting has been brought forward from 10 th May to 3 rd May. – Кез- десу 10-мамырдан 3-ші мамырға жылжы- тылды (ілгерілетілді). (b) (бірн-ні) талқыға,
пікірсайысқа ұсыну, əкелу; мəселе, т.б. көтеру
♦Please ~ the matter forward at the next meeting. – Бұл істі алдағы кездесуде көтер(іңіз). *~ smb in (a) біреуді полиция бекетіне тергеуге
əкелу; тұтқындау ♦Two suspicious characters were brought in. – Екі күдікті адам алып келінді. (b) кеңесші, көмекші етіп тағайындау
♦Experts were brought in to advise the government. – Үкіметке кеңес беруге мамандар тағайындалды. *~ smth in (a) (астық) орып
бастыру, жинау ♦to ~ in a good harvest – бітік астық орып бастыру (b) заң, т.с.с. енгізу ♦to ~ in a bill to improve road safety – жол хауіпсіздігін арттыру үшін жаңа заң енгізу (c) (айыптыға) үкім шығару ♦The jury brought in a verdict of guilty. – Сот алқасы айыпты де- ген үкім шығарды. *~ (smb) in smth табыс
əкелу ♦His work ~s (him) in £5000 a year. – Оның жұмысы жылына £5000 табыс береді. *~ smb in (on smth) біреуді бірн-ге қатыстыру
♦Local residents were angry at not being brought in on the new housing scheme. – Жергілікті тұрғындар жаңа тұрғын үй жобаларына тартылмағандықтарына ренжіді. *~ smb off біреуді теңізде құтқару ♦The passengers and crew were brought off by the Dover lifeboat. – Жолаушылар мен экипажды Довер құтқару кемесі құтқарды. *~ smth off (бір қиын
нəрсені) сəтті істей алу ♦The goalkeeper brought off a super save. – Қақпашы ғаламат шеберлікпен қақпаны доптан құтқарып қалды. ♦It was a diffi cult task, but we brought it off. – Аса күрделі тапсырма болса да, біз оны орындай алдық. *~ smb on дамуға, жетілуге
көмектесу ♦The coach is ~ing on some promising youngsters in the reserve team. – Бапкер
256
257
қосалқы командада жас талантты ойыншы- ларды өсіруде (тəрбиелеуде). *~ smth on (a)
бірнəрсенің пайда болуына əсер ету; жетелеу,
себепкер болу ♦He was out in the rain all day and this brought on a bad cold. – Ол күні бойы жауын астында болып, (нəтижесінде) суық тиді. ♦nervous tension brought on by overwork – ұзақ жұмыстан болған жүйкенің торығуы (b)
(астық, жеміс ж) тез өсір(т)у ♦The hot weather is ~ing on the wheat on nicely. – Ыстық ауа- райы астықты жақсы жетілдіруде. *~ smth on oneself/smb өзіне/біреуге (жаман бір нəрсе)
болғызу ♦You have brought shame and disgrace on yourself and your family. – Сен өзің мен отбасыңды масқара етіп жерге қараттың. *~ smb out (a) ереуілге шығару ♦They are threatening to ~ out power workers next. – Олар енді энергия (секторының) жұмысшыларын ереуілге шығарамыз деп қорқытады. (b)
ұялшақтықтан, ұяңдықтан арылу ♦She’s nice – but needs a lot of ~ing out. – Ол – жақсы, бірақ та көбірек ашылу (ұяңдықтан арылу) керек. *~ smth out (a) бірдеңені пайда болғызу, ашу
♦The sunshine will ~ out the blossom. – Күн нұры бүршік атқызады. (b) бірнəрсені жасап
шығару; жариялау ♦The company is ~ing out a new sports car. – Компания жаңа спорт маши- насын шығармақшы. ♦to ~ out smb’s latest novel – біреудің кейінгі (жазылған) романын шығару (c) бірнəрсені анық, аша көрсету ♦The enlargement ~s out the details in the photograph. – Үлкейткенде, фотосуреттегі детальдар анық көрінеді. (d) түсінікті, анық ету ♦to ~ out the meaning of a poem - өлеңнің мəнін ашу (f)
қасиетін ашу, таныту; бөліп, ашып көрсету ♦A crisis ~s out the best in her. – Дағдарыс оның жақсы қасиеттерін танытады. *~ smb out in smth үсті бөрту, үстін бірн-се басу ♦The heat brought him out in a rash. – Ыстық оның үстін бөрттіріп жіберді. *~ smb over (to…) шет ел-
ден белгілі бір жерге келу ♦Next summer he hopes to ~ his family over from the States. – Келесі жылы ол отбасын Құрама Штаттар- дан алып келмекші. *~ smb over (to smth) біреудің пікірін, пиғылын, пейілін өзгерту;
көндіру ♦to ~ smb over to one’s cause – біреуді өз ісіне иландыру *~ smb round біреуге есін
жинату ♦Three women fainted in the heat but were quickly brought round with brandy. – Үш əйел талып қалған, алайда брəнди ішіп тез естерін жинады. *~ smth round (теңіз ісінде)
қайықты қарама-қарсы жаққа бұру *~ smb round/around (to…) біреуді ертіп келу ♦Do ~ your wife round one evening; we’d love to meet her. – Бір күні əйеліңді ертіп кел, қуана қарсы аламыз. *~ smb round (to smth) біреудің
пікірін өз жағына шығару; көндіру, иландыру
♦He wasn’t keen on the plan, but we managed to ~ him round. – Оның жоспарға көңілі соқпағанмен, біз оны иландыра алдық. *~ smth round to smth (əңгімені) бірнəрсе бұру, əкелу
♦He brought his discussion round to football. - Ол əңгімені футболға бұрды. *~ smb through біреуге айығуға, оңалуға көмектесу; құтқару
♦He was very ill, but the doctors brought him through. – Ол өте ауру етін, бірақ та дəрігерлер аман алып қалды. *~ smb to = ~ smb round *~ smth to (теңіз) (қайықты)
тоқтату *~ A and B together (екі кісіні, топты,
т.с.с.) татуластыру, бітістіру, бітімге келтіру
♦The loss of their son brought the parents together. – Баласының өлімі əке-шешесін та- туластырды. *~ smb under (біреуді)
бақылауға алу, бағындыру ♦The rebels were quickly brought under. – Бүлікшілер тез бағындырылды. *~ smth under smth (бірн-ні)
белгілі бір категорияға жатқызу ♦The points to be discussed can be brought under three main headings. – Талқыға түсетін пункттерді негізгі үш тақырыпқа жіктеуге болады. *~ smb up (a) тəрбиелеу, өсіру, бағып-қағу ♦She brought up fi ve children. – Ол бес бала өсірді. ♦a well-/badly-brought up child – жақсы/нашар тəрбиеленген бала (b) (заң) сотқа беру, тарту
♦He was brought up on a charge of drunken driving. – Ол ішіп айдағаны үшін айыпталып, сотқа тартылды. (c) жүрісін, сөзін күрт
доғару, кілт тоқтату ♦His remark brought me up short. – Оның сөзі мені күрт доғарды. *~ smb/ smth up (солдаттарды, қаруды) мaйдан шебіне
жылжыту ♦We need to ~ up more tanks. – Бізге көбірек танк əкелу керек. *~ smth up (a) құсу
♦to ~ up one’s lunch – түскі асын құсу (b) назар
аударту, мəселе көтеру ♦These are matters that you can ~ up in committee. – Бұлар – комитеттің назарына ұсынылатын мəселелер. *~ smb up against smth біреуді
бірн-мен бетпе-бет келтіру ♦Working in the slums brought her up against the realities of poverty. – Қаланың мешеу аудандарындағы жұмыс оны кедейлік ащы шындығына көзін ашты. *~ smb/smth up to smth белгілі бір
деңгейге, стандартқа əкелу, жеткізу ♦His work in maths needs to be brought up to the standard of the others. – Оның математикадан жұмысы басқалардың деңгейіне жетуі тиіс. bring-and-buy sale [,briŋ n'bʌiseil] (Brit)
(көбінесе) қайырымдылық саудасы (саудагер
емес адамдарыдң базарға барып өз заттарын
сатып, басқалардыкін алуы)
brink [briŋk] n 1. шет, жиек (құздың, судың,
т.б.) ♦the ~ of precipice – құздың шеті ♦He stood shivering on the ~, waiting to dive in. – Ол су жиегінде (суықтан) дірілдеп суға сүңгиін деп тұрды. 2. the ~ of smth (ауысп. мағ.)
(белгісіз, хауіпті, т.с.с. жағдайдың алдында я
оған жақын тұру дег мағ) ♦on the ~ of death, war, success - өлім аузында, соғыс алдында, табысқа кенелейін деп тұру ♦His incompetence has brought us to the ~ of ruin. – Оның (іске) шалалығы бізді құртайын (сəтсіздікке ұшыратайын) деп тұр. brinkmanship ['briŋkmən∫ip] n (дипломатиялық басымдыққа, оңтайлы
жағдайға жету үшін) қоқан-лоққы, үркіту,
қорқыту тəсілі
briny ['braini] A.adj тұзды B.n (көне қолд) the ~ теңіз
brioche ['bri:ɒ∫; US 'bri:əu∫] n шағын домалақ
тəтті нан
briquet(te) [bri'ket] n брикет (отын ретінде
жағылатын нығыздалған көмір, т.б. кесегі)
brisk [brisk] adj (-er, -est) 1.жылдам, адуын-
ды, қайратты, еті тірі, қызу ♦a ~ walk, walker – шапшаң жүріс, жүргіш ♦The business is ~ today. – Бүгін бизнес (сауда) – қызу. 2. дем
беретін, жігерлендіретін, жадырататын ♦a ~ breeze – жан сергітетін самал briskly ['briskli] adv briskness ['brisknis] n brisket ['briskit] n төстік (əдетте сиырдың төс
еті)
bristle ['bristl] A.n 1. түк (беттің, т.с.с.) ♦a face covered with ~ - түк басқан бет 2. қыл
(щетканың) ♦My toothbrush is losing its ~s. – Менің тіс щеткамның қылы түсуде. B.v 1. ~ (up) жүнін үрпиту, тікірейту, жонын күжірейту
(хайуан ж) ♦The dog’s fur ~d as it sensed danger. – Хауіпті сезгендіктен иттің жүні үрпиді. 2. ~(with smth) долдану, қатты ашулану,
тұтығу ♦She ~d (with rage) at his rude remarks. – Əлгінің (оның) тұрпайы сөздеріне ол ыза- дан булығып кетті. 3. (phr v) *~ with smth бірнəрсеге толы, аяқ алып жүргісіз ♦trenches ~ing with machine-guns – автоматтарға толы траншея ♦The problem ~s with diffi culties. – Қиындықтарға белшесінен батқан іс (мəселе). bristly ['bristli] adj түк, түкке толы; (денеге)
қадалатын, қатты ♦a ~ chin – түк-түк иек ♦She fi nds his beard too ~. – Оған (əйелге) оның (еркектің) сақалы қап-қатты болып көрінеді. Brit [brit] n (əзілдей я жақтырмай айтқанда)
британдық (адам)
Britain [‘britn] n = Great Britain
Britannia [bri’tænjə] n 1. Британия
(Ұлыбританияның ежелгі римдіктер қойған
аты) 2. Британия империясы 3. (кітаби) Бри-
тания, Ұлыбритания 4. Britannia metal