Оќулыќ Алматы 2005 Беркінбаев К. М

356

ІІ.  Лабораториялыќ  жђмыстар

Лабораториялыќ  жђмыс    №1

Таќырыбы: Жђмыс кітабын тџзету.

Жђмыстыњ маќсаты: Кестелік процессорда жђмыс кітабын ќђру

жѕне саќтау. Ђяшыќтаѓы мѕліметтермен жђмыс істеу тѕсілдерін џйре-

ну (ђяшыќтаѓы мѕліметтерді пішімдеу, ђяшыќтар диапазонын тањдау

жѕне олармен жђмыс істеу, ђяшыќтаѓы мѕліметтерді тџзету). Автотол-

тыру мџмкіндіктерін пайдалану тѕсілдерін мењгеру.

Жђмыстыњ  орындалу  ѕдістемесі

1. Жања жђмыс кітабын ќђрыњыз (Стандартты (Стандартная)

аспаптар таќтасында Ќђру(Создать) батырмасы немесе Файл мѕзіріндегі

Ќђру(Создать) жарлыѓы).

2. Аѓымдаѓы жђмыс параѓыныњ атын љзгертіњіз (аѓымдаѓы жђмыс

параѓыныњ  жарлыѓында  тышќан  батырмасын  екі  рет  шертіп,  атын

љзгертіњіз).

3. Жђмыс кітабына жања бір жђмыс параѓын ќосыњыз (параќ жар-

лыѓында  тышќанныњ  оњ  жаќ  батырмасын  шертіњіз  жѕне  жанама

мѕзіріндегі Џстемелеу(Добавить) жарлыѓын тањдањыз).

4. Ќђрѓан файлыњызды Medіc.xls атымен љз бумањызда саќтањыз

(Файл мѕзірініњ Саќтау(Сохранить) жарлыѓы).

5. Ђсынылѓан џлгі бойынша кесте ќђрыњыз (1.1-кесте).

6. Ђяшыќтаѓы кесте таќырыбын пішімдењіз. А3:В3 ђяшыќтар бло-

гын  ерекшелењіз.  Пішім  (Формат)  мѕзіріндегі  Ђяшыќтар(Ячейки)

жарлыѓын тањдап, Реттеу (Выравнивание) параѓын ашыњыз.

Туралау (Выравнивание) сђхбат терезесініњ тљмендегі опциялары-

ныњ бірін  тањдањыз: кљлденењінен (горизонтальды) - орта бойынша;

тігінен (вертикальды) – жоѓарѓы шеті бойынша; Сљз бойынша буын-

ѓа  бљлу  (переносить  по  словам)  ауыстырып-ќосќышы,  ал  Ќаріп

(Шрифт)  ішкі  мѕзірінен  ѕріптердіњ  жазылуын  жѕне  кљлемін

љзгертіњіз.

7. Енгізілген мѕліметтердіњ сыймаѓан баѓандарыныњ енін љзгертіњіз.

Бђл  џшін  “тышќан”(мышь)  манипуляторыныњ  курсор  кљрсеткішін

баѓандар  таќырыбы  арасындаѓы  шекараѓа  орналастырып,  курсор

кљрсеткішініњ      тањбасына љзгерген сѕтінде “тышќан”(мышь) мани-

357

пуляторыныњ  сол батырмасыныњ басулы кџйінде жылжыту арќылы

орындауѓа болады.

  Наќты  баптау  џшін  Пішім(Формат)  мѕзірініњ  Жол(Строка)/Ба-

ѓан(Столбец) жарлыѓын тањдап, экранда пайда болѓан сђхбаттасу те-

резесінде сѕйкес  пішімдеулерді орнату ќажет.

8.  Аспаптар  (Панели  инструментов)  панелініњ  Шекара(Грани-

цы) батырмасын шерту арќылы кестеніњ шекараларын ќоршањыз.

9.  Алмасу  буферініњ  кљмегімен  кестені  басќа  жђмыс  параѓына

кљшіру џшін тљмендегі ѕрекеттерді орындањыз:

Кесте 1.1

Іштен жану двигательдерініњ жђмысы барысында тџзілетін

жѕне ауаѓа шыѓарылатын газ ќђрамы (кљлемдік %)

Азот

  74-77

76-78

Оттегі

0,3 - 8,0

2 – 18

Су буы

3,0 – 5,5

0,5 – 4,0

Кљмір ќышќыл газы

5,0 – 12,0

1,0 – 10,0

Иіс газы/СО/

5,0 – 10,0

0,01 – 0,5

Азот тотыќтары

0,0 – 0,8

0,0002 – 0,5

Кљмірсутектер

0,2 – 3,0

0,009 – 0,5

Альдегидтер

0,0 – 0,2

0,001 – 0,009

Кџйе тозањы/г/м

3

/

0,0 – 0,04

0,1 – 1,1

- кестені (ђяшыќтар диапазонын) ерекшелењіз;

- “тышќан”(мышь) манипуляторыныњ оњ жаќ батырмасын шерту

арќылы жанама мѕзірді ашыњыз;

- Кљшіру (Копировать) жарлыѓын тањдањыз;

- параќ атауы батырмасында “тышќан” (мышь) манипуляторыныњ

сол жаќ батырмасын шерту арќылы тиісті параќќа љтіњіз;

-  параќтыњ  кљшірме  орналасатын  аймаѓыныњ  бірінші  ђяшыѓына

курсор кљрсеткішін орнатыњыз;

экранда пайда болѓан жанама мѕзірдіњ Орналастыру(Вставить)

жарлыѓын тањдањыз;

16. Жања кестеге  жол (баѓана) џстемелеу џшін тљмендегі ѕрекет-

терді орындањыз:

Дизельдер

Шыѓарылатын газ

ќђрамы

Бензинді пайдалана-

тын двигательдер

358

- баѓана бойынша ђяшыќтар диапазонын ерекшелењіз;

 - “тышќан”(мышь) манипуляторыныњ оњ жаќ батырмасын шертіп,

экранда пайда болѓан жанама мѕзірден Ђяшыќтар џстемелеу(Доба-

вить ячейки) жарлыѓын тањдањыз;

17. Стандартты (Стандартная) аспаптар панелініњ Баспаѓа беру

(Печать) батырмасына “тышќан”(мышь) манипуляторыныњ курсор

кљрсеткішін ќойып, сол жаќ батырмасын шерту арќылы дайын ќђжат-

ты  баспаѓа  шыѓарыњыз  (Файл  мѕзірініњ  Баспаѓа  шыѓару  (Печать)

жарлыѓы).

Лабораториялыќ жђмыс  №2

Таќырыбы:  Excel-97  кестесінде  функцияны  кестелеу  есептерін

шыѓару.

Жђмыстыњ  маќсаты:

· Кестеге мѕліметтер жазу жѕне оларды љњдеу;

· адрестерді дђрыс кљрсетуді џйрену;

1.11 сурет. Файлды саќтау

1. Ќђжат саќталынуѓа  тиісті дискті (буманы) ашу (орнату)

5. Жања бума ашу батырмасы                                            4. Батырмасын шерту

2. Файлдыњ саќталатын атын теру

3. Файлдыњ типін кљрсету

359

·  кестені кљркемдеу ѕдістерін мењгеру.

Тапсырма:

y=k*(x^3-1)/(x^2+1) функциясыныњ мѕнін х айнымалысы 0,2 ќадам-

мен љзгергендегі барлыќ [-2,2] аралыѓындаѓы мѕндері џшін есептеу

керек. Мђндаѓы k=10.

Есептіњ нѕтижесін мынадай кесте тџрінде кљрсету ќажет:

№

  x

    k

    y1=x^3-1      y2=x^2+1

 y=k*y1/y2

1. Excel-97 кестесінде  адрестерді  кљрсету  ѕдістері

Ђяшыќ пен блоктардыњ адрестерін абсолютті, салыстырмалы жѕне

аралас тџрде жазу.

Салыстырмалы адрес. Ђяшыќтармен жђмыс жасау кездерінде  D3,

A1:H9 т.с.с сілтемелерді ќолдануѓа болады. Адрестердіњ мђндай тџрде

кљрсетілуі салыстырмалы деп аталады. Салыстырмалы адрестер фор-

мулаларды жылжыту кезінде љте ыњѓайлы. Формулаларда мђндай ад-

рестерді ќолдану барысында Excel 97 кестесі ђяшыќтыњ адресін аѓым-

даѓы ђяшыќ адресіне салыстырмалы тџрде саќтайды. Мысалы, D4 ђяшы-

ѓына    =D1+D2  формуласын  енгізетін  болсаќ, Excel 97 кестесі    бђл

формуланы “екпінді ђяшыќтан џш ќатар жоѓары жѕне екі ќатар тљмен

ђяшыќтаѓы мѕндерді ќосу керек” деп ќабылдайды. Егер D4 ђяшыѓын,

яѓни    =D1+D2  формуласын  С4  ђяшыѓына  кљшірсек,  С4  ђяшыѓына

=C1+C2 формуласы  автоматты тџрде енгізіледі.

Абсолютті адрес. Егер формуланы кљшіру барысында белгілі бір

ђяшыќќа немесе аймаќќа сілтеме жасау ќажет болса абсолютті адресті

ќолданамыз.  Абсолютті  сілтеме $ белгісініњ  кљмегімен  жазылады.

Мысалы, $С$15 тџрінде сілтеме жазылса, формуланы ќай орынѓа ор-

наластырсаќ та, сол формулада тек С15 ђяшыѓындаѓы мѕн пайдаланы-

лады.

Аралас  адрес.  $  белгісі  ќажетті  орында  ѓана  жазылады,  мысалы

$С15  немесе  С$15.  Осылай  ќатарларды  љзгерте  отырып,  баѓананыњ

мѕнін тђраќты ($С15), керісінше ќатарды тђраќты ќалдырып, баѓана-

ны љзгерту мџмкіндігі бар (С$15).

360

Жђмыстыњ  орындалу  ѕдістемесі

1. А1 ђяшыѓына кестеніњ таќырыбын жазыњыз:

Кестеніњ таќырыбы деген сол кестеніњ баѓаналар аты кљрсетілген,

жоѓарѓы ќатары. Яѓни есептіњ берілгені бойынша:

· А1 ђяшыѓына № енгіземіз (кестеніњ бірінші баѓанасыныњ аты);

· В1 ђяшыѓына х енгіземіз (кестеніњ екінші баѓанасыныњ аты)

· С1 ђяшыѓына k енгіземіз (кестеніњ џшінші баѓанасыныњ аты);

· D1 ђяшыѓына у1=x^3-1 енгіземіз (кестеніњ тљртінші баѓанасыныњ

аты);

· Е1 ђяшыѓына у1=x^2+1 енгіземіз (кестеніњ бесінші баѓанасыныњ

аты);

· Ѓ1 ђяшыѓына y=k*(y1/y2) енгіземіз (кестеніњ алтыншы баѓанасы-

ныњ аты);

· баѓаналардыњ  енін  барлыќ  жазулар  кљрініп  тђратындай  етіп

љзгертіњіз.

2. Н1 ђяшыѓынан бастап бастапќы берілгендерін жазатын кљмекші

кестені толтырыњыз:

х0

                       Step

                         k

-2

                       0,2

                         10

мђндаѓы х0 – х-тіњ бастапќы мѕні;

step            – х-тіњ љзгеру ќадамы;

k                – коэффициент

3. Автотолтыруды ќолдана отырып, А2 ђяшыѓынан А22 ђяшы-

ѓына дейін 1-ден 22-ге дейінгі сандарды жазыњыз.

· Ол  џшін А2 ђяшыѓына 1 санын, ал В2 ђяшыѓына 2 санын теріп

жазыњыз;

· А2:В2 блогын белгілењіз де, тышќанныњ курсорын осы блоктыњ

оњ жаќ тљменгі шетіне орналастырыњыз, пайда болѓан ќара тџсті ќосу

белгісін А22 ђяшыѓына дейін жеткізген соњ тышќанныњ батырмасын

босатыњыз.

4. В баѓанасына х-тіњ мѕндерін жазыњыз:

· В2 ђяшыѓына =$H$2 адресін теріњіз.

361

Бђл абсолютті адрестеу В2 ђяшыѓына Н2 (х-тіњ бастапќы мѕні) ђяшы-

ѓыныњ мѕні енгізілетін кљрсетеді.

· В3 ђяшыѓына =В2+$І$2 формуласын жазыњыз.

Бђл х-тіњ бастапќы мѕніне І2 ђяшыѓыныњ мѕні, яѓни ќадамы ќосы-

латындыѓын білдіреді.

· Осы формуланы В4:В22 ђяшыќтарына кљшіріњіз (автотолтыру

функциясын,  Тџзету

→

Кљшіру  (Правка

→

  Копировать)  жѕне  Тџзе-

ту

→

Енгізу(Правка

→

Вставить) жарлыќтарын немесе саймандар таќ-

тасындаѓы Кљшіру, Енгізу батырмаларыныњ љзіњізге ыњѓайлы біреуін

ќолдануѓа болады).

Нѕтижесінде осы блок  -2  мен 2 аралыѓындаѓы ќадамы 0,2-ге

љсіп отыратындай шамалармен толтырылуы керек.

5. С баѓанасына k коэффициентініњ мѕндерін жазу керек:

· С2 ђяшыѓына =$J$2 абсолютті адресті жазыњыз;

· С3 ђяшыѓына  =C2 формуласын теріњіз;

Осы формуланыњ жазылуын тџсіндіріњіз.

· С3 ђяшыѓындаѓы формуланы С4:С22 ђяшыќтарына кљшіріњіз.

Осы блоктаѓы ђяшыќтарѓа 10 саны жазылуы керек, себебі коэффи-

циент 10-ѓа тењ.

6. D баѓанасында у1=x^3-1 функциясыныњ мѕндері есептелуі ке-

рек.

· D2  ђяшыѓына =B2^3-1  формуласын жазыњыз;

· Осы формуланы  D3:D22  ђяшыќтарына кљшіріњіз.

Нѕтижесінде баѓандаѓы ђяшыќтар бастапќы мѕні -9 жѕне соњѓы мѕні

9 болатын у1-діњ оњ жѕне теріс мѕндермен толтырылуы керек.

7. Дѕл жоѓарыдаѓы ѕдіс бойынша Е баѓанасына y2=x^2+1 функци-

ясын мѕндерімен толтырылуы керек.

Нѕтижесінде:  барлыќ  сандар  оњ  жѕне  бастапќы  шама 5 соњѓы

шама 5 болуы керек.

8. Ѓ баѓанасын y=k*(x^3-1)/(x^2+1) функциясыныњ мѕндерімен тол-

тырыњыз.

· Ѓ2 ђяшыѓына =C2*(D2/E2) формуласын жазыњыз,

· осы формуланы Ѓ2:Ѓ22 ђяшыќтарына кљшіріњіз.

 Нѕтижесінде: Функцияныњ бастапќы мѕні -18, соњѓы мѕні 18,

оњ жѕне теріс сандар болуы керек.

362

9. Кљмекші кестедегі мѕндерді љзгерткен кезде негізгі кестеде ќан-

дай љзгеріс болѓанын баќылањыз.

10. Кљмекші кестедегі х-тіњ мѕнін љзгертіњіз, Н2 ђяшыѓына –5 – ті

енгізіњіз.

11. Ќадамныњ шамасын љзгертіњіз, ол џшін І2 ђяшыѓына 2 немесе

басќа љзіњізге ђнаѓан шаманы енгізіњіз.

12. Коэффициенттіњ мѕнін 1-ге тењестіріњіз, J2 ђяшыѓына 1 енгізу

керек.

Ескерту!  Кљмекші  кестедегі  барлыќ  љзгертулер  болѓан  кезде

негізгі кестедегі есептеулер автоматты тџрде ќайта жџргізіліп отыр.

13.  Кљмекші  кестедегі  бђрынѓы  шамаларды  ќайтадан  ќалпына

келтіріњіз:

х0 = -2

step = 0,2

k = 10

14. Негізгі жѕне кљмекші кестелерді кљркемдењіз.

Таќырыптарды жазу џшін кестелердіњ жоѓарѓы жаѓына екі бос ќатар

ќосыњыз:

· курсорды 1 ќатарѓа орналастырыњыз

· меню ќатарындаѓы Енгізу

→

Ќатар (Вставка

→

Строки) жарлыѓын

екі рет орындањыз.

15. Кесте таќырыптарын жазыњыз:

· А1 ђяшыѓына “Кесте” сљзін теріњіз,

· А2 ђяшыѓына “Негізгі” сљзін теріњіз,

· Н2 ђяшыѓына “Кљмекші” сљзін теріп жазыњыз.

16. A1:J1 ђяшыќтарын біріктіріњіз де, “Кестелер” таќырыбын ор-

таѓа орналастырыњыз:

· A1:J1 блогын белгілењіз,

· Форматтау саймандар таќтасындаѓы                   баѓаналар бойынша

ортаѓа тџзулеу” батырмасын шертіњіз.

17. Дѕл осы ѕдіс бойынша “Негізгі” жѕне “Кљмекші” таќырыпта-

рын да ортаѓа тџзулењіз.

Таќырыптарды кљркемдењіз:

Символдар:

Кез келген ђяшыќтаѓы немесе блоктаѓы символдардыњ ќаріптерін

ѕртџрлі сызылыммен, биіктікпен т.б. кљркемдеу мџмкіндіктері бар. Осы

363

ѕрекеттерді орындау џшін алдымен ќажетті ђяшыќты немесе блокты

белгілеп алѓаннан кейін саймандар таќтасындаѓы мына батырмаларды

ќолдануѓа болады.

Форматтау:

Меню ќатарындаѓы немесе тышќанныњ оњ батырмасын шерткенде

ашылатын жанама менюдіњ Формат, Ђяшыќтар жарлыѓын орындау ар-

ќылы да ђяшыќтарды форматтауѓа болады. Осы жарлыќ орындалѓанда

пайда  болѓан  сђхбат  терезесініњ Ќаріп(Шрифт) астарлы  бетін  аша-

мыз(1.12 - сурет).

 “Кесте” таќырыбы џшін ќаріп тџрін Arіal KZ, ќаріп биіктігін 14,

жартылай ќарайтылѓан форматты тањдањыз. Форматтау саймандар

таќтасыныњ батырмаларын ќолданыњыз.

“Негізгі” жѕне “Кљмекші” таќырыптарын Arіal KZ, ќаріп биіктігін

12, жартылай ќарайтылѓан етіп форматтањыз.  Формат 

→

 

Ђяшыќ-

тар 

→

 

Ќаріп (Формат 

→

 Ячейки

→

 

Шрифт) жарлыѓын ќолданыњыз.

· Кесте ішіндегі баѓаналар таќырыптары џшін Arіal KZ, ќаріп биіктігін

12, курсивті етіп форматтањыз. Жанама меню командаларын ќолда-

ныњыз.

 1.12-сурет. “Ђяшыќтардыњ форматы” сђхбат терезесі

364

18. Мѕтін толыќ сыйып тђратындай етіп баѓаналардыњ енін љзгертіњіз.

19. Баѓаналардыњ таќырыптарын ортаѓа(по центру) тџзулењіз.

Тџзулеу

Кез келген ђяшыќќа енгізілген мѕліметтерді сол ђяшыќтыњ ішінде

бір шетіне ќарай немесе ортаѓа, горизонталь, вертикаль тџзулеу жѕне

мѕтінніњ љзініњ жазылу баѓытын тањдау (жоѓарыдан тљмен, тљменнен

жоѓары т.с.с.) тџзулеу мџмкіндіктері бар.

Тџзулеудіњ тџрін тањдау џшін Форматтау саймандар таќтасыныњ

батырмаларын ќолданамыз.

(сол жаќќа ќарай тџзулеу, ортаѓа тџзулеу, оњ жаќќа ќарай тџзулеу)

Ђяшыќтардыњ  форматы  (Формат 

→

 

Ђяшыќтар  (Формат 

→

Ячейки) жарлыѓын орындаѓанда ашылады 2.1-сурет) сђхбат терезесін-

дегі Тџзулеу(Выравнивание) астарлы бетін пайдалануѓа да болады.

20. Негізгі жѕне кљмекші кестені жиектеу.

Жиектеу

Кестені  жиектеу  џшін  саймандар  таќтасындаѓы  батырманы

ќолданамыз.

Ђяшыќтардыњ форматы  сђхбат терезесініњ Жиек (Рамка) астар-

лы бетін немесе жанама менюдіњ сѕйкес командасын ќолдануѓа да бо-

лады.

21.  Кесте  ішіне  сары,  баѓаналар  таќырып  аймаѓына  кџлгін  фон

беріњіз.

Фон

Кез келген ђяшыќтыњ немесе блоктыњ ішіндегі мѕліметке ѕртџрлі

фондыќ тџстер беруге болады (штрихтіњ типі, штрихтыњ тџсі, фонныњ

тџсі). Фондыќ тџстерді тањдау џшін Форматтау саймандар таќтасын-

даѓы фон батырмасын ќолданамыз.

Ђяшыќтардыњ форматы (Формат

→

Ђяшыќтар (Формат 

→

 Ячей-

ки) жарлыѓы) сђхбат терезесініњ Тџр(Вид) астарлы бетінде де ќажетті

фондыќ тџстерді тањдау мџмкіндігі бар.

 

 

365

22. Осы жђмыстыњ нѕтижесін дискіде жеке бума ашып, - Кесте 2 –

1.xls атпен файл ретінде саќтап ќойыњыз.

6. Excel кестесімен жђмысты аяќтањыз.

Љзін-љзі тексеру;

Жеке-жеке сипаттама беріњіз:

· салыстырмалы адрес ќалай кљрсетіледі?

· абсолютті адрес ше?

· аралас адрес дегеніміз не?

Осы лабораториялыќ жђмысты орындаѓаннан кейін:

· ѕртџрлі адрестеу ѕдістерін ќолдану;

· символдарды кљркемдеу;

· тџзулеу, жиектеу;

· фондыќ тџстерді љзгерту ѕрекеттерін орындай білуіњіз керек.

Лабораториялыќ  жђмыс    №3

Таќырыбы.  Диаграммалар  ќђру.

Жђмыстыњ маќсаты: Берілген мѕліметтерді пайдаланып, ѕртџрлі

диаграммалар ќђру ѕрекеттерін орындау. Ќђрылѓан диаграммаларды

тџзету, пішімдеу тѕсілдерін мењгеру.

Тапсырма.

1. Жања ќђжат ашыњыз жѕне  1.2 кестеде кљрсетілген џлгіге сѕйкес

кесте даярлањыз.

2. Кесте мѕліметтері бойынша Диаграммалар шеберініњ (Мастер

диаграмм) кљмегімен ќалауыњызша 4 тџрлі диаграмма тђрѓызыњыз.

Жђмыстыњ  орындалу  ѕдістемесі

1. Ќђжатќа кесте  орналастыру џшін берілген мѕліметтерді жеке

ђяшыќтарды енгізіњіз.

2.  Кесте  тџрі  оѓан  шекаралар  орнатумен  наќтыланады.  Бђл  џшін

кестені ерекшелеп, аспаптар панеліндегі Шекаралар (Границы) батыр-

масына “тышќан” (мышь)    манипуляторыныњ курсор    кљрсеткішін

ќойып, сол жаќ батырмасын шертіњіз.

366

Кесте 1.2.

Жер шарындаѓы кейбір су ќорлары туралы мѕліметтер

Су жџйесі                                                                   Мљлшері (мыњ км

3

)

Мђхит, тењіз

  133800

Жер асты сулары

   23400

Мђзды жѕне ќарлы аймаќ

240604,10

Жер астындаѓы тоњ мђздары

     300

Кљл сулары

    176,4

Батпаќтаѓы шалшыќ сулар

    11,47

Жалпы су ќоры

1385984,61

3. Ерекшеленген кестеде оныњ сыртќы жѕне ішкі жиектеулерін ор-

натыњыз.

4. Тљмендегі  ђсынылѓан пішімдеулерді орнатыњыз:

- таќырыпќа – жартылай ќалыњдатылѓан курсив жѕне кестеде: ќаріп

туралауы – тігінен жѕне кљлденењінен ортаѓа жылжытылѓан.

5. Диаграмма даярлау џшін кестені ерекшеленіп, тљмендегі ѕре-

кеттер орындалады:

- негізгі мѕзірден Орналастыру (Вставка) 

→

 Диаграмма жарлы-

ѓын (Стандартты(Стандартная) аспаптар таќтасындаѓы Диаграм-

малар шебері (Мастер диаграмм) батырмасы шертіледі) тањдањыз;

6. Экранда пайда болѓан Ќадам 1 (Шаг 1) Диаграммалар типтері

(Тип диаграммы) сђхбаттасу терезесініњ Стандартты(Стандартная)

бљлігінде ќажетті диаграмма типін, Тџр (Вид) тџрін тањдањыз. Келесі

(Далее) батырмасында “тышќан”(мышь) манипуляторыныњ сол жаќ

батырмасын  шертіп,  Ќадам 2 (Шаг 2) Диаграмманыњ  мѕлімет  алу

кљздері (Источник данных диаграммы) сђхбаттасу терезесін ашыњыз;

7. Ќадам 2 (Шаг 2) Диаграмманыњ мѕлімет алу кљздері (Источ-

ник данных диаграммы) сђхбаттасу терезесінде мѕліметтер ќатарыныњ

баѓан/жол  (строках/столбцах)  тџрінде  берілуін  тањдап,  Ќадам  3

(Шаг3)  Диаграмма  параметрлері  (Параметры  диаграммы)  келесі

сђхбаттасу терезесін ашыњыз;

8. Ќадам 3 (Шаг 3) Диаграмма параметрлері (Параметры диаг-

раммы) сђхбаттасу терезесініњ Мѕліметтер жазылымы (Подписи дан-

ных)  параѓыныњ  Диаграмма  аты  (Название  диаграммы)  жолында

367

диаграмманыњ атын, Х осі (Ось Х) жолында Х осі атын, У љсі (Ось У)

жолында У осініњ атын кірістіріњіз.

9. Осьтер(Оси), Тор сызыќтары(Линии сетки), Тџсініктеме (Ле-

генда)    ішкі  параќтарында  ќажетті  орнатуларды  ќалауыњызша

кірістіріњіз.

10. Диаграммаѓа мѕліметтер кестесін орналастыру џшін Мѕлімет-

тер  кестесі(Таблица  данных)  параѓыныњ  жалаушаны  Мѕліметтер

кестесі(Таблица данных) жолында орнатыњыз. Ќадам 4 (Шаг 4) ке-

лесі сђхбаттасу терезесін ашыњыз;

11. Ашылѓан Ќадам 4 (Шаг 4) Диаграммаларды орналастыру (Раз-

мещение диаграммы) сђхбаттасу терезесінде диаграмманыњ орналасу

орнын белгілеу џшін  жеке параќта (отдельном) (аѓымдыќ параќта

(имеющемся)) жолында жалауша орнатыњыз.

Лабораториялыќ  жђмыс  №  4

Таќырыбы:  Ms Excel 97 кестелік процессорындаѓы формулалар.

Жђмыстыњ маќсаты: Ms Excel 97 кестелік процессорында ќара-

пайым формулалар ќђру жѕне ќолдану. Ќђрылѓан формулаларды тџзе-

ту тѕсілдерін мењгеру.

Тапсырма.

І. Сауда фирмасыныњ ассортиментінде келесі тауарлар кљрсетілген

баѓалармен сатылады: ќђны 500$ телевизорлар, ќђны 320$ видеомаг-

нитофондар, ќђны 500$ музыкалыќ орталыќтар, ќђны 700$ видеока-

мералар, ќђны 198$ видеоплейерлер, ќђны 40$ аудиоплеерлер. Ќањтар

айында  10  телевизор, 5 видеомагнитофон, 6 музыкалыќ  орталыќ, 2

видеокамера,7  видеоплейер, 4 аудиоплеер  сатылѓан. Ms Excel 97

мџмкіндіктерін пайдаланып, сатудан тџскен табыс суммасын рубль жѕне

доллар бойынша есептеу.

жүктеу/скачать 3,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: