орын немесе орындар: әдетте бұл туған өлке, туған мекен, оған
қымбат жақындары мен бірге туғандары, туған өлкенің мазары,
көңілге ыстық қайыңдар, тал-теректер, отанның саф ауасы.
Родина1 ақ сүтін беріп, мәпелеген ана; туған жер ретінде елес-
тейді. Сөйтіп, бабалардың мекеніндей көрінеді. Осыдан бүкіл жан-
ды табиғаттың қайнар-бұлағына айналған, өмір соңында өз қойны-
на алатын жер-ананың архетипіне айналған Отан-ананың образы
туындайды.
Родина1 концептісі - егер әңгіме субъектініңтұлғалық саласына
қатысты болса, «patria» концептісінің өзге аталымдарының негізгі
арқауы.
Мүндай жағдайда «кіші отан» (родина^ «үлкен отанда»
өзге аталымдарда жасырын түрде қатысатын білім құрылымының
бөлшегі ретінде көрініс береді.
Родина2, отечество, отчизна аталымдары бәрінен бұрын, же-
келік емес, осы территорияда өмір сүретін («біздің») бүкіл халыққа
тән ортақ кеңістікті меңзейді. Бұл концепті тек қана территория-
лық мемлекеттік-тарихи бірлік коценпциясына ғана негізделмей-
ді, сонымен бірге осы территорияда өмір сүретін бүкіл қауымның
(социумның) да бірлігі (қараңыз. Біздің
отанымыз < атажурты-
мыз, атамекеніміз> - улы ел) (салыст.
Наша родина < отечество,
отчизна> - великая страна).
Родина1 (Отан) - атаулардың көрсетілген тобы үшін «когни-
тивті-мәдени негізі».48
Сонымен, б і зді ң т у ғ он
жер, біздіңотан, біздіңел тіркестері кей-
інгі кезге дейін қалыптасып сіңісті болған, узусқа айналған тіркестер
боп келді. Алайда қазіргі кезде тілдік жағдай әлеуметтік-мәдени
жағдайдың өзгеруіне байланысты басқаша деуге болады.
Патриотизм орыс ұлтына тән мінездің бір қыры екеніне қара-
мастан, соңғы уақытта патриот, патриотизм, патриоттық сөздері ай-
рықша саяси коннотацияға ие болды: белгілі бір саяси топтар бұл
сөздерді ұлтшылдық, шовинизм ұғымдарымен байланыстырып, оп-
позициялық саяси топтардың наразылығын туғызды.
«Татьянин день» деп аталатын университет газетінің тілшісі, та-
рих ғылымдарының докторы, отставкадағы генерал-лейтенант, 30
жылдан астам барлау бөлімінде қызмет атқарған Н.С. Леоновтан
алған сұхбатында: «Қазіргі кезде «патриотизм» сөзі балағаттайтын
сөзге, жұмсартып айтқанда, сәннен қалған сөзге айналды. Қазір
өмірдің барлық саласында, саяси әлемнен рухани әлемге дейінгі
барлық салада сатқындық қалыпты жағдайға айналған сияңты, қа-
лай ойлайсыз?» - деген сауал қояды. Сауалға Н.С. Леонов төменде-
гідей жауап береді: «Иә, «қоғамның идеологиялық салқынқан-
дылыққа» урынғанына, рухани құндылықтардан айырылғанына
біраз уақыт болды. Ал қайта құру кезеңінде сананы экуменизация-
Достарыңызбен бөлісу: