Негізгі әдебиеттер: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9-15, 19-22.
Қосымша әдебиеттер: 1-8, 9-15, 16, 17, 18, 21, 25.
№7 СОӚЖ. Буынға байланысты қазақ тіл біліміндегі кӛзқарас. Гаплология құбылысы
Тапсырма
1. Сөздің буындық құрамы деген не? Буын ығысуы және буын жылысуы дегенді мысалдармен
түсіндіріңіз. Қ.Жұбановтың «Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер» деген еңбегінен (Алматы, 1966) буын
жігін қалай табу керектігі жөніне қатысты конспект жазыңыз.
2. Гаплология құбылысына түсініктеме беріп, мысалмен көрсетіңіз.
3. Сөздің буын жігі мен морфологиялық жігі; бұларды ажырата білудің практикалық маңызы;
Буын жігінің орфоэпиялық бөлінуі мен орфографиялық бөлінуінің кейде сәйкес келмейтіні, оның
себебін түсіндіріп, мысал келтіріңіз.
Негізгі әдебиеттер: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9-15, 19-22.
Қосымша әдебиеттер: 1-8, 9-15, 16, 17, 18, 21, 25.
№8 СОӚЖ. Дауыс ырғағының суперсегменттік қызметі. Шұғыл-ызың дауыссыздардың алмасуы
Тапсырма
1. Дауыс ырғағы дегеніміз не? Оның өзіндік ерекшелігіне түсінік беріңіз. Жалпы тілдегі дауыс
ырғағының түрлерімен танысып, сипаттама жасаңыз.
2. Қазақ тіліндегі тіркес немесе бунақ екпініне айрықша мән беріп, басымдылық қасиетін
мысалмен дәлелдеңіз.
3. Интонацияның қызметі неде? Кідіріс (пауза) сөйлем ішінде қандай қызмет атқарады?
Сөйлеудің фонетикалық бөліктері дегенді қалай түсінесіз? Мысалдар арқылы түсіндіріңіз. Шұғыл-
ызың дауыссыздардың алмасуына 10 мысал келтіріңіз.
Негізгі әдебиеттер: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9-15, 19-22.
Қосымша әдебиеттер: 1-8, 9-15, 16, 17, 18, 21, 25, 26.
№9 СОӚЖ. Дауыссыз дыбыстар тіркесімі. Сӛз құрылымының ықшамдалу амалы
Тапсырмалар
1. Қазақ тілінде буынаралық келетін дауыссыз дыбыстардың тіркесімі заңдылығына түсінік
беріңіз.
2. «Қазақ грамматикасындағы» (Астана, 2002) «Дыбыстар тіркесімімен» жақын танысып,
қысқаша конспектілеңіз. Сөз құрылымының ықшамдалу амалына 10 сөйлемнен мысал беріңіз.
3. Мәтіндегі дауыссыз дыбыстар тіркесіміне мән беріп, тіркесу заңдылығын түсіндіріңіз.
Сайдың іші ит тұмсығы ӛтпестей боп сыңсып ӛскен, ну жыныс қалың ағаш: күміс жапырақты кӛк
теректен бастап қайың, үйеңкі, қарағаштың бірнеше түрі итмұрын, ең аяғы жабайы ӛскен шілік
талдарға дейін бар, жап-жасыл боп тұнып, арбап тұрады. Ен даланы саршұнақ аяз жайлады, үскірік
есті. Боран оңынан соққан, үскірік солынан есті. Бет қаратпайды, жалап тұр, жалап тұр (С.Мұр.).
Достарыңызбен бөлісу: |