бейімделістің өлшемі болып саналады. Организмнің бсйімделіс өлшемі
ретінде белгілі ыр» ақ пен тіршілік нормасы есептеледі.
Организмнің бейімделіс эрекетінің ыргағы оның ішкі күйіне, белсенділік
дэрежесіне жэне тіршілік қарқынына, сыртқы гүрткілердіц сипатына
байланысты өзгеріп отырады. Осыган орай, организмнің белсенділік
шамасына сэйкес тіршіліктің үш түрлі: дағдылы, төмендеген және
жоғарылаган нормасын жіктейді.
В.П. Казначеев бейімделістің торг белгісін ажыратады:
1) Термодинамикалық белгілер - барабар жэне бейбарабар жағдайларда
биологиялык жүйелердің қолайлы деңгейін тұрақты үстауға бағытталган;
2) Кибернетикалык (меңгерімдік) белгілер - эртүрлі жагдайларда
өздігінен реттелуші жүйелердің эрекетгік деңгейде өзін сақтау үрдісі;
3)
Биологиялык
белгілер
-
бейімделіс
кезінде
биологиялық
жүйелердің түрлік қауымдастық, биоценоздык қасиеттерді сақтап жэне
дамытым үдемелі эволюцияны қамтамасыз етуі;
4) Физиологиялык белгілер - ортаның қүбылмалы жағдайларьшда
біртұтас организмді, оның гомеостаздык жүйелерінің әрекеттік жагдайын
қолдап, денсаулығын, жұмыскерлігін, ұзақ өмірін қамтамасыз ету үрдісі.
Адаптация ілімін жете дамытушы, Н. А. Агаджанянның ұсынысы
бойынша, бейімделістің белгілеріне: а) тіндегі газ алмасуына жауапты
физиологиялык әрскеттсрдің түрактылығы; э) оттсгін максималды пайдалану
шамасы; б) әрекеттік жүйелердің шайкалусыз белсенділік және өзара
осерленіс деңгейінің тиянақтылығы; в) дене жэне ой еңбегіне жұмыскерлік
кабілетініц толык кайта жасалуы; г) олардың косымша түрткілерге
төзімділігі; д) хронология ауытқуларына орнықтылығы; е) организмнің
иммунадық белсенділігін қалпына келтіру; ж) ұрпак жаңғырту қасиеттері
жатады.
Достарыңызбен бөлісу: