Атты III халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағЫ
жүктеу/скачать 8,11 Mb. Pdf көрінісі
|
III TOM
| Негизги сӛздӛр: социалдык ӛнӛктӛштҥк, эмгек мамилелери, укуктук - теориялык
негиздер, келишимдер, жамааттык сҥйлӛшҥҥлӛр, экономикалык туруктуулук, социалдык макулдашуулар, кызматкерлер, иш берҥҥчҥлӛр. Бҥгҥнкҥ кҥндӛ социалдык ӛнӛктӛштҥк системасын анализдӛӛ мамлекеттеги социалдык туруктуулукка жакшы таасир тийгизген фактор катары эле эмес, экономиканы динамикалуу ӛнҥктҥрҥҥнҥн маанилҥҥ шарты катары ӛзгӛчӛ баалуулукка ээ боло баштады. Коомчулуктагы социалдык туруктуулук жана экономиканын ӛнҥгҥшҥндӛгҥ динамизм, биринчиден – жумушчу менен ӛндҥрҥш ээсинин ортосундагы байланыштын мҥнӛзҥнӛн кӛз каранды. Маңызы боюнча, социалдык ӛнӛктӛштҥк - эмгек мыйзамдарынын негизги милдеттерин ишке ашырууга багытталган юридикалык ченемдердин комплекси, ал эмгек мамилелеринин талаптарынын кызыкчылыктарын оптималдуу макулдашууга жеткирҥҥ ҥчҥн зарыл болгон укуктарды тҥзҥҥ болуп саналат. Мамлекеттик кызыкчылыктарды кӛздӛӛ жана анын эмгекти укуктук жӛнгӛ салуунун негизги принциптеринин бирин ишке ашыруу, тагыраак айтканда - кызматкерлердин, иш берҥҥчҥлӛрдҥн жана алардын бирикмелеринин эмгек мамилелеринде жана аны менен тҥздӛн тҥз байланышкан башка мамилелердеги келишимдик жӛнгӛ салуудагы катышуусун жҥзӛгӛ ашыруу эсептелет. Башкысы - социалдык ӛнӛктӛштҥк тараптарынын аны ишке ашырууга биргелешип катышуусу. Бул учурда, социалдык ӛнӛктӛштҥктҥн бардык эле мамилелери укук ченемдери менен жӛнгӛ салынбай тургандыгын эске алуу керек. "Социалдык ӛнӛктӛштҥк" категориясынын кӛп пландуулугу чет ӛлкӛлҥк мамлекеттердеги бул тҥшҥнҥктҥ белгилӛӛ ҥчҥн тҥзҥлгӛн ар кандай терминология жана тҥшҥндҥрмӛлӛрдӛ ӛз ордун тапкан. Бул, социалдык ӛӛнӛктӛштҥк - татаал коомдук кӛрҥнҥш фактысы менен байланыштуу, аны ар кайсы аспекттерде (коомдук-саясий, экономикалык, укуктук, социологиялык, практикалык ж.б.) тҥшҥнҥҥ анын ар кайсы тҥшҥнҥктӛрдҥн калыптандырууга алып келет [1,24-бет.]. Ошондуктан, биз социалдык ӛнӛктӛштҥктҥн маңызын комплекстик мамиле позициясынан алып караганда интегралдык жыйынтык катары караганыбыз туура болуп кӛрҥнҥп турат: биринчиден, баарлашуу ыкмасы катары, экинчиден, социалдык ӛз ара аракет механизми катары, ҥчҥнчҥдӛн, социалдык мамилелердин индикатору катары, анан калса, ушул шарттардын |