тасып қалған қүрсаулардан адамдар тез арада арыла алмай жүреді.
Оған тек өз күшімен, өз ынтасымен, өз батылдығымен ж әне өз даму-
ымен жетеді. Еркін ой тек акикатқа жүгінері сөзсіз, ал ол ешбір сыртқы
гиымға, қойылған шектерге жалтақтықпен сыйыса алмайды.
Ф илософияға ден қойған әрбір жанды осы жолға сілтеу, тіпті
кажег болса, жетелеу оқулыктардың да міндеті. Үсынылып отырған
оқул ы қта автор осы и деял ард ы арқ ау етті, әсір есе ф и л о со ф и я
окулыктарына қойылатын талаптар мен ж анрлы қ өлшемдер де солай
болуы қажет деп есептеді. Окулықтың ішкі күрылымы әрине, қой-
ылған міндеттерге сай жасалды.
Айтылған жайларға сәйкес ф илософ ияны ң тарихына арналатын
болім берілген жок- Ф илософ иялы қ ой тарихындағы үлы түлғалар-
дың идеяларын, козқарастарын, жалпы жүйелерін тар колемдегі жүмы-
ста асығыс баяндау оларды тым жадағай етіп көрсетуге мәжбүр етеді.
Автордың ойынш а бүл туралы өз алдына окулық болғаны жөн. Оның
есесіне үсынылып отырған оқулықгың әрбір такырыбында, катего-
риялары нда бүрын осы м әселені түсінуде неғүрлым қомақты үлес
косқан ойшылдардың козқарастары талданған. Бірақ, ф илософия та-
рихын окулы ктарда осы жолмен қатыстыру канш алы қты үтымды
екенін келешек корсетеді. Ф илософ ияны рухани қызметтің ғылым-
нан өзгеше дербес бір саласы деп қарағанды қтан, автор бүрынғы
оқулықтарда міндетті түрде орын алатын “ Қ огам” , “ Ғы лы м” , “М әде-
ниет” , “Д ін ” т.б. тарауларды да кажет деп таппады. Себебі олар со
циология, мәдениеттаны м , дін туралы ғылы мдарды ң салаларында
каралуы тиіс деп есептейді. Ф илософия болмыс пен таны мны ң бар-
лы к жалпы мәселелерін қамту керек дейтін көзқарастан бірте-бірте
1
Тоталитаризм - жаңа латынша total - жаппай, түгел. Барлығын біркелкілікке
күшпен қүруға тырысатын коғамдық жүйе, саяси идея, бағыт.
6
арылған жөн. Барлы қ сондай мәселелерді өз шеңберіне тарта беру
бірінш іден, ф и л осо ф и ян ы ң өзіндік өзгеш елігін анықтауға кедергі
болған болса, екінш іден, көп мәселелердің қай салаға жататынын
анықтаудың өзі қиын болатын. Олардың шекарасы қандай болуы керек
екендігі жөнінде I тарауда әңгіме болады және басқа тарауларда осы
мэселеге автор қайта соғып отырады.
Сонымен қатар бүрынғы окулықтарда жөнді қаралмайтын тіпті
оның құрамына еш қаш ан кірмеген көптеген
т а қ ы р ы п т а р ,
проблема-
лар, әсіресе категориялар кеңінен кіргізілді. Себебі өмір хақында
ойлануда олардың орны үлкен деп есептейді.
7
'
|