Жұмабаева жәзира аманжолқызы бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту
) Оқушылардың метапәндік нәтижелерін анықтау тапсырмалары
жүктеу/скачать 6,28 Mb. Pdf көрінісі
|
| 4) Оқушылардың метапәндік нәтижелерін анықтау тапсырмалары
(Авторлық әзірлеме) Эксперименттік кезеңнен кейінгі бұл тапсырмаларды оқушыларға қайта ұсына отырып, олардың бастауыш білім беру пәнін метапәндік тұрғыда оқыту аясында игерген метапәндік нәтижелерінің деңгейін тексеру. Оқушылардың ұсынылып отырған әр тапсырма бойынша анықталатын метапәндік нәтижелерінің тізімі төмендегі кестеде көрсетілген (кесте 27). Сонымен бірге кестеде әр тапсырманы бағалау шкаласы бар. Кесте 27 – Тапсырмалар бойынша метапәндік нәтижелер тізімі және оны бағалау шкаласы Жоспарланған метапәндік нәтижелер Метапәндік тапсырма нөмірі Балл саны 1 2 3 Барлық тапсырма саны – 11 Макс.балл – 11 балл Тапсырманы орындауға берілетін уақыт – 90 минут Үзіліс уақыты – 20 минут Мәтіннің негізгі ойын толық түсіну 1 1 Мәтіннен анық түрде берілген ақпаратты табу 2 1 140 27- кестенің жалғасы 1 2 3 Пайымның дұрыстығын мәтінмен сүйене отырып бағалау 3 1 Мәтінге бағдарлана отырып сөздің мағынасын түсіндіру 4 1 Логикалық қорытындыны жеңіл түрде жасау, салыстыру, өзара байланыс орнату, топқа жатқызу, топтастыру; Түрлі формадағы (мәтін, сурет, сызба, кескін) ақпаратты түсіну, оны бір формадан екінші формаға ауыстыруды жүзеге асыру 5 1 Әрекетті ретке келтіру 6 1 Мәтіннен анық емес түрде берілген ақпаратты табу. Маңызды ақпаратты белгілеу. Жазуды тексеру, мәтінмен тексеру, түзетулер енгізу 7 1 Мәтінді айтып беру барысында бірізділікті орнату. Мәтін жоспарын құрастыру. 8 1 Пәндік білімді, логикалық қорытындыны қолдана отырып, бақылау мен түзетуді жүзеге асыру 9 1 Адамның (мәтін кейіпкері) тұлғалық сапаларына сипаттама беруге, осы сапалардың барына мысалдар келтіруге 10 1 Ойын айтып беруге, өз ойын тұжырымдауға, кішігірім мәтіндер жазу 11 1 Алынған диагностикалық жұмыс нәтижесінде бақылау және тәжірибелік сынып оқушыларының метапәндік нәтижелерінің деңгейі арасында айтарлықтай алшақтық пайда болғанын байқаймыз. Нәтижелерді төмендегі 28- кестеден көруге болады. Кесте 28 – Оқушылардың метапәндік нәтижелерінің деңгейі Әдістеме Деңгей Оқушылардың метапәндік нәтижелерінің деңгейі Бақ.с.1 Бақ.с.2 Тәж.с.1 Тәж.с.2 Оқушылардың метапәндік нәтижелерін анықтау тапсырмалары Жоғары 11-8 балл 23 21 87 78 Орта 7-4 балл 22 24 10 20 Төмен 3-0 балл 50 50 3 2 Оқушылардың метапәндік нәтижелерінің деңгейін анықтау үшін әзірленген тапсырмалар негізінде тәжірибелік топ студенттері бақылау тобынан нәтижелері бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленбейді. Сөзімізге дәлел – олардың бақылау қағаздары. Алынған нәтижелерге толығырақ тоқталғымыз келеді. Тапсырмалар ішінде 5 тапсырма жоғары деңгейдегі тапсырма болып саналады. Олар: 1,5,7,8 және 11 тапсырма. Бақ.с.1 оқушыларының 23 жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындай алған. Оқушылардың 23 орта деңгейдегі тапсырмаларды орындаған. Ал қалған оқушының 50 төмен деңгейдегі 141 тапсырмаларды орынған. Бақ.с.2 оқушыларының 21 жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындай алған. Оқушылардың 24 орта деңгейдегі тапсырмаларды орындаған. Ал қалған оқушының 50 төмен деңгейдегі тапсырмаларды орынған. Тәж.с.1 оқушыларының 87 жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындай алған. Оқушылардың 10 орта деңгейдегі тапсырмаларды орындаған. Ал қалған оқушының 3 төмен деңгейдегі тапсырмаларды орынған. Тәж.с.2 оқушыларының 78 жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындай алған. Оқушылардың 20 орта деңгейдегі тапсырмаларды орындаған. Ал қалған оқушының 2 төмен деңгейдегі тапсырмаларды орынған (сурет 45). Сурет 45 Бақылау және тәжірибелік сынып оқушыларының эксперименттен кейін метапәндік нәтижелерінің қалыптасу деңгейі Жоғарыда келтірілген деректер диссертациялық зерттеу барысында жүргізілген қалыптастырушы эксперименттің нәтижелі болғандығын көрсетеді. Сонымен тәжірибиелік зерттеу жұмысымызды қорытындылай келе, бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту теориялық- әдіснамалық тұрғыдан негізделіп, оның әдістемесі әзірленсе, бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыдан оқытудың құрылымдық-мазмұндық моделі шығармашылықпен қолдануға бағытталса, онда бұл метапәндік сабақ үдерісінде оқушылардың тұлғалық, коммуникативті, реттеуші және жалпытанымдық әмбебап іс-әрекетінің дамуына мүмкіндік береді, өйткені бұл жағдайда оқушылар метапәндік біліктерінің қалыптасуына және жетілдіруге ықпал ететін белсенді қызмет түрлеріне қосылады деген болжамымыз дәлелденді. Енді осы болжамымыздың дұрыстығын математикалық- статистикалық әдіс көмегімен тексеріп көруді жөн көріп отырмыз. Төменде бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту негізінде оқушыларда 142 метапәндік нәтижеледі қалыптастырудағы тәжірибелік топтың бастапқы білім деңгейі мен соңғы көрсеткіштері ұсынлып отыр (кесте 29). Кесте 29 Бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту негізінде оқушыларда метапәндік нәтижеледі қалыптастырудағы тәжірибелік топтың бастапқы білім деңгейі мен соңғы көрсеткіштері Тәжірибелік топ оқушыларының ұсынылған әдістемелік жүйені қолданғаннан кейінгі пайыздық көрсеткішінің жоғарылауы және әдістемелік тиімділігі жөніндегі тұжырымымыздың дұрыстығын тексеру үшін және алынған нәтижелердің статистикалық тұрғыдан мәнділігін анықтау үшін Пирсонның χ 2 (хи - квадрат) критериін пайдаландық. Ол үшін оқушылардың бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту әдістемесі арқылы оқушылардың метапәндік нәтижелері қалыптасады деген болжамды тексереміз. Көрсеткіштер бастапқы соңғы -әлемді біртұтастықта қабылдауға қызығушылық танытуы. 40.5 50 -ақпаратты бір таңбалау жүйесінен екіншісіне түрлендіруде абстаркциялық ойлауды қажет етуі; -ақпараттың бірнеше түрлерін қысқаша мазмұндау жайлы білімі. 28.7 44.2 -метапәндік тұрғыда оқытуда мәтіннен айқын берілген ақпараттық фактілерді таба алуы. 25.7 44.7 -мәтінді түсіндіру, мәтін мазмұны бойынша тұжырым жасай алуы. 22.2 44.2 -метапәндік тұрғыда оқытуда мәтін негізіндегі ой-пікірлерді білдіре алу. -мәтіннің негізгі ойын толық түсіну білігінің болуы; -логикалық қорытындыны жеңіл түрде жасау, салыстыру, өзара байланыс орнату, топтастыру іскерлігінің болуы; -пайымның дұрыстығын мәтінге сүйене отырып бағалау әрекетінің болуы. 21.7 48.7 143 Бастапқы болжам 0 H - бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту әдістемесі арқылы оқушылардың метапәндік нәтижелері қалыптаспайды. Ал балама болжам 1 H - бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту әдістемесі арқылы оқушылардың метапәндік нәтижелері қалыптасады. 2 - критериімен k i i i i i f f f f 1 1 2 1 2 формуласы бойынша есептейміз. Мұндағы 1 i f және i f - салыстырылып отырған таңдамалардың жиіліктері. 𝑥 2 = 90,25 90,5 + 15,5 72,9 + 361 70,4 + 484 66,4 + 729 70,4 = 0,9 + 0,2 + 5,1 + 7,2 + 10,3 = 24 Берілген q = 0,05 мәнділік деңгейі мен еркіндік дәреже саны v=k-1=5-1=4 арқылы арнайы кестеден х 0,05 2 (4)=9,5 критикалық мәнін анықтаймыз. 2 05 . 0 2 болғандықтан (24>9,5) 0 H болжамы қабылданбайды. Яғни, бастауыш білім беру пәндерін метапәндік тұрғыда оқыту әдістемесі арқылы оқушылардың метапәндік нәтижелері қалыптасады. |