Хабаршы «Педагогика ғылымдары» сериясы

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(48), 2015 г. 
49 
很久以前的国王的功德的，或者用来祭祀自己的祖先的，在《诗经》里都有体现。在创作群体上，诗
经的作者范围很广，可能有当兵的战士，种田的农夫，仓库管理员，离婚的妇女，采摘野菜的姑娘，
相约的情侣，甚至是国家的史官都参与了《诗经》的创作。而与此相对，《楚辞》相对来说要简单一
些，首先，楚辞多数我们都能知道具体的作者，比如著名文人，和端午节来历有关的屈原，据说中国
人在阴历五月五日这天吃粽子就是因为要纪念屈原的逝世，他创作的《离骚》《九章》等等作品，在
作品中运用了象征的手法，以
“香草美人”为意象，代表那些忠臣和贤明的君主。他希望用自己的爱国
之心，赢得楚怀王的信任，但这个国王却很让他失望，当国家被打败时，他不愿意像其他的大臣那样
逃亡，而是选择了投汨罗江自杀了。屈原个人的行为本身就像一首诗，很具有感染力，再和他的
“楚辞
”结合起来，就更能激起中国人的爱国主义情感了。当然，还有很多的楚辞作品，时间有限不能一一阅
读，更不能一一展开，这里仅仅以屈原的《离骚》为代表说明楚辞的思想特征。在创作群体上，正如
之前说的，基本都是有名有姓的文人，代表性人物还有宋玉，他是屈原的学生，但在后来，在中国人
的很多作品中这个很聪敏，很帅气的学生背叛饿了他的老师。这个可以从后来的剧作家郭沫若那里找
到证据。 
在对后世影响这一点上，很多中国人称，《诗经》是开创了中国诗歌现实主义传统，而相对的那个
《楚辞》则开创了浪漫主义传统，这两个文学传统，在中国以后的文学创作中被继承下来。 
说到文学传统，不能不提李白这个作家。李白是中国古代诗歌史上不得不提的一位伟大诗人，他的
诗歌创作，不仅仅影响到了中国人的审美观念和文学创作传统，发展了浪漫主义诗歌实践，同时也影
响到了周边的许多国家。可以说李白是汉文化圈不可或缺的一位诗歌大师。他的许多篇章至今仍在中
国周边的一些国家被传颂，比如他的《静夜思》《望庐山瀑布》《赠汪伦》等等诗歌，在中国大人小
孩都知道的，非常有名。我比较喜欢他的《静夜思》。 
床前明月光，疑是地上霜。举头望明月，低头思故乡。 
简简单单的四行诗句，就把一个离家在外的人，那种对家乡的思念勾画出来，画面感很鲜明，在这
幅画里，我们可以看到，旅馆里的床和窗，窗外的月光，还有一个思念故乡的人，除了这些之外，我
们还可以通过诗歌的字面信息，把月光想象成草木上的冰霜，还可以想象出那远在千里之外的故乡的
山水和亲人。真是美极了，真难得李白能够想象出如此美妙的句子，也难怪中国大人和小孩都喜欢这
首诗，我也非常喜欢李白和他的诗歌。 
通过上面的介绍，我们不难发现，中国诗歌历史悠久，创作经验丰富，出色的诗篇和诗人数不胜数
，很多的诗人和诗篇，不仅仅改变了中国的历史和社会以及文化，同时也在过去影响着中国的一些周
边国家，到了近代，它的影响力更是广泛。它的存在，推动了世界文学的发展，丰富了人类诗歌创作
的经验和内涵。 
孔子生活的时代，在希腊也有一位巨人在从事着后来塑造西方文化的研究，这个人就是 Plato，Plato
为西方的诗歌打下了人本主义的传统，随着近代科学的发展，西方又经历了将诗学科学化的努力，比
如将结构主义运用于诗歌鉴赏，用解构主义进行诗歌主旨探究，找出核心意义，用 Freud 的精神分析
学说来探究诗歌创作的动力等等各式各样的所谓科学的方法。最终人们似乎发现，诗歌美不见了，诗
歌被肢解，被剖析，诗歌消散了。而中国的诗歌创作以及诗歌理论，似乎可以再次为世界提供经验。 
我对中国的古代诗歌知道的还很少，中国的文化博大精深，还有很多的工作需要去做，在这阶段，
仅仅是初步进行了部分篇章的阅读，我想，如果我想进一步研究诗学，想要以中国诗学作为一个切入
角度，更好地理解中国诗歌，甚至是世界诗歌创作现象，以及诗歌创作、接受等方面更为本质的东西
，我应当进一步去阅读更多的诗歌，比如杜甫、白居易、苏轼、李清照、辛弃疾等等名家的作品。当
然相关的一些理论性著作也需要进一步涉猎，比如曹丕的《典论
·论文》、刘勰的《文心雕龙》、陆机
的《文赋》、钟嵘的《诗品》、严羽的《沧浪诗话》等内容，这将对我未来的研究工作大有裨益。 
 
1 Pound, Ezra. Cathy. London: E. Mathews, 1915. 
2 Klages, Mary. 
文学理论
[M]. 
上海：上海外语教育出版社，
2009. 
3 
孙隆基
. 
中国文化的深层结构
[M] 
桂林：广西师范大学出版社，
 2004. 
4 
王前
. 
中西文化比较概论
[M]. 
北京：中国人民大学出版社，
2005. 
5 
袁行霈
. 
中国诗歌艺术研究（第
3
版）
[M]. 
北京：北京大学出版社，
2009 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(48), 2015 г. 
50 
Summary 
Poetry is the treasure of human culture, starting with human language competence of expression, poetry became human 
best  friend.  From  the  unique  perspective  of  foreign  students  in  China,  this  paper  examines  the  unique  artistic  charm  of 
Chinese classical poetry. 
Key Words: Cathy Poet; Classic of Poetry; Chu Ci; Li Pai  
 
УДК 378.147-322+61:808.03 
 
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИНТЕРАКТИВНЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЕ СТУДЕНТОВ 
НА ЗАНЯТИЯХ ПО ИНОСТРАННОМУ ЯЗЫКУ В МЕДИЦИНСКОМ ВУЗЕ 
 
О.Я. Сулейменова – доц., 
А.А. Садыкова – ст.преп, 
И.В. Лозенко – ст.преп., КазНМУ им. С.Д. Асфендиярова, г. Алматы 
 
Управление мотивацией изучения иностранного языка является одной из центральных проблем методики обуче-
ния студентов в медицинском вузе. Иностранный язык как предмет обладает рядом специфических черт, одной из 
которых  является  овладение  иностранным  языком  в  рамках  будущей  профессиональной  деятельности.  На  данной 
момент,  обучение  иностранным  языкам  в  основном  носит  искусственно-учебный  характер  в  силу  отсутствия  у 
студентов естественной потребности в общении на иностранном языке. В связи с этим перед преподавателем стоит 
задача создания обстановки иноязычного речевого общения в процессе обучения языку, максимально приближенной 
к естественным условиям. В современной практике преподавания иностранного языка эффективно применяется ряд 
личностно-ориентированных технологий, которые обеспечивают повышение уровня мотивации, самоопределение и 
самореализацию студента как языковой личности в процессе овладения и использования иностранного языка.  
Ключевые  слова:  мотивация,  интерактивная  деятельность,  профессиональная  деятельность,  речевое  общение, 
естественные  условия,  личностно-ориентированные  технологии,  самореализация  студентов,  речемыслительная 
активность 
 
Управление  мотивацией  изучения  иностранного  языка  является  одной  из  центральных  проблем 
методики  обучения  студентов  в  медицинском  вузе.  Иностранный  язык  как  предмет  обладает  рядом 
специфических  черт,  одной  из  которых  является  овладение  иностранным  языком  в  рамках  будущей 
профессиональной деятельности.  
К  сожалению,  на  данный  момент,  обучение  иностранным  языкам  в  основном  носит  искусственно-
учебный характер в силу отсутствия у студентов естественной, потребности в общении на иностранном 
языке.  В  связи  с  этим  перед  преподавателем  стоит  задача  создания  обстановки  иноязычного  речевого 
общения в процессе обучения языку, максимально приближенной к естественным условиям. Важнейшим 
фактором,  стимулирующим  процесс  иноязычного  речевого  общения,  следует  считать  мотивацию 
усвоения иностранного языка.  
«Мотивационный аспект  имеет решающее значение также и для активизации всех психологических 
процессов- мышления, восприятия, понимания и усвоения иноязычно материала. Для этого необходимо 
повышать уровни мотивации к усвоению иностранного языка и эффективности всего учебного процесса. 
На  занятиях  по  иностранному  языку  используются  различные  приемы  вовлечения  студентов  в 
интерактивную деятельность» [2].  
Слово  «интерактивный»  происходит  от  слова  «интеракция»  -  взаимодействие  (преподавателя  и 
обучаемых, студентов друг с другом и.т.п.). В современной практике преподавания иностранного языка 
эффективно  применяется  ряд  личностно-ориентированных  технологий,  которые  обеспечивают 
самоопределение  и  самореализацию  студента  как  языковой  личности  в  процессе  овладения  и 
использования иностранного языка. Технология интерактивного обучения (обучение во взаимодействии) 
основана  на  использовании  различных  методических  стратегий  и  приемов  моделирования  ситуаций 
реального общения и организации взаимодействия студентов в группе (в парах, в малых группах) с целью 
совместного решения коммуникативных задач. Для опытных преподавателей не является новыми такие 
формы обучения во взаимодействии, как: диалогическая, парная, полилогическая, групповая, игровая.  
Это  традиционные  формы  обучения.  Остановимся  подробнее  на  технологии  обучения  в 
сотрудничестве  и  вариантах  метода  такого  обучения.  Обучение  в  сотрудничестве  использовалось  в 
дидактике  довольно  давно.  Идея  обучения  в  группах  относится  к  20-м  годам  20  в.,  но  разработка 
технологии совместного обучения в малых группах началась лишь в 70-е годы.  
Главная идея обучения в сотрудничестве - «учиться вместе, а не просто выполнять что-то вместе!».  

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(48), 2015 г. 
51 
Различные  рекомендации  по  организации  «обучения  в  сотрудничестве»  и  по  использованию 
интерактивных  методов  на  занятиях  по  иностранному  языку  в  медицинском  вузе  рассматриваются  в 
учебных пособиях: [1, 3, 4, 5, 6]  
 
На современном этапе существует несколько вариантов метода обучения в сотрудничестве:  
«АЖУРНАЯ ПИЛА, МАШИННАЯ НОЖОВКА». 
Этот  вариант  разработан  профессором  Элиотом  Аронсоном  в  1978  году.  Студенты  объединяются  в 
группы по шесть человек для работы над учебным материалом, который разбит на фрагменты (логиче-
ские и смысловые блоки). Вся  команда  может  работать  над  одним  и тем же  материалом. Но при  этом 
каждый  член  группы  получает  тему,  которую  разрабатывает  особенно  тщательно  и  становится  в  ней 
экспертом. Проводятся встречи экспертов из разных групп. Затем каждый докладывает в своей группе о 
проделанной работе. Всем необходимо внимательно слушать друг друга, делать записи. На заключитель-
ном  этапе  преподаватель  может  задать  любому  студенту  в  группе  вопрос  по  теме.  Либо  студенты 
проходят индивидуальный контрольный срез, который и оценивается. Результаты суммируются. Коман-
да, набравшая большее количество баллов, награждается.  
«УЧИМСЯ ВМЕСТЕ» 
Такой подход к организации обучения в сотрудничестве разработан в университете Миннесота в 1987 
году.  
Группа  студентов  разбивается  на  разнородные  (по  уровню  обученности)  подгруппы  в  3-5  человек. 
Каждая подгруппа получает одно задание, являющееся подзаданием какой-то большой темы, над которой 
работает  вся  группа.  Основные  принципы  -награда  всей  команде,  индивидуальный  подход,  разные 
возможности - работают и здесь. Внутри подгруппы студенты самостоятельно определяют роли каждого 
в  выполнении  общего  задания.  Таким  образом,  с  самого  начала  группа  имеет  как  бы  двойную  задачу: 
академическую- достижение познавательной, творческой цели; социально- психологическую- осуществ-
ление в ходе выполнения задания определенной культуры общения. Роль преподавателя-контроль.  
«ИССЛЕДОВАТЕЛЬСКАЯ РАБОТА СТУДЕНТОВ В МАЛЫХ ГРУППАХ». 
Этот вариант разработан профессорам Шломо Шараном в 1976 году. 
Акцент  делается  на  самостоятельную  деятельность  обучаемых.  Студенты  могут  работать 
индивидуально или в группах до шести человек. Они выбирают подтему общей темы, которая намечена 
для изучения всей группой. В малых группах эта подтема разбивается на индивидуальные задания для 
отдельных  студентов.  Каждый  вносит  свою  лепту  в  общую  задачу.  Совместно  составляется  единый 
доклад,  который  и  подлежит  презентации  на  занятии  перед  всей  группой.  Чаще  этот  вариант  работы 
используется в проектной технологии.  
Основные  принципы  -  одно  задание  на  малую  группу,  одно  поощрение  на  малую  группу, 
распределение ролей -соблюдаются во всех случаях.  
РАБОТА С НОВОЙ ЛЕКСИКОЙ. 
Группа  обычно  состоит  из  двенадцати  человек,  которых  можно  объединить  в  три  подгруппы  по 
четыре человека, т.е. по две пары.  
Сначала  новая  лексика  вводится  фронтально.  Затем  начинается  работа  в  малых  группах.  В  каждой 
группе  студенты  получают  карточки  с  заданием:  перевести  словосочетания.  В  карточке  обязательно 
дается ключ для проверки правильности ответов. Студенты работают парами. Сначала один из партнеров 
дает задания и проверяет по ключу свои карточки. Затем студенты меняются ролями. После этого пары 
объединяются  в  четверки  и  тренируются  в  правописании  новых  лексических  единиц,  например: 
медицинских  терминов.  Сильный  студент  диктует  слово  или  словосочетание,  остальные  пишут,  затем 
сверяют. Если кто-то ошибся, то должен написать слово (словосочетание) несколько раз до запоминания.  
Затем группе дается письменное упражнение, которым они отчитываются о проделанной работе. Это 
задание выполняется «по цепочке» (один начинает, остальные продолжают друг за другом).  
РАБОТА НАД ГРАММАТИЧЕСКИМ МАТЕРИАЛОМ. 
При изучении грамматики часто используется либо вариант «Учимся вместе», либо «Ажурная пила, 
машинная  ножовка».  Например,  при  изучении  темы  Futurum  I  und  II  (на  немецком  языке)  и  Времена 
группы  Indefinite  (на  английском  языке)  группе  предлагается  заполнить  таблицу  с  графами:  «Случай 
употребления», «Указатели» и «Схемы». Группа делится на три подгруппы. Каждая команда выполняет 
свою функцию.  
Вариант  «Учимся  вместе»:  каждой  группе  выдаются  карточки  с  типовыми  предложениями  по 
изучаемой  теме,  подобранные  так,  чтобы  первая  группа  выявляла  основанные  случаи  употребления 
времени  -  описала  действия;  вторая  нашла  указатели,  слова-помощники;  третья  составила  схемы 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(48), 2015 г. 
52 
утвердительного, отрицательного и вопросительного предложений. Таким образом, таблица заполняется, 
получается готовые правило для заучивания дома. На следующем уроке можно предложить различные 
упражнения,  задания  для  проверки  знаний  каждого  студента  по  изучаемой  тематике.  В  варианте 
«Ажурная  пила,  машинная  ножовка»  все  группы  заполняют  таблицы  целиком.  В  каждой  команде  есть 
эксперты  по  «случаям  употребления»,  «указателям»  и  «схемам».  Они  встречаются,  советуются,  затем 
приносят информацию в свои группы. В результате взаимодействия студенты систематизируют знания по 
изучаемой  грамматической  теме.  Обычно  после  такой  работы  дается  тест  каждому  индивидуально. 
Результаты суммируются, и выставляется оценка группе.  
В  нашей  статье  мы  дали  краткую  характеристику  основных  примеров  вовлечения  студентов  в 
интерактивную  деятельность  на  занятиях  по  иностранному  языку.  После  рассмотрения  этих  приемов 
можно  сделать  вывод,  что  оптимально  подобранный  учебный  материал  укрепляет  все  составляющие 
мотивации обучения студентов иностранному языку: потребности, интересы, эмоции, сами мотивы. 
Формирование устойчивого уровня мотивации обучения обязывает преподавателя подбирать соответ-
ствующие  учебные  материалы,  которые  представляют  собой  когнитивную,  коммуникативную,  профес-
сиональную  ценности,  носят  творческий  характер,  стимулируют  речемыслительную  активность 
студентов.  
 
1  Афанасов  В.В.,  Долтмурзиев  Д.О.,  Черезова  Т.Л.  Английский  язык  для  медицинских  специальностей.  -  М.: 
Издательский центр «Академия», 2005. - с. 3-5 
2  Бородулина  М.К.,  Карлин  А.Л.,  Лурье  А.С.,  Минина  Н.М.  Обучение  иностранному  языку  как  специальности. 
(Немецкий язык). - М.: Высшая школа, 1975. - с. 237-256.  
3 Караулов Ю.Н. Русский язык и языковая личность. -М.: Просвещение, 1987.-с. 164-168 
4  Маслова  А.М.,  Вайнштейн  З.И.,  Плебейская  Л.С.  Учебник  английского  языка  для  медицинских  ВУЗов.  -  М.: 
Лист Нью,2005 - с.3-5 
5  Марковина  И.Ю.,Максимова  З.К.,  Вайнштейн  М.Б.  Учебник  английского  языка  для  медицинских  ВУЗов.-М.: 
ГЭОТАР-медиа, 2013-с.3-7. 
6 Сулейменова О.Я., Еленова А.К., Немецкий язык.- Алматы:Deluxe printery,2005.-с.3-10 
Түйін 
Медициналық  ЖОО студенттерін оқыту әдістемесіне ортақ мәселелердің  бірі шет тілін үйренуге  ынталандыру 
болып табылады. Шет тілі болашақ кәсіби қызметтің бір бөлігі ретінде оны меңгеруде нақты бірқатар ерекшеліктері 
бар  субъект  болып  танылады.Қазіргі  уақытта,  студенттердің  шет  тілінде  қарым-қатынас  қажеттілігі  табиғи 
болмауының негізінде шет тілін оқыту жасанды сипатта болып отыр. Осыған байланысты, оқытушы мүмкіндігінше 
шет  тілін  оқыту  үдерістеріне  табиғи  тілді  пайдалануда  ауызша  қарым-қатынас  жасау  керек.  Заманауи  практикада 
шет  тілін  оқытуда  студенттің  өзін-өзі  ынталандыру  деңгейін  арттыруда  бір  қатар  тұлғалық-бағдарланған 
технологиялар тиімді қолданылып келеді. 
Тірек сөздер:дәлелдеу, интерактивтік қызмет, кәсібилік қызмет, ауызша байланыс, табиғи жағдайлар, тұлғалық-
бағдарланған технологиялар, студенттердің өзін-өзі ынталандыру, сөйлеу ойлау белсенділігі. 
 
Summary 
The motivation control of foreign language studying is one of the central problems of students teaching methodology in 
medical university. Foreign language as a subject has some specific characteristics, one of them is foreign language mastering 
in the ranges of their future professional activity. At present time, foreign language teaching has mainly the artificial teaching 
character,  because  of  the  absence  in  students  the  natural  necessity  in  foreign  language  contacts.  In  connection  with  this 
problem,  the  task  is  delivered  before  a  teacher  to  organize  situations  of  foreign  language  speech  contacts  in  process  of 
language studying, which correspond to natural conditions. In modern practice of foreign language teaching the number of 
personal-orientate  technologies  is  used,  which  provide  the  improvement  of  motivation  level,  self-determination,  self-
realization of students as language personalities in process of mastering and using foreign language.  
Key words:  motivation, interactive activity, professional activity, speech contacts, natural conditions, personal orientate 
technologies, self-realization of a student, speech-thinking activity 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(48), 2015 г. 
53 
УДК 007.51 
 
ӘЛЕМДЕГІ ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУ ҮЛГІЛЕРІН ТАЛДАУ 
 
Д.Н. Исабаева – Бақылау және бағалау бөлімінің бастығы, п.ғ.к, қауымдастырылған профессор м.а.,  
М.С. Уразымбетов – Программалау бөлімінің бастығы  
 
Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті елу елінің қатарына қосылуының стратегиялық мақсатына 
сәйкес келетін білім беру саласының негізгі міндеттерінің бірі – қашықтықтаноқыту. Қашықтықтан оқыту 
түсінігі  қашықтықтан  телекоммуникациялық  білім  берумен  пара-пар,  сонымен  қатар  «білім  берудің 
субъектілері  мен  объектілерінің  өзара  әрекетінің  үдерісі  мен  нәтижесі»  [1].  Қашықтықтан  оқыту 
ұғымының кең мағынасы әртүрлі коммуникация нәтижесінде, яғни электрондық, сонымен қатар ауызша, 
баспа  құралдары  негізінде  орындалатын  субъектілердің  өзара  әрекетімен  түсіндіріледі.  Бұдан 
қашықтықтан оқытудыөзбетінділік жүйе ретінде қарастыруға болады. Қазіргі таңда қашықтықтан оқыту 
туралы  әлем  тәжірибелері  күннен-күнге  артуда.  Сондықтан  қашықтықтан  оқытуды  ұйымдастырудың 
мүмкін  болатын  нұсқаларына,  олардың  ерекшеліктеріне,  біріншіден,  бұл  нұсқаны  қандай  мақсаттарға 
қолдануға  болатындығын,  екіншіден,  мүмкін  болатын  нұсқалардың  әрқайсысының  компоненттерінің 
ерекшеліктері қандай, соның ішінде оқыту үдерісін ұйымдастыруға, мазмұнды, әдістерді, ұйымдастыру 
формалары мен оқыту құралдарын іріктеуге қалай әсеретіндігін білуді анықтау қажет. 
Қашықтықтан оқыту нұсқалары туралы айта келе, біз мүмкін болатын модельдер туралы сөз еткіміз 
келіп отыр. 
Іс-әрекет аясының әртүрлі модельдерінің анықтамалар бар. Қазақ кеңес энциклопедиясында: «Үлгі... 
қандай  да  бір  нысанның,  үдерістің  немесе  құбылыстың  (аталған  үлгінің  түпнұсқасы)  «орынбасары» 
ретінде  қолданылатын  кез  келген  бейне  (ойша  немесе  шартты:  сурет,  сипаттама,  схема,  сызба,  график, 
жоспар, карта және т.б.)» деп анықтама берілген [2] . 
Біз  қашықтықтан  оқытуды  білім  берудің  қашықтықтан  оқыту  жүйесін  ұйымдастыру  және  оқыту 
үдерісін  ұйымдастыру  бойынша  екі  белгісі  бойынша  мүмкін  болатын  үлгілерін  қарастырайық.  Қазіргі 
таңда  әлемдегі  практикада  қашықтықтан  білім  беру  жүйесі  әртүрлі  дәстүрлі  құралдар  мен  ақпараттық 
технологиялар құралдарына: теледидар, видеожазба, жазба құралы, компьютерлік телекоммуникациялар 
және т.б. алты танымал үлгілеріне негізделеді. 
1.Экстернат типі бойынша оқыту. Мектеп немесе ЖОО (емтихан) талаптарына бағытталған, күндізгі 
оқу мекемесіне қандай да бір себептерге байланысты келе алмайтын оқушылар мен студенттердіоқытуға 
арналады.  Үлгі  мамандардың  кеңесін,  тестілеуді  қамтиды.  Бұл  үлгінің  түспнұсқасы  негізгі  міндеті 
қарапайым оқу мекемелеріне келе алмайтын оқушылар мен студенттерге аттестат, дәреже және т.б. алуға 
арналған  емтихандарды  жүргізу  болып  табылатын  1836  жылы  Лондон  университетінде 
ұйымдастырылған үлгі болып табылды [3]. Қазіргі таңда кеңес беру үшін телекоммуникация құралдары 
алдыңғы кезекте электрондық пошта қолданылады.  
2.  Университетте  оқыту  (бір  университет  негізінде).  Бұл  студенттерді  арақашықтықта  оқытуға 
арналған  бүтіндей  жүйе.  Оқыту  ақпараттық  технологияларды  кеңінен  қолдану,  соның  ішінде 
компьютерлік технологияларды, аудио және видео материалдарды пайдалану арқылы жүргізіледі. Жеке 
университеттің  ақпараттық  –білім  беру  орталары  құрылады.  Мұнда  студенттер  өз  курсы  бойынша 
қосымша  материалдардың  кең  көлемін  ала  алады.  Мұндай  бағдарламалар  көптеген  алдыңғы  қатарлы 
әлем университеттерінде дайындалған. Австралиядағы Жаңа Оңтүстік Уэльс университеті 5000 студентті 
сырттай және қашықтықтан оқытады, ал күндізгі бөлімде 3000 студент оқиды [4]. 
3.  Бірнеше  оқу  орындарының  бірлестігіне  негізделген  оқыту.Қашықтықтан  оқыту  бағдарламасын 
дайындауда бірнеше білім беру ұйымдарының бірлесуі оның кәсіби сапасын арттырады. Аталған практи-
ка  Кеприкон  халықаралық  университетінің  телебілім  беру  бағдарламасында  (Capricorn  Interuniversity 
Teleducation  Program,  1990)  жүзеге  асырылған.  Оны  дайындауға  Аргентина,  Боливия,  Бразилия,  Чили 
және Парагвай университеттері қатысты. Осындай ынтымақтастықтың негізінде жасалған басқа бағдарла-
маларды  «Білім  берудегі  достастық»  (Commanwealth  of  Education,  1992).  1987  жылы  ынтымақтастық 
жағдайында  телекоммуникация  негізінде  барлық  Британ  елін  ұлтын  біріктіруге  арналған  қашықтықтан 
оқыту желісі ұйымдастырылған [5]. Аталған бағдарламаның озық мақсаты – елдің кез келген азаматына 
өз елін, өз үйін тастап кетпей, елде қызмет етіп жатқан колледж және университеттердің бірлігі негізінде 
кез келген білім алу. 
4. Арнайы білім беру мекемелерінде оқыту. Қашықтықтан оқыту мақсатында арнайы құрылған Білім 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(48), 2015 г. 
54 
беру  мекемелері  мультимедиалық  курстарды  дайындауға  бағдарланған.  Олардың  құзырлығына  білім 
алушылардың  білімін  бағалау  мен  аттестаттау  кіреді.  Ең  күрделі  осыған  ұқсас  мекеме  соңғы  жылдары 
көптеген  студенттер  Ұлыбританиядан  ғана  емес,  соынмен  қатар  ынтамақтастықтағы  бірнеше  елдерден 
келіп  оқитын  студенттерді  қашықтықтан  оқытатын  Лондондағы  ашық  университет  болып  табылады. 
АҚШ-та мұндай университет ретінде 40 инженерлік колледждерме қатар әртүрлі инженерлік мамандық 
бойынша  студенттерді  дайындайдын  Ұлттық  технологиялық  университетті  атауға  болады.  1991  жылы 
университет  штат  әкімшілігі,  бизнес  саласымен  тығыз  байланыста  болып  осы  40  колледждерді 
қашықтықтан оқытудың телекоммуникациялық желісімен біріктірді [5]. Оқу ақысын олардың студенттері 
жұмыс істейтін ұйымдармен фирмалар жүзеге асырады. 
5. Автономды оқыту жүйесі.Дәстүрлі түрде шетел практикасында бұл үлгі, тек қана интерактивтілік 
болғанда  ғана  қашықтықтан  оқыту  үлгісіне  жатады.  Аталған  жүйенің  көмегімен  оқыту  интерактивті 
тақта, ТВ немесе радиопрограммалардың, сонымен қатар қосымша баспа құралдардың негізінде орында-
лады. Аталған қашықтықтан оқысу үлгісі АҚШ мектептерінің жоғары сыныптарында жәе университетте-
рінде  кеңінен  таралған  [4].  Бірақ  та  бұған  өзбетімен  білім  беру  бағдарламаларын  да  қосады.  Мұндай 
оқыту тәсілінің мысалы ретінде американдық-самоандық телевизиялық жоба, никарауалық радио матема-
тиканы оқыту жобасы және т.б. келтіруге болады. 
6. Мультимедиалық бағдарламалар негізінде кіріктірілген қашықтықтан оқыту. Бұл кеңес түріндегі 
өзбетінділік білім беру бағдарламалары. Ол мектепті қандай да бір себептерге байланысты бітіре алмаған 
адамдарды,  ересек  аудиторияны  оқытуға  арналған.  Бұған  ұқсас  жобалар  міндетті  білім  беру 
бағдарламаларының бір бөлігі бола отырып осы бағдарламаға кіріктірілген болуы (Колумбияда мұндай 
бағдарламалардың  мысалдары  бар)  немесе  арнайы  білім  беру  мақсатына  бағдарланған  (мысалы, 
Британдық  сауаттылық  бағдарламасы),  немесе  арнайы  денсаулықты  сауықтандыру  бағдарламасына 
бағдарланған,  мысалы  дамушы  елдерге  арналған  бағдарламалар.  Соңғы  жылдары  осыған  ұқсас  үлгілер 
халықаралық және аймақтық ақпараттық білім беру ортасында кеңінен қолданылуда. 
Соңғы 20 жылда қызмет етіп келе жатқан, жоғарыда келтірілген үлгілерді, қашықтықша әрекет ететін 
барлық білім беру үлгілерінің негізгі мақсаттарын келесідей ерекшелеуге болады: 
-  білім  алушыларға  өз  білімдерін  білім  беру  бағдарламасы  аясында  әртүрлі  сала  бойынша 
толықтыруға, жетілдіруге мүмкіндік береді; 
-  сәйкесінше  емтихандар  нәтижесі  негізінде  біліктілік  деңгейі  туралы  сертификат,  аттестат  беруге 
жағдай жасайды; 
-мектеп және ЖОО бағдарламасының әртүрлі бағыттары бойынша сапалы білім беруге көмектеседі. 
Мұнда  күндізгі,  сырттай  және  қашықтықтан  оқыту  формалары  практикадан  өтетін  жеке 
университеттердің  бағдарламалары,  арнайы  бағыт  бойынша  білім  алушыларға  өзбетімен  қолдануға 
арналған  бірнеше  білім  беру  мекемелерінің  біріккен  күштерімен  жасалған  және  университет 
аралықпайдаланылатын  бағдарламалары  қолданылады.  Бірақ  та  қашықтықтан  оқыту  формасы  туралы 
айтқанда  мұндай  оқыту  сәйкесінше  оқыту  құралдарының  негізінде  ғана  емес,  сонымен  қатар 
оқытушылармен, басқа студенттермен қарым-қатынас негізінде орындалатынғына назар аудару керек.  
Қашықтықтан  оқыту  үлгісін  оқу  үдерісін  ұйымдастыру  тұрғысынан  қарастырайық.  Қашықтықтан 
оқыту институты (Institute for distance Education University of Maryland, USA) оқыту үдерісін ұйымдастыру 
үшін үш үлгіні ұсынады [6]: 
А.  Шашыратылған  сынып.Бұл  үлгі  нақты  уақыт  режимінде  оқыту  үдерісін  ұйымдастыру  негізінде 
құрылады.  Сабақ  күндізгі  бөлім  студенттерімен  қатар  интерактивті  телекоммуникция  құралдарының 
көмегімен  «ажыратылған»  студенттермен  видеконференция  түрінде  өткізіледі.  Аталған  үлгіні  қолдану 
студенттердің белгіленген  уақытта компьютердің алдында немесе  виедоконференциямен жабдықталған 
құралдары бар аудиторияда жиналуын ұсынады. 
Ә.Оқушылардың  өзбетінділік  жұмысы.  Бұл  үлгі  оқушылардың  еркін  орналасуына,  асинхронды 
режимде жұмыс істей білу мүмкіндігіне арналған. Оларды қажетті әдістемелік және оқу материалымен, 
сонымен  қатар  оқу  бағдарламаларымен  қамтамасыз  етіледі.  Олар  сұрақтарға  жауап  беретін,  олардың 
жұмысын  бақылайтын  институт  кеңесшісімен  байланысты  орнатуға  мүмкіндік  алады.  Байланыстар 
телефон  көмегімен,  дыбыс  поштасымен,  телеконференциямен,  электронды  поштамен  немесе  қарапайы 
поштамен орындалады. 
Б. Ашық білім беру + сынып.Бұл үлгі студентке дербес жұмыс істеуге мүмкіндік беруді қамтамасыз 
ететін,  сонымен  қатар  студеттердің  топпен  жұмыс  істеуі  үшін  қажетінше  интерактивті 
телекоммуникациялық  технологияларды  дәстүрлі  баспа  материалын,  басқа  оқыту  құралдарын 
(видеожазба, CD) қолдануды қарастырады.  

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(48), 2015 г. 
55 
Сонымен,  жоғарыда  келтірілген  әлемдік  тәжірибелерді  қорытындай  келе,  қашықтықтан  оқытудың 
келесідей артықшылықтарын келтіруге болады: 
-
 
мобильділігі  –  оқу  материалдарын  пайдаланудың  жылдамдығы  (оларды  жылдам  табу,  компьютер 
интерфейсін ыңғайлы формасын орналастыру және жылдам көбейту); 
-
 
гипермәтіндер  –  ақпаратты  берудің  иерархиялық  құрылымы  (иллюстративті  материалды  кеңейту, 
меңгерілген ақпараттың құрылымданған көлемін арттыру); 
-
 
интерактивтілігі  –  online  режимінде  ақпаратты  беру  және  оқушылармен  өзара  әрекетіндегі  оқу 
құралдарының енуі; 
-
 
қашықтықтан  –  оқу  орталығының,  мәліметтер  қоры,  электронды  кітапханалар  және 
оқытушылармен арақашықтықта байланыс жасау мүмкіндігін беруі; 
-
 
әрбір нұсқаның да тиімді екендігі. 
 
1  Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  Жолдауы.  2014  жылғы  17 
қаңтар. 
2 Қазақкеңесэнциклопедиясы. Аруна, 2000. – 780 б. 
3  Хуторской  А.В.  Виртуальное  образование  и  русский  космизм  //  EIDOS-LIST.  -  1999.  -  Вып.1(5): 
ttp://www.eidos.techno.ru/list/serv.htm. 
4  И.В.  Богданов,  С.В.  Лазарев,  С.С.  Ануфриенко  и  др.Психология  и  педагогика.  Учебный  курс/ 
:http://193.232.218.53/ffec/psych/psych.html. 
5  Опыт  организации  образовательного  пространства  /  Е.М.  Авраамова  и  др.  //  Образовательные  порталы 
России.- М.: Технопечать, 2004. - Вып. 1. 
6  Оспанов  Ж.М.,  Тасбулатова  Р.А.  Қашықтықтан  оқытудың  маңызы.  Республикалық  конференция 
материалдары. «Информационные и инновационные технологии в IT-образовании». – 2005. № 5.  
 

жүктеу/скачать 5,69 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: