78
■
ERD әдісі (Entity-Relationship Diagrams) - «мәні-байланыс»
диаграммасы (деректер моделі).
Аталған
модельдер
жиынтығында
бағдарламалық
қамсыздандырудың
қолданыста
немесе
жаңадан
әзірленіп
жатқандығына қарамастан толық сипаттамасын береді. Әрбір нақты
жағдайда диаграммалардың құрамы бағдарламалық қамсыздандырудың
қажетті толық сипаттамасына байланысты болады.
«Мәні-байланыс» моделі «Деректер қорын әзірлеу және әкімшілік
ету» кәсіби модулінде зерделенеді және сол себепті осы оқу құралында
қарастырылмайды. SADT және DFD модельдерінің
құрылу ережесі
бұдан әрі сипатталып беріледі.
SADT ФУНКЦИОНАЛДЫ МОДЕЛЬДЕУ
ӘДІСНАМАСЫ
Функционалды
диаграммалар
әзірленетін
бағдарламалық
қамсыздандыру функцияларының өзара байланыстарын көрсетеді. Олар
жүйені жобалаудың ерте сатыларында құрылады, олар жобалаушыға
жобаланатын бағдарламалық жүйенің негізгі функцияларын және
құрамдас
бөлшектерін анықтауға, және де мүмкіндігінше маңызды
қателерді анықтап, оларды жоюға көмектесу үшін керек.
Функционалдық диаграммаларды құру үшін Д.Росс ұсынған SADT
әдістемесін қолдану ұсынылады.
SADT әдіснамасының негізінде IDEF0 (Icam DEFinition) күрделі
жүйелердің танымал сипаттамасы құрылған болатын, ол
АҚШ ВВС
бастамасымен
жүргізілетін
ICAM
(өндірісті
біріктірілген
компьютерлендіру) бағдарламасының негізгі бөлігі болып табылады.
SADT әдіснамасын қолдану нәтижесі бір-біріне сілтемесі бар
мәтіндердің үзіндісі мен глоссарий, диаграммалардан тұратын модель
болып табылады.
SADT әдіснамасы мыналарды қолданылуы мүмкін:
■
бағдарламалық қамсыздандырудың тақырыптық саласын модельдеу
және талаптары мен функцияларын анықтау үшін;
■
бағдарламалық
қамсыздандыруды әзірлеу, ол осы талаптарды
қанағаттандырады және осы фунцияларды іске асырады.
SADT қолданыстағы бағдарламалық өнімді талдауда қолданылуы
мүмкін:
■
БӨ орындалатын функцияларды талдау үшін;
79
■
олар жүзеге асырылатын механизмдерді белгілеу үшін.
Диаграммалар - модельдің негізгі компоненттері. Жүйенің
функциялары мен интерфейстер блоктар мен доғалар сияқты
диаграммаларда берілген. Доғаның блокпен жалғанған орны интерфейс
типін анықтайды. Басқару ақпараты
блокқа жоғарыдан кіреді, ал
өңделетін ақпарат өңдеуге түседі, ол блоктың сол жағынан көрсетілген,
ал шығу нәтижелері - оң жағынан. Операцияны жүзеге асыратын
механизм (адам немесе автоматтандырылған жүйе) төменнен блокқа
кіретін доғамен беріледі (4.1-сурет).
SADT моделі блоктар түрінде берілген құрамдас бөлшектерге
күрделі нысанды бөлетін ілеспе құжаттамамен диаграммалар сериясын
білдіреді. SADT әдістемесінің маңызды ерекшеліктерінің бірі модельді
білдіретін диаграммаларды құру жағынан
барлық егжей-тегжейлі
деректерін біртіндеп енгізу болып табылады. Негізгі блоктардың
әрқайсысының бөлшектері басқа диаграммаларда блоктар түрінде
көрсетілген. Әрбір
егжей-тегжейлі диаграмма жалпы диаграммадан
блоктардың декомпозициясы болып табылады. Декомпозицияның әрбір
қадамында жалпы диаграмма толық диаграмма үшін
түпкі деп аталады.
SADT-модельді құру қарапайым компоненттер түрінде бүкіл жүйені
көрсетуден басталады - бір блок пен жүйеден тыс
функциялары бар
интерфейстерді көрсететін доға. Жалғыз блок блокта көрсетілген атауды
біртұтас жүйені білдіретіндей жалпы болып табылады. Бұл дұрыс және
интерфейсті доғалар үшін - олар жалпы жүйелердің
сыртқы
интерфейстерінің толық жиынтығын білдіреді.
Бұдан кейін жүйені біртұтас модуль түрінде көрсететін блок басқа
диаграммада интерфейстік доғалармен жалғанған бірнеше блоктардың
көмегімен егжей-тегжейіленеді. Бұл блоктар бастапқы функциялардың
негізгі қосалқы функцияларын көрсетеді.
4.1-сурет. Функционалды блок және интерфейстік доғалар