К ә с І би білім беру г. Н. Федорова бағдарламалық модульдерді біріктіруге қатысу

130 
Класс диаграммасында операцияның толық сипаттамасы UML 
келесі түрде көрсетілуі мүмкін: 
<көріну белгісі> <аты>(<параметрлердің тізімі>): <қайтарылатын 
мәннің типі> 
Көріну белгісі, класс атрибуттары жағдайында да үш мүмкін мәннің 
бірін қабылдауға болады және тиісінше, арнайы символдардың 
көмегімен («+», «#», «-») көрсетіледі. Операциялар үшін көріну белгісі 
төмен түсірілуі мүмкін. Шартты графикалық белгілердің орнына тиісті 
тірек сөздерді жазуға болады: public, protected, private. 
Параметр түрі - тірек сөздердің бірі келісім бойынша in, out немесе 
inout мәндерімен іn, егер параметр түрі көрсетілмеген болса. 
Параметрдің аты тиісті формалды параметрдің идентификаторы. Типтің 
көрінуі тиісті формалды параметр үшін қайтарылатын мәнінің 
сипаттама тізімін бағдарламалау нақты тіліне байланысты болады.
Келісім бойынша мәні жалпы жағдайда формалды параметр мәні 
үшін өрнекті білдіреді, оның синтаксисі нақты бағдарламалау тіліне 
байланысты және мұндағы шектеулерімен бағынады. Формалды 
параметрлердің тізімі мен қайтарылатын мәнінің типі көрсетілмейді.
Класс жауапкершілігі класс нысандарының негізгі функцияларын 
формалды емес атауларын атайды. Класс жауапкершілігі әдетте 
жобалаудың бастапқы сатыларында атрибуттар мен класс операциялары 
әлі анықталмаған болса. Бұл ақпаратты класс диаграммаларында 
кластың шартты бейнелерінің класс диаграммаларында көрсетіледі.
Атрибуттардың көбісі тақырыптық салаға, техникалық тапсырма 
талаптары мен оқиға ағынының сипаттамаларын талдау кезінде 
анықталады.
Егер әр түрлі пакеттегі кез келген екі класс арасында кейбір 
тәуелділік болса, онда осы екі пакет арасындағы байланыс та орын 
алады. Пакеттердің диаграммасы класс пакеттерінен және олардың 
арасындағы тәуелділіктен тұратын диаграмманы білдіреді. Пакеттер 
диаграммасы класс диаграммасының формасы болып табылады. 
Пакеттердің диаграммаларын жүйенің жалпы құрылымын басқаратын 
негізгі құрал деп санауға болады.
Кластардың ішкі құрылымы немесе құрылысынан басқа 
бағдарламалық жүйенің әзірлеу кезінде маңызды рөл алатын кластар 
арасындағы байланыс, оны класс диаграммасында да көрсетуге болады:
■ 
ұқсастық байланысы - кластар арасындағы туынды өзара 
байланыстың болуы; 

131 
■ 
жалпылау байланысы - біршама жалпы элементтер мен біршама жиі 
элементтер (түпкі және тармақталған) арасындағы байланыс; 
■ 
композиция байланысы - агрегация байланысының жеке жағдайы, 
мұнда бөліктері тұтастан жеке шыға алмайды және тұтасты 
жойғанда оның барлық құрамдас бөлшектері де жойылады; 
■ 
агрегация байланысы - кластардың бірі кейбір мәнін береді, ол кейбір 
мәнінің құрамдас бөлшегі ретінде қамтиды.
UML тілінің мәнмәтінінде арнайы класс бар, ол интерфейс деп 
аталады, оның тек операциялары бар және атрибуттары жоқ. 
Диаграммадағы интерфейстер басынан көрінетін, бірақ клиенттерден 
ішкі құрылымы жабық болып қала беретін модельдің элементтері үшін 
қызмет етеді.
Класс диаграммаларын әзірлеу процесі күрделі жүйелердің 
жобаларын әзірлеген кезде орталық орынды алады. Класты дұрыс 
таңдау білу мен олардың арасында өзара байланыс орнату тек жобалау 
процестерінің табысына ғана емес, бағдарлама өнімділігіне байланысты 
болады. 

жүктеу/скачать 4,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: