TÜRK DÜNYASI MITIK DESTANLARINDA VE KALEVALA DESTANINDAKI SAĞALTMA MOTIFININ BENZER VE ORTAK YÖNLERI Özet: Destanlardaki kalıp ifadelerin yanı sıra belli kalıplar içerisinde hareket eden,
sergilemiş olduğu davranışlar ile karakteristik niteliğe sahip olan kişi(ler) tip olarak
değerlendirilir. Destanlarda baş kahraman özelliğini taşıyan merkez figür arketip
olarak adlandırılırken, destan kahramanları sterotip olarak adlandırılan kalıp olayların
merkezinde yer alırlar. Göstermiş oldukları davranışlara göre dâhil oldukları tip özelliği
de değişiklik göstermektedir. Bilge, alperen, kadın, anne, yardımcı, karşı kahraman
(düşman/rakip), hain, merkez kahraman, trajik tipleri gibi sınıflandırmalar destan yapısı
içerisinde zıtlıkların varlığına da işaret etmektedir. Yardımcı tipin karşısında düşman ve
hain tipinin olması iyi-kötü karşıtlığının varlığına ve zıtlıkların birbirlerini tamamlayıcı
özelliği ile ilişkilidir. Bu çalışmada Türk dünyası mitolojik destanları ile Kalevala
destanının tipolojik açıdan benzer ve farklı yönleri ortaya konulmuştur. Benzerliklerin
farklılıklardan fazla oluşu da destanların genelinde şablon davranış ve karakterlerin ortak
özelliklere sahip oluşu ile açıklanabilir.
Subject: Similarity and commonness of the healing motif in the mythological tables
of the Turkic world and the epic of Kalaluy.
Abstract: The article gives a typological comparison of similar and various aspects
of the poetic epic “Kalevala” with the mythological epics of the Turkic world.
Key words: Archetype, stereotype, wise type, brave type, woman type, helper type,
enemy type.
Тақырып: Түркі әлемінің мифологиялық дастарында және «Калеуала»
дастанындағы сауықтыру мотивінің ұқсас және ортақ тұстары
Түйін: Бұл мақалада түркі әлемінің мифологиялық дастандарында және
«Калеуала» дастанындағы сауықтыру мотивінің ұқсас және ортақ тұстары жайлы
қарастырылады.