42
«Ақылдың мәні туралы», «Әлеуметтік-этикалық трактаттар», «Философиялық
трактаттар», т.б. сол сияқты көптеген философиялық еңбектер жазған.
Әл-Фараби «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарасы туралы трактат» деген
еңбегінде адамның өзін танымақтығы жөнінде айтылатын ойларында «өсімдік жаны»,
«хайуан жаны», «адам жаны» деп жүйелейді.
Осы трактатында «Қайрат», «Ақыл» және «Жүрек» сияқты ұғымдарға түсінік
бере келіп:
«Жүрек — басты мүше, мұны тәннің ешқандай басқа мүшесі билемейді. Бұдан
кейін ми келеді. Бұл да басты мүше, бірақ мұның үстемдігі бірінші емес» [4], — деп
жүрекке шешуші мән береді.
Әл-Фарабидің «қайрат», «ақыл» және «жүрек» жайындағы философиялық ой-
пікірлерін Абай өзінің «Әсемпаз болма әрнеге»... атты өлеңінде де әрі ойшыл-кемеңгер,
әрі аса дарынды сөз зергері ретінде оқырманға зор шеберлікпен жеткізген [5]:
Достарыңызбен бөлісу: