ҔЮеЮҕ әвгЯжгпіліҗ пЮржты Н. Келімбесов едгйбі вәрір әвгЯжгпі Смйыҕпырыйын, гиілші ргп яюоыйры алмасы “ана сілі> 1991п
жүктеу/скачать 1,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Ezhelgi dauir adebieti Kelimbetov (1)
| Кмкнмежужяйыҕ “Аҕиҕас ръйъ”— дидаксикалъҕ раЯънда
ҕҰрыйыоы. жазълған чъғаЯма. Дарсан рбжеске Йвгяйыҕ ҕҰЯълған емер. ЦъғаЯманъң әЯбіЯ кЮекҰлы. саЯатънда белгілі біЯ мәреле жҲнінде әнгіме боладъ, авсоЯ оҕтчъръна сиірінче аҕъл-кеңер беЯіп осъЯадъ. БҰл дарсан Ҳзінің кҲсеЯген саҕъЯъбъ мен идеьлъҕ мазмҰнъ жағънан аҕън ҲміЯ рүЯген уеодалдъҕ ҕоғамдағъ моЯалыдъҕ ҰғъмдаЯ мен мінез-ҕҰлъҕ ноЯмалаЯънъң жиънсъғъ болъп келеді. Адам ҕалай ҲміЯ рүЯт кеЯек? Аҕън оръ раталға Ҳзінче жатап іздеп, дидаксикалъҕ раЯънда оҕтчъръна Ҳриес-тағъз айсадъ. Мәрелен, чъғаЯманъң авсоЯъ оҕтчъръна: адам адал ҲміЯ рүЯті сиір, раЯаң болматъ кеЯек, жомаЯс жандъ, білімді кіріні ҕадіЯлет ҕажес, жаҕръдан — чаЯапас, жаманнан керапас деген риьҕсъ ғибЯас айсадъ. Рол кездегі чъғърсъң кларрикалъҕ әдеби дәрсүЯіне рәйкер авсоЯ “Аҕиҕас ръйъ” дарсанън алланъ, пайғамбаЯдъ және сҲЯс рафабанъ (пайғамбаЯдъң реЯіксеЯі) 1 К,. Мафмтдов. “Афмад Югнакийнинг “Фибастл-факойиҕ” араЯи факида”. Сочкенс, 1972. 179 мадаҕсатдан барсайдъ. Аҕън бҰл дарсандъ ЫрпаһралаЯ деген бекке аЯнап жазғанън оҕтчъръна еркеЯседі. Сегінде аҕъннъң Ҳз дарсанън аЯнап осъЯған адамъ рол кездегі кҲЯнексі мемлекес ҕайЯаскеЯлеЯінің біЯі болра кеЯек. “Аҕиҕас ръйъ” дарсанъ негізінен “Білімнің пайдаръ мен надандъҕсъң зиьнъ жайънда” деп асаласън жъЯдан барсаладъ: Айсайън білім жайън, ҕҰнсъ баЯ бол, Ей, дорсъм, білімдіге ънсъзаЯ бол. АчълаЯ білімменен баҕъс жолъ, Білім ал жолға сүріп баҕъс солъ. Білімді—-алсън кҲзі ачъласън, Надан жан — ҕаЯа баҕъЯ чачъласън. Білімріз сең бола ма білімдімен, Азамас — біліксі әйел, Ҳз — еЯ ҕасън. Рүйексе жілік болаЯ, еЯде — білік, Аҕъл ғой еЯдің кҲЯкі, ессе — жілік. Жілікріз ес рекілді білімріздік — Ҕол розбар рүйекрізге бҰл сіЯчілік 1 . Дарсаннъң бҰдан кейінгі саЯатлаЯъ “Сілді съйъп Ұрсат — әдепсіліксің чаЯсъ”, “Сіл жайънда”, “Дүниенің ҲзгеЯіп сҰЯасънъ жайънда”, “ЖомаЯссъҕ пен раЯаңдъҕ жайънда”, “Игі мінез бен жаЯамръз ҕълъҕ жайънда”, с. б. деп асаладъ. Ронъмен, “Аҕиҕас ръйъ” дарсанънъң авсоЯъ оҕтчърън білімді, инабассъ, мейіЯімді, әдепсі рҲйлейсін, жомаЯс, адал жан болтға үндейді. ЖаЯамръз мінез-ҕълъҕсан раҕсандъЯадъ. Афмед Иүгінеки “Аҕиҕас ръйъ” дарсанънъң роңънда адам бойъндағъ ізгі ҕариессеЯ стЯалъ Ҳз ойън ҕоЯъса келіп, кісап оҕтчъръна ҕаЯаса бълай дейді. Аҕмес Әдиб — асъм, үлгі — рҲзім, Ҕаладъ мҰнда рҲзім, кесем Ҳзім, Күз келеЯ, жаз да кесеЯ, ҲміЯ де ҲсеЯ Ронъмен жҰмълаЯда екі кҲзім. Ей доръм, жаздъм кісап сүЯкічелеп, Мейлің рҲк, мейлің ҕала еЯекче елеп. АЯсъмда ас ҕалрън деп жаздъм мҰнъ Ғажайъп саңръҕ рҲзбен еЯекчелеп. 1 Афмед Иүгінеки. Аҕиҕас ръйъ. Алмасъ. 1985, 71—72-бессеЯ. Дарсанйан келсіЯілген Ҳлең жолдаЯън бҰдан кейінгі бессеЯде де Ә. ҔҰЯъчжанов атдаЯмаръ бойънча алъп осъЯмъз.— Н. К. 180 жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|