32
3) Мәтіндік утилиттермен жұмыс жасау.
4) Жедел жады туралы ақпараттарды қарастыру.
10.3 Теориялық мәліметтер
Linux операциялық жүйесінде жүйе туралы ақпарат алу үшін жүйелік
монитор қолданылады. Жүйелік монитор – Жүйе – Администрациялау –
Жүйелік монитор командасының көмегімен жүктеледі. Жүйелік монитор
мынадай бөліктерден тұрады:
жүйе;
процесстер;
ресурстар;
файлдық жүйелер.
Жүйе қосымшасы жүйе туралы ақпараттарды қамтиды.
Процесстер
қосымшасында процесстердің атауы, жағдайы, орындалу пайызы, приоритеті,
ID, жады көлемі көрсетіледі. Процестің орындалуын аяқтау үшін «Процессті
аяқтау» пернесін басу жеткілікті. Егер процесстің жады картасын көру қажет
болса, онда оны ерекшелеп алып, Ctrl+M басылады. Егер қай файлдар
процесстер
ашқанын анықтау қажет болса, онда Ctrl+F қолданылады. Жүйе
қосымшасы процессорды, жадыны пайдаланғаны және желі туралы
ақпараттар береді. Файлдық жүйелер қосымшасы қай файлдық жүйелер
қолданылатындығын, дискідегі бос орындар туралы мәліметтерді береді.
Linux операциялық жүйесінде мәтіндік
утилиттерді қолдануға болады,
яғни терминалмен жүктеу мүмкіндігі бар. Arch және uname утилиттерін
қарастырайық. Arch утилиті жүйе архитектурасын, uname утилиті
дистрибутив атын көрсетеді:
den@den-desktop:~$ arch i686 den@den-desktop: ~$ uname
Linux
den@den-desktop:~$
hostname утилиті компьютер атын экранға шығарады:
den@den-desktop:~$ hostname den-desktop
uptime командасы ағымдағы уақыт, жүйе уақыты,
тіркелген
пайдаланушылар, соңғы 1, 5 және 15 минут кезіндегі жүйе жүктелуі туралы
жалпы ақпаратты шығарады:
den@den-desktop:~$ uptime
Жедел жадыны пайдалану туралы мәліметтер free командасының
көмегімен алынады:
den@den-desktop:~$ uptime.