§7 ОҚытудың кредиттік технологиясы бойынша оқу процесін ұйымдастырудың ҚАҒидалары

§7
 
ОҚЫТУДЫҢ КРЕДИТТІК ТЕХНОЛОГИЯСЫ БОЙЫНША ОҚУ ПРОЦЕСІН 
ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ҚАҒИДАЛАРЫ 
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2011 жылғы 20 сәуірдегі
№152 бұйрығымен бекітілген 
(ҚР БҒМ 2014.06.02 № 198 
бұйрығымен енгізілген өзгерістерімен) 
 
 
1. Жалпы ережелер 
1. Осы Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша оқу процесін ұйымдастырудың 
қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) «Білім туралы» Қазақстан РеспубликасыныңЗаңын іске 
асыру мақсатында әзірленді. 
2. Ұлттық білім берудің оқу бағдарламаларын халықаралық тану, білім беру 
ұйымдарының білім алушылары мен оқытушыларының ұтқырлығын қамтамасыз ету, 
сондай-ақ білім беру сапасын арттыру және білім берудің барлық деңгейлерінің 
сабақтастығын қамтамасыз ету үшін білім беру ұйымдарында бірыңғай кредиттік оқыту 
технологиясы іске асырылады. 
3. Кредиттік оқыту технологиясы білім алушы мен оқытушының оқу жұмысы 
көлемінің біріздендірілген өлшем бірлігі ретінде кредитті қолдану арқылы, білім алушының 
пәндерді таңдауы және реттілікпен оқуын өз бетінше жоспарлауы негізінде жүзеге 
асырылады. 
4. Кредиттік оқыту технологиясы кезінде оқу жұмысының еңбек сыйымдылығының 
есебі кредит арқылы өлшенетін оқытылатын материалдың көлемі бойынша жүзеге 
асырылады. 
5. Кредиттік оқыту технологиясы білім берудің барлық деңгейлері бойынша бұрын 
меңгерілген кредиттердің өспелі есебін білдіретін жинақтаушы болып табылады. 
6. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар мен анықтамалар пайдаланылады: 
1) академиялық деңгей (Degree) - қорытынды аттестаттау нәтижелері бойынша, тиісті 
оқу бағдарламаларын меңгерген білім алушыларға білім беру ұйымдары тағайындайтын 
дәреже; 
2) академиялық еркіндік - білім беру үрдісінің субъектілеріне оларды таңдау бойынша 
жиынтық пәндерден, оқытудың қосымша түрлерінен білім мазмұнын дербес анықтау үшін 
және білім алушылардың, оқытушылардың шығармашылық дамуына және оқытудың 
инновациялық технологиялары мен әдістерін қолдануға жағдай жасау мақсатында білім беру 
қызметін ұйымдастыру үшін ұсынылатын білім беру процесі субъектілерінің өкілеттіктер 
жиынтығы; 
3) академиялық кезең (Теrm) - үш нысанның біреуін таңдайтын өз білім беру 
ұйымының еркімен белгіленетін теоретикалық кезең: семестр, триместр, тоқсан; 
4) академиялық күнтізбе (Асаdеmіс Саlеndar) - оқу жылы бойына демалыс күндерін 
(каникулдар мен мерекелерді) көрсете отырып, оқу және бақылау іс-шараларын, кәсіби 
практикаларды өткізу күнтізбесі; 
5) академиялық мобильдік - білім алушыларды немесе оқытушы-зерттеушілерді белгілі 
бір академиялық кезеңге: семестр немесе оқу жылына өзге жоғары оқу орнына (ел ішінде 
немесе шетелде) игерген білім бағдарламаларын міндетті түрде кредит түрінде сынақ ретінде 
тапсыра отырып өз ЖОО-сында немесе өзге ЖОО-да білімін жалғастыру немесе зерттеулер 
жүргізу үшін ауыстыру; 

6) академиялық сағат кесте бойынша оқу сабақтардың (аудиториялық жұмыс) барлық 
түрлері немесе жеке бекітілген графика бойынша білім алушылардың оқытушымен байланыс 
жұмысының уақыты; 
7) белсенді үлестірмелі материалдар (КҮМ) (Hand-оuts) - білім алушының тақырыпты 
шығармашылықпен табысты меңгеру үшін оқу сабақтарында таратылатын көрнекі 
безендірілген материалдар (дәріс тезистері, сілтемелер, слайдтар, мысалдар, глоссарийлер, өз 
бетінше жұмыс істеуге арналған тапсырмалар); 
8) білім алушыларды аралық аттестаттау - білім алушының емтихан сессиясы кезеңінде 
бір пәннің толық көлемін немесе бір бөлігінің мазмұнын аяқтап болғаннан кейін оның игеру 
сапасын бағалау мақсатында өткізілетін рәсім; 
9) білім алушыларды қорытынды аттестаттау (Qualification Eхamination) - мемлекеттік 
жалпыға міндетті білім беру стандартында қарастырылған оқу пәндерінің игеру дәрежесін 
немесе көлемін анықтау мақсатында өткізілетін рәсім; 
10) білім алушылардың оқудағы жетістігі - білім алушылардың оқу үдерісінде алатын 
және жеке тұлғаның қол жеткізген даму деңгейін көрсететін білімі, іскерліктері мен 
дағдылары, құзыреті; 
11) білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бақылау - жоғары оқу орындары дербес 
анықтайтын бақылау мен аттестаттаудың әртүрлі нысандары арқылы (ағымдық, межелік, 
қорытынды) білім алушылардың білім деңгейін тексеру; 
12) білім алушылардың өзіндік жұмыстары (бұдан әрі - БӨЖ) - өз бетінше оқуға 
берілген, оқу-әдістемелік әдебиеттермен және ұсынымдармен қамтамасыз етілген, тест, 
бақылау жұмыстары, коллоквиумдар, рефераттар, шығармалар мен есеп берулер түрінде 
ақыланатын тақырыптардың нақты тізбесі бойынша жасалатын жұмыс; білім алушының 
санатына қарай ол студенттің өзіндік жұмыстары (бұдан әрі - СӨЖ), магистранттың өзіндік 
жұмыстары (бұдан әрі - МӨЖ) және докторанттың өзіндік жұмыстары (бұдан әрі - ДӨЖ) 
болып бөлінеді; БӨЖ-дің барлық көлемі білім алушылардан күнсайын өзіндік жұмыстарды 
талап ететін тапсырмалармен расталады; 
13) білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау - академиялық кезең ішінде, 
оқытушымен өткізілетін аудиториялық және аудиториялардан тыс сабақтарда білім 
алушылардың білімін оқу бағдарламасына сәйкес жүйелі түрде тексеру; 
14) білім алушының академиялық рейтингі (Rating) - аралық аттестаттау нәтижелері 
бойынша жасалатын білім алушының оқу бағдарлама пәнін игеру деңгейінің сандық 
көрсеткіші; 
15) білім беру бағдарламаларын модульдік негізде құрастыру - білім беру 
бағдарламасының мазмұны мен құрылымын оқытудың мақсатына сай білім алушының 
кәсіби құзыреттілігінің жиынтығы болатын оқу үдерісін ұйымдастыру тұжырымдамасы 
негізінде кәсіптік оқыту мақсатына қол жеткізу құралы; 
16) екі дипломдық білім - екі тең бағалы диплом (Double Major) немесе бір негізгі және 
екінші қосымша диплом (Major Minor) алу мақсатында екі оқу жоспары (білім беру 
бағдарламалары) бойынша параллельді білім алу мүмкіндігі; 
17) Еуропалық трансферт (аударым) және несиелік жинақтау жүйесі (ECTS) білім беру 
траекториясы, оқу орны және оқыту елі ауысқан жағдайда білім алушылардың игерген оқу 
пәндерін (кредит мен бағаларын қоса алғанда) салыстыру және қайта сынақтан өткізуде 
пайдаланылатын білім беру бағдарламалары компоненттеріне сынақ бірліктерін (несие) 
белгілеу әдісі; 
18) жеке оқу жоспары (бұдан әрі - ЖОЖ) - білім алушымен ҮОЖ және элективті 
пәндердің каталогы негізінде эдвайзердің көмегімен әрбір оқу жылына дербес жасалатын оқу 
жоспары; 
19) кредит (Credit, Credit-hour) - білім алушының/оқытушының оқу жұмысы көлемін 
өлшейтін сәйкестендірілген бірлігі; 

20) кредиттік оқыту технологиясы - білім алушы мен оқытушының оқу жұмысы 
көлемінің біріздендірілген өлшем бірлігі ретінде кредитті қолдану арқылы, білім алушының 
пәндерді таңдауы және реттілікпен оқуын дербес жоспарлауы негізінде оқыту; 
21) қорытынды бақылау - емтихан түріндегі аралық аттестаттау кезеңінде жүргізілген 
оқу пәні бағдарламасын бағалау сапасының мақсатын игеру, білім алушылардың оқудағы 
жетістігін бақылау; егер бірнеше академиялық кезеңдер барысында пәндер оқытылатын 
болса, онда оқытылған нақты академиялық кезеңде, пәндерге бөлімдер бойынша, қорытынды 
бақылау жүргізіледі; 
22) межелік бақылау - бір оқу пәнінің ірі бөлімін (модулін) аяқтағанда білім 
алушылардың оқу жетістіктерін бақылау; 
23) модуль – білім алушылардың білімі, білігі, дағдысы және құзыреттілігі бағалау 
критерийлеріне сәйкес келетін нақты тұжырымдалған, дербес, білім беру нәтижелері 
тұрғысынан аяқталған білім беру бағдарламаларының құрылымдық элементі; 
24) модульдік білім беру бағдарламасы - білім алушылардың қандай да бір 
академиялық дәреже және/немесе біліктілік алуы үшін қажетті негізгі құзыреттіліктерді 
меңгеруге бағытталған оқу модульдерінің жиынтығын қамтитын оқыту бағдарламасы; 
25) модульдік оқыту - білім беру бағдарламаларын, оқу жоспары мен оқу пәндерін 
модульдік негізде құрастыратын оқу үдерісін ұйымдастыру тәсілі; 
26) оқу жетістіктерін бағалаудың балдық рейтингтік әріптік жүйесі - халықаралық 
тәжірибеде қабылданған әріптік жүйедегі сандық эквивалентіне сәйкес келетін және білім 
алушылардың рейтінгін белгілеуге мүмкіндік беретін балл түріндегі оқу жетістіктерінің 
деңгейін бағалау жүйесі; 
27) оқу жұмыс жоспары (бұдан әрі - ОЖЖ) - мамандықтың ҮОЖ және білім алушының 
жеке оқу жоспары негізінде білім беру ұйымдары дербес әзірлейтін құжат; 
28) оқу модулі - білім алушылардың құзыреттіліктері тұтас немесе жартылай 
қалыптасатын олардың нақты оқыту нәтижелерін меңгеруіне бағытталған білім беру 
бағдарламасының құрылымдық элементі; 
29) оқу пәніне жазылу (Enrollment) - білім алушылардың оқу пәніне белгілі бір 
тәртіппен алдын ала жазу рәсімі; 
30) оқу үлгерімінің орташа балы (Grade Point Average - GPA) - (ағымдық оқу кезеңі 
бойынша кредиттердің жалпы санына қарай аралық аттестаттау пәндерінің балдық 
бағасының сандық эквиваленті мен кредиттер сомасының қатынасы) білім алушының 
таңдаған бағдарлама бойынша бір оқу жылындағы қол жеткізген оқу үлгерімінің 
таразыланған орташа бағасы; 
31) оқытушының басшылығымен жүргізілетін білім алушының өзіндік жұмысы (бұдан 
әрі - ОБӨЖ) - бекітілген кесте бойынша оқытушының басшылығымен жүргізілетін білім 
алушының аудиториядан тыс жұмысы; білім алушының санатына қарай ол: оқытушының 
басшылығымен жүргізілетін студенттің өзіндік жұмысы (бұдан әрі - ОСӨЖ), оқытушының 
басшылығымен жүргізілетін магистранттың өзіндік жұмысы (бұдан әрі - ОМӨЖ) және 
оқытушының басшылығымен жүргізілетін докторанттардың өзіндік жұмысы (бұдан әрі - 
ОДӨЖ) болып бөлінеді; 
32) Офис регистратор - білім алушылардың оқудағы жетістіктерінің барлық тарихын 
тіркеумен айналысатын және білімін бақылаудың барлық түрлерін және оның академиялық 
рейтингісіне есеп жасауды ұйымдастыруды қамтамасыз ететін академиялық қызмет; 
33) пәндер бағдарламасы (Syllаbus) - оқитын пәннің сипаттамасын, мақсаттары мен 
міндеттерін, оның қысқаша мазмұнын, оның үйренуі тақырыбы мен ұзақтығын, өзіндік 
жұмыс тапсырмаларын, кеңес беру уақытын, білім алушылардың білімін тексеру кестесін, 
оқытушы талаптарын, бағалау өлшемдерін қамтитын оқу бағдарламасы және әдебиеттер 
тізімі; 
34) пәннің сипаттамасы (Curse Description) - пәннің мазмұнын, мақсаттары мен 
міндеттерін, қысқаша нысанды қамтитын пәннің қысқаша сипаттамасы (5-8 сөйлемнен 
тұрады); 

35) постреквизиттер (Роstreguisite) - аталған пәнді оқыту аяқталғанда оларды зерделеу 
үшін меңгерілген білім, икемділіктер мен дағдыларды қажет ететін пәндер; 
36) пререквизиттер (Рrereguisite) - оқылатын пәнді игеру үшін қажетті білім, 
икемділіктер мен дағдыларды қамтитын пәндер; 
37) транскрипт (Тrаnsсrірt) - білімді бағалаудың сандық және әріптік жүйесі бойынша 
кредиттері мен бағалары көрсетілген тиісті кезеңде өтілген пәндердің тізбесі бар құжат; 
38) тьютор - студенттің нақты пәнді игеруі бойынша академиялық кеңесші рөлін 
атқаратын оқытушы; 
39) үлгілік оқу жоспары (бұдан әрі - ҮОЖ) - білім берудің кәсіптік оқу 
бағдарламасының оқу пәндерінің тізбесі мен көлемін, оларды оқытудың тәртібін және 
бақылау нысандарын реттейтін құжат; 
40) эдвайзер (Аdvisor) - тиісті мамандық бойынша білім алушының академиялық 
тәлімгерінің қызметін атқаратын, оқу траекториясын таңдауына (жеке оқу жоспарының 
қалыптасуына) және оқу кезеңінде білім беру бағдарламаларын игеруіне ықпал ететін 
оқытушы; 
41) элективтік пәндер - белгіленген кредит шеңберінде және білім беру ұйымы 
енгізетін таңдау бойынша, білім алушылардың жеке дайындығын көрсететін әлеуметтік-
экономикалық дамытудың ерекшеліктерін және нақты өңірдің, жоғары оқу орындарында 
ғылыми мектеп пайда болатын қажеттіліктерін есепке алатын компонентке кіретін оқу 
пәндері.