Бураева жанат бауыржановна бoлaшaқ информатика мұғалімдерінің педагогикалық креативтілігін қалыптастыру

79 
факторлармен байланыстырады. Бұл болашақ информатика мұғалімдерінің 
педагогикалық креативтілігін қалыптастыру мақсатында «Жаңа ақпараттық 
педагогикалық технологиялар» элективтік курсын оқыту әдістемесін іске 
асыру тетіктерімен негізделеді. 
4-суретте Дейл Х.Шунк анықтаған оқыту межесіне қол жеткізу үшін 
болашақ 
информатика 
мұғалімінің 
педагогикалық 
креативтілігінің 
қалыптасуының проблемалық саласын ескеру қажет (кесте 7). 
Болашақ информатика мұғалімдерінің педагогикалық креативтілігін 
ағылшын тілінде меңгерілетін пәндерді оқытуда қалыптастыруға қажетті 
педагогикалық шарттарды айқындау үшін бірқатар зерттеу жұмыстарына 
тоқталайық.
С.М.Овчаров 
[180] 
білім 
алушылардың 
креативті 
ойлауын 
қалыптастыруға ықпал ететін педагогикалық шарттарды – субъективтік 
(жеке тұлғалық) және объективтік (ситуациялық) деп екі топқа бӛліп 
қарастырады. 
Субъективтік шарттар – болашақ мұғалімдердің креативті ойлауының 
қалыптасуына әсер ететін тұлғалық сипаттамалардың жиынтығы. Олар:
1. Білім алушылардың жеке қасиеттері: ойлау тәуелсіздігі; тәуекелге 
бару; дамыған қиял; ӛзіне сенімділік; ӛзін-ӛзі жетілдіруге ұмтылу және 
басқалары;
2.Шығармашылық әрекетке, табысқа жетудің тұрақты оң мотивациясы; 
ӛзін-ӛзі жетілдіруге мүдделілігі;
3.Жеке тұлғаның эмоционалды күйі жүйесіне әсер ететін 
шығармашылыққа деген кӛзқарас: кӛңіл-күй; болашақ кәсіби-педагогикалық 
әрекеттен қанағаттануды күту; шабыт; оқу материалына деген эмоционалды 
ынта;
4. Болашақтағы кәсіби мәселелерді табысты шешудің мазмұндық негізі 
ретінде жалпы және арнайы теориялық дайындықтың қажетті және 
жеткілікті деңгейі;
5. Жеке тұлғаның кәсіби бағыттылығы кәсіби-педагогикалық 
мәселелерді шешуге шығармашылық кӛзқарасқа деген кӛзқарасты 
қалыптастырудың негізі;
6.Қалыптасқан «Мен-тұжырымдаманың» болуы. 
Объективті (ситуациялық) шарттар - мақсатты педагогикалық іс-
әрекеттің мүмкіндігін қамтамасыз ететін, оны қойылған мақсаттарға сәйкес 
бағдарлайтын шарттар болып табылады. Олар:
1. Мұғалімнің жеке басы мен мінез-құлқы (практикадан белгілі, егер 
мұғалім ӛзінің жеке шығармашылық қабілетін кӛрсететін болса, білім 
алушлардың шығармашылық белсенділігі едәуір артады);

80 
Кесте 7. Болашақ информатика мұғалімінің педагогикалық креативтілігінің 
қалыптасуының мәселелік саласы 
Қалыптасу 
кезеңі 
Кәсіби қалыптасу жағдайы 
Педагогикалық 
креативтілікке
негізделген білім беру мәселелері 
Кәсіби 
қызметке 
дейін 
Білім беру және кәсіптік 
қызметтегі кәсіби ниеттерді 
қалыптастыру, 
кәсіби-білім 
беру саласын таңдау, кәсіптік 
білім 
беру 
ұйымына 
қабылдау немесе кәсіби білім 
алу 
Кәсіби ӛзін-ӛзі анықтаудың креативті 
технологиялары, 
педагогикалық 
креативтілікке 
қызығушылықтарды, 
бейімділіктер 
мен 
қабілеттерді 
диагностикалау, дайындық курстарын, 
конкурстық 
тапсырмаларды 
ұйымдастыру 
Кәсіби 
білім 
беру, 
даярлық 
Оқу-кәсіптік 
мотивтерді, 
әлеуметтік 
және 
кәсіби 
білімдерді, дағдылар мен 
машықтарды қалыптастыру, 
типтік 
кәсіби 
маңызды 
міндеттер 
мен 
тапсырмаларды 
шешу 
жолдарын 
меңгеру, 
ӛз 
бетінше жұмыс істеуге және 
жұмысқа 
орналасуға 
дайындықты дамыту 
Шығармашылық 
психологиясы, 
кәсіби оқытудың, тәрбиелеудің және 
дамытудың 
педагогикалық 
креативтілікке негізделген мазмұны 
және технологиялары, педагогикалық 
креативтіліктің қалыптасуын бақылау, 
болашақ кәсіби қызметте бәсекеге 
қабілеттілікке дайындық 
Ерте кәсіби 
қызмет 
Нормативті 
бекітілген 
кәсіби 
қызметті 
тәуелсіз 
орындау тәжірибесін жинау, 
жаңа әлеуметтік және кәсіби 
рӛлі мен ұжымда кәсіби 
мінез-құлық 
нормаларын 
игеру 
Кәсіби әлеуметтенуді қамтамасыз ету, 
жұмыс орнында шығармашылық ӛзін-
ӛзі анықтау, шығармашылық ӛзін-ӛзі 
ӛзектендіру жүйесін қалыптастыру 
(ӛзін-ӛзі 
дамыту 
және 
ӛзін-ӛзі 
жетілдіру) 
Жетілген 
кәсіби 
қызмет 
Кәсіби маңызды сапалар 
мен 
қабілеттердің 
қалыптасқан 
кешендері 
негізінде кәсіби қызметті 
жоғары білікті орындау және 
оны жүзеге асырудың жеке 
стилі 
Біліктілікті және кәсіби құзыреттілікті 
үнемі 
жетілдіру, 
педагогикалық 
креативтілік таныту, негізгі біліктілік 
пен кәсіби ұтқырлықты дамыту арқылы 
бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ету 
Кәсіби 
шеберлік 
Кәсіби қызметтегі жоғары 
жетістіктер, 
кәсіби 
қоғамдастықта 
ӛзін-ӛзі 
жетілдіру, 
шығармашылық 
жұмыс стилі 
Кәсіби және шығармашылық әлеуетті 
кешенді 
ӛзектендіру, 
ӛзін-ӛзі 
ӛзектендіру және стандарттан жоғары 
кәсіби қызметті ынталандыру, кәсіби 
және 
креативті 
педагогикалық
қызметте ӛзін-ӛзі толық жүзеге асыруға 
жағдай жасау 
2. Болашақ мұғалімдердің шығармашылыққа деген ұмтылысын басатын 
факторларды жою, шығармашылық ахуал құруға бағытталған ұжымда 
моральдық-психологиялық ахуал; сабақта шығармашылық ахуал құру үшін 

81 
бәсекелестік рухын қамтамасыз ету, әр білім алушының абсолюттік 
құндылығын және оның шығармашылық идеяларын атап ӛту қажет; 
3.Материалдық-техникалық 
базаның 
жағдайы, 
ең 
алдымен, 
университет кітапханаларының әдеби қоры, компьютерлік қолдау, 
интернетке тұрақты қол жетімділік және т.с.с.; 
4. Білім беру үдерісін сауатты ұйымдастыру. 
Педагогикалық 
креативтілікті 
зерттеген 
отандық 
ғалым 
Р.Дүйсенбінованың тұжырымдауынша педагогикалық креативтілік тӛмендегі 
педагогикалық шарттардың жүзеге асырылуымен қамтамасыз етіледі: 
ғылыми-педагогикалық (негізінде білім беру үдерісінде білім мазмұны мен 
педагогикалық коммуникация құрылатын педагогикалық үдерістегі 
микротұрғы); ұйымдастырушылық-педагогикалық (білім беру үдерісінде 
білім алушылармен блокты модульдік ұйымдастырылатын педагогикалық 
жұмыстар); білім беру-дидактикалық (оқыту үдерісінде жүзеге асырылатын 
құралдар мен әдістердің жиынтығы)» [181]. 
Болашақ информатика мұғалімдерінің педагогикалық креативтілігін 
қалыптастыру әдістемесін жасақтау қағидаларын В.А.Кручинин еңбектері 
негізінде келесідей іріктедік [182]:
1. Білім мазмұнының қоғам, ғылым, мәдениет дамуының талаптарына 

жүктеу/скачать 3,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: