тұЛға
Қыстырма сөздер
Сын есім тудырушы жұрнақтар
V БӨЛІМ
БІрІншІ
саБаҚ
Қыстырма сөздер
Қыстырма сөз оқшау сөздің түріне жатады. Қыстырма сөз сөйлеушінің ойға қатысты
көзқарасын білдіретін сөз.
Менің ойымша
, сен дұрыс айттың.
Қысқасы
, ертең сабаққа келмейміз.
Ертең,
сірә,
жаңбыр жауатын болар.
Мағыналық түрлері:
Қуанышты, ренішті білдіреді: бағымызға қарай, амал қанша, өкінішке орай.
Сенуді, мақұлдауды, мойындауды білдіреді: сөз жоқ, бәсе, рас, әрине.
Ойдың кімнен, қайдан екенін көрсетеді: меніңше, сіздіңше, оның пікірінше.
Шамамен ғана я сенер-сенбестікпен айтылғанын білдіреді: сірә, мүмкін, тегі, кім біледі,
бәлкім, байқаймын.
Бір ойдың алдыңғы жақта айтылған оймен байланысын қорыту ретінде айтылады: олай
болса, демек, сөйтіп, сонымен.
Ой тәртібін білдіреді: біріншіден, екіншіден, бір жағынан, әуелі, ақырында.
Сын есім тудырушы жұрнақтар
Сын есім заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін, дәмін білдіретін сөз
табы.
Сұрақтары қандай? қай?
Басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім қатыстық сын есім деп аталады.
Әкем жігер
лі
адам. Менің түрім сұс
ты
ма?
Болат өте қиял
шыл
адам. Менің жаз
дық
киімім көп.
Есім сөзден туынды сын есім жасайтын жұрнақтар:
304
Есім сөз +
жұрнақ
мысалы
-лы, -лі, -ды, -ді, -ты, -ті
орман
ды
-сыз, -сіз
су
сыз
-ғы, -гі, -қы, -гі
жаз
ғы
, күз
гі
-лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік
бала
лық
-шыл, -шіл
кек
шіл
-шаң, -шең
бой
шаң
-дай, -дей, -тай, -тей
тас
тай
, тау
дай
-қой, -қор, -паз, -кер, -гер
өнер
паз
-и, -ы, -і
тарих
и
, қазақ
ы
Достарыңызбен бөлісу: |
