Оқулық баспа Философия тарихы Болмыс ілімі (Онтология) Эпистемология
жүктеу/скачать 6,25 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жан Кальвин
| Нуржігіт Алтынбеков
192 қызметкерлерінің ғана ісі емес, бүкіл халықтың, әр адамның борышы деген пікір айтты. Ал мұның бәрі шіркеудің билігін әлсіретіп, оның догматтарын қысқартты. Мысалы, 7 кұпиялықтың екеуі ғана қалды ол - крестеу мен қатысты болу (причащение). Икондар алынып тасталды. М.Лютер дін мен философияның, сенім мен ақыл-ойдың ара-қатынасына үлкен ор қазып, христиан дінінің негізгі құжаттарын, киелі кітаптарын ақыл-оймен талдаудың мүмкін еместігін айтты. М.Лютер: «Ақыл-ой - шайтанның жезтырнағы және сенімге қарсы қылмыс», - деген сөзге дейін барды. Олай болса, адам өз ақылы мен еркінің шеңберінде күнәдан құтыла алмайды, өйткені алғашқы текті күнә оның табиғатын бұзды. Бұл мәселе бойынша оның пікірі Августиннің ойына жақын болды. Христиан дінін жаңа өмірге сай етіп өзгертуге өзінің үлесін қосқан екінші ойшыл - ол Жан Кальвин (1509-1564 жж.) «Христиандық сенімге тәлім» деген еңбегінде: «Сенгеннің надандығы білем дегеннің өркөкіректігінен жақсы», - дейді. Ж.Кальвин адамның өмірінің өркөкіректігінен толығынан Құдайдың еркіне, алдын ала болжауына тәуелді екенін айтады. Ең ақыры, Иса пайғамбардың өзі барлық адамзат үшін емес, тек қана оның кішкентай таңдалған бөлігі үшін зардап шегіп өлді. Ал, бірақ ол ешкімге белгісіз. Ж.Кальвин Қайта өрлеу заманындағы гуманистердің «фортуна» ұғымына үзілді-кесілді қарсы шығып «фатум» ұғымын биік дәрежеге көтерді, өйткені ол - Құдайдың адам тағдырын алдын ала болжауы. Ж.Кальвин Библиядағы айтылған «Шакырылғандар көп, тандалғандар аз» деген кағиданы толықтырып, «тек кім таңдалды, оны ешкім білмейді» деген пікірге келеді. Олай болса, әрбір адам мен таңдалдым деп ойлауы мүмкін. Егер ол өз кәсіби еңбегінде белгілі бір жетістіктерге жетсе, онда ол оны Құдайдың мені қолдағаны деп есептеуіне болады. Ал біз ол кезде алғашқы капиталдың қорланғанын еске салсак, Кальвиннің бұл қағидасы алғашқы іскер адамдарға |