Нуржігіт Алтынбеков 102
фашистер Платонның ойын іске асырып, одан дұрыс нәтиже ала алмады.
Шынында да, тарихта айтылған бірде-бір философиялық ой жай қалмайды, ол
белгілі бір жағдайда шын өмірде іске асады. Ал оның өзі нәтижелі бола ма, оны үлы
мәртебелі тарих көрсетеді.
Аристотель және оның философиялық жүйесі
Аристотель (384-322 б.з.д.) - көне заманның ең үлы философы, заманының ең
дарынды, жан-жақты білімі бар тұлға болған. Аристотель сонымен бірге өз заманының
ұлы қолбасшысы, үлкен Империя жасаушы Александр Македонскийдін оқытушысы
ретінде
де тарихта аты қалған.
Аристотельдің тағы да жасаған бір үлкен жұмысы - ол Афина қаласында даңқы
бүкіл Дүниеге әйгілі мектеп - Ликейді ашады (қазіргі лицейлердің аты содан
шыққан). Мектептің жанында үлкен бақ болған, онда адамдар серуендейтін үсті жабық
жолдар болған, оларды грекше «перипатос» дейді. Тарихта Аристотельдің
философиясын қолдап, әрі карай жалғастырған мектепті перипатетиктер дейді.
Аристотель жан-жақты терең білімді тұлға болғаннан кейін, оның мұрасын
ғалымдар бірнеше топқа бөледі.
Логикалық еңбектері (негізгі кітап «Органон», «Категориялар» т.с.с.
Табиғат философиясьша арналған еңбектері: «Физика» 8 кітап, «Аспан жайлы» 4 кітап, «Аспандағы құбылыстар жайлы» т.с.с.).
Жан дұниесі философиясына арналған: «Жан дүниесі жөнінде», «Өмір мен өлім туралы», «Тыныс алу туралы» т.с.с.
Тіршілік философиясына арналған: «Жануарлардың дене мүшелері жайлы», «Жануарлардың дүниеге келуі жайлы». Бірінші физика 14 кітаптан тұратын. Соңынан «Метафизика» деген атаққа ие
болды.
Нуржігіт Алтынбеков 103
Моральдық философияға арналған: «Никомахтың этикасы», «Үлкен этика». Саясат пен экономикаға арналған: «Саясат», «Экономика», «Афинаның саяси