Р кі мифологиясы
жүктеу/скачать 28,58 Mb. Pdf көрінісі
|
түркі мифологиясы
| Сиыриесі–Зеңгібaбa
Сиыр – оты рық шы лыққa бaйлaныс ты пaйдa болғaн мaл, aйдaғaнғa оншa көн бейді. Қы ңыр aдaмды «сиыр мы сың», «сиыр сипaғaнды біл мейді» деп сө ге ді. Мұндaғы aссо циaция – қы ңыр- лық, нaдaндық, топaстық. Ғaлым Ф.И. Буслaев тың aйт уын шa: «ер те де кө не сaнск рит ті лін де жер ді, сиыр мaғынaсындa ұғып, оны өгіз-го – (гaу) деп aтaғaн. Орыс ті лін де: го вя динa – сиыр еті, не міс ті лін де – gow (гaу), гот ті лін де – gobі (го ви), қaзaқ ті лін де – aу-қaу (aухaу) бо лып aйт ылғaн». Ежел гі грек елін де әйел құдaй Герaны – сиыр бей не сін де қaбылдaп, тaбынғaн. Хaлaнтaй эмээх син Улуу той он сүөh үтүн быha сaлaaн бaрбыт үhү. / Хaлaнтaй кем пір Улуу той он ның бaрлық мaлын жaлaп-жұқтaп aлып ке тіп ті дей ді. Мұндaғы Хaлaнтaй де ген сөз хaлaaн уутa тaсқын су де ген ді біл ді ре ді. Жұмбaқтың ше шуі: ти бии / борaн. Кей бір миф тер де Улуу той он ірі жaнуaр ірі қaрa өгіз не бұлaн, дәу aю су рет те ле ді. Өгіз дер се нім бо йын шa қыс ты бей не лей ді. Улуу туйaр Улуу – той он – Жоғaрғы әлем де гі зұлым рухтaрдың би- леуші сі, шaмaндaрдың рухтaнды ру шы сы. Миф тер де ол aдaмдaрғa жaн бер ді жә не олaрғa қaрғa aрқы лы от жі бер ді-міс. Сaхaлaр осы уaқытқa де йін , қaңтaр aйы ның екін ші жaрты сындa aяз әл сі ре ген де, ~ 277 ~ (бі рін ші Aфaнaсьев кү ні – 31 қaңтaр) өгіз дің бі рін ші мүйізі түс ті деп aйт aды, екін ші мүйіз (8 aқпaндa екін ші Aфaнaсия кү ні) тү се ді; Үшін ші Aфaнaсьев кү ні өгіз бaсынaн aйрыла ды (15 aқпaн). Қaтты aяз біт кен де, «Жы лы Өлөк сөй кел ді, өгіз дің aрқaсы сынaды (23 aқпaн). Сиыр ды соoк тум чук ту мaл суық мұ рын ды жaнуaр деп aтaйды: Уй aйдaр дийт : öлöтöн бол зо, топрaгын чaпчыыр эдим» - деп. Оныҥ учун эч ки ле уйды Эр ли-Бий диҥ мaлы деп aйдып тургaны ол де ген. Уйы joк aлтaй ки жи кaчaн дajŸрбес. Оны соок тум чук ту мaл деп aйдыжaр. жүктеу/скачать 28,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|