2.6. № 6 өзіндік жұмыс
Сыртқы форматтағы файлдармен жұмыс жасау. Dos коди-
ровкасында файлдарды ашу. Бөлгіштері мен аумақтары тұрақ-
ты мәтінді файлдарды ашу. К‰н, мәтін, жалпы, экспорттала-
тын бағандар сияқты баған т‰рлерінің форматын орнату.
Мәтіндік форматта және әрт‰рлі кодтағы басқа програм-
маларда құралған Excel файлдарын ашып, ‰йрену. ‡лкен көлем-
дегі мәліметтерге с‰йенетін осы т‰рдегі файлдар программаның
жұмысының нәтижесі ретінде қалыптасады (мысалы, мәлімет-
тер базасымен). Осы т‰рдегі файлдардағы ақпараттарды Excel
форматына қайта өзгертуге тура келуі м‰мкін.
Жұмысты бастау ‰шін бірнеше мәтіндік файлдар болуы ке-
рек. Мысалы, сол бумадағы файл, осы жұмыстың сипаттамасы,
олардың аттары: DOStext1. txt және TextFile2.
1-тапсырма
DOS кодындағы файлды ашу. DOStext1. txt файлынан бастау.
Excel-ді іске қосу.
“Файл-Ашу” меню командасын орындап, ашылған терезенің
төменгі сол жақ таңдау тізімінде “Барлық файлдар” файл т‰рін
орнату керек. Жоғарғы сол жақ таңдау тізімінен зертханалық
жұмыстарды сипаттайын бумаға көшу керек (бұл бума
C:\LabXL\ болуы м‰мкін). Файл тізімі бар терезеде DOStext1. txt
құжатын таңдап, DOStext1. txt “Ашу” немесе ”Enter” батыр-
масын басса, “Мәтін шебері” деген бірінші қадамдағы диалог
терезесі ашылады.
63
Кодты дұрыс орнатпаған жағдайда т‰сініксіз белгілерді
көруге болады. “Файл форматы” аймағында DOS немесе
OS/2(PC8) кодтарын орнатса, дұрыс оқылған мәтінді көруге
болады (6.2.-сурет).
6.1.-сурет
6.2.-сурет
64
“Ары қарай” батырмасын басып, ашылған терезеде бөлгіштің
т‰рін орнату қажет. Мәтін ‰шін бұл н‰кте ‰тірімен: «;». Бөл-
гіштің т‰рін көрсеткеннен кейін сұхбаттасу терезесі 3-сурет-
тегідей т‰рде болады (6.3.-сурет).
“Ары қарай” батырмасын басып, «Мəтін шебері» терезесімен
жұмысты тоқтатуға болады, бірақ бағандарда мəліметтер
форматын орнату қажет. Бұл үшін əр бағанның атын шертіп,
«Баған мəліметтері форматы» аймағында мəніне қарай мəлімет-
тердің түрін орнату керек. Бұдан басқа керек емес бағандарды
өткізіп жіберуге болады. 6.4.-сурет, 6.5.-суреттерде көрсетілген-
дей мəліметтер түрін орнату жəне керек емес бағандарды өткізіп
жіберу қажет. Таңдалған мəліметтер түрі бағандарда тақырып
ретінде жазылады.
6.3.-сурет
66
«Дайын» батырмасын басса, Excel форматында қайта құрыл-
ған файл шығады. Бұл файлды сақтап қалу ‰шін Файл-Қалай
сақтау командасын орындау керек. Құжатты сақтау терезесінде
“Microsoft Excel кітабы” файл т‰рін міндетті т‰рде көрсету
керек.
Қалау бойынша файлдың атын өзгертуге және «DOStext1»
қалпында қалдыруға болады.
2-тапсырма
Тұрақты енді мәліметтер /файл с данными фиксированной
ширины/ файлын ашу. Мысал ретінде 1С-бухгалтерия програм-
масымен құралған DOS форматындағы файл қолданылады.
Excel-ді іске қосу
Файл менюіндегі Файл-Ашу командасын орындап, ашылған
терезенің төменгі сол жақ таңдау тізімінде «Барлық файлдар»
файл т‰рін орнату керек. Жоғарғы сол жақ тізімінен зертха-
налық жұмыстарды сипаттайтын бумаға көшіп, файлдар тізімі
бар терезеде DOStext2. txt таңдап, «Ашу» немесе «Enter»
батырмаларын басса, ”Мәтіндер шебері” атты 1-ші сұхбаттасу
терезесі ашылады:
6.6.-сурет
67
Файлдың форматын көрсетіп және бөлгіштері бар мәліметтер
форматының аударғышын таңдау қажет.
Содан кейін, «Ары қарай» батырмасын басу керек.
Тышқанды шертіп, бағандардың бөлінуін белгілеуге болады.
«Ары қарай» батырмасын басып, қалған орындалатын əдістерді
алдыңғы сияқты орындау қажет.
2.7. № 7 өзіндік жұмыс
7.1.-тапсырма. (База)
1. Кәсіпорын қызметкерлері туралы кесте құру (Мәліметтер
базасы);
2. Бағандардың тақырыптары: № п.п; Табелдік нөмір; Фами-
лия; Аты; Тегі; Бөлім (Тарату, Бақылау, Жабдықтаушы); Маман-
дық (Бастық, Менеджер, Инженер, Аудитор, Экспедитор, Хат-
шы); Жұмысқа алу к‰ні; Жұмыстан босату к‰ні; Жынысы; Кө-
ше; ‡й; Пәтер; ‡йдің телефоны; Туылған к‰ні; РНН; Балалар
саны; Кіріс салығы бойынша жеңілдіктер; ‡здіксіз стаж;
3. Мәліметтер базасын 10 қызметкерлер туралы ақпаратпен
толтыру;
6.7.-сурет
68
4. Данные менюінде Мәліметтер-С‰згі арқылы Автос‰згі
командасын орнату.
7.2.-тапсырма. (Айлықтар)
1. Таза бетте кәсіпорын қызметкерлерінің жалақысы туралы
кесте құру;
2. Баған тақырыптары: Бөлім, Мамандық, Фамилия, Табель-
дік нөмір, Айлық;
3. Айлықтың қосындысын есептеп шығару.
7.3.-тапсырма. (Қызметкерлер санын есептеу)
1. «Айлықтар» кестесін таза бетке көшіру;
2. Жаңа кестелер құру: № 1(Бөлім, Саны) және № 2 (Маман-
дық, Саны);
3. СЧЕТЕСЛИ функциясының көмегі арқылы әр № 1 бө-
лімнің санын және № 2 мамандық санын есептеу. Кестелер қо-
рытындысы бойынша бөлімдердің және мамандық бірліктерінің
жалпы санын есептеу керек.
7.4.-тапсырма. (Айлықтардың өзгерулері)
1. Кестені таза бетке көшіру;
2. “Жаңа айлық” деген бағанды қосу керек;
3. Айлықтарды 1,0777 ретке (7,7 %) көбейтіп, ОКРУГЛ фун-
кциясы арқылы жаңа бағанды толтыру керек;
4. Қорытынды қосындыны есептеу керек.
7.5.-тапсырма. (Сәйкестікке кестелерді тексеру)
1. Таза бетке Айлықтар, База кестесінің келесі бағандарын:
Табельдік нөмір, Фамилия, Бөлім, Мамандық, Жұмысқа алу к‰-
ні, Жұмыстан босату к‰нін көшіру керек;
2. Жұмыстан босатуды тексеру, Табельдік нөмірлерді тек-
серу, Фамилияларды тексеру, Барлық жағдайларға сәйкестік
деген бағандары бар жаңа «Сәйкестік кестелерді тексеру» кес-
тесін құру керек;
3. ЕСЛИ функциясы арқылы кестелердің мәліметтерін (Ақи-
қат және Жалған) сәйкестігіне тексеру.
7.6.-тапсырма. (Қабатталған формулалар кестесі)
1. Таза бетке (Табельдік нөмір, Фамилия, Бөлім, Мамандық,
Жұмысқа алу к‰ні, Жұмыстан босату к‰ні бағандарын, «База-
лар» кестесін және «Айлықтар» кестесін көшіру керек;
2. Мынандай жаңа кесте құру керек;
69
Шарттар
К‰ні
31.12.2006
Стаж
Сыйлық өлшемі
1
3 10%
5 20%
10 30%
10 40%
3. ОТБР функциясы арқылы әрбір қызметкердің 31.12.2006-
ға дейінгі жұмыс стажын есептеу керек;
4. ЕСЛИ, И, ОТБР функциялары арқылы сыйлық өлшемін
есептеп және бастапқы «Айлықтар» кестесіне «сыйлық» баға-
нын қосу қажет.
2.8. № 8 өзіндік жұмыс
8.1.-тапсырма. (Апта к‰нін жазба т‰рінде жазу)
1. ЕСЛИ, ДЕНЬНЕД функциялары арқылы келесі т‰рде апта
к‰нтізбесін құрастыру керек:
К‰ні
Апта к‰ні
06. 02. 2006
Д‰йсенбі
07. 02. 2006
Сейсенбі
08. 02. 2006
Сәрсенбі
09. 02. 2006
Бейсенбі
10. 02. 2006
Жұма
11. 02. 2006
Сенбі
12. 02. 200
Жексенбі
8.2.-тапсырма. (К‰нді жазба т‰рінде көрсету)
1. А 1 ұяшығында б‰гінгі к‰нді енгізу;
2. А 2 ұяшығында ДЕНЬ функциясы арқылы А 1 ұяшығының
ішіндегіні көрсету;
3. А 3 ұяшығында ГОД функциясы арқылы А 1 ұяшығының
ішіндегіні көрсету;
70
4. А 4 ұяшығында МЕСЯЦ функциясы арқылы А 1 ұяшы-
ғының ішіндегіні көрсету;
5. А 5 ұяшығында ЕСЛИ, МЕСЯЦ функциялары арқылы тап-
сырманың мамырдан желтоқсан айына дейін шарттарын тексеру
керек;
6. А 6 ұяшығында СЦЕПИТЬ, ЕСЛИ, ДЕНЬ, МЕСЯЦ, ГОД
функциялары арқылы к‰нді енгізіп және жазба т‰рін тексеру
керек.
8.3.-тапсырма. (Қосындыны жазба т‰рінде жазу)
1. А 1 ұяшығына 1111111, 11 санын жазу керек.
2. Келесі тақырыптардан тұратын қатарды құрастыру керек:
Милли-
ондық-
тар
Ж‰з
мың-
дықтар
Он
мың-
дықтар
Мың-
дық-
тар
Ж‰з-
дікер
Он-
дық-
тар
Бір-
лік-
тер
Тиын
3. Миллиондықтар ұяшығының астына ОТБР (А1/1000000,
0) формуласын, Ж‰з мыңдықтар ұяшығының астына сәйкес
ОТБР (А1/100000, 0) формуласын, Бірліктер ұяшығының астына
сәйкес — ОТБР (А1/1, 0) формулаларын енгізу керек;
4. В3-А3*10 формуласы арқылы төменгі қатарға Миллион-
дықтар, Ж‰з мыңдықтар, Бірліктер санының соңғы цифрын
шығару керек;
5. ЕСЛИ функциясы арқылы 4. бөліктегі цифрдың (санның)
көмегімен Миллиондықтар мен Мыңдықтардың мәнін жазба
т‰рінде шығару керек;
6. СЦЕПИТЬ функциясы арқылы жазба т‰ріндегі Миллион-
дықтар мен Мыңдықтардың мәнін біріктіру керек;
7. 1111111, 11 санының орнына басқа санды енгізіп, жазбаша
т‰рінде жазылуының дұрыстығын тексеру керек;
8. Енгізілген сан мен оның жазба т‰рін көру ‰шін, оның
қажетті бояу мен шрифт т‰сін белгілеу керек.
2.9. № 9 өзіндік жұмыс
9.1.-тапсырма
1. 1-ші бетте келесі форматтағы «Мейрамдар» кестесін құру
қажет;
71
Жыл 2006
Мейрам аты
Ай
Сан
Ай
Мейрам к‰ні қысқа
форматта
2. ‡ш бағаннан тұратын кесте құру керек;
Ай
Норма (сағат)
Айдағы к‰ндер саны
3. Демалыс және мейрам к‰ндерін есепке ала отырып, әр
айдың сағаттар нормасын есепте. Бір айдағы жалпы норма,
мейрам к‰ндерін есептемегенде, егер бір айда 30 к‰н болса, онда
175 сағат болады;
4. Жылдық ж‰ктемені сағатпен есептеп шығу керек.
9.2.-тапсырма
1. 2-ші бетте келесі форматтағы «Табель» кестесін құру керек.
Жұмыс сағ. барлығы
(алдыңғы
тапсырма-
ның п. 2
кестесінің
Барлық к‰ндер
мәліметтері)
Ай
к‰ндері
№
п/п
Ф
. И
. О
.
Таб
. нө
м
ір
Мамандық
Б
арлық
жұмыс
к
‰ндер
і
Д
емалыс
к
‰ндер
і
А
уы
рғ
ан
к
‰ндер
Демалыс
Барлық
к
‰ндер
Б
арлық
саға
тт
ар
коэ
фф
ициент
2. БАЗА кестесіндегі қызметкерлердің жұмысы туралы мә-
ліметтермен кестені толтыру керек;
72
3. СЧЕТЕСЛИ функциясы арқылы әрбір ұяшықты есептеу
керек;
4. Кәсіпорын қызметкерлерінің жалпы айлық ж‰ктемесін
есептеу керек.
2.10. № 10 өзіндік жұмыс
Мәліметтер базасы
10.1.-тапсырма
1. Атын қойып, Мәліметтер базасын құру;
2. Бұл Мәліметтер базасында 1-ші кестенің құрылымын Құ-
растыру тәртібінде нұсқаға сәйкес жасау қажет. Мәліметтердің
енгізуін Формалар-Автоформа тәртібінде бағанға енгізу;
3. Алғашқы екі кестенің керекті аймақтарын біріктіретін 3-
ші Кесте-Сұранысын құрастыру ‰шін құрылған екі кестенің
арасында байланыс жасап, бұл Мәліметтер Базасында 3-ші кес-
тені құру. Есептелетін аумақты құру;
4. Жұмысты рәсімдеу.
1-кесте
Номенклатура-бағалық
Артикул
Матаның аты
Өлшем бірлігі
Бағасы
12345
Сәтен
М
44, 15
12346
Габардин
М 345,
00
12347
Крепдешин
М 288,
70
12343
Драп
М 645,
78
12300
Велюр
М 900,
00
12401
Ситец
М 65,
56
12307
Штапель
М 150,
50
12301
Шифон
М 500,
90
12340
Вельвет
М 120,
00
12346
Жібек
М 155,
45
73
2-кесте
Өндіріске жіберілді
Шеберхана нөмірі
Артикул
Саны
1 12345
1050
3 12346
1000
4 12347
2500
2 12343
7000
1 12300
2000
5 12401
2750
4 12307
2850
3 12301
3050
2 12340
4500
1 12346
5750
3-кесте
Т‰скен маталарды есептейтін құжат
Шеберха-
на нөмірі
Арти-
кул
Мата
аты
Өлшем
бірлігі
Бағасы
Саны Сомасы
Сома =Баға*Саны
10.2.-тапсырма
1. Атын қойып, Мәліметтер базасын құру;
2. Бұл Мәліметтер базасында 1-ші кестенің құрылымын Құ-
растыру тәртібінде нұсқаға сәйкес жасау. Мәліметтердің енгі-
зілуін Формалар-Автоформа тәртібінде бағанға енгізу;
3. Алғашқы екі кестенің керекті аймақтарын біріктіретін 3-
ші Кесте-Сұранысын құрастыру ‰шін екі құрылған кестелердің
арасында байланыс жасап, бұл Мәліметтер базасында 3-ші
кестені құру. Есептелетін аумақты құру;
4. Жұмысты рәсімдеу.
74
1-кесте
Материалдардың бөлшектік нормаларының
шығынының анықтамасы
Бөлшек коды
Бөлшек аты
Өлшем бірлігі
Шығын
нормасы
1725
Поршень
Тал 120
1870
Кольца
Кг 2780
1900
Гильза
Т 157,
80
1727
Втулка
Ц 130,
70
1802
Граната
М 290,
90
1500
Колодка
М 100,
70
1700
Шайба
Т 575,
00
1950
Амортизатор
Тал 800,
00
1726
Пружина
Кг 905,
00
1877
Сальник
Ц 455,
00
2-кесте
Бөлшектерді өндіретін материалдардың шығыны
Бөлшек коды
Саны
1725 2,
80
1870 10,
40
1900 640,
80
1727 451,
10
1802 188,
90
1500 974,
80
1800 200,
00
1850 38,
80
1778 18,
00
1870 165,
00
3-кесте
Бөлшектерді шығаруға материалдардың
тұтынушылық кестесі
Бөлшек
коды
Бөлшек
аты
Өлшем
бірлігі
Саны
Шығын
нормасы
Тұтынушылық
Тұтынушылық =Шығын нормасы*Саны
75
10.3.-тапсырма
1. Атын қойып, Мәліметтер базасын құру;
2. Бұл Мәліметтер базасында 1-ші кестенің құрылымын Құ-
растыру тәртібінде нұсқаға сәйкес жасау керек. Мәліметтердің
енгізуін Формалар-Автоформа тәртібінде бағанға енгізу;
3. Алғашқы екі кестенің керекті аймақтарын біріктіретін 3-
ші Кесте-Сұранысын құрастыру ‰шін екі құрылған кестелердің
арасында байланыс жасап, бұл Мәліметтер базасында 3-ші кес-
тені құру. Есептелетін аумақты құру;
4. Жұмысты рәсімдеу.
1-кесте
Материалдар анықтамасы
Материал коды
Материал аты
Өлшем бірлігі
Бағасы
111367
Трубалар д20
М 700
111385
Кірпіш к-30
Тал 900
124536
Трубалар д30
М 900
124815
Плитка
Тал 800
124857
Бетон
Т 950
176101
Кірпішк-40
Тал 750
176198
Цемент
Т 500
202196
Вагонка №3
Тал 950
115367
Доскалар
М 800
124816
Кафель
Тал 700
2-кесте
Қоймалардағы бар материалдар туралы ақпарат
Қойма нөмірі
Материал коды
Саны
1 111367
3500
2 111385
5400
3 124536
3600
4 124815
16000
5 124857
1900
6 176101
6000
7 176198
1500
8 202196
1900
9 115367
12000
10 124816
6000
76
3-кесте
Қоймалардағы бар материалдар туралы құжат
Қой-
ма №
Матери-
ал коды
Матери-
ал аты
Өлшем
бірлігі
Бағасы
Саны Сомасы
Сома=Баға*Саны
10.4.-тапсырма
1. Атын қойып, Мәліметтер базасын құру;
2. Бұл Мәліметтер базасында 1-ші кестенің құрылымын Құ-
растыру тәртібінде нұсқаға сәйкес жасау. Мәліметтердің енгі-
зілуін Формалар-Автоформа тәртібінде бағанға енгізу;
3. Алғашқы екі кестенің керекті аймақтарын біріктіретін 3-
ші Кесте-Сұранысын құрастыру ‰шін екі құрылған кестелердің
арасында байланыс жасап, бұл Мәліметтер базасында 3-ші кес-
тені құру. Есептелетін аумақты құру;
4. Жұмысты рәсімдеу.
1-кесте
Қолда бар ақша ‰лесінің құжаты
Бөлімшенің
коды
Аты-жөні
Мамандығы бойынша
айлығы
1111
Антонов В. В.
10000, 00
1112
Иванов О. Б.
10000, 50
1113
Нигай Р. А.
7000, 00
1114
Сидоров Е. А.
4800, 89
1115
Ахметова Д. Х.
5600, 00
1116
Оспанов М. Р.
15000, 00
1117
Досжанов М. Г.
15000, 00
1118
Нам Н. Н.
4800, 59
1119
Петров А. А.
2000, 90
1120
Сидоров Р. Н.
2450, 90
77
2-кесте
Ақша ‰лесінен ұстап қалу құжаты
Бөлімшенің
коды
Аты-жөні
Тамақтануға
ұстап қалу
Басқаға ұстап
қалу
1111
Антонов В. В. 250
200
1112
Иванов О. Б. 500
100
1113
Нигай Р. А. 300
45
1114
Сидоров Е. А. 200
100
1115
Ахметова Д. Х. 355
250
1116
Оспанов М. Р. 750
250
1117
Досжанов М. Г.
750 50
1118
Нам Н. Н. 200 20
1119
Петров А. А. 100
20
1120
Сидоров Р. Н. 100
20
3-кесте
Достарыңызбен бөлісу: |