С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
81 
жігерлілік таныту, байсалды болу ж`не т.б. Туризмде б`секегеқабілетті кадр `леуетін қалыптастыру 
үшін  біріншіден,  білім  беру  сапасын  барынша  арттыру  қажет.  Ол  үшін  саладағы  к`сіпкерлермен 
біріге  отырып  к`сіптік  білім  беру  бағдар-ламаларын  жаңадан  қарастыру,  білім  беру  бағдарлама-
ларына  енетін  `р  бір  п`ннің  мазмұны  мен  п`нді  оқытудан  күтілетін  н`тижелермен  құзіреттіліктерін 
қалыптастыру.   
Екіншіден, теориямен практиканы интеграциялық түрде жүргізуге мүмкіндік беретін үздіксіз білім 
беру үдерісін қалыптастыру. Бұл болашақ туризм мамандарының өндірістік дағдылары мен құзірет-
тіліктерін тікелей жұмыс орнында машықтануға мүмкіндік береді.  
Үшіншіден,  сапалы  кадрларды  дайындаудың  маңызды  бір  шарты  жауапты  кафедраның  оқыту-
шылар құрамын жиі оқыту ж`не біліктілігін арттыру м`селесіне м`н беру. Ол үшін ЖОО басшылығы 
саладағы отандық ж`не шетелдік туристік к`сіпорындармен (қонақ үйлер, мейрамханалар, турагент-
стволары, басқа оқу орындары) үнемі тығыз байланыс орнатып, саладағы өзекті м`селелерді талқы-
лауға арналған кездесу-семинарлар, дөңгелек үстелдер ұйымдастырып отыру.       
Төртіншіден,  білікті  болашақ  туризм  мамандарын  `зірлеуде  негізгі  керекті  шарт  –  материалдық-
техникалық  базаның  жаңартылып  `лемдік  стандарттарға  барынша  жақындату.  Біздің  ойымызша 
Қазақстан  Республикасының  туризм  саласы  бойынша  білім  беру  ж`не  кадрлар  даярлау  стратегиясы 
бағытында  `р  бір  ЖОО-ларда  туризм  бөлімінің  к`сіптендіру  п`ндерін  жүргізу  ж`не  практикалық 
дағдыларды  үйрету  мақсатында  арнайы  жабдықталған  практикалық  білім  беру  ортасын  (лаборато-
риясын) ашу қажет. Қонақжайлық саласының негізгі, мысалы Front Office, Housekeeping, F&B ж`не 
т.б.  к`сіптік  п`ндерін  оқыту  үшін  лабораторияны  арнайы  жабдықтап  студентердің  түрлі  педагоги-
калық  `дістермен  оқытылуына  (қонақтарды  отелге  қарсы  алудан  шығарып  салуға  дейінгі  болатын 
проблемалық  ситуацияларды  шешу,  персонал  ролінде  өзін  сынап  көру  т.б.),  практикалық  сабақтар-
дың тиімді ж`не сапалы ұйымдастырылуына ыңғайлы шарттар тудырады. Сонымен қатар, ұсынылып 
отырған  т`жірибелік  лабораториялар  ашудың  негізінде  ұлттық  ж`не  халықаралық  білім  беру 
жобаларын жүргізуге керекті инфрақұрылым ж`не материалдық-техникалық база қамтамасыз етіледі; 
халықаралық  білім  беру  ассоциациясы  мен  аккредитациялау  ұйымдарына  мүше  болу  м`селелері 
бойынша кедергілерді жеңудің маңызды жолы құрылады;  
болашақ туризм мамандарының жоғары құзіреттілігін қамтамасыз ету арқылы түлектердің жұмыс-
пен қамтылу м`селелерінің шешілуі жеңілдейді.  
Нарық жағдайына байланысты  жоғары оқу орнының түлектері б`секеге қабілетті болу керек, бұл 
мамандарды  даярлау  сапасын  анықтайды.  Жоғары  білімді  мамандар  даярлаудың  бөлінбейтін  бөлігі 
к`сіби  іс-т`жірибелік  даярлық  болып  табылады.  dрине,  ол  тым  тереңірек  болуы  қажет  ж`не  мұнда 
оның жетістігі үшін бағыттар көп. 
Б`секе  `рдайым  артып  отырған  халықаралық  туризм  нарығына  кіру  қоғам  деңгейіне  т`жірибелі 
ж`не жеткілікті д`режеде мамандарды дайындаумен тығыз байланысты. Осы салада жасалған халық-
аралық  зерттеулер  ең  маңызды  проблеманың  бірі  –  к`сіби  білім  екенін  көрсетіп  отыр.  Қазақстанда 
`сіресе, к`сіби ж`не техникалық білімнің жеткіліксіздігінен туристік қызметтерді сапалы түрде ұсына 
алмаулары, шығу туризмнің елімізде ұзақ уақыттан бері жоғары позицияда орнығып қалуының басты 
себебі болуы мүмкін.  
 
1
 
Қазақстан Республикасы Президенті Н.n. Назарбаевтың «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан 
мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауы. Астана,  14 желтоқсан, 2012ж. 
2 Алшымбеков С.Қ., Болашақ туризм мамандарын қазақ этнопедагогика материалдарын кeсіби іс-eрекет-
те  пайдалануға  даярлау,  Педагогика  ғылымдарының  кандидаты  ғылыми  дeрежесін  алу  үшін  дайындалған 
диссертацияның авторефераты, Алматы, 2010 
3  Концепция  развития  туристской  отрасли  Республики  Казахстан  до  2020  года  Утверждена  поста-
новлением Правительства Республики Казахстан от «19» мая 2014 года № 508 
4 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 11 қазандағы № 1048 қаулысымен бекітілген Қазақстан 
Республикасы  туристік  индустриясының  перспективалы    ағыттарын  дамыту  жөніндегі  2010  -  2014 
жылдарға арналған бағдарлама. 
5 http://www.aikyn.kz/ 
6  Алагузова  Б.Н.,  Подготовка  кадров  в  индустрии  туризма  республики  казахстан:  проблемы  и  перспек-
тивы,  Диссертация на соискание академической степени магистра туризма, Алматы, 2014. 
 
 
 
 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
82 
Резюме 
Пути формирования профессиональной компетенции будущих специалистов 
Ризаходжаева Г.А. – PhD Докторант, Рахимова Д.А. – старший преподаватель, 
Беркимбаев К.М. – д.п.н., профессор 
Международный казахско-турецкий университет им.Яссави 
Актуальным  сегодня  является  вопрос  о  необходимости  подготовки  квалифицированных  специалистов, 
основанной  на  формировании  у  них  профессиональных  компетенций.  Туристская  отрасль  сегодня  характери-
зуется низким уровнем качества обслуживания. Одной из важных причин такой ситуации, возможно, является 
недостаточная выработка практических навыков у обучающихся. Формирование конкурентоспособного кадро-
вого  потенциала  в  туризме  требует  повышения  качества  образования,  формирование  непрерывного  процесса 
образования,  способствующего  интеграции  теории  с  практикой,  улучшение  материально-технической  базы 
образования до международного уровня. Авторы статьи предлагают создание специально оборудованных лабо-
раторий в вузах, готовящих специалистов по туризму, для ведения профессиональных дисциплин и привития 
им практических навыков.  
Ключевые слова: компетенция, профессионализм, специальность, туризм, образование, повышение квали-
фикации, ВУЗ, специалист, подготовка, кадры. 
 
Summary 
The ways of future specialists’ professional competence formation 
Rizakhojayeva G.A. – PhD Student, Rahimova D.A. – Senior lecturer, 
Berkimbaev K.M. – Doctor of pedagogical sciences, professor 
International Kazakh-Turkish University named after Yassavi 
Abstract:  The  need  for  the  training  of  professionals,  based  on  the  formation  of  the  professional  competencies    is 
relevant today . Nowadays tourism industry  is characterized by a low level of service quality. One important reason for 
this  situation  is  probably  the  lack  of  development  of  practical  skills  of  students.  Formation  of  competitive  personnel 
potential in tourism requires improving the quality of education, the formation of a continuous process of education for 
the integration of theory with practice, improvement of material and technical base of education to international level. 
The authors propose the creation of specially equipped laboratories in universities that train specialists for tourism, for 
the conduct of professional disciplines and give them practical skills. 
Key  words:  competences,  professionalism,  specialty,  tourism,  education,  upgrade  qualification,  High  School, 
preparation, staff. 
 
 
,ОЖ 37.016:811.111 
 
ШЕТТІЛДІК БІЛІМ БЕРУДЕГІ КОГНИТИВТІ-ЛИНГВОМ,ДЕНИ  
КЕШЕННІҢ МАЗМҰНЫ 
 
Ф.A. Дауитова – Абай атындағы ҚазҰПУ 6М011900 – Шетел тілі: екі шетел тілі мамандығының 
2-курс магистранты, dauitova.fariza@mail.ru 
 
Берілген  мақалада  шеттілдік  ж`не  отандық  ғалымдардың  еңбектерін  негізге  ала  отырып,  шеттілдік  білім 
берудегі  когнитивті-лингвом`дени  кешеннің  мазмұны  қарастырылады,  яғнишеттілдік  білім  берудегі  когни-
тивті-линговом`дени  кешен
танымдық,  ғылыми  талдау  ж`не  шеттілдік  білім  берудің  дидактикалық  зерттеу 
объектісі болып табылатын бірыңғай ғылыми интеграцияланған білім мен п`наралық конструкциясы «шет тілі 
– шет м`дениеті - тұлға» қызметі мен құрылымынкөрсету үшін қажет.
С.С. Құнанбаева `зірлеген шеттілдік білім 
берудің  когнитивті-лингвом`дени  кешені  м`дениетаралық  құзіреттілікті  қалыптастырудың  `мбебап  ғылыми 
теориялық негізі болып табылады.
 
Тірек  сөздер:  құзіреттілік,  субқұзіреттілік,  қатысымдық  кешен,  тақырыптық-м`тіндік,  қатысымдық-функ-
ционалдық, жағдаяттық-тақырыптық, п`ндік-мазмұндық. 
 
Бүгінгі  білім  берудің  мақсаты  –  дүниетанымы  кең,  интеллектісі  дамыған,  білім  деңгейі  жоғары 
индивид  қана  емес,  сонымен  қатар,  көп  жағдайда  қоғамның  болашағы  зияткерлік,  саяси,  м`дени 
деңгейінің дамуымен байланысты рухани тұлғаны қалыптастыру. 
Шеттілдік білім беруді жаңарту ж`не дамыту келесідей м`селелерге бағытталуы мүмкін: 
– үлкен тұлғалық-дамытушы басымдылыққа ие м`дениетаралық парадигма аясында шетел тіліне 
үйретуге; 
–  шеттілдік  м`дениетаралық  қарым-қатынас  жағдайында  туған  елін  ж`не  оның  м`дениетін, 
сондай-ақ тілін үйреніп жатқан елдің м`дениетін таныстыра алу біліктерін дамытуға; 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
83 
– оқушыларды шетел тілін меңгеру саласында өзін-өзі бақылау ж`не өзін-өзі бағалау негіздерімен 
таныстыруға; 
–  тілді  үйрету  ж`не  ұлттық  м`дениетпен  ж`не  тілін  үйреніп  отырған  елдің  м`дениетін  үйрету 
процесінде  өзіндік  білім  алу  потенциалын,  интеллектуалдық  ж`не  шығармашылық  қабілеттерін 
дамытуға. 
Көп  тіл  білу  біздің  мемлекетіміздің  халықаралық  байланыстарын  дамытуға  мүмкіндік  беретін 
тұлғааралық ж`не м`дениаралық қарым-қатынастардың аса маңызды құралы болып табылады. 
Қазақстан Республикасының шетелдермен халық-аралық байланыстары күннен-күнге арта түсуде. 
Сол байланыстарды дамыту үшін шет тілін білетін мамандар қажет-ақ. 
Президентіміз Н.d. Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауындағы білім беру жүйесінде үш тілдің - 
мемлекеттік  тіл  ретінде  қазақ  тілін,  ұлтаралық  қатынас  тілі  ретінде  орыс  тілін  ж`не  `лемдік  эконо-
микаға үйлесімді кірігу тілі ретінде ағылшын тілін меңгерген, б`секеге қабілетті маман даярлау мін-
детін  атап  көрсеткенін  білеміз.  Бұл  дегеніміз  оқу  орындарына  жаңа  міндеттер,  жаңа  талап,  жаңа 
мақсаттар қойып отыр дегенді түсіндіреді. Негізгі мақсаты – өмірден өз орнын таңдай алатын өзара 
қарым-қатынаста  өзін  еркін  ұстап,  кез-келген  ортаға  тез  бейімделетін,  белгілі  бір  ғылым  саласында 
білімі  мен  білігін  көрсете  алатын,  көптілді  ж`не  көпм`дениетті  құзіреттіліктерді  игерген  полим`-
дениетті жеке тұлға қалыптастыру. 
Шеттілдік  оқыту  мен  оқып  үйренудің  маңыздылығы  ж`не  т`рбиелілік  мүмкіндіктерін  анықтауда 
Елбасы Н.d. Назарбаевтың [1] Қазақстан халқына жолдауындағы «Тілдердің үштұғырлығы» м`дени 
жобасы  басшылыққа  алынды.  Шет  тілін  оқытудың  жетекші  мақсаты  коммуникативтік,  білім  беру, 
т`рбиелік ж`не дамыту қызметтерінжүзеге асыру. 
Шетел  тілін  оқыту  мазмұны  оқушыларды  сөз  қатынасының  жаңа  т`сілін  ғана  емес,  сол  тілде 
сөйлейтін халықтың м`дениетін, оқылатын тіл елінде сөйлеу дағдысының ұлттық-м`дени ерекшелігін 
білуге бағыттап отыруы керек. Ол оқушының бойында басқа қоғамның қазіргі өмірінің, тарихы мен 
м`дениетінің  түрлі  салалары  туралы  түсінік  қалыптастыруға  тиіс.  Мұндайда  оқушыларға  тілді  сол 
қолданыстағы елді мекендеген халықтардың м`дениеті арқылы п`нді оқытудың алғашқы қадамынан 
бастап үнемі жүзеге асыруға тиіс. 
Шеттілдік  білім  беру  бойынша  дайындалған  нормативтік  құжаттарда  шеттілдік  білім  берудің 
п`ндік  мазмұнының  түрлі  аспектілерін  деңгейлеп  құрастыру  үлгісінің  мысалдары  беріледі:  1)  қаты-
сымның  екі  түрі  (ауызша  ж`не  жазбаша)  бойынша  п`ндік  мазмұнды  деңгейлеп  құрастыру;  2)  ког-
нитивтік-лингвом`дени кешеннің компоненттік құрамының өзара байланысын үлгілеу; 3) тілдік ж`не 
шеттілдік білім берудегі оқу деңгейінің халықаралық бейімделген салыстырмалы үлгісі. 
Шеттілдік  білім  берудің  п`ндік  мазмұнын  қатысымның  екі  түрі  бойынша  деңгейлеп  құрастыру 
үлгісі ұсынылған [2]. 
Қатысымның  екі  түрі  (ауызша  ж`не  жазбаша)  қарым-қатынас  формасын  меңгерудің  деңгейлік 
іріктеу үлгісі болып табылады.  
Қатысымдағы  халықаралық  бейімделген  алты  деңгейі  (A1,  A2,  B1,  B2,  C1,  C2)  бойынша  сөйлеу 
`рекеті    түрлерінің  маңыздылығы  бар  қарым-қатынастың  ауызша  ж`не  жазбаша  түрін  меңгерудің 
бірізділік  үлгісі  оларды  мақсатты  түрде  қалыптастырып  оқу  мен  меңгерудің  стандартты  деңгейіне 
дейін жеткізуді қамтамасыз етеді. 
Жаңа  когнитивтік-лингвом`дени  кешендерді  меңгеруге  бағыталған  мазмұнның  п`ндік  аспектісі 
негізі мазмұнның жинақталған бірлігі болып табылады, ол біздің отандық ғалымдардың еңбектерінде 
көрініс тапқан:  
–  «тақырыптық – м`тіндік бірлік» – Д.Н. Кулибаева [3] 
–  «қатысымдық – функционалдық блок» – А.Б. Тыныштықбаева 
–  «тақырыптық – кешен» – Н.К. Стамғалиева  
–  «жағдаяттық – тақырыптық блок» – Г.Д. Закирова ж`не т.б. болып табылады. 
Бұл  мазмұнның  бірлігі  м`дениетаралық  қатысым  субъектісінің  концептуалды,  прагматикалық, 
`леуметтік  ж`не  лингвом`дени  ж`не  т.б.  м`дениетаралық  қатысымдық  компотенциясының  аспекті-
лерін қалыптастыру үшін п`ндік мазмұнды қамтамасыз ете алатын оқыту бірлігі де бола алады. 
Егер,  осындай  мазмұн  бірлігі  ретінде,  ядросы  инофондық  м`тіндер  болып  табылатын  оқыту 
материалдарының  мазмұндық-функционалдық-тақырыптық  бірлестігі  болып  табылатын  «тақырып-
тық-м`тіндік  бірлікті»  алар  болсақ,  онда  мазмұнды  үлгілеуге  мазмұнның  процессуалдық  жағы  маз-
мұнның  п`ндік  аспектісінің  жүйелі  танымдық  функциясының  жалғасы  ретінде  енеді  де,  м`дениет-
аралық  қатысымдық  компетенцияның  субкомпетенцияларын  қалыптастыратын  негіздің  қызметін 
атқарады [2].  

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
84 
– Қатысымдық  іскерліктерді  немесе  субкомпетенцияларды  қалыптастыру  тақырыптық  м`тіндік 
бірліктерді  басты  бірліктер  ретінде  «п`ндік–мазмұндық  қатысымдық  кешенге»  енгізуді  қамтамасыз 
етеді; 
– «Қатысымдық  кешендер»  қарым-қатынастың  белгілі  бір  ауаны  шеңберінде  қатысымдық  іскер-
ліктерді қалыптастыруды басқару жүйесін көрсетеді; 
– Қатысымдық  кешендердің  компоненттік  құрамына  қатысымдық  ауан,  осы  ауанға  т`н  тақырып-
тар  жиынтығы,  қарым-қатынастың  типтік  жағдаяттары,  метатілдік  лингвистикалық  материал,  түрлі 
тілдік  формадағы  инофонды  м`тіндер  (бейнелеу,  сипаттама,  мазмұндама  ж`не  т.б.),  сөз  жанрлары 
(сұхбат, дискурс, презентация, пресс-конференция ж`не т.б.) жатады; 
– Жеке қатысымдық ауандарға бағдарланған осындай қатысымдық кешендер арқылы п`ндік маз-
мұнды  меңгеруге  бағытталғын  қатысымдық  іскерліктер  мен  субкомпетенцияларды  қалыптастыру-
дың б`р`зд` жүйесін қалыптастыру мен басқару қамтамасыз етіледі; 
– Тақырыптық-м`тіндік бірліктің бірізділігі м`дениетаралық қатысымдық компетенцияны сатылай 
қалыптастыруға қажетті п`ндік мазмұнның ең қарапайым элементтерінен бастап күрделі аспектісіне 
дейінгі бірізділікке бағынады (ол болашақ мамандықтың п`ндік мазмұны болуы мүмкін; онда қаты-
сымдық кешендер п`ндік мазмұнды мамандық м`нм`тініне енгізеді – «м`нм`тіндік оқыту»): 
– қатысымдық  кешеннің  п`ндік  мазмұнындағы  ұғымдық-когнитивтік  тақырыптық  –  м`тіндік 
бірлігі; 
– қатысымдық кешеннің п`ндік мазмұнындағы ақпараттық-аккумулятивтік тақырыптық – м`тіндік 
бірлігі;  
– қатысымдық  кешеннің  п`ндік  мазмұнындағы  прагматикалық-репрезентациялық  тақырыптық  – 
м`тіндік бірлігі; 
– қатысымдық  кешеннің  п`ндік  мазмұнындағы  м`нм`тіндік  қатысымдық  тақырыптық  –  м`тіндік 
бірлігі. 
Шеттілдік  білім  берудегі  мазмұнның  процессуалдық  аспекті  алдымен  м`дениетаралық  қатысым-
дық  іскерліктерді  атқарушы  фаза  деп  аталатын  тақырыптық  м`тіндік  бірлік  м`нм`тінінде  сатылай 
қалыптастырады[4]. 
1)  Атқарушы фазаның ауызша қарым-қатынасқа қажетті үш сатылы құрылымы болады: 
а) атқарушы-рецептивтік саты; 
б) атқарушы-репродуктивтік саты; 
в) атқарушы-продуктивтік саты; 
2) Қарым-қатынастың м`нм`тінге негізделген фазасы – бұл берілген м`нм`тінде м`дениетаралық 
қатысымдық компетенцияны көрсету болып табылады. 
Сөйлеу  `рекетінің  атқарушы  репродуктивтік  сатысында  метатілдік  оқу  материалын  меңгеру  мен 
оны  қолдану  дағдылары  қалыптастырылады,  оны  өз  сөздерінде  қолдану  жаттықтырылады.  К`сіби 
мазмұндағы  берілген  м`тіндерге  трансформация,  синтез  жасау;  оларды  кеңейту,  қарапайым  талдау 
жасау секілді мақсатқа бағытталған қатысымдық тапсырмалар жүйесімен қамтамасыз етіледі. Сөйлеу 
`рекетінің  атқарушы-рецептивтік  сатысында  рецептивтік  іскерліктер  (тыңдап  түсіну  мен  оқу)  мақ-
сатқа бағытталған қатысымдық тапсырмалар мен жаттығулар арқылы қалыптастырылады. Сондай-ақ 
тақырыптық  м`тіндік  кешенге  оқудың  негізгі  түрлерін  (зерттей  оқу,  таныса  оқу,  іздене  оқу)  қалып-
тастыруға  арналған  м`тіндер  енгізіледі.  Атқарушы-продуктивтік  `рекет  сатысы  монологтық  ж`не 
диалогтық  сөйлеу  түрлерінде  қатысымдық  іскерліктерді,  жазу  дағдыларын  қалыптастыруды  қамта-
масыз етеді.  
Аталған үш атқарушы сатыдан тұратын мазмұнның процессуалдық аспектінде мазмұнның п`ндік 
аспектілерінің  келтірілген  сатылары  белгілі  бір  деңгейде  өздерінің  функционалды  мазмұндық  мін-
деттеріне  орай  келесідей  бөлінеді:  ұғымдық-когнитивтік  тақырыптық-м`тіндік  бірлік  ж`не  оны-мен 
аттас  саты  сөз  `рекетінің  атқарушы-репродуктивтік  сатысында  жүзеге  асырылады;  ақпараттық-
аккумулятивтік  тақырыптық-м`тіндік  бірлік  ж`не  онымен  аттас  саты  барлық  деңгейде  қамтамасыз 
етіледі,  дегенмен  ол  сөз  `рекетінің  атқарушы-рецептивтік  сатысында  қалыптастырылады;  прагма-
тикалық-репрезентациялаушы ж`не соған с`йкес саты сөз бен қарым-қатынастың атқарушы-продук-
тивтік  сатысын  жүзеге  асырады,  тақырыптық-м`тіндік  бірліктің  м`нм`тіндік  қатысымдық  сатысы 
еркін қатысым деңгейін қамтамасыз етеді. 
Атқарушы  фазалар  мен  оларды  қамтамасыз  ететін  сатылардағы  `рекеттің  келтірілген  функцио-
налды  түрлері  білім  алушылардың  м`дениетаралық  қатысымдық  компетенцияларын  `дістемелік 
жүйеде  қалыптастыруда  дайындық  сатысынан  к`сіби  қарым-қатынасқа  өтуде  болашақ  `рекеттің 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
85 
п`ндік `леуметтік мазмұнының алғашқы үш сатысы жүзеге асырылады[5], атап айтар болсақ: ұғым-
дық-қогнитивтік, ақпараттық-аккумулятивтік, прагматикалық-репрезентациялық. 
Білім беру бағдарламасы білім беру жүйесінің мақсат міндеттерін оқу материалын қажетті компе-
тенцияларды қалыптастыру мен меңгеруде қазіргі технологияларды қолдану шартында ұйымдастыру 
мен іріктеудің оптимизацияланған жүйесі арқылы жүзеге асыруды қамтамасыз етеді[6]. Ол білім беру 
мақсаттарына  с`йкес  оқу  үрдісін  біртұтас  ретінде  үлгілеуге,  сондай-ақ  а)  білім  берудің  концептуал-
дық  `діснамалық  негізін  бейнелейтін;  `)  білім  алушының  креативтік-дамытушылық  `рекеті  мен 
тоериялық тұрғыдан к`сіби сауатты болуын қалыптастыратын; б) білім алушының жеке компетенттік 
`леуетін дамытатын; в) оқыту үрдісін к`сіби конструктивтік `рекет ретінде ұйымдастыратын; д) білім 
алушылардың бағалаушы-рефлексивтік компетенцияларын өзін-өзі дамыту мен өзін-өзі ұйымдасты-
рудың негізі ретінде қалыптастыру түрінде үлгілеуге қабілетті. 
Білім  беру  бағдарламасында  п`ндік  к`сіби  мазмұн  білімнің  негізгі  блогының  төңірігінде  ұйым-
дастырылады,  1)  оқу  п`нінің  п`ндік  мазмұнын  жинақтайтын;  2)  жүйеге  т`н  сипаттамалардың  б`рін 
бейнелей алатын ж`не сол себептен де зерттеу нысаны бола алатын жүйенің интегративтік элементі 
ретінде  сипатталады;  3)  оқыту  бірлігі  ж`не  мазмұн  бірлігі  болып  табылатын  п`ндік  процессуалдық 
бірлікті  бөліп  алуға  қабілетті  болып  табылады;  4)  мазмұнның  процессуалдық  аспектіне  енгізіп, 
«қатысымдық  кешендер»  арқылы  `рекетке  жетелейтін  білімнің  басты  блоктарын  өзектендіреді;  5) 
қатысымдық  кешендер  арқылы  қарым-қатынастың  жеке  ауандары  шеңберінде  қатысымдық  ж`не 
м`дениетаралық  қатысымдық  компетенцияларды  қалыптастыруды  басқарады;  6)  білім  беру  бағдар-
ламасында білімнің негізгі блоктарын вертикал бойынша қарым-қатынаста қолданылу күрделілігіне 
қарай беріледі, ал горизанталь бойынша тақырыптық-м`тіндік бірліктің `рбір бірлігі белгілі бір ком-
петенция  мен  субкомпетенцияны  қалыптастыруға  бағытталады,  п`ндік  мазмұн  қатысымдық 
кешендер арқылы жүзеге асырылады.  
Ұғымдық-когнитивтік тақырыптық м`тіндік бірлік, ұғым, құбылыс секілді іріктелген минимуммен 
байланысты, айталық халықаралық бизнес ұғымымен байланысты болсын, көрсету сатысынан қаты-
сымдық  сатыға  қатысымдық  жаттығулардың  келесідей  элементтер  жүйесі  арқылы  ауысады:  қайта 
сұрау, анықтау, кеңейту, күм`н келтіру ж`не т.б. Бұл қарапайым қатысымдық сатыны ұғымдық-ког-
нитивтік  қатысымдық  кешен  қамтамасыз  етеді.  Бұл  кшеннің  міндеті  құбылыс  пен  ұғымның  мағы-
насын түсіну ғана емес, оны берілген тілдік құрылым мен м`нм`тінде, қарым-қатынастың микродиа-
логтық жағдаяттарында қолдану болып табылады. 
Осылайша,  ұсынылып  отырған  п`ндік  мазмұнның  құрылымы  мазмұнды  қатысымға  негіздей 
отырып жүзеге асыру болып табылады, оны тіл мен сөздің бірлігі ретінде тілдік формальды көріністе 
меңгеру емес, қарапайым түрде болсын қатысымға енгізу маңызды болып табылады.  
Мазмұнды  кұрастырудың  ұсынылған  модульдік  блогтық  түрі  –  шеттілдік  білім  берудің  п`ндік 
мазмұнын  бейнелеудің  неғұрлым  айрықша  ұйымдасқан  негізі  мен  формасы,  өйткені,  жаңа  когни-

жүктеу/скачать 13,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: