Keywords: space, conceptualization, language picture of the world, ethnicity, performance, saying, social and
genetic model mentality.
Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
284
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП
ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА
,ОҚ
37.013.42
ИНКЛЮЗИВТІ МЕКТЕПТЕ ,ЛЕУМЕТТІК-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЖҰМЫСТАРДЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ ЖҮЙЕСІ
И.Р. Халитова – педагогика ғылымдарының докторы, профессор
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті. Em.:hakitova46@yandex.ru
Мемлекетіміздің білім саласына қатысты қабылданған заңы, бағдарламаларға байланысты инклюзивті
мектептер ұйымдастырылуда. Ендігі м`селе олардағы `леуметтік- педагогикалық жұмыстарды ұйымдастыру
ж`не оның мазмұнына, жұмыс жүйесі мен `дістемесіне байланысты өзгертулер ендіру болуы тиіс. Бірақ та
инклюзивті мектептегі т`рбие жұмыстарының ерекшеліктері мен `леуметтік- педагогикалық жұмыстарды
ұйымдастыру м`селесі қайта қарауды қажетсінеді.Мақалада осы м`слелерді шешудің жолдары қарастырылған
ж`не инклюзивті мектептегі `леуметтік- педагогикалық жұмыс жүйесі ұсынылған. Инклюзивті мектептегі
`леуметтік-педагогикалық жұмыс бағыттары: мүмкіндігі шектеулі оқушының `леуметтік м`ртебесін анықтау,
оларды т`рбиелеп, дамытудың жеке бағдарламасын түзу, бейімдеу, түзету, қолдау, көмектесу т.б., Құқығы,
мүддесін қорғау ж`не басқару органдарымен бірлікте жұмыс жүргізу, мектеп `кімшілігі, отбасы, оқытушылар ,
сынып жетекшісі, психолог, д`рігер, физиолог, т.б. мамандармен жұмыс ретінде қарастырылды.
Түйін сөздер: инклюзив, мүмкіндігі шектеулі оқушы, `леуметтік-педагогикалық жұмыс, жүйе, мақсат,
міндет, бағыттар.
Білім туралы Заңы[1], Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жж білім
беруді дамыту бағдарламасы [2] ж`не басқа да мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға білім беру м`селесіне
қатысты жазылған жұмыстарда инклюзивті мектептердегі `леуметтік-педагогикалық жұмыстар ж`не
осындай мектептегі оқушылармен жүргізілетін т`рбие жұмыстарының мазмұнына байланысты да
сұрақтар туындайтыны анық.
Біз қарастырған ғылыми еңбектермен педагог-практиктардың еңбектерінде инклюзивті мектеп-
тердегі `леуметтік-педагогикалық жұмыс ерекшеліктері мен жүйесіне `лі толық м`н берілмей келе
жатқаны байқалады. Осыны ескере келе инклюзивті мектептегі педагогикалық ж`не `леуметтік-педа-
гогикалық жұмыс жүйесіне байланысты м`селеге назар аудардық.
Педагогикалық жүйе ұғымына берілген анықтамалар көп. Солардың бірі, белгілі бір педагогика-
лық ойтұжырым мен т`жрибені іс жүзінде колдану; екіншісі, ұйымдастырылған, алдын-ала белгі-
ленген мақсатқа, тұлғаның бойында нақты бір сапаларды қалыптастыруға бағытталған өзара тығыз
байланысты, құралдар, `дістер, мен үрдістер; педагогикалық жүйе, оқушыларды, т`рбиелеу мен оқы-
ту мақсатын, мазмұнын, үрдісін, формаларын, құралдарын қамтиды-делінген. [3].
Жүйенің ерекшелігі оның құрамындағы титімдер(элементтер) өзара тығыз байланыста болуымен,
егер олардың бірі жойылса не болмай қалса онда бүкіл жүйенің қызметі бұзылады, алға қойған
мақсат жүзеге аспай қалады тіпті н`тижесі қанағаттанарлық болмай қалады.Педагогикада оқыту/оқу
жұйесі, іс-`рекет жүйесі, т`рбиелеу жүйесі, т`рбие жұмысының жүйесі, сабақтың құрылымдық жүйе-
сі деген секілді көптеген жүйелер бар. Осылардың ішінде біздің қарастырмақшы болғанымыз инклю-
зивті мектептегі `леуметтік- педагогикалық жұмыс жүйесі.
Осы м`селені қадағалап, міндетті түрде назар аударып, бақылап, байқап жүретін ж`не мүмкіндігі
шектеулі балалардың басқа да оқушылармен бірге біте қайнасып кетуіне жағдай жасауды қарасты-
ратын `рине `леуметтік педагог. Осы тұрғыдан алғанда `леуметтік педагогтың мектептегі атқаратын
жалпы жұмыс мазмұны мен `дістемесі, формалары мен мақсат міндеттеріне бірқатар қосымшалар
болуы тиіс. Жлапы алғанда бұны `леуметтік педагогикалық жұмыс жүйесі арқылы қамтамасыз етуге
болады.
Демек `леуметтік-педагогтың инклюзивті мектептегі жұмысының мақсатын, мүмкіндігі шектеулі
балалар мен қалыпты оқушылар, мұғалімдер арасындағы қарым-қатынасты үйлестіру арқылы сапалы
білім беру/алуына, т`рбиеленуіне шарт түзу-деп анықтауға болды. Бұнда қалыпты оқушылар мен
мүмкіндігі шектеулі оқушылардың бірдей тең құқылы, ж`не жағдайларының да бірдей болуы маңыз-
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж.
285
ды. dлеуметтік педагог баса назар аударатын тұсы да осы. Бұл мақсатқа жету бірқатар міндеттерді
іске асыруды қажетсінеді. Олар `леуметтік педагогтың күнделікті атқаратын к`дімгі жұмыстар
болғанымен мүмкіндігі шектеулі оқушылардың ерекше қаперге алынатын тұстарының бар екенін
естен шығармауы. Осыған орай біз төмендегі кестеде келтірігне жұмыс бағыттарын ескеруі тис деген
ойдамыз. 1-кесте.
Инклюзивті мектептегі `леуметтік-педагогтың іске асыратын міндеттерін төмендегіше қарас-
тыруға болады. Олар мыналар:
1. dлеуметтік педагогтың жұмысы мүмкіндігі шектеулі оқушының `леуметтік м`ртебесін анық-
таудан басталады. Мектеп жасындағы оқушылармен `ңгімелесу, тестілеу, сұхбат, құжаттарымен
танысу арқылы оның жеке басының ерекшеліктерін, мысалы, қабілеттері, ақыл-ой мүмкіндіктері,
т`рбиелеуге көнуі, қасиеттері мен денсаулығы, психикасының ерекшеліктері мен балалардың т`рбие-
лілік деңгейі мен жинақтаған т`жірибесі, оқуы т.б. анықталады.
,леуметтік-педагогикалық
жұмыс бағыттары
Іс-gрекет қызметі
Жұмыс түрлері
1. Мүмкіндігі шектеулі оқушы-
ның `леуметтік м`ртебесін
(статусын) анықтау
Диагностикалау
Тестілеу, сауалнама, `ңгіме, сұхбат,
баланың жеке құжаттарын зерделеу
т.б.
2. Мүмкіндігі шектеулі оқушы-
ны
т`рбиелеп,
дамытудың
жеке бағдарламасын түзу
Болжау
Оқушы туралы жиналған м`лімет-
терді талдау, медициналық, психоло-
гиялық, педагогикалық, `леуметтік-
педагогикалық
емдеп, т`рбиелеу
3. Мүмкіндігі шектеулі оқушы-
ны бейімдеу, түзету, қолдау,
көмектесу т.б.
dлеуметтендіру,
қатарға қосу (реа-
билитация)
Бақылау, байқау, `ңгіме, сұхбат,
ойын, жаттығу, мақтау, мадақтау,
өзіндік жеке жұмыс жоспарын түзу
ж`не жүзеге асыру, т`рбиеленушіге
жеке кітапша арнау, `леуметтік қыз-
мет көрсету мекемелерімен, ата- ана-
лармен байланыс т.с.с.
4. Мүмкіндігі шектеулі оқушы-
ның құқығы, мүддесін қорғау
ж`не басқару (Заң ж`не `кім-
шілік) органдарымен бірлікте
жұмыс жүргізу, оқушының
мүддесін
қызығушылығын
қорғау
Араға түсіп дел-
далдық ету, патро-
наж міндетін атқа-
ру
Сендіру, иландыру, нандыру, шүйір-
келесу, көз жеткізу, сұхбат
5.Мектеп `кімшілігі, отбасы,
оқытушылар, сынып жетекші-
сі, психолог, д`рігер, физиолог,
т.б. мамандармен жұмыс
1-кесте. Инклюзивті мектептегі .леуметтік-педагогикалық жұмыс бағыттары
2. Мүмкіндігі шектеулі оқушының `р қайсысына жеке жұмыс бағдарламасын түзу немесе оның
алғашқы кездегі жай-күйін есепке алу ж`не одан кейінгі кезде дамуы, өзгеруі, мектеп бітірген кезде
қандай болуы керек - деген секілді болжамды пайымдауының болуы шарт. Осыған орай `леуметтік
педагог оқушының күйзелісінің сипатын, мысалы, денсаулығы, психикасы, т`рбиесінің кемшілігі мен
дене мүмкіндіктерін т.б біліп, одан соң онымен жұмыс бағыттарын - оқыту, т`рбиелеу, емдеу, қолдау
секілді т.б. белгілейді.
3. Егер оқушы отбасындағы кемтар балаға болған м`міле мен олардың бала болашағына қатысты
ниетін білу ж`не кеңестер беру;
Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
286
4. Мүмкіндігі шектеулі оқушының мүддесін, құқығы мен міндеттерін түсіндіруде `кімшілік орган-
дарының қызметкерлерімен жұмысын үйлестіре отырып жүргізу. Медицина қызметкерлерімен
кеңесу, дене мүмкіндіктерін дамытуға арналған жаттығулар ұйымдастыру, психологиялық бейімдеу,
педагогикалық қолдау жұмыстарын іске асыруды үйлестіре де `леуметтік педагогтың құзырында.
5. Инклюзивті мектепте мүмкіндігі шектеулі оқушының барлық жай күйінен хабардар болуып
отыру, жетістіктері мен көмекке мұқтаж ахуалдарды анықтап дер кезінде ж`рдем беруді ұйымдас-
тыру да `леуметтік педагог тарапынан іске асырылады.
Инклюзивті мектептегі мүмкіндігі шектеулі балаларға байланысты келтірілген жұмыс ерекшелік-
терін ескере келе `леуметтік педагогтың жұмыс мазмұнын анықтауға болады. Олар оқушылардың
мүмкіндік ерекшеліктеріне байланысты болып келесілерді қамтуы тиіс:
- Мүмкіндігі шектеулі оқушыларды диагностикалау арқылы олардың оқу ж`не т`рбиелену траек-
торияларын жобалау;
- Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың `р қайсысымен жұмыс жоспарын түзу ж`не оларды жүзеге
асыру жолдарын қарастыру;
- Мүмкіндігі шектеулі оқушылардың отбасымен жұмыс мазмұнын анықтау ж`не олардың
жекелеген ерекшеліктеріне байнанысты кенестер беру;
- П`н мұғалімдерімен жұмыста мүмкіндігі шектеулі оқушалырмен қарым қатынаста олардың
ерекшеліктерін ескеруді көздеуге байланысты кеңес беру;
- Мүмкіндігі шектеулі балалар оқитын сыныптағы оқушыларымен т`рбие жұмысын ұйымдасты-
руда сынып жетекшісімен байланыс орнату ж`не бірлесіп жұмыс істеу;
- Мүмкіндігі шектеулі балалар оқитын мектеп оқушыларымен т`рбие жұмысын ұйымдастыруда,
қалыпты балалардың олармен қарым-қатынас орнату ахуалдырын ескеру бойынша жұмыстар ұйым-
дастыру;
№
Жұмыс жүйесі
Жұмыс мазмұны
1.
Мақсаты
Мүмкіндігі шектеулі балалардың қалыпты оқушылармен ж`не
мұғалімдермен қарым-қатынасын үйлестіру арқылы `леумет-
тендіру;
2.
Міндеттері
- мүмкіндігі шектеулі балаларды диагностикалау ж`не кемістік
түрін анықтап сипаттама беру;
- мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмысты жоспарлау;
- мүмкіндігі шектеулі оқушылардың отбасымен, мұғалімдермен,
мектеп психологі, д`рігер т.б. байланыс орнату;
- оқушылармен т`рбиелік сағаттар ұйымдастыру;
- мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арнайы ж`не қажетті жағ-
дайлар жасау;
3.
Мазмұны
Мүмкіндігі шектеулі оқушылармен жұмысты қалыпты оқу-
шылармен бірлікте ұйымдастыру ж`не олардың белсенді іс-`ре-
кетін ұйымдастыру; сынып жетекшілері ж`не басқа да мұға-
лімдерге мүмкіндігі шектеулі оқушының кемсітігі мен мүмкін-
діктері жайлы м`ліметтер жеткізу; мүмкіндігі шектелуі оқушы-
лардың отбасымен байланыс орнатып, ата-аналармен жұмыстар
ұйымдастыру, консультациялар беру; оқушылармен т`рбие
жұмыстарын ұйымдастыру;
4.
Формалары
Жеке оқушымен жұмыс; топпен ж`не көпшілік формадағы
жұмыстар ұйымдастыру;
5.
dдістері
Т`рбиелеуде оқушының сана-сезіміне ықпал ету; іс-`рекетін
ұйымдастыру; ынталандыру `дістерін ж`не басқа да т`рбиелеу
техноогияларын пайдалану;
6.
Құралдары
Электронды техника құралдары, көрнекіліктер, БАҚ материал-
дары, кітаптар т.б.
7.
Ұстанымдары
Т`рбиелеу ұстанымдары; `леумттік-педагогикалық жұмыс
ұстанымдары;
2- кесте. Инклюзивті мектептегі .леуметтік-педагогикалық жұмыс жүйесі
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж.
287
dлеуметтік педагогтың жалпы жұмыс мазмұнына қосымша мүмкіндігі шектеулі балалармен
атқарылатын шаралар жоспарланып, оларды іске асыруда басқа да мұғалімдерді көмекке тарту
маңызды.
Осы ж`не басқада `дебиеттердегі инклюзивті мектептерге байланысты м`селелер туралы мате-
риалдарды негізге ала отырып, инклюзивті мектептегі `леуметтік педагогикалық жұмыс жүйесін
анықтауға тырысып көрдік. 2-кестеде оның мазмұны келтіріді.
Инклюзивті мектептегі `леуметтік-педагогикалық жұмыстың мақсаты – мүмкіндігі шектеулі бала-
лардың қалыпты оқушылармен ж`не мұғалімдермен қарым-қатынасын үйлестіру арқылы `леумет-
тендіру;
Міндеттері:
- мүмкіндігі шектеулі балаларды диагностикалау ж`не кемістік түрін анықтап сипаттама беру;
- мүмкіндігі шектеулі балалармен жұмысты жоспарлау;
- мүмкіндігі шектеулі оқушылардың отбасымен, мұғалімдермен, мектеп психологі, д`рігер т.б.
байланыс орнату;
- оқушылармен т`рбиелік сағаттар ұйымдастыру;
- мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арнайы ж`не қажетті жағдайлар жасау;
Мазмұны:
- мүмкіндігі шектеулі оқушылармен жұмысты қалыпты оқушылармен бірлікте ж`не олардың
белсенді іс-`рекетін ұйымдастыру;
- сынып жетекшілері ж`не басқа да мұғалімдерге мүмкіндігі шектеулі оқушының кемсітігі мен
мүмкіндіктері жайлы м`ліметтер жеткізу;
- мүмкіндігі шектелуі оқушылардың отабсымен байланыс орнатып, ата-аналармен жұмыстар
ұйымдастыру, консультациялар беру;
- оқушылармен т`рбие жұмыстарын ұйымдастыру;
Инклюзивті мектептегі `леуметтік-педагогикалық жұмыс формалары т`рбие жұмысының теория-
сы мен `дістемесінде көрсетілгендей жеке оқушымен жұмыс; топпен ж`не көпшілік формадағы
жұмыстар ұйымдастыру;
dлеуметтік-педагогикалық жұмыс `дістері жалпы т`рбиелеудің оқушының сана-сезіміне ықпал
ету; іс-`рекетін ұйымдастыру; ынталандыру `дістерін ж`не басқа да т`рбиелеу техноогияларын
пайдалану;
Т`рбиелеу құралдары, электронды техника құралдары, көрнекіліктер, БАҚ материалдары, кітаптар
кино, интернет т.б.;
Инклюзивті мектептегі `леуметтік-педагогикалық жұмыс ұстанымдары педагогикадағыт `рбиелеу
ұстанымдары; аса маңызды назар аударатын м`селе т`рбие жұмыстарын ұйымдастыруда оқушының
шектеулі мүмкіндіткренің түрлерін ескеру ж`не соған с`йкес іс-шараларды жүзеге асыру.
1 Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы.Астана., 2010
2 Қазақстан Республикасының білім беруді дамытудың 2011-2020 жж білім беруді дамыту бағдар-
ламасы.Астана.,2010
3 Краткий педагогический словарь.М., 2005.
Резюме
Система организации социально-педагогической работы в инклюзивной школе
Халитова И.Р. – доктор педагогических наук, профессор. Казахский национальный педагогический
университет имени Абая. Em.:hakitova46@yandex.ru
В связи с принятый государственными законами и программами относящиеся образованию организо-выва-
ется инклюзивные школы. Следующей проблемой является внесение некоторых изменений в содержание,
системе работы и методике социально-педагогической работы. Однако особенности воспитательной работы в
инклюзивной школе, так же организация социально-педагогической работы требует пересмотра. В данная
статье сделана попытка решению данной проблемы и автор предлагает свое видение относящиеся системе
организации социально- педагогической работы в инклюзивной школе.
Опеределены направления работы с
учащимися огарничеснной возможностью такие как, определение статуса учащегося с ограничеснной возмож-
ностью, составление индивидульной программы по воспитание, развитие, исправление, поддержка, помощи и
т.д., Защита интересов и прав совместная организационная работы с администрацией школы, семьей, учите-
лями, классными руководителями, психологом, медработником, физиологом т.д.с другими специалистами.
Ключавые слова: инклюзив, ученик с ограниченной возможностью, социальный педагогическая работа,
система, цель, задачи, направления,
Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г.
288
Summary
The system of organization of social and pedagogical work in inclusive school
Khalitova Islamiy Ramazanovna –
doctor of pedagogical sciences professor, Kazakh National Pedagogical University
named after Abai. Em.:hakitova46@yandex.ru
Abstract: In connection with the adoption of state laws and programs concerning education organized inclusive
schools. The next problem is to make some changes to the content, the system of work and methods of social and
pedagogical work. However, the features of educational work in an inclusive school, as the organization of socio-
pedagogical work requires revision. In this article we attempt to address the problem and the author offers his vision of
the organization concerning the system of social and pedagogical work in an inclusive school. Make sure your areas of
work with students ogarnichesnnoy opportunity such as the definition of student status to the limitations opportunity
individulnoy drawing up programs for education, development, repair, maintenance, assistance, etc., protection of
interests and rights of the joint organizational work with the school administration, family, teachers, , klassnymy
leaders, psychologist, paramedic, physiology, etc. On the other specialists.
Keywords: inclusive, student with disabilities, social pedagogical work, system, goal, objectives, directions.
УДК 370.15Д77
ВОСПИТАТТЕЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ФОРМИРОВАНИЯ КОММУНИКАТИВНОЙ
КОМПЕТЕНТНОСТИ УЧАЩИХСЯ НАЧАЛЬНЫХ КЛАССОВ
Кулахмет М. – доктор педагогических наук, профессор,
Казахстанский инженерно-педагогический университет Дружбы народов
Дуйсенова М.М. – Phd докторант, Южно-Казахстанский государственный педагогический институт,
ЮКО, г.Шымкент. abirbek11@mail.ru
В работе подробно рассматривается вопрос о методах обучения словосочетаниям в начальных классах,
представлены примеры правильного обучения посредством указанных методов. На уроках родного языка не
используются основные методические принципы. Поэтому методические вопросы, связанные со словосоче-
таниями – это довольно сложная проблема, требующая всестороннего рассмотрения. На сегодняшний день
обучение словосочетаниям как коммуникативной личности, так и языковой, имеет как коммуникативное, так и
номинативное значение. Данная тема имеет особое значение для специалистов-филологов.
Ключевые слова: познание, личность, дистанционное образование, интерес, ситуация.
Обновления, которые происходят в нашей стране в настоящее время, ставят перед нами задачу
ориентировать учебно-воспитательную работу в соответствии с требованиями времени.
В Законе РК «Об образовании» сказано: «Главная задача системы образования – внедрение новых
технологий обучения, информатизация и создание необходимых условий для образования, ориенти-
рованного на формирование и профессиональной подготовки личности на основе национальных и
общечеловеческих ценостей, достижений науки и практики» [1].
Информатизация общества и активное развитие компьютерных технологий рассматривает дистан-
ционное образование как значительную, и вместе с тем комплексную систему.
В Послании Президента Н.А. Назарбаева к народу Казахстана 2007 г. указано: «...Перед нами
стоит задача создать специализированные образовательные направления, ориентированные на новые
объекты распростанения информационных технологий и информации» [2].
Цель, стоящая перед системой образования, основывается на особенностях общечеловеческого
прогресса в сответствии с его общественно-историческими, социально-политическими и экономи-
ческими условиями. Чем дальше развививается общество, тем больше меняются его взгляды на
человеческую жизнь, повышается интерес к образованию и изучению языков. Ставится задача
информатизация образования, обучение тем или иным дисциплинам на основе научных технологий.
Развитие любого государства связано прежде всего с уровнем информационной культуры. Ориен-
тиры информатизации образовательной системы ставят перед собой цель посредством новых инфор-
мационных технологий обучать более прогрессивно и дистанционно, лично-направленно, с учетом
интересов личности, повышать качество и эффективность всех уровней учебно-воспитательного про-
цесса. Расширение всемирной сети и электронной почты привело к тому, что они стали неотъем-
лемой частью повседневной жизни, что значительно повлияло на активизацию системы мышления
будущих специалистов и прямой доступ ко всей необходимой информации. Компьютеризация
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж.
289
образования расширило сферу использования компьютеров: созданы электронные учебники, появи-
лась возможность дистанционно давать задания и упражнения, проверять знания учащихся, получать
ответы на тестовые вопросы. В учебном процессе компьютер является как объектом, так и средством
обучения. Отсюда мы имеем два направления обучения:
• Осознание компьютерных возможностей, вооружение знаниями, навыками и умениями для
использования компьютера в различных ситуациях.
• Компьютер является эффективным средством повышения коэффициента полезного действия и
качества обучения [3].
На сегодняшний день появились огромные возможности получения на основе значительных
достижений в обеспечении образования информационными и программными технологиями. Любой
человек желает, чтобы обучение и полученные знания были качественными. В этом процессе инфор-
мационные технолгии играют особую роль. С возникновением сети интернет и развитием новых
телекоммуникационных систем изменились и педагогические возможности информационных техно-
логий. Таким образом, возникает необходимость пересмотреть требования к знаниям и квалификации
в области применения компьютеров в учебном процессе, совершенствовать и систематизировать
данный процесс.
Целью использования информационых технологий при обучении словосочетаниям является
обеспечение участников учебного процессе основательными знаниями и достижение запланирован-
ного качества управления преподавателем профессиональной подготовкой и учебным процессом.
Учащийся со сформировавшейся коммуникативной компетенцией не только доносит ту или иную
информацию до другого лица либо одноклассника, но и разъясняет свою мысль другому лицу либо
среде, при этом понимая, что они хотят до него донести. Способность объяснить свою мысль другому
лицу и взаимопонимание заставляет учащегося чувствовать себя полноценным членом общества.
Поэтому комментируя значение этого термина, необходимо обратить внимание на то, что коммуни-
кативная компетенция – это способность обладающей собственным мнением личности слушать,
читать, писать, вступать в различные языковые отношения и доказывать свои идеи.
При отборе содержания коммуникативной компетенции учитываются коммуникативные потреб-
ности, интересы и языковая природа учащихся, так как прежде всего необходимо определить связи
между содержанием и процессом освоения коммуникативной компетенцией. Поэтому уже в програм-
ме начальной школы основными объектами исследования методики обучения казахскому языку
становятся фонетика, лексика, морфология, орфография и орфоэпия, грамматика. Без этого учащийся
даже владея законами устного казахского языка, синтаксической структурой и грамматическим
правилами, вряд ли сможет полностью донести до другого лица свои идеи и мысли.
К сожалению, до сих пор не систематизированы вопросы формирования тех или иных компе-
тенций учащихся, не дана классификация компетенций. Поэтому в различных научных трудах
представлено более двадцати компетенций, среди которых социальная, когнитивная, коммуника-
тивная, информационно-технологическая и т.д.
До того, как мы остановимся на методах повышения словарного запаса казахского языка учащихся
начальных классов, рассмотрим общие методы обучения словосочетаниям.
Организацию деятельности учащихся в процессе обучения определенному предмету мы называем
Достарыңызбен бөлісу: |