Ұлттық баяндама
жүктеу/скачать 11,26 Mb. Pdf көрінісі
|
75,2 Маңғыстау облысы 63,9 Павлодар облысы 95,6 Солтүстік Қазақстан облысы 86,5 Оңтүстік Қазақстан облысы 58,0 Алматы қаласы 53,1 Астана қаласы 62,4 ҚР 71,5 Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері 2012 жылы 166 мектепке дейінгі білім беру орталықтарында мүмкіндіктері шектеулі балаларды тәрбиелеу мақсатында инклюзивті тәрбиелеуге барлық жағдайлар жасалды, ол дегеніміз 2011 жылмен салыстырғанда 16 бірлікке артық . Мектеп жасына дейінгі мүмкіндіктері шектеулі балалар санының басым бөлігі Батыс Қазақстанда байқалады, инклюзивті білім беру мақсатында барлық жағдайларды жасаған мектепке дейінгі білім беру мекемесі 19,7 құрайды . Бұндай балалар санының аз кездесетін өңірі Қызылорда өңірі болып табылады, мұндағы 221 мектепке дейінгі мекемелер ішінде тек біреуінде ғана сәйкес келетін жағдайлар бар ( 2.2.3 кесте ). 2.2.3 кесте. Инклюзивті тәрбие мен білім беру жағдайымен қамтамасыз етілген мектепке дейінгі ұйымы Өңір Мектепке дейінгі мекеме Мекемелер үлесі Балалар үлесі барлығы жағдайлары мен Балалар саны Ақмола облысы 147 14 217 9,5 14,2 Ақтөбе облысы 234 33 196 14,1 10,5 Алматы облысы 204 1 35 0,4 1,3 Атырау облысы 125 16 158 12,8 13,1 ШҚО 178 28 28 15,7 1 Жамбыл облысы 172 3 12 1,7 0,4 БҚО 182 36 628 19,7 39,9 Карағанды облысы 189 21 119 11,1 3 Қостанай облысы 144 4 475 2,7 41,8 Қызылорда облысы 221 1 8 0,4 0,3 Маңғыстау облысы 118 0 0 0 0 Павлодар облысы 143 0 0 0 0 СҚО 71 6 429 8,4 38,3 ОҚО 476 0 0 0 0 Алматы қаласы 244 2 40 0,8 1,2 Астана қаласы 122 1 30 0,8 1,3 ҚР 2970 166 2375 5,5 5,4 2011 жыл 2591 150 5861 5,7 14,0% Дереккөз : Ұлттық ғылыми - тәжірибелік түзету педагогика орталығы ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 69 2012 жылы 0 жастан 7 жасқа дейінгі оралман - балалар саны 7 793 құрады , 2011 жылмен салыстырғанда 3 202 балаға. Олардың ішінде 1 703 бала саны бала мектепке дейінгі мекемеде,1 590 адам - мектепке дейінгі мекемелерде, 1 590 адам – мектепке дейінгі дайындық сыныптар мен класстардар, 2 647 адам – бастауыш сыныптарда оқиды екен. Мектепке дейінгі дайындық жұмысының сапалы болуын қадағалау үшін , жақсарту мақсатында ҚР «Білім туралы» Заңының бөлімінде 5 - 6 жас аралығындағы мектепке дейінгі білімнің тегін жүргізуін алдын ала қарап отыр. Статистикалық деректерге сүйенсек, 5 - 6 жас аралығындағы балалардың республикандық коэффициенті 94% құрады . Бұл 1 - 6 жастағы балаларды бала - бақшалар мен шағын орталықтардағы балалар көрсеткіші әлде қайда төмен (47,2%). Ондағы мектепке дейінгі дайындық кезеңінде жүргендердің контингенті, 67 820 тіркеліпті , олардың ішінде 129 750 бала - бақшаның мектепке дайындық тобында білім алады, 38 326 – шағын орталықтарда, 199 744 – жалпы орта білім алушылар . Мектепке дайындықпен 100 % қамтамасыз етілген облыстар : Ақмола, Атырау, Шығыс Қазақстан , Батыс Қазақстан , Қарағанды, Қостанай, Қызылорда . Ең төмеңгі көрсеткіштер Алматы қаласы мен Маңғыстау облыстарында , 75 % және 76 % коэффициентке сәйкес келеді ( қосымша, 2.2.3 кесте ). Осылайша, мектепке дейінгі тәрбие мен оқу жұмыстарында 5 - 6 жастағылар (94%), азы 1 - 6 жас аралығында құрайды екен (47,2 %). Жалпы орта білім 2012 жылы күндізгі жалпы орта мектепте оқитындар саны 2 536 680 болды. Оның ішінде 2 528 260 мектепте оқитындар болса, ҚР БҒМ сонымен қатар 2 493 479 – жылпы білім беру , 15 261 – арнайы, 225 – бұзақы балаларға арналған мектепте, мемлекеттік емес . Жалпы білім беру мектептерінің негізгі бөлігін Оңтүстік Қазақстан облысында – 534 195 адам . Сонымен қатар Алматы (298 355 адам мен Жамбыл 182 324 тұлға) облыстарда . Ауыл / қала тұрғындарының жалпы орта білім алатын мектептерінде оқушылардың санында шағын айырма бар. 48,9 % оқушылар қалалық жерде, 51,1% – ауылдық жалпы білім беретін мектептерде оқиды (2.2.5 сурет , қосымша, 2.2.4 кесте ). ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 70 2.2.5 сурет. Жалпы білім беретін мектептердің контингенті Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Назарбаев Зияткерлік мектебінің оқушылары арасындағы контингент өсе бастады. 2012 жылы Назарбаев мектебініің оқушыларынының саны 4 669 адам болса, оның ішінде 2 662 адам қазақ тілінде оқыса, 2 007 – орыс тілінде дәріс алады (2011 жыл - 4 018 адам) ( 2.2.4 кесте ). 2.2.4 кесте. НЗМ контингенті, адам Интеллектуалды мектеп атауы Барлағы Қазақ тілінде оқиттындар Орыс тілінде оқитындар Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Семей қаласы 753 434 319 Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Көкшетау қаласы 750 443 307 Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Астана қаласы 882 457 425 Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Талдықорған қаласы 805 389 416 Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Өскемен қаласы 705 477 228 Назарбаев Зияткерлік мектебі Астана қаласы 289 167 122 Назарбаев Зияткерлік мектебі ФМҒ Орал қаласы 485 295 190 ҚР 4669 2662 2007 Дереккөз: «Назарбаев Интеллектуальдық Мектеп» ААҚ мәліметтері 2 493 479 1 220 222 1 273 257 барлығы қалалық жерде ауылдық жерде ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 71 2012 жылы НЗМ оқушылар саны 382 адам болса, оның 2 03 оқушы - түлектері қазақ тілінде оқыса, 179 – орыс тілінде бітірді. 2012 жылғы мәлімет бойынша НЗМ түлектері білімдерін ЖОО - да жалғастыруда. Назарбаев Университетінің 75 түлектерінің 24 - Ұлыбритания, АҚШ, Франция, Қытай, Оңтүстік Корея ЖОО - на түссе, 14 Ресей ЖОО - на , 269 - Қазақстанның ЖОО - на тапсырды. ҚР «Білім туралы» Заңына сәйкес (7 бабы, 3 тармағы) «Қазақстан халықтарының тілдерін оқуға мүкіндік беру» кепілдендірілген . 2012 жылы жалпы білім беретін мектептерде 100 ұлт өкілдері оқиды : қазақтар - 73 %, орыстар – 13,6 %, өзбектер – 4,1%, ұйғырлар – 1,6% , украиындықтар – 1,3%, немістер – 1,0%, татарлар – 0,9 %, әзербайжандар – 0,8%, белорустар – 0,3%, өзге ұлт өкілдері – 5,7% (2.2.6 сурет ). Барлық ұлт топтарына өз туған тілерін оқуға бар жағдай жасалады. 2.2.6 сурет. Жалпы білім беретін мектептердің ұлттық құрылымы Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Мемлекеттік емес мектептердегі оқушылар саны 1 691 адамға көбейді және жалпы саны 19 295 оқушы болды, оның 18 559 қалада білім алатындар болса, 736 – аулдық мектептерде оқитындар. Астана мен Алматы қаласында мемелекеттік емес мекемелердегі оқушылар саны өсті, 628 және 418 адамдар қатынасында ( 2.2.5 кесте ). 1 82 0 08 7 340 005 3 2 1 8 6 6 43 4 103 138 19 574 4 20 2 8 72 1 268 1 62 3 2 44 3 21 381 1 14 5 1 3 7 5 6 7 40 2 24 883 3 79 6 13 456 37 742 5 28 6 494 12 25 445 ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 72 2.2.5 кесте. Мемлекеттік емсе мектептерде оқитындар саны, адамдар Өңір 2011 2012 Жалпы Оның ішінде барлығы Оның ішінде қала ауыл қала ауыл Ақмола облысы 153 153 0 245 220 25 АҚтөбе облысы 429 429 0 528 528 0 Алматы облысы 1 026 535 491 1 143 555 588 Атырау облысы 230 230 0 179 179 0 Шығыс Қазақстан облысы 544 544 0 596 596 0 Жамбыл облысы 82 82 0 79 79 0 Батыс Қазақстан облысы 87 87 0 64 64 0 Караганды облысы 1 109 1 109 0 1 063 1063 0 Қостанай облысы 275 275 0 283 283 0 Қызылорда облысы 288 288 0 176 176 0 Маңғыстау облысы 80 80 0 428 428 0 Павлодар облысы 114 114 0 108 108 0 Солтүстік Қазақстан облысы 263 129 134 261 138 123 Оңтүстік Қазақстан облысы 1 657 1 657 0 1 829 1 829 0 Алматы қаласы 8 590 8 590 0 9 218 9 218 0 Астана қаласы 2 677 2 677 0 3 095 3 095 0 ҚР 17 604 16 979 625 19 295 18 559 736 Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Шағын жинақты мектептердегі оқушылардың контингентінің қысқару үрдісі сақталды. 2012 жылы ШЖМ оқутын орта білім алып жатқандар саны 86,6% құраса, 10,7 % - негізгі, 2,7 % - бастауыш білім алуда. (2.2.7 сурет. қосымша, 2.2.5 кесте ). 2.2.7 сурет . Шағын жинақты мектептердегі оқушылардың контингенті Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері 2012 жылы жалпы орта біліммен қамтамасыз ететін мекемелердің халықтың тұрғылықты жерлерінде жоқтығы 1 590 бірлікті құрады . Осы аймақта тұратын 396840 10675 41861 344304 385342 10322 41151 333869 барлығы бастауыш мектепте негізгі мектепте орта мектепте 2011 2012 ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 73 мектеп жасындағы балалар саны 38 817 адамды құрады. Оның ішінде 2 969 мектеп интернаттарына орналастырылғандар, 26 738 – көлік тасымалымен қамтамасыз етілгендер , 1 159 – туысқандарының үйінде тұратындар, 192 - пәтер жалдап тұратындар, 3 749 – өздері қатынас амалдармен қатынайды ( Алматы облысында – 2 869 адам , Шығыс Қазақстан – 495, Қостанай – 168, Жамбыл – 138, Қызылорда – 14, Солтүстік Қазақстан – 65 адам) , 10 – денсаулық жағдайымен оқуға қабілетсіз . Заманауи білім беру жүйесіде білім беру қызметінің жоғарғы деңгейде және қолжетімділігінде, мүмкіндіктері шектеулі және мүгедек балалар басқа балалармен қатар білім алу мүмкіндігінің барында. Қазақстандағы инклюзивті білім беру білім беру жүйесінің бір бөлігі болып табылады. Қазақстан білімінің дамуы 2020 бағдарламасының көздейтін мақсаттарының бірі осы инклюзивті білім жүйесінің дамуы болып табылады. Жалпы мүмкіндіктері шектеулі балалар санының 50 % инклюзивті біліммен қамтамасыз етілгендер болып табылады. Кез келген оқу орындарында мүмкіндіктері шектеулі балаларға арнап инклюзивті білім беру жүйесімен қамтамасыз ету, жағдай жасау ҚР - ның саясатының бір мақсаты болып табылады. 2012 жылы психико - медико - педагогикалық кеңеске тіргелген балалар саны 151 216 адам ол 2011 жылмен салыстырғанда 2 173 адамға артық . Психологиялық - медициналық - педагогикалық кеңесте тіркелген балалардың жасы 7- 18 жас аралығын ( 2.2.8 сурет ). 2.2.8 сурет. Психолого - медико - педагогикалық облыстық кеңестерге тіркелген мүмкіндіктері шектеулі балалар, адам Дереккөз : Ұлттық ғылыми - тәжірибелік түзету педагогика орталығы 6902 26523 8316 107302 7974 27642 8194 107406 0- 3 жасқа дейін 3- 6 жасқа дейін 6 жасқа дейін 7- 18 жасқа дейін 2011 жыл 2012 жыл ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 74 ҚР - ның «Білім туралы» Заңына сәйкес «мемлекет, инклюзивті білімді жүзеге асыру арқылы, білім берудің барлық кезеңдерінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды инклюзивті біліммен қамтамасыз ету керек» ( 8 бабы, 6 тарауы 24.10.2011 ж толықтырулар мен түзетулері бар ). Білім беру жүйесінде білім алып жатқан мүгедек - балалар саны 20 918 адамды құрады (2011 жылы – 26 354 адам ) құрады . Оның 7 923 балалар үйде оқытылуда, 12 995 балалар– мектептер мен мектеп - интернаттарында оқиды (2.2.6 кесте ). 2.2.6 кесте. Мүгедек - балалар, оқитын балалар, адам Мүгедек - балалар саны Мүгедектік бағдарлама бойынша үйде оқытылатын балалар Мектептер мен мектеп - интернаттарында оқитын балалар барлығы жалпы қала ауыл жалпы қала Ауыл 2011 год 26354 9597 3766 5779 16757 11516 12829 2012 год 20918 7923 3029 4894 12995 6129 6866 Динамика -5436 -1674 -737 -885 -3762 -5387 - 5963 * арнаулы түзету ұйымдарның есебесіз Дереккөз : Ұлттық ғылыми - тәжірибелік түзету педагогика орталығы Мүмкіндіктері шектеулі балалардың орта білім алушылар Қостанай облысында көп кездеседі 70,4 % , жалпы білім беру орталықтарында оқитындар саны 5 200 бала . Ең аз көрсеткіш Қызылорда облысында байқалады. Тек Қызылорданың бір ғана мектебінде 318 орындық инклюзивті білім беру орталығы бар ( 2.2.7 кесте ). ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 75 2. 2.7 кесте. Жалпы білім беретін мекемелердегі инклюзивті білім алуға жағдайлар жасалған үлесі Өңір Жалпы білім беру орталығы Ұйым үлесі Балалар үлесі Жалпы Жағдайлары жасалған Балалар саны Ақмола облысы 631 61 518 9,6 12,4 Ақтөбе облысы 445 177 921 39,7 30,1 Алматы облысы 741 32 252 4,3 4 Атырау облысы 198 70 372 35,3 9,8 ШҚО 698 131 2651 18,7 26,9 Жамбыл облысы 456 140 1262 30,7 31,7* БҚО 412 135 2907 32,7 45 Қарағанды облысы 556 190 3617 34,1 37,1 Қостанай облысы 568 400 5200 70,4 48,4 Қызылорда облысы 290 1 318 0,3 8,9 Маңғыстау облысы 123 15 166 12,1 9,4 Павлодар облысы 411 37 927 9 22,7 СҚО 585 20 1750 3,4 42,8 ОҚО 1019 21 527 2 1,9 Алматы қаласы 181 30 262 16,5 4,9 Астана қаласы 70 2 151 2,8 4,3 ҚР 7384 1462 21801 19,7 20,2 2011 жыл 7465 1426 20354 19,1% 18,9% Дереккөз : Ұлттық ғылыми - тәжірибелік түзету педагогика орталығы Мүмкіндіктері шектеулі балаларға жалпы білім беру ұйымдарында білім беруге жағдайлар жасау мәселесі шешілуде. 2012 жылы қолжетімділік жағдайын құрған мектептер саны 385 бірлікке көбейді (2011 жылы - 1317 мектеп немесе 17,6 %) (2.2.8 кесте ). 2.2.8 кесте. 2012 - 2013 жылы бөгет қолжетімділік жағдай жасаған мектептер саны Өңір Жалпы мектеп Бөгет қолжетімділігін құрған мектептер Ұйым үлесі Ақмола облысы 631 104 16,4 Ақтөбе облысы 445 101 22,6 Атырау облысы 198 44 22,2 Алматы облысы 741 70 9,4 ШҚО 698 190 27,2 Жамбыл облысы 456 210 46 БҚО 412 115 20,8 Караганды облысы 556 86 15,4 Кызылорда облысы жүктеу/скачать 11,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|