Жеке жазылушылар үшін 65367 6 айға 1541,52 1637,40 1713,84 Мекемелер мен ұйымдар үшін

6

№17 (1327) 

28 сәуір – 4 мамыр 

2016 жыл

АНА ТІЛІ

АНА ТІЛІ

7

№17 (1327) 

28 сәуір – 4 мамыр 

2016 жыл

лаш қозғалысы көсемдерінің бірі, көрнекті ғалым, қоғам қайраткері, 

профессор Халел Досмұхамедұлы «Қазақ халық әдебиеті» атты еңбегінде 

соңғы екі ғасыр беделінде өмір сүріп, есімдері ел есінде қалған қазақ 

ақындарының ілегін атаған кезде Ығылман шөрекұлы атын нағыз орта белде 

келтіріпті. ал Қазақстанның халық жазушысы, атақты ақын Хамит Ерғалиев 

өзінің «өмір өрнегі» атты кітабында туған өңірі хақында тебіренген сәтте: 

«...Әр уақыт сенің даңқыңды паш қылатын жыршыларың ше? Ығылман 

шөреков, Досы тілегенов, Әбу Сәрсенбаев, зейнолла Қабдолов, ғабдол 

Сланов, Берқайыр аманшин, Нұрмұқан Жантөрин, зарифа Сүлейменова, 

Сейілхан Құсайынов, Берік Қорқытов, шәміл Әбілтаев, Дмитрий арсентьев – 

бұлар секілді жыршыларың көп қой сенің» (алматы, 1986 ж. 205-бетте) деп 

атыраудан шыққан ардақтылардың ішінен ойып алып, Ығылман ақынды ең 

бірінші етіп қалам ұшына іліктіріпті. Демек, оның есімінің ХХ ғасырдың ілкі 

кезеңінен бастап қазақ зиялыларының көңіл түкпірінде қонақтауы, заман 

көшіне ілесіп, ардақталуы тегін болмағаны.

дәуір дауысы

құрМЕт

жаздық шағын тас үй салып алдым. 

Шағыл ішінде ескілікті құмыра көп бол-

ды. Осы араны ұзақ жылдар бойы мекен 

еткен қарт Мұса Жантөрин: «Ставканың 

жарын бұзғанда тастың арасынан көп 

кітап, қағаздар шықты. Оны қорқып, сол 

маңға бір дөңгелектің астына қайта көміп 

тастадық» деген болатын. Бүгінде Мұса 

ақсақал бұ дүниеде жоқ. Көміндінің қайда 

екені бізге таптырмады.

Амангелді Жайкин әңгімелеген кітап, 

құжаттар алашордашылар қуғын-сүргін 

күй кешкен кезеңде тығылған емес пе 

екен? Ішінде Ығылман ақын пайдаланған 

Шөректің жазбалары болуы ғажап емес-

ау? Қазір олар табылған күнде де сақталу 

тәртібі бұзылғандықтан кәдеге аспайтын 

күйге ұшырағаны кәміл. Өкінішті-ақ.

«Исатай-Махамбет» дастанының тари-

хи шындық тұрғысынан орамды жазылуы-

на ілкі ұйытқы Шөрек жазбалары болса, ал 

шығарманың өмірге келуіне түрткі болған, 

оның жарасты желі тартуына келісті кеңес 

берген, алыс шаһарда кітап етіп басы-

лып, жалпыға жария етілуіне бірден-бір 

себепкер ақынның жерлесі, ғалым Халел 

Досмұхамедұлы. Оны Ығылманның өзі де:

Тәржіме халін ерлердің

Жырлап жазсаң нетеді деп,

Ел үшін еткен еңбегі 

Жарыққа шықпай кетеді деп.

Көз жұмып дария кешпесең,

Ұяда жаның барында

Сөз түйінін шешпесең,

Жалғанда жазым дүние боқ

Сенен де бір күн өтеді деп,

Үйренген бастан бір мінез –

Шабан едім бой күйез,

Ұйқымнан жатқан оятып,

Тұрғызды сөзбен жетектеп, 

Немесе:

…Ел қамын жеген ерлердің,

Сөз білген жанда хақы бар.

Жоқтаған күнде арымды,

Халдерін тарих етпесек,

Сөз қалдырып кетпесек,

Кейінгіден кім айтар,

Сөз білгендер арылды, – деп ашып 

айтып кеткен.

Ығылман ақынның ең үлкен бітірген 

шаруасы – «Исатай-Махамбет» дастанын 

бірегей туынды деңгейінде тудырып, келер 

ұрпақтар еншісіне қалдырып кетуі. Оны 

ғалымдар Қажым Жұмалиев, Есмағамбет 

Ысмайылов, Қабиболла Сыдиықов, 

Берқайыр Аманшин және басқалар аса 

жоғары бағалап, дастанның құндылығын, 

шебер өрілген шежіре дүние екендігін 

зерттеу еңбектерінде заңды зерделеді. 

Ақиқатында бұл дастан қазақ даласын дүр 

сілкінткен көтерілістің, отаршылдыққа 

қарсы күрестің нағыз әдеби жылнама-

сы, тарихи оқиғаны көркем кестелеген 

мәңгілік мәнін жоймас мұра. Өкінішке 

қарай, саяси ағымға, кеңестік саясатқа 

орайлас 1925 жылғыдан кейінгі басы-

лымдарда «орыс» деген сөз «патша» деп 

өзгертіліп, бірқатар жері өңделіп, жоны-

лып, бірсыпыра жолдары қысқартылып 

басылды. Әйтсе де, сүйегі шымыр шығарма 

одан онша ақсаған емес. Қайта ғұмырын 

жоймай бүгінге аман-есен жетті. 

мүрдесі жатқан орын да күні кешеге дейін 

оның кітаптарында, ғалымдардың зерт-

теу еңбектерінде әртүрлі жазылып келді. 

Мәселен, Ығылман Шөрекұлының 1976 

жылы «Жазушы» баспасынан жарық көрген 

«Исатай-Махамбет» атты дастаны мен 

өлеңдер кітабының кіріспе мақаласында 

«Ығылман Шөреков 1931 не 1932 жылы 

қысқа қарай қайтыс болған. Бейітін біреулер 

Тайсойғандағы Сорқуыс деген жерде, енді 

біреулер сол құмдағы өзінің қыстауының 

қасында деседі, қайсысында екені әзір 

анықталған жоқ» делініпті. Сірә, кітапты 

құрастырушы (кіріспені де өзі жазған) 

белгілі ақын, әдебиет зерттеушісі, марқұм 

Берқайыр Аманшиннің мұны жазғандағы 

түпкі мақсаты көпшілікке ой тастау, белгісіз 

жайттарды тиянақтап, анықтауға шақыру 

болғанға ұқсайды.

Сол өңірде өсіп, қолға қалам ұстап, 

әдебиет әлеміне жақын жүргеннен соң жыр 

сүлейі атанған Ығылманға байланысты 

біраз мағлұматтарды шамам жеткенінше 

жинастырғаным бар. Әр жылдарда 

көптеген көнекөз қарияларға жолығып, 

әңгімелестім. Солардың ішінде Қарабауда 

тұрған, жасы ақыннан жиырма жас кіші 

Шыңғыс Көжекұлы деген ақсақалдың 

Ығылман Шөрекұлының дүниеден озған 

жылы, айы, күні жайлы айтқан бұлтартпас 

дерегі көкейге қонымды болды. «Мен,– 

деді ол, – 1928 жылы тәркілеу кезінде 

әлділер қатарына жатқызылып, Орынбор 

жаққа жер аударылған едім, содан кеңес 

үкіметінен арнайы рұқсат болғаннан кейін 

1933 жылы Тайсойғанға қайта оралдым. 

Келсем жақсы көретін ағам, елдің бетке 

ұстар сөз ұстасы Ығылман қайтыс болыпты. 

Қабырғам қатты қайысып, оны қолынан 

қара жер қойнына тапсырған адамдардың 

бірі Ерғали Құлманиязұлына барып, қашан 

өлгенін, қайда жерленгенін сұрадым. Сонда 

ол: «Өткен жылы (1932 жыл – Т.Ж.) әсет 

айы ның 15-і күні (осы күнгі күн санау реті 

бойын ша тамыздың 3-і) қайтыс болды. 

Бейіті Сорқуыстың қасындағы төбенің ба-

сында» деді. Мені бастап апарып бата етті».

Шыңғыс Көжекұлының бұл айтқанын 

Ы ғ ы л м а н д ы   қ о л д а р ы н а н   ж е р л е г е н 

қарттар Мұқамбет Қожақметұлы, Сар-

ман Ғапурин, әкесі қасына ертіп барған 

Теңелбай Әбілғазыұлы және басқалар да 

растап, сендіре түсті. Жыр жампозын жер 

қойнауына тапсыруға, сондай-ақ Нұрғали, 

Атамұрат, Нұржау, Жақсығұл, Төремұрат 

сынды ауыл адамдары қатынасқан.

Ақынға ру жағынан алғанда туыс, жақын 

адамдар Тайсойған құмында, Балабейіт, 

Жасқайрат елді мекендерінде, жалпы 

Қызылқоға аймағында көп-ақ. Солардың 

ішінде елді аузына қаратқан шежіре, 1986 

жылы 108 жасқа келіп о дүниелік болған 

Жәлеке зұлқанұлы сынды қария болып 

еді. Ол Таймастан өрбіген екі баланың бірі 

Дәріден тараған ұрпаққа жатады. «Исатай-

Махамбет» дастанында айтылған:

...Өтіп кеткен бабамыз

Сыралы мен Дәріге 

Қарын бөле секілді –

Бірге туған анасы, – делінген батыр 

Исатай Тайманұлына бөле, кәдімгі Дәрінің 

шөбересі. Дәріден – Тасыр, одан зұлқан, 

оның баласы Жәлеке болып жалғасады. 

Жәлекенің ұлы шебер домбырашы, бір кез-

де Дина Нұрпейісова атындағы ұлт аспаптар 

оркестрінің құрамында дүбірлі байқауларға 

қатысқан Әлдеш, оның балалары ата-ба-

ба жұртында өсіп-өніп келеді (Осы тұста 

ескерерлік бір нәрсе бар, ол дастанның 

соңғы басылымдарында Дәрінің аты Дәріке 

деп қате басылып жүргендігі).

Ығылманнан бар болғаны екі жас кіші 

Жәлеке қарт жүзге таяған шағында немересі 

Аманжолды әдейілеп Сорқуысқа ертіп 

апарып, қалың қауымның ішінен бір орын-

шектес жерлерінде де тұратындары бар. 

Ерназардан Алдар, Абдан, Көшім, Мәнтай 

болып өрбиді. Алдар – алты Алашқа аты 

мәлім, беделді би, оны әйгілейтін ауызша 

жеткен де, жазбаша сақталған да деректер 

баршылық. Солардың бірі атақты ақпа ақын 

Мұрат Мөңкеұлының өлең жолдарында 

өрнектеулі. Ақын Орынбор шаһарында 

о қ ы ғ а н   з и я л ы   а з а м а т   Д ә у л е т ү м б е т 

Машақұлына жыр жолдауында:

…Ерназар беріш құтпаны – атаң Алдар,

Белгісі қас жақсының халқын қамдар.

Дос болған атаңменен Әбілқайыр,

Әуелден беріште озған бір белгің бар.

Асылдың азбай жүрген тұқымы едің,

Шырағым адаспас деп үмітім бар,– 

деп арғы бабасы Ерназармен қатар ата-

сы Алдарға да жоғары баға береді. Оның 

Әбілқайыр ханмен дос болғанын ерекше-

леп атап көрсетеді. Шындығы да солай. 

Алдар небір марқасқалар санасқан, атағы 

жер жарған би, төрелердің өздері тоқтап, 

ақылдасқан дана адам. Оған тағы бір дәлел 

ақын Шынияз Шанайұлының «Жаңа ни-

зам» атты толғауындағы мына жолдар:

…Хан болған одан кейін Нұралы еді,

Төренің «Арқар» деген ұраны еді.

Хан ауылын Сырым шауып тоздырғанда,

Ақылды Алдар биден сұрап еді.

Демек, алдына жан салмайтын сұңғыла 

шешен, байламды би, белгілі батыр Сырым 

Датұлының өзі ақыл сұраған Алдар қандай 

ардақтауға да лайық ірі тұлға.

Сол Алдар бидің алты баласының бірі 

Таймас – ақын Ығылманның арғы атасы. 

Ұғынықты болуы үшін айқындап талдасақ, 

Таймастан Сыралы мен Дәрі тарайды, 

Сыралыдан Шолық, одан Шөрек туады. 

Шөрек біз сөз етіп отырған Ығылманның 

әкесі. Ел аузындағы деректерге қарағанда, 

Алдар ұрпақтарына тән қасиет дарыған 

Шөрек те өз заманының сауатты, білікті 

азаматтарының сапында болған. 

Тарихшы-этнограф Нәумет Көшекбаев-

тың сөзіне жүгінсек:

– Иә, салақтық ғалымдарда да, 

қарапайым адамдарда да, астанада да, ауыл-

да да жетіп жатыр, Исатайдың жанында екі 

хатшысы болған. Олар – Төлек пен Шөрек. 

Бар көрген-білгендерін жазып қалдырған 

ғой. Ол орыстың жылнамасы сияқты өте 

құнды мұра. Бірақ тек Шөректің жазбалары 

ғана бізге белгілі. Ығылманға жеткен сол 

атасының архиві. Осы архивті Ығылманнан 

Халел Досмұхамедов сұраған сияқты. Бірақ 

Ығылман екі жыл уақыт бер, дастан жазып 

жатырмын, соны бітірген соң берем» десе 

керек. Ығылманның «Аламаны» 1925 жылы 

Ташкентте басылды. Ал Шөректің архиві 

қайда? Белгісіз («Исатайды іздеп келемін, 

іздей беремін»/ «Атырау» газеті, 1991 ж. 

Қазанның 15-і).

Бұған қарағанда, Шөрек  тарихи 

оқиғаның бояуын өзгертпей қағазға 

түсіріп, хаттауға қатысқан, оның шындық 

күйінде бүгінге жетуіне дәнекер болған 

санаулы адамдардың бірі болып шығады. 

Мұның ақиқатпен әділ қабысатын 

тұстары да мол. Себебі, ақын Ығылман 

өзі қатыспаған көтерілістің бүкіл жүрісін, 

өрбуін, адамдардың аты-жөндерін, ме-

кенжайларын дәлме-дәл білген. Бәрі та-

рихи деректермен сәйкес келеді. Әсіресе, 

аты – Шаһарман) айтуына қарағанда, 

ол Қызылқоға ауданындағы Тайсойған 

құмында, Сорқуыс ауылында 1928 жылы 

туған. Әкесі Ығылман жарық дүниемен 

қоштасқанда небәрі төрт-ақ жаста 

көрінеді. 1934 жылы көлденең кеселден 

анасы Алтын да қайтыс болған. Әке-

шешеден ерте айырылып, жетім қалған 

Шәрипаның содан кейінгі балалық 

дәурені Ордадағы балалар үйінде өтіпті. 

Ересектеу екі ағасы Қабдолғазиз бен 

Қабдыжәлел ауылда, нағашысы, Кәдірбай 

Бекбосыновтың қолында қалған, кейін 

соғысқа кеткен. Белгілі журналист, 

марқұм Тасқали Құрманғазиевтің зайыбы 

 Бияда Шәрипаға тумалас екен. Сол кісі 

бертін келе іздеп  тауып, елге әкелген, 

техникум бітірген. 1951 жылдан бастап 

Мақат ауданында тұрыпты. Алпысыншы 

жылдардың басында Қанатқа тұрмысқа 

шығыпты. Үлкен қызы Гүлжайна Атырау 

қаласындағы нан комбинатында (кейін 

балалар бақшасында) жұмыс істеді, ал 

Мақтанбайы мектепте оқиды (бер жағында 

әскер қатарына барып оралған) екен. 1908 

жылы туған енесі Әмина Қадырбекова 

әжейді мәпелеп, бағып-күтіп отыр. 

Әрине, ата-анасынан тым жас қалған 

Шәрипа апайдың әкесінің өмір жолы, 

шығармалары туралы баспа жүзінде жарық 

көрген дүниелерден артып, қосымша 

дерек бере алмауы – табиғи заңдылық. 

Оны сөгуге болмайды. Ол бірнеше ағайын-

тумаларын, нағашыларының аттарын, ме-

кенжайларын атады. Сөз арасында:

– «Бияда апайдан «Орынбор жақта 

Ығылманов деген біреу бар» деп естідім. 

Елді сұрапты. Ақынның баласы едім депті. 

Сірә, Ығылман ағамның балаларының 

бірі болар, майданнан келіп, сол жақты 

мекендеп қалған» дегені мазалайды да 

жүреді, – деді ол. 

Ақын қызының бұл айтқаны бізге де 

үлкен ой салды. Шынында, ол кім? Елді 

сұрауы тегін болмас. Бәлкім, Ығылман 

ақынның екі баласының бірінің тірі болуы 

мүмкін бе? Анықтауды, іздеуді қажет ететін 

тағы бір жайт бұл. 

Б і з д і ң   а қ ы н   қ ы з ы м е н   а л ғ а ш 

тілдескенде білгеніміз осы ғана. Тауық 

жылғы қараша айында Шәрипа апай 

облыстық тарихи-өлкетану мұражайында 

әкесі Ығылманның мұрасын жинап, 

кітап етіп бастырған белгілі ғалым, қоғам 

қайраткері Халел Досмұхамедұлының 

туғанына 110 жыл толуына орай өткізілген 

дөңгелек үстел басындағы кездесуге 

қатысты. Көненің көзі, асылдың сынығы 

айтар сырын ақтарды. Атырау халқы 

облыстық теледидар арқылы ақын 

қызының дидарын тұңғыш көрді. радио-

дан сөзі берілді, аудандық, облыстық 

газеттерге суреттері жарияланды.

Ақын Ығылман Шөрекұлы орта бой-

лы, аққұба жүзді, тікшіл келген сұлу 

мұрынды, қой көзді кісі болыпты. Сол 

жақ көзінің алдында жара шыққаннан 

кейін қалған болар-болмас тыртық бар 

екен. Оны көздері көрген, бірге жүрген 

ақсақалдар Шыңғыс Көжеков, Мұқанбет 

Қожақметұлы, Сарман Ғапурин өткен 

ғасырдың жетпісінші жылдарының ішінде 

кездескендерімде осылайша суреттеп бер-

сЕгізінШі қазына

тағзыМ

ген еді. Бірақ ақынның бейнесі ауыз ша 

айтылғандары айтылған күйінде қалып, 

ешқашан да қағазға түспепті, қылқалам 

шеберлеріне сөз сүлейінің кескін-келбетін 

салу сәті келмепті. 

Мен Алматы қаласынан Жағыпар 

Машақұлы Сыйқытовтан хат алған едім. 

Қызылқоға ауданындағы Тайсой ған 

құмының төл баласы. Халел Досмұха мед-

ұлымен бел немере, яғни Досмұхамедтің 

әкесі Машақпен бірге туған, Сыйқыттан 

тарай тын ұрпақ. 1916 жылы туған ол он 

үш жасында Ығылман ақынның өз ау-

зынан айтқан жырларын тыңдаған адам. 

Ақын туралы деректер жинап, өлеңдерін 

қайта бастырып шығарғысы келетінін, 

бұрынғы жарық көріп жүргендерінің түгел 

еместігін айтып жазыпты. 

Сол Жағыпар ақсақал ақынның 

қызы Шәрипа апайдың мекенжайын 

сұрастырып тауып, бірінен соң бірі үш 

хат салыпты. Соңғы хатында Ығылман 

Шөрекұлының қолдан долбарлап салған 

суретінің сұлбасын жіберіпті. Алматыға 

Тайсойған өресінен ертеде көшкен, 

ақынды көріп, білген үш ақсақал бірігіп, 

айтып отырып әуесқой суретшіге сал-

дырыпты. Бұл күйінде тым жұпыны 

болғанмен бірге жүріп, бірге тұрған 

қызылқоғалық қарттардың сипаттаула-

рына жақындайды. Тек әлде де жетілдіре 

түсуді, білікті, шеберлігі жетік кәсіпқой 

суретшінің қолынан өткізуді қалап тұрған 

бейне.

Қашан да қазақ ақынын қадірлеген. 

Ақынын ардақтамаған елдің асуы аласа. 

Туғанына ғасырдан баяғыда асқан ақиық 

ақын Ығылман Шөрекұлының бояуы 

қанық, ұнамды бір суретін күні бүгінге 

дейін жасап шықпауымыз ұят-ақ, тіпті 

бойымызға мін.

Осы пікірімізді Атырау аймағына 

танымал қылқалам шебері Жанәбіл рах-

метовке айтқанымызда ол:

– Жаны бар әңгіме екен. Ақын туралы 

қолда қандай деректер бар? Балалары, 

немере, шөберелері бар ма? Ығылманға 

түр-түсі ұқсас кісіні білмейсіз бе? – деп 

сұрастыра бастады. 

С у р е т ш і   Ж а н ә б і л   р а х м е т о в т і ң 

беті бері бұрылып, назар аударғанына 

қуанып, білетініміздің бәрін ортаға 

с а л д ы қ .   Ы ғ ы л м а н   Ш ө р е к ұ л ы н ы ң 

кітаптарын, ол туралы жазған профес-

сор Халел Досмұхамедұлының, ақын 

Берқайыр Аманшиннің және басқа 

да зерттеушілердің еңбектерін тауып, 

қолына ұстаттық. 

Атағы алысқа тараған, кітаптары 1925 

жылдан бері қарай шығып келе жатқан 

ақынымызды, шежірешімізді, яғни 

Ығылман Шөрекұлының атын дәріптеуге 

назар аудармай, барымызды базарлай 

алмай келе жатқанымыз өкінішті-ақ. 

Оның туғанына 100 жыл толуы, басқа да 

мерейтойлары аталып өтілген жоқ. Есімін 

ел есінде қалдыру жайы тіпті де көңіл 

көншітпейді. Аты Атырау қаласындағы, 

Миялы, Жасқайрат ауылындағы бір-

бір көшеге берілген. Болғаны осы ғана. 

Бұдан бірнеше жыл бұрын Атырау 

қаласындағы Марина раскова атындағы 

көшені өзгертіп, қалалық әкімшіліктің 

қаулысымен Ығылман Шөрекұлы атын 

беру туралы шешім алынған еді. Оның 

өзі де бас-аяғы шоп-шолақ келте, көзден 

қағас қалған, ми батпақ, елеусіз көше 

болатын.Қалада, Қызылқоға ауданының 

орталығында, Жангелдин ауылында аты 

жоқ мектептер бар. Солардың бірін неге 

Ығылман Шөрекұлы атына қимасқа? 

Ақынның туғанына 140 жыл толуымен 

сәйкес  Миялы селосындағы №1 мектеп-

гимназияға Ығылман Шөрекұлының 

атын беру туралы мәселе көтеріліп отыр. 

Құптарлық іс. Тек аяқсыз қалмаса игі. 

Ақынның кіндік қаны тамған жеріндегі 

Жасқайрат елді мекені де оның атын 

иеленуге сұранып тұр. Себебі бүгінде 

Жасқайрат деген сөзде қандай мағына 

қалды?! Әрі ол ежелден келе жатқан тари-

хи атау да емес. 

А л п ы с ы н ш ы   ж ы л д а р д а   м е к т е п 

оқулығында Ығылманның «Исатай-Ма-

хамбет» дастаны кіргізілді. Оқушылар 

қызыға оқып, талдайтын, талқылайтын. 

Не себепті екені белгісіз, кейін ол «Қазақ 

әдебиеті» оқулығынан алынып тастал-

ды. Әрине, бұл үлкен қиянат еді. Жас 

ұрпақты ерлік рухына тәрбиелейтін тари-

хи дастанның негізсіз шет қақпай көруі 

кім-кімді де қынжылтпай қоймаған. Бір 

кезде жіберілген осынау жөнсіздіктерді 

уақыт оздырмай қайта жөнге салар кез 

жетті. 

ХХІ ғасырдың бастапқы жылында 

ақынның туған жері – Қызылқоға ау-

даны еседе кеткен сол кемшіліктердің 

орнын толтыруға бағыт ұстап, дүйім 

жұртты жинап, Ығылманын аялап, оның 

туғанына 125 жыл толуына арналған кең 

көлемде ғылыми-теориялық конферен-

ция өткізіп, тамаша бастама жасады. 

Қызылқоғалықтарды облыстық тарихи-

өлкетану мұражайы қолдап, «заманының 

озық ойлы ақыны» атты ауқымды 

мәдени шарамен одан әрі жалғастырып 

кетті. Бұларға ілесе «Атырау-ақпарат» 

коммуналдық-мемлекеттік кәсіпорны 

қаржыландырып, шығаруды қолға алған 

атыраулық қаламгерлердің көптомдық 

шығармаларының ілкі алтауының 

қатарында Ығылман Шөрекұлының 

мұралары тұруы ерекше қуаныш. Осы 

жан жадыратар игі істердің ұйытқысы 

болғандарға халық атынан айтар алғыс 

мол. Бастама баянды өріс тапқай!

жүктеу/скачать 2,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: